علوم دامی و طیور- طیور-بانك مقالات طيور 3

[فلفل نمك]

بيماري آنفلوانزاي مرغي وراهکار مبارزه با آن

مقدمه

آنفلوانزا چتر سلامتی بشر را ويران خواهد کرد ؟!

ويروسهای آنفلوانزا يا ارتو ميکسو ويروسها نوعی بيماری بسيار واگير هستند که در دستگاه تنفس، گوارش و اعصاب جايگزين شده ، گاهی در طيور مرگ و مير بسيار شديدی ايجاد مي نمايد . اين ويروسها به دو گروه شامل ويروسهای آنفلوانزای با قدرت بيماری زايي بيشتر (HPAI ) وويروسهای آنفلوانزای با قدرت بيماريزايي نه چندان زياد(nHPAI) طبقه بندی شده اند . عفونت آنفلوانزا در گونه های مختلف پرندگان در يايي مهاجر و آبزی در سراسردنيا مشاهده شده و اين پرندگان به عنوان مخزن و منبع ويروس های آنفلوانزای طيور محسوب ميشوند . اگر چه ويروسهایnHPAI از بيشتر گونه های پرندگان اهلی جدا شده اند ولی صنعت مرغداری و بوقلمون تا کنون بيشترين خسارت حاصله از آنفلوانزای را متحمل شده است . زنوم ويروسها ی آنفلوانزا حاوی RNA و از 8 قطعه مجزا تشکيل يافته است . به همين دليل شيوع بسيار با لای باز آرايي ژنتيکی از مشخصات بارز اين ويروس ها بوده و به عنوان سدی بزرگ در راه کنترل و پيشگيری بيماری آنفلوانزا بحساب می آيد . بر اساس پادگن های نوکلئو کپسيد يا ماتريکس ، ويروسهای آنفلوانزا به سه تيپ A-B-C طبقه بندی شده و تيپ A عامل اکثر همه گيريهای آنفلوانزای طيور و دامها و همچنين عامل مرگ ميليونها انسان در قرن حاضر بوده است . مهمترين پادگن های سطحی ويروس های آنفلوانزا ، هماگلو تينين HA) ) و نورا مينيدازNA) ) ميباشد. اين پادگنها مبنای سرو تيپاژويروسهای آنفلوانزا بوده ، تا کنون 15 تحت سروتيپ H و 9 تحت سروتيپ N گزارش شده است . کليه تحت سروتيپهای ويروسهای آنفلوانزا از پرندگان اهلی جدا شده است .و يروسهای آنفلوانزا در دستگاه تنفس و گوارش پرندگان آلوده تکثير پيدا می کند انتقال مستقيم ويروس از پرنده ای به پرنده ديگر از طريق آئروسل و ذرات معلق منتشره از دستگاه تنفس و مدفوع و انتقال غير مستقيم از طريق آب يا غذای آلوده انجام مي گيرد . به دليل آنکه پرندگان دريايي مهاجر و آبزی براحتی می توانند بطور همزمان با ويروسهايي که از نظر پادگنهای Hو N متفاوت هستند آلوده شوند ، لذا آنفلوانزای طيور احتمالا هميشه به عنوان يک بيماری غير قابل پيش بينی با قی خواهد ماند .

در مورد آنفلوانزا در ايران سوالات بي شماری پيش می آيد ک چندی از آنها به قرار زير است وبا يد کارشناسان صاحب نظر در اين مورد بتوانند پاسخ داده و راهکارهای عملی و قابل اجرا در کشور ايجاد کنند . وحتی برای آمادگی مانورهايی برگزار شود تا سيستم مربوطه خود را در موقعيتهای لازم محک زده باشد و کاستی ها را قبل از بروز خطر شناسايي کند.

1) ساختار مرغداريها در کشور ما چگونه است و آيا می تواند با ساختار مرغداريها در کشورهايي که با آنفلوانزا مبارزه کرده اند مقايسه کرد ؟

2) وسعت جغرافيايي کشور با تنوع آب وهوايي زياد چه تا ثيری در گسترش ويا انتشار بيماری دارد ؟

3) با توجه به توانايي انتقال آنفلوانزا از راه گرد و غبا رو وجود مرغداريهای بيشمار کشور در محدوده های پر گرد و غبار وطوفان خيز راهکار مبارزه با ويروس چگونه است ؟

4) با توجه به داد وستد جوجه ، مرغ زنده ، کود مرغی و نهاده های غذائی دام و طيور بدون برنامه چگونه ميتوانيم هم به توليد فکر کنيم و هم از انتشار بيماری جلوگيری نماييم؟

