علوم خاك (مقالات و مطالب مرتبط با خاك شناسی)

[فلفل نمك]

تعيين نرم هاي استاندار دريس براي درختان انار در استان يزد
درياشناس عبدالمحمد,دهقاني فرهاد




تجزيه گياه روش عملي مفيدي است که براي نمايش وضعيت تغذيه درختان ميوه، توصيه کود و افزايش کارآيي کودها استفاده مي شود مشروط بر اينکه نتايج تجزيه شيميايي به روش مناسبي تفسير گردد. روش تلفيقي تشخيص و توصيه، دريس يک سيستم جامع تفسير نتايج تجزيه گياه است که تا حدود زيادي نارسايي هاي روش حد بحراني و دامنه کفايت را مرتفع ساخته است. انار (Granatuom L. Punica) يکي از محصولات اقتصادي سر درختي کشور ايران است ولي اطلاعات و تحقيقات کافي براي تهيه و تنظيم برنامه کودي آن انجام نشده است. در تحقيق حاضر از 151 باغ انار پراکنده در استان يزد طي مدت دو سال (79-1377) نمونه برداري گياه انجام شد و يک بانک اطلاعاتي حاوي صفات عملکرد و غلظت عناصر غذايي در برگ انار ايجاد گرديد. سپس بر اساس روش دريس باغهاي مذکور بر مبناي 14 تن در هکتار به دو جامعه با عملکرد زياد و کم تقسيم شد. متعاقب آن کليه فرم هاي بيان متشکل از نسبت و حاصلضرب دو عنصري غلظت عناصر در دو جامعه مذکور تعيين گرديد. بعد از محاسبه واريانس کليه فرم هاي بيان در دو جامعه، نسبت واريانس فرم هاي بيان جامعه عملکرد کم به زياد تعيين گرديد (SB/SA) و با در نظر گرفتن دو پارامتر يکي بزرگترين نسبت واريانس و ديگري روند تغييرات غلظت عناصر در دوره رشد 45 فرم بيان به عنوان مناسبترين نرم هاي استاندارد دريس گزينش گرديد. همچنين با استفاده از برنامه کامپيوتري Q-Basic شاخص هاي دريس براي 9 عنصر غذايي N، P، K، Ca، Mg،Fe ؛ Mn، Zn و Cu محاسبه گرديد. اين نرم ها و شاخص ها براي ارزيابي و تشخيص اختلالات تغذيه درختان انار کاربرد فراوان خواهد داشت.

[فلفل نمك]

اثر شوري محلول خاك بر جوانه‌ زني و رشد گياهچه سورگوم علوفه اي
سعادت سعيد,همايي مهدي,لياقت عبدالمجيد