5) با توجه به تعدد بي شمار روستاها و مرغهای خانگی در کنار مرغداريهای صنعتی چگونه بايد با اين موضوع برخورد نماييم ؟

6) با توجه به فرهنگ کبوتر داری در کشور حتی در شهرهايي همچون تهران چگونه ميتوانيم خود را در مقابل شيوع احتمالی بيماری مصون بداريم ؟

7) تمرکز کارخانه های جوجه کشی در شمال و شمال غرب کشور و همجواری آنها با کشورهای در گير اين بيماری، در صورت شيوع احتمالی ،مرغداريهای مناطق ديگر کشور چگونه مي توانند به فعاليت خود ادامه دهند ؟

8) با توجه به شروع فصل سرما در کشور وبروز بيماری آنفلوانزای انسانی به طور گسترده ( در سالهای گذشته تجربه شده است ) چقدر قدرت آنرا داريم که از تداخل گسترده ويروس انسانی و طيور جلوگيری کنيم ؟

9) چند درصد مرغداريهای کشور آلوده به تحت سروتيپ H9N2 هستند و مادر اين سالها چقدر توانسته ايم اين ويروس راکنترل کنيم ؟!

10) چقدر امنيت زيستی در صنعت طيور و صنايع وابسته رعايت ميشود ؟

11) چند در صد کارشناسان، مرغداران و کارگران مرغداری به عوامل امنيت زيستی ايمان دارند و آن را اجرا ميکنند ؟

12) سازمان دامپزشکی در چند درصد مناطق کشور ميتواند به طورهمزمان عمليات اجرايي برای کنترل بيماری انجام دهد ؟

13) چقدر نيرو ، امکانات ، مواد آزمايشگاهی و لوازم در کشور داريم که بتوانيم در سطح گسترده بر ضد اين ويروس عمليات انجام دهيم ؟

14) اساساً دولت چقدر از جايگاه مرغداريها ، مرغان خانگی و پرندگان زينتی خبر دارد ؟ آيا فکری برای وجود کلاغها ، فاخته ها وگنجشکها داريم؟

15) کشتارگاهها و فروشگاههای کشور در چه سطحی از استاندارد قرار دارند ؟و هزاران سوال جزئی ديگر که اگر به هر يک پرداخته نشود ميتواند راه نفوذی برای آنفلوانزای فوق حاد در بين طيور و حتی جامعه ما باشد .تجربيات در کشور ما نشان داده که هر وقت ويروسی اراده وارد شدن به کشور ما را کرده با فراغ بال همه جا را فتح کرده است !!

در اين مقا له سعی خواهد شد ضمن درک خطر آنفلوانزا مارا به راهکارهای مبارزه همه جانبه با اين بيماری جسورراهنمايي نمايد .

هرکه دور از حالت ايشان بود پيشش آن آوازها يکسان بود

درسهايی برای آينده

همه ما ميتوانيم از تجربه های ديگران استفاده کنيم . جديدترين و جدي ترين مورد شيوع آنفلوانزای مرغی اخير اهميت داشتن يک برنامه مناسب برای مقابله با يک شيوع تازه را حد اقل بايد به ما بياموزد . اگر اين بيماری دوباره شيوع پيدا کند آيا ميدانيد چه بايد کرد؟ درهر صنعت دامپروری برای تامين موفقيت اقتصادی کنترل مؤثر بيماری مسری ضروری است . هزينه اين بيماری ها ميتواند منجر به نابودی صنعت و ورشکستگی اقتصادی شود . مرگ ومير، کاهش بهره وری ، کاهش ارزش محصولات و هزينه های کنترل بيماری از جمله خسارات مستقيم اين بيماری است شيوع اين بيماری هزينه های غيرمستقيم نيز تحميل مينمايد که به راهکارهای کنترل بيماری مربوط ميشود . مانند : محدوديتهای جابجايی ( قرنطينه ) ، حفظ بهداشت عمومی ، چالشهای مربوط به ايجاد آرامش در پرندگان و اثرات اجتماعی – اقتصادی – بر روی دامپروران ، صنايع وابسته ، مصرف کنندگان و اقتصاد محلی .

آنفلوانزای مرغی يک بيماری ويروسی است که در بين بيماريهای ماکيان ميتواند يکی ازپر هزينه ترين و خسارت آميزترين بيماريها باشد. جدول شماره (1) خلاصه ای از خسارات اقتصادی سه فقره از شديدترين شيوع آنفلوانزای مرغی اخير را نشان ميدهد .

جدول ( 1) هزينه شيوع بيماری آنفلوانزای مرغی در20 سال اخير

تاريخ و مکان شيوع
هزينه

پنسيلوانيا ، آمريکا 1983-- 1984
نابودی 17 ميليون پرنده/ 350 ميليون دلار

ايتاليا 2000 ---1999
نابودی 14 ميليون پرنده / 200 ميليون پوند

هلند 2003
نابودی 30 ميليون پرنده / 750 ميليون پوند




اگر چه اين آمار و ارقام وحشت آور است با اين وجود تصوير کاملی از وسعت تأثيرات اقتصادی – اجتماعی چنين بيماری به سرعت فرا گير را که بندرت محدود به مرزهای ملی ميشود نشان نمی دهد . حتیاگر سيستمهای غرامت دهنده نيزوجود داشتند با اين حال غالباً شرکتهای بزرگ و کوچک مجبور به ترک اين شغل تجاری می شوند و بازارهای صادراتی به صورت غير قابل جبرانی آسيب می بيند . شواهدی دال بر احتمال فزاينده يک شيوع فراگير آنفلوانزای مرغی و جود دارد .

جدول شماره 2 ليستی از شيوع گسترده آنفلوانزای مرغی بيماری زا در بين ماکيان را از سال 1995 نشان مي دهد .

A/Chicken/Scotland/59 (H5N1)

A/Turkey/England/63(H7N3)

A/Turkey/Ontario/7732/66(H5N9)

A/Chicken/ Victoria/76(H7N7)

A/Chicken/Germany/79(H7N7)

A/Turkey/England/199/79(H7N7)

A/Chicken/Pennsylvania/1370/83(H5N2)

A/Turkey/Ireland/1378/83(H5N8)

A/Chicken// Victoria/85(H7N7)

A/Turkey/ England/50-92/91(H5N1)

A/Chicken/Victoria/92(H7N3)

A/Chicken/Queensland/667-6/94(H7N3)

A/Chicken/Mexico/8623-607/94(H5N2)

A/Chicken/Pakestan/447/94(H7N3)

A/Chicken/NSW/97(H7N4)

A/Chicken/Hong Kong/97(H5N1)

A/Chicken/Italy/330/97(H5N2)

A/Turkey/Italy/99(H7N1)

A/Chicken/Chile/2002(H7N3)

A/Chicken/Netherlands/2003(H7N7)




در اين جدول ميتوان مشاهده کرد که نيمی از اين 20 مورد از شيوع بيماريها بين 1959 – 1991 رخ داده ولی ده مورد اخير آن تنها در فاصله يک دهه گذشته اتفاق افتاده است .

تلاشهای فوق العاده ای از سوی دولتها ، دامپزشکان و صاحبان صنايع برای نابودی و جلوگيری شيوع بيماريها انجام گرفته است .

به هر حال آيا ما برای عبرت آموزی از اين بيماريها وقت کافی ميگذاريم ؟ متأ سفانه معمولاً جواب منفی است .!

آيا ما بايستی اثرات يا پيامدهایديگر بلايای اصلی بهداشتی حيوانی را مانند بيماری نيوکاسل در مرغداريهارا مورد ملاحظه و رسيدگی قرار دهيم ؟ پاسخ قطعاً مثبت است .

دفتر بين المللی ( (OIEدرحال بازنگری قوانين مربوط به کنترل آنفلوانزای مرغی است و کل صنعت بايد خود را در اين مباحث درگير نمايد تا با بازبينی تجارب گذشته بهترين راه را برای آينده انتخاب کند . هدف از اين مقاله بر جسته کردن مواردی است که صنعت مرغداری، دامپزشکان اين صنعت و قانون گزاران ( ملی و بين المللی ) در دوره های عدم شيوع اين بيماری ، بايد مورد توجه قرار دهند .

- دشمن خود را بشناس !

برای اعمال موثر ترين کنترل و شيوه های پيشگيری ضروری است که هر صنعت جديد ترين ، قويترين و دقيقترين داده های علمی در باره آنفلوانزای مرغی را در اختيار داشته باشد . تا مين اين هدف نياز مند سرمايه گذاری مستمر در جنبه های مختلف از جمله تشخيص بيماری ، تعيين و توصيف ويروسهای مربوطه ميباشد . همچنين ضروری است تکنيک های ارزان ، سريع و دقيقی را برای تشخيص و تعيين ويروسها در اختيا رداشت .کسب اين نوع اطلاعات برای موارد ذيل ضروری است : 1) تشخيص سريع بيماری 2) شناخت مراکز واقعی و احتمالی انتشار آلودگی 3) دستيابی به تحليل ريسک در مقابل خطر واقعی 4) دسته بندی اقدامات کنترل متمرکز و واقعی .