جوانه ‌زني و رشد گياهچه از مراحل مهم فنولوژيك گياه بوده كه بويژه در شرايط شور، بقاي گياه وابسته به آنهاست. به منظور بررسي نقش شوري بر جوانه ‌زني و رشد گياهچه سور گروم علوفه اي (Sorghum bicolor L.Moench) در خاك شور طبيعي، و همچنين مقايسه آن با جوانه ‌زني در آب شور طبيعي و محلول NaCl+CaCl2، پژوهشي به صورت سه آزمايش و در قالب طرح كاملا تصادفي با 13 تيمار شوري در سه تكرار انجام شد. جوانه ‌زني در آزمايش اول و دوم در ظرف پتري و در انكوباتور در دماي 20 درجه سانتيگراد انجام و تيمارهاي آن شامل يك آب غير شور با شوري 0.3 دسي زيمنس بر متر (ds.m) و 12 آب شور با شورهاي 2 تا 24 دسي زيمنس بر متر از دو منبع آب شور طبيعي و محلول NaCl+CaCl2 بود. جوانه‌زني در آزمايش سوم، در گلخانه و در گلدانهاي محتوي خاك شور طبيعي كه با آب شور طبيعي داراي شوري‌ هاي ذكر شده در بالا به تعادل رسيده بود، انجام گرفت. تعداد بذرهاي جوانه زده با فاصله زماني مشخص شمارش شده و اين شمارش تا صد در صد جوانه‌زني و يا تا هنگامي كه تعداد بذرهاي جوانه زده در دو شمارش متوالي يكسان بود، ادامه يافت. درصد بذرهاي جوانه زده و سرعت جوانه‌زني محاسبه و مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفت. ميانگينها نيز از طريق آزمون چند دامنه اي دانكن مقايسه شدند. نتايج نشان داد كه تعداد بذرهاي جوانه زده و سرعت جوانه ‌زني با افزايش شوري روندي كاهشي دارد، ليكن اين كاهش، در آب شور طبيعي بيشتر از محلول NaCl+CaCl2 بوده است. مقايسه جوانه‌ زني بذرها در خاك و در انكوباتور نشان داد كه در تمام شوري ‌هاي اعمال شده، بذرها در انكوباتور جوانه زده‌اند، ليكن جوانه‌ زني بذرها در خاك، تا شوري 4 دسي زيمنس بر متر (ds.m) با موفقيت انجام و تا شوري 14 دسي زيمنس بر متر كاهش داشته است. همچنين با گذشت زمان رشد گياهچه كاهش و در پاره اي موارد از بين رفته است. در شوري ‌هاي بيشتر از 14 دسي زيمنس بر متر، بذرها نتوانسته ‌اند در خاك جوانه زده و رشد كنند. بنابراين، گرچه جوانه زني در انكوباتور در تمام شوري ‌ها انجام شده است، ليكن از آنجا كه جوانه ‌زني موفق هنگامي تحقق مي ‌يابد كه منجر به ايجاد يك گياهچه قوي شود، به نظر مي ‌رسد سورگوم تنها تا شوري 4 دسي زيمنس بر متر در مرحله جوانه ‌زني متحمل بوده و مي‌تواند به رشد خود ادامه دهد

[فلفل نمك]

استفاده از فراواني نسبي ذرات و درصد كربن آلي براي برآورد ظرفيت تبادل كاتيوني خاكهاي استان لرستان
ميرخاني رسول,شعبان پور محمود,سعادت سعيد



ظرفيت تبادل كاتيوني يكي از ويژگيهاي شيميايي خاك است كه تاثير عمده اي بر رشد گياه و ساير خواص شيميايي ، فيزيكي، حاصلخيزي و بيولوژيكي خاك دارد. از اينرو اندازه‌ گيري آن ضروري ولي مستلزم صرف وقت و هزينه زياد است بدين منظور كوشش ‌هاي فراواني صورت گرفته تا بتوان ظرفيت تبادل كاتيوني را از طريق ساير خصوصيات شيميايي و برخي خصوصيات فيزيكي با دقتي قابل قبول برآورد نمود. هدف از اين پژوهش بررسي امكان استفاده از فراواني نسبي ذرات، درصد كربن آلي و pH عصاره گل اشباح خاك در ارايه مدلي براي برآورد ظرفيت تبادل كاتيوني خاك مي ‌باشد. براي انجام اين پژوهش 50 نمونه خاك از منطقه لرستان انتخاب شد كه 40 نمونه براي ايجاد تابع و 10 نمونه براي ارزيابي اعتبار تابع مورد استفاده قرار گرفت. ظرفيت تبادل كاتيوني خاك به روش استات آمونيوم، فراوني نسبي ذرات به روش هيدرومتري، درصد كربن آلي به روش كلي و بلك، درصد كربنات كلسيم به روش خنثي سازي با اسيد و pH عصاره گل اشباع اندازه ‌گيري شد. از بين خصوصيات اندازه‌ گيري شده مناسب ترين متغيرهاي مستقل براي برآورد ظرفيت تبادل كاتيوني با استفاده از روش رگرسيون گام به گام انتخاب و معادل رگرسيون چند متغيره خطي بدست آمد (CEC=0.01+0.233Clay+0.00187Silt+7.69O.C0.5). نتايج نشان داد كه بين مقادير اندازه‌ گيري شده و برآورد شده از مدل همبستگي معني ‌داري (R2= 0.873) وجود دارد و ارزيابي اعتبار توابع نيز نشان مي دهد كه توابع ارايه شده داراي GMER=1.1 و GSDER=1.0989 مي‌ باشد كه نشان دهنده اعتبار بالاي تابع ارايه شده است