البته بديهی است برای انجام کارهای دراز مدت در اين زمينه نياز به مراکز بسيار خوب و بودجه کافی می باشد . در مواردی که احتمال شيوع اين بيماری محدود به کشورها و مناطق خاصی می شود ضروری است که بر انبارهای تجاری محصولات و همچنين مخازن آب پرندگان وحشی نظارت مستمر صورت گيرد . در اين نظارت ها با يستی وجود يا عدم وجود شيوع محدود (LPAI ) يا گسترده و پر خطرHPAI)) ويروسهای بيماری آنفلوانزای مرغی مورد ارزيابی قرار گيرد .

اهميت مقابله با ويروسهای پر خطر HPAI)) بر همگان آشکار است اما برخی از انواع ويروسهای کم خطر (LPAI) به ويژه H5,H7 در زمان ابتلای پرندگان حساس به اين نوع ويروسها امکان تبديل شدن به ويروسهای پر خطر(HPAI) را دارند .بنا بر اين وجود اين نوع ويروسها در منابع آب پرندگان وحشی به ويژه پرندگانی که به راههای دور مهاجرت می کنند از اهميت بالايی برخوردار است

- پرندگان خود را بشناس !

قانون گزاران بايستی برای اجرای موثر يک راهبرد کنترل نسبت به موارد زير آگاهی داشته باشند

· اندازه صنعت مرغداری در منطقه ( تراکم ماکيان در هر متر مربع در منطقه مرغداريها)

· انواع مرغداريهای موجود (مانند مرغداريهای باز در مقابل مرغداريهای بسته يا مرغداريهای پرورش مرغ در مقابل جايگاه پرورش بو قلمون و مانند آن )

· روشهای مديريتی به کار گرفته شده ( ميزان جابجايی پرندگان ، وجود جوجه کشيها و کشتار گاههای مربوط به پرندگان ).

· بخشی از اين راهبرد بايستی شامل آگاهی از تعداد و ميزان ديگر پرندگان«در خطر» و منابع آلودگی باشد مانند : پرندگان خانگی ، پرندگانی که برای سرگرمی نگهداری ميشوند ، پرندگانی که برای بازی مورد استفاده قرار می گيرند ، کبوتر بازها و ...

انجام تحليل، يك ريسك واقعي و عملي

با مجهز شدن به اطلاعات بدست آمده از موارد فوق ارزيابي ريسك واقعي عملي مي شود. اين شيوه مي تواند به عنوان يك سيستم هشدار دهنده اوليه براي معرفي يك بيماري واگيردار تازه در يك منطقه عمل نمايد. همچنين انجام اين كار مي تواند ما را در تنظيم راهبردهاي كنترل يك بيماري مسري آشكار شده ياري نمايد.اين ارزيابي بايد فراگير بوده و همه جوانب يك صنعت را در بر گيرد.

- نقش امنيت زيستي(biosecurity)

داده هاي بدست آمده از نظارت و مراقبت همراه با تجارت عملي حاصل از شيوع آنفلوانزایمرغي قبلي و ديگر بيماريهاي مسري كشنده و واگيردار در دامپروريها مي توانند براي ايجاد راهبرد امنيت زيستي موثر ما را ياري نمايد. چنين راهبردهايي از يك سو بايستي معطوف به فوريتهاي شيوع بيماري باشد و از سوي ديگر به صورتي فعالانه تر بايستي در حفظ استانداردهاي برتر امنيت زيستي در همه زمانها مورد استفاده قرار گرفته شود.

در حاليكه استانداردهاي مزبور بايستي در هنگام شيوع واقعي بيماري يا در حالت آماده باش پر خطر در بالاترين سطح خود باشد و با وجوديكه اين استانداردها در صنعت ماكيان از سابقه مهمتري برخوردار است ليكن شيوع اخير بيماريها ثابت كرد كه بايد براي آينده برنامه آماده داشت و هميشه سطح مشخصي از ريسك بيماري را مفروض دانست.

- اهم ملاحظات در اين حوزه ها عبارتند از:

- انتخاب گندزدايي هاي موثر, با كيفيت و آسان

- اجراي برنامه ايمن سازي محيطي موثر با هدف مقابله با عوامل شناخته شده خطر ساز

- كاهش جابجايي و سايل نقليه و رفت و آمد افراد

- پاك سازي و ضد عفوني كردن كليه وسايل نقليه و تجهيزات كه به محلهاي نگهداري ماكيان وارد مي شوند.