[فلفل نمك]

بررسي اثرات باقيمانده فسفر و پتاسيم مصرف شده بر عملكرد گندم در تناوب ذرت – گندم
ميرزاشاهي كامران*

* مركز تحقيقات كشاورزي صفي آباد


اين بررسي به منظور تعيين اثرات باقيمانده فسفر و پتاسيم مصرف شده در زراعت ذرت دانه اي بر عملكرد گندم از سال 1378 تا 1381 در مركز تحقيقات كشاورزي صفي آباد دزفول در قالب طرح بلوک هاي كامل تصادفي با سه تكرار و يك كرت مقايسه اي در هر تكرار براي مقايسه اثرات كوددهي تازه فسفر و پتاسيم با اثرات باقيمانده كودهاي فسفر و پتاسيم اجرا گرديد. تيمارها شامل چهار سطح فسفر (صفر، 60، 120، و 180 كيلو گرم P2O5 در هكتار از منبع سوپر فسفات تريپل) و چهار سطح پتاسيم (صفر، 100، 200، و 300 كيلو گرم K2o در هكتار از منبع سولفات پتاسيم) بودند كه قبل از كشت ذرت مصرف شدند. نتايج نشان داد كه اثرات باقيمانده فسفر بر افزايش عملكرد دانه و وزن هزار دانه گندم از نظر آماري در سطح يك درصد معني دار گرديد. در صورتيكه اثرات باقيمانده پتاسيم فقط بر عملكرد دانه در سطح پنبه درصد معني‌دار شد. هر چه ميزان بيشتري از كودهاي فسفر و پتاسيم در كشت قبل (ذرت) مصرف گرديد، اثرات مثبت باقيمانده آنها بر عملكرد و وزن هزار دانه گندم نيز بيشتر شد. همچنين اثرات باقيمانده براي هر سطح كود مصرفي بر عملكرد دانه و وزن هزار دانه نسبت به كرت شاهد (بدون مصرف فسفر و پتاسيم) بيشتر بود. عملكرد دانه گندم ( 4.6 تن در هكتار) ناشي از كوددهي تازه فسفر و پتاسيم در كرت‌هاي مقايسه اي تقريبا برابر با عملكرد حاصل (4.91 تن در هكتار) از اثرات باقيمانده بالاترين سطح فسفر و پتاسيم (180 و 300 كيلوگرم در هكتار P2O5 و K2o در هكتار) بود. از طرفي اختلاف بين عملكرد دانه گندم حاصل از كوددهي تازه فسفر و پتاسيم (100 و 150 كيلوگرم در هكتار به ترتيب سوپرفسفات تريپل و سولفات پتاسيم) در كرت‌هاي مقايسه اي و شاهد بيش از يك تن در هكتار بود (4.60 تن در هكتار در مقابل 3.53 تن در هكتار) بنابراين، بر اساس نتايج بدست آمده از اين آزمايش مصرف كودهاي فسفر و پتاسيم در زراعت ذرت دانه اي مي‌تواند بخشي از نيازهاي تغذيه اي كشت بعد (گندم) را تامين نموده كه اين امر لزوم توجه به آزمون خاك قبل از كشت گندم و پرهيز از توصيه‌هاي كودي عمومي را نشان مي دهد.

[فلفل نمك]

بررسي تاثير سويه ‌هاي ريزوبيومي بومي خاكهاي ايران بر عملكرد و خصوصيات كيفي لوبيا
اسدي رحماني هادي,خاورزي كاظم,نورقلي پور فريدون,اوتادي اكرم



به منظور بررسي كارآيي ريزوبيوم‌هاي همزيست لوبيا بر رشد و عملكرد لوبيا چيتي رقم Cos-16 آزمايشي با استفاده از ده سويه ريزوبيوم ، دو تيمار نيتروژني 35 و 70 ميلي‌گرم در كيلوگرم نيتروژن (به ترتيب معادل 200 و 400 كيلوگرم اوره در هكتار) و يك تيمار شاهد در قالب طرح بلوک هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در مزرعه ايستگاه تحقيقات خاك و آب كرج انجام گرديد. سويه‌هاي مورد استفاده ابتدا به محيط كشت Ymb تلقيح و تا رسيدن به جمعيت 5´108 باكتر در هر ميلي‌ليتر برروي شيكر دوراني تكثير شده و به بسته‌هاي 25 گرمي پرليت تزريق و بسته‌بندي شدند. پس از شخم و آماده سازي زمين يك نمونه خاك مركب از آن تهيه و مشخصات فيزيكي، شيميايي و تعداد باكتري ريزوبيوم بومي در اين خاك تعيين گرديد. در عمليات كشت ابتدا بذرها با محلول 20 درصد شكر مرطوب شده و سپس با مايه تلقيح سويه‌هاي مورد نظر تلقيح و به صورت دستي كشت شدند. تيمارهاي نيتروژني نيز در دو تقسيط اعمال شدند. نمونه‌ برداري از گياهان در دو مرحله يكي به هنگام %50 گلدهي و ديگري در پايان فصل رشد انجام شد. در مرحله اول فاكتورهاي تعداد و وزن گره، وزن خشك قسمت هوايي و كل جذب نيتروژن در قسمت هوايي و در مرحله دوم وزن هزار دانه، عملكرد دانه و درصد پروتئين دانه اندازه ‌گيري شدند. نتايج نشان داد كه تلقيح گياهان سبب افزايش تمامي ويژگيهاي مورد اندازه‌ گيري شد، هرچند برخي از اين تفاوت ‌ها از نظر آماري معني‌ دار نشدند. برترين تيمار ريزوبيومي سبب افزايش حدود %87 در عملكرد دانه نسبت به شاهد گرديد. با توجه به نتايج بدست آمده، تلقيج گياهان لوبيا با سويه ‌هاي ريزوبيومي موثر مي ‌تواند سبب افزايش عملكرد و بهبود صفات كيفي از جمله درصد پروتئين دانه گردد

[فلفل نمك]

بررسي تاثير منابع مختلف كربن و ازت بر رشد رويشي قارچ خوراكي شاه صدف [.Pleuroutus eryngii (DC:Fr.) Quel]
علوي عزيزاله,محمدي گل تپه ابراهيم,ارزاني كاظم,پورجم ابراهيم



كربن و ازت از عناصر اصلي و مورد نياز براي رشد ريسه‌هاي قارچ Pleurotus eryngii مي‌باشد. و نقش عمده در ساخت پروتئين، پروتوپلاسم، اسيدهاي هسته اي، آنزيم‌ها و ديواره سلولي دارند. بدين منظور تاثير منابع مختلف كربن و ازت در محيط كشت پايه بر رشد رويشي دو جدايه از قارچ خوراكي شاه صدف مورد بررسي قرار گرفت.نتايج نشان داد از بين منابع كربن، مالتوز و دكستروز در جدايه 80 و گالاكتوز و دكستروز در جدايه 65 باعث بيشترين رشد ريسه مي‌گرديد. همچنين از بين منابع ازتي، گلوتاميك اسيد، پپتون آسپارتيك اسيد و ايزولوسين بيشترين تاثير را در رشد رويشي جدايه 80 و آسپاراژين و پپتون باعث بيشترين رشد در جدايه 65 شده است. در اين آزمايش غلظت 22 گرم در ليتر دكستروز و 20 گرم در ليتر مالتوز به ترتيب، باعث بيشترين تاثير در رشد رويشي جدايه‌هاي 80 و 65 گرديد. حداكثر رشد ريسه در ايزوله 80 با 2.5 گرم در ليتر گلوتاميك اسيد و در جدايه 65 با 3 گرم در ليتر آسپاراژين بدست آمد. افزايش غلظت منبع ازته تا حد مطلوب باعث افزايش وزن خشك ريسه قارچ گرديد. ليكن افزايش بيش از اندازه آن وزن خشك ريسه را كاهش داد

[فلفل نمك]

بررسي تاثير منابع و مقادير مختلف نيتروژن بر خواص كمي و كيفي دو رقم پياز
باي بوردي احمد,ملكوتي محمدجعفر,سماوات سعيد



به منظور بررسي اثر مقادير و منابع نيتروژن بر عملكرد و خواص كيفي دو رقم پياز، آزمايشي به صورت شامل فاكتوريل در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با 32 تيمار و در سه تكرار پياده شد. فاكتور اول شامل عنصر نيتروژن در چهار سطح (50، 120، 180، 240) كيلوگرم در هكتار و فاكتور دوم شامل منابع ازت، اوره، نيترات آمونيوم، اوره با پوشش گوگردي و اوره فرم و فاكتور سوم رقم شامل دو رقم پياز سفيد قم و قرمز ري در ايستگاه تحقيقات خسروشهر بر سري خاك Fine Mixed Calcareous Fluventic Xerorthents به اجرا در‌آمد. در رابطه با مقادير نيتروژن بيشترين عملكرد سوخ پياز (78 تن در هكتار ) در سطح كودي N240 بدست آمد ولي بين سطوح كودي N180 و N240 اختلاف معني‌داري از نظر تاثير بر عملكرد محصول مشاهده نشد a=%1)) . در رابطه با اثر منابع كود نيتروژن با وجود اينكه بيشترين عملكرد سوخ پياز (69 تن در هكتار) از كاربرد كود اوره فرم بدست آمد، ولي اختلاف معني‌داري بين منابع كودي اوره فرم و اوره با پوشش گوگردي مشاهده نشد در نهايت كودهاي اوره فرم و اوره با پوشش گوگردي برتري محسوسي نسبت به اوره از خود نشان دادند. بيشترين عملكرد از كاربرد 180 كيلوگرم نيتروژن در هكتار از منابع اوره از رقم سفيد قم حاصل شد. در مجموع پياز سفيد قم عملكرد بيشتري نسبت به قرمز ري نشان داد. بيشترين درصد غده‌هاي از بين رفته در سطح كودي N240 اندازه‌گيري شد. همچنين بالاترين درصد غده‌هاي از بين رفته از كاربرد كود اوره در مقايسه با ساير منابع كود نيتروژن حاصل گرديد. رقم قرمز ري نسبت به سفيد قم درصد مواد جامد محلول كل بيشتري نشان داد. بيشترين ميزان نيترات، اندازه‌گيري شده در سوخ پياز 410 (ميلي‌گرم در كيلوگرم بر مبناي وزن تر) در سطح كودي N240 اندازه ‌گيري شد. همچنين بالاترين غلظت نيترات از رقم سفيد قم نسبت به قرمز ري بدست آمد. بيشترين طول سوخ پياز در سطح كودي N240 اندازه‌گيري شد. بيشترين ميزان تندي، از كاربرد 240 كيلوگرم در هكتار نيتروژن از رقم قرمز ري بدست آمد. همچنين بيشترين ميزان تندي در قبال انواع كود نيتروژن مصرفي از كاربرد كود اوره با پوشش گوگردي حاصل شد. ميزان تندي پياز قرمز ري بيشتر از سفيد قم اندازه‌گيري شد. همچنين بيشترين ميزان وزن تك پياز از سطوح كودي N240 و N180 بدست آمد

[فلفل نمك]

بررسي چند عامل سرخشكيدگي پسته و كنترل آن با تغذيه بهينه
مظفري وحيد,ملكوتي محمدجعفر,خلدبرين بهمن,باي بوردي محمد



به منظور تعيين پراكنش، درصد وقوع و همچنين شناسايي عامل و يا عوامل بوجود آورنده عارضه سرخشكيدگي درختان پسته، در سال 1381 از 203 باغ مناطق رفسنجان، كرمان، يزد و خراسان بازديد بعمل آمد. ميزان وقوع عارضه سرخشكيدگي از 4 تا 90 درصد با متوسط 15 درصد و در رفسنجان 28 درصد تخمين زده شد. از باغ‌ هاي مورد مطالعه بطور تصادفي 31 باغ مشخص و با حفر پروفيل نمونه‌برداري خاك از عمق هاي 0-40، 41-80 و 81-120 سانتي‌متر انجام و تجزيه‌هاي فيزيكي و شيميايي انجام گرفت. از آب و همچنين برگ درختان پسته انتخابي نمونه‌برداري بعمل آمد و تجزيه‌هاي شيميايي انجام پذيرفت. روابط همبستگي بين ميزان سرخشكيدگي و فاكتورهاي اندازه‌گيري شده بدست آمد. نتايج نشان داد كه سرخشكيدگي با خصوصيات شيميايي خاك (Na.K, Na.Ca, SAR,K,Na,EC) همبستگي مثبت داشت. با استفاده از رگرسيون گام به گام معادله (SAR)soil®R2=0.737* Y=51.799-0.194(K)soil+0.946 بين سرخشكيدگي با K و SAR خاك حاصل و در سطح يك درصد معني‌دار شد. با توجه به اينكه تعدادي از محققين قارچ Paecilomyces Variotii را به عنوان يكي از عوامل بوجود آورنده عارضه سرخشكيدگي پسته معرفي نموده‌اند، سپس آزمايشي به صورت طرح كاملا تصادفي با 4 تيمار و 6 تكرار بر روي 24 درخت 25 ساله رقم فندقي در باغي كه حدود 30 درصد سرخشكيدگي داشت، طي سالهاي 1381 و 1382 انجام گرفت. تيمارها عبارت بودند از تيمار اول = شرايط باغدار (سولفات آمونيوم+سوپر فسفات تريپل هر كدام به ميزان يك كيلوگرم براي هر درخت) ؛ تيمار دوم= تيمار اول + پتاسيم به صورت سولفات پتاسيم به ميزان 3 كيلوگرم براي هر درخت، تيمار سوم= تيمار دوم+ كلسيم به صورت گچ به ميزان 40 كيلوگرم براي هر درخت و تيمار چهارم= تيمار سوم+ روي به صورت سولفات روي به ميزان 1500 گرم براي هر درخت. در شهريور ماه 1383 مايه ‌زني قارچ مورد نظر به صورت مستقيم روي شاخه‌ هاي درختان تحت تيمار انجام شد. نتايج نشان داد در تمام شاخه‌ هايي كه مايه‌زني قارچ P.Variotii انجام گرفته بود در مقايسه با شاخه‌هاي شاهد (تلقيح شده با محيط كشت بدون قارچ) شانكر ديده شد كه نشان مي دهد اين قارچ يكي از عوامل زنده ايجاد كننده اين عارضه است. ليكن رعايت اصول تغذيه بهينه بويژه مصرف كودهاي حاوي پتاسيم، كلسيم و روي تاثير معني‌داري در كاهش عارضه داشت و اين عناصر توانستند طول سرخشكيدگي ايجاد شده را به ميزان 63 درصد كاهش دهند.

[فلفل نمك]

تاثير منبع نيتروژن و ميزان روي بر رشد و تركيب شيميايي برنج
حسيني يعقوب,مفتون منوچهر



راندمان استفاده از نيتروژن در اراضي شاليزار از ديگر اراضي كمتر است. اين امر معلول تلفات بيشتر نيتروژن از طريق آبشويي، نيترات زدايي و تصعيد نيتروژن در اين اراضي مي‌باشد. در سالهالي اخير، كوشش‌هايي به عمل آمده است تا راندمان استفاده از نيتروژن را از راههاي گوناگون بالا ببرند. يكي از اين راهها استفاده از كود نيتروژن‌دار مناسب مي‌باشد. از طرف ديگر كمبود روي از بارزترين كمبودهاي عناصر غذايي در خاكهاي آهكي بخصوص شاليزارها مي‌باشد، كه به طور جدي باعث كاهش عملكرد مي‌شود. به منظور بررسي تاثير دو عامل فوق بر رشد و تركيب شيميايي برنج (رقم قصرالدشتي)، آزمايشي با چهار منبع كود نيتروژن دار اوره، اوره با پوشش گوگردي، سولفات آمونيوم و كلريد آمونيوم و سه سطح روي (0، 5 و 10 ميلي‌گرم روي در كيلوگرم خاك به صورت سولفات روي) در گلخانه انجام پذيرفت. آزمايش به صورت فاكتوريل و در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار انجام گرفت. نتايج نشان داد كه كاربرد 10 ميلي‌گرم روي در كيلوگرم خاك باعث افزايش معني‌دار وزن ماده خشك اندام هوايي برنج گرديد. همچنين استفاده از اوره با پوشش گوگردي نسبت به ساير منابع كود نيتروژن‌دار با حداكثر توليد ماده خشك همراه بود. سولفات آمونيوم نسبت به ساير منابع نيتروژني باعث بيشترين افزايش غلظت نيتروژن گرديد. ميانگين جذب و غلظت نيتروژن و روي با مصرف روي به صورت معني‌داري افزايش يافتند. هر چند كاربرد روي و منابع نيتروژن تاثير معني‌داري بر غلظت كلروفيل نداشت، اما افزودن 5 ميلي‌گرم روي در كيلوگرم خاك سبب افزايش معني‌دار سطح برگ گرديد.

[فلفل نمك]

اثر روي و شوري بر رشد، تركيب شيميايي و بافت آوندي گندم
كشاورز پيمان,ملكوتي محمدجعفر



به منظور بررسي اثر شوري و روي بر رشد، تركيب شيميايي و تغييرات بافت آوندي در ساقه گندم(Triticum aestivum L.) تعداد 20 نمونه خاك از مناطق مختلف استان خراسان انتخاب گرديد. سپس طي آزمايش گلخانه‌اي بصورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در سه تكرار اثر مصرف صفر و 10 ميلي‌گرم در كيلوگرم روي بصورت سولفات روي (ZnSO4.7H2O) و دو سطح شوري صفر (آب مقطر) و 100 ميلي‌مول بر ليتر (معادل dS m-113) محلول تهيه شده از NaCl + CaCl2 با نسبت اكي‌والان يكسان بر روي گندم مطالعه گرديد. نتايج نشان داد كه بطور ميانگين وزن خشك اندام هوايي با افزايش مصرف روي به ميزان 3/8 درصد زياد گرديد، در حالي كه شوري موجب كاهش وزن خشك به ميزان 5/61 درصد شد. مصرف روي در شرايط شور توانست، وزن خشك اندام هوايي را 5/4 برابر بيش از شرايط غير شور افزايش دهد. شوري وزن خشك ريشه را نيز بطور معني‌داري كاهش داد. در مقابل مصرف روي اگرچه وزن ريشه را به ميزان 3/4 درصد افزايش داد ولي اين تغيير معني‌دار نبود. علاوه براين غلظت و جذب روي در اندام هوايي گندم بر اثر مصرف روي افزايش و با شوري كاهش يافت. شوري همچنين موجب گرديد تا از غلظت پتاسيم و كلسيم به ميزان 60 و 8/56 درصد در اندام هوايي كاسته گردد. غلظت سديم با افزايش شوري 56 درصد زياد گرديد، ولي با مصرف روي در حدود 44 درصد كاهش يافت. روي همچنين با محدود نمودن جذب سديم، نسبت K+/Na+ و Ca2+/Na+ را در اندام هوايي افزايش داد. از طرفي شوري موجب تغييرات ساختماني در ساقه و بافت آوندي گياهان تحت تنش شد، بطوري كه بر اثر شوري دستجات آوندي كمتر و از اندازه آن نيز كاسته شد، ولي مصرف روي تشكيل دستجات آوندي را در گياهان تحت تنش شوري بهبود داد.
__________________

علوم دامی ... باغبانی ... گیاهپزشكی .. منابع طبیعی و جنگلداری .. علوم آب و خاك..صنایع غدایی .. ماشین آلات كشاورزی و...