- جلوگيري از تماس پرندگان وحشي با محل نگهداري مرغداريهاي تجاري(اين كار در سيستم هاي نگهداري به صورت باز بسيار مشكل و بلكه غير ممكن است!)

- تميز كردن كليه مواد غذايي ريخته شده از ظروف غذا تا از تجمع پرندگان وحشي پرهيز شود.

- خودداري از تجمع آبهاي راكد و عدم استفاده از آبهاي سطحي براي تامين آب مرغداريهاي تجاري زيرا امكان آلودگي اين نوع آبها بواسطه فضله ي پرندگان وحشي زياد است.

- فراهم نمودن امكان گرفتن دوش قبل از ورود به سالنهاي مرغداريها

- كنترل جابجايي ها

پس از شناسايي اولين موارد ابتلا, بايد محدوديتهاي كلي بر همه حيوانات و ديگر جابجايي ها صورت گيرد و قبل از بروز بيماري در ساير جاها, احتمال پراكندگي بيماري را مورد ارزيابي قرار داد. ايجاد وقفه هاي طولاني در جابجايي ها موجب مشكلات عديده اقتصادي و رفاهي مي شود لذا با برنامه ريزي هاي واقع بينانه بايد بلافاصله پس از رفع خطر, محدوديتهاي اوليه را كاهش داده و اجازه جابجايي تخم ها به جوجه کشي ها و محلهاي بسته بندي را صادر كرده و جابجايي جوجه ها به محل مرغداريها و بردن مرغها به كشتارگاهها را تسهيل نمايند.

براي اينكه بتوانيم كريدورهاي ايمني براي" امنيت زيستي" داشته باشيم و از سوي ديگر بين ضرورت تهديد گسترش آلودگي و نيازهاي اقتصادي- رفاهي موازنه ای ايجاد نمائيم, بايستي طرحهاي مناسبي در دست داشته باشيم.

دفتر بين المللي بيماريهاي واگيردار(OIE ( مفهوم" تقسيم بندي مناطق" "compartmentalism"را تعريف كرده است تا در صورت بروز آنفلوانزای مرغي كم خطر(LPAI) در برخي مناطق جغرافيايي كوچك ، ديگر مناطق از محدوديتهاي اعمال شده در منطقه مورد خطر مزبور آسوده خاطر باشند و همچنين با توجه به اين مفهوم, سيستم هاي مديريتي مقتضي, تعريف مي شوند. البته با وجودي كه اين مفهوم در مواجهه با بيماري آنفلوانزای مرغي پر خطر با محدوديت هايي روبرو است, ليكن بايد يك راهكار واقعي واقتصادی براي ارزيابي درست خطر با استفاده از بهترين ابزارهاي علمي و كاربردي اتخاذ گردد.

مواجهه با يك شيوع

- كشف علائم بروز بيماري

براي كشف و تاييد موارد آلودگي ، ساز و كارهايي تعبيه مي شود كه براي طراحي آن نياز به شناخت محل پرندگان, آموزش و اطلاع رساني از محل بروز بيماري يا محل وجود خطر مي باشد و همچنين بايد مسير حركت پرندگان را به سرعت و دقت مورد شناسايي قرار داد.

- انتشار اطلاعات

بايستي به سرعت و دقت اطلاعات مربوط به محل بروز بيماري و وجود خطر به عوامل ذيربط در صنعت دامپروري رسانده شود.

ضروري است كليه مرغداران(بويژه مرغداريهاي در فضاي باز) اهميت مفهوم" امنيت زيستي" , هنگام بروز بيماریرا درك كنند و بيماري را بدون فوت وقت به مسئولين مربوطه گزارش نمايند.

- شيوع بيماري

شيوع بيماري از محل ابتلاء اوليه مي تواند تنها با يك ذره آلوده كه از طريق هوا به مرغداريهاي مجاور مي رسد, گسترش يابد. در شيوع بيماريهاي اخير ثابت شده است كه فضولات و گرد و خاك محيط هاي آلوده كه از طريق هوا, كاركنان ، وسايل نقليه و تجهيزات انتشار مي يابد مي تواند از جمله عوامل مهم گسترش آلودگي باشد. گند زدايي دقيق وسايل نقليه قبل از جابجايي پرندگان, آشغالها يا تجهيزات به نقاط ديگر از جمله مهمترين عوامل كنترل انتشار آلودگي است. ماشين ها و قفسهاي جابجايي حيوانات زنده در اين زمينه از اهميت ويژه اي برخوردار است.

- روش هاي انساني و سريع کشتار

سوابق حاكي از آن است كه كشتار سريع پرندگان در محلهاي آلوده, كمك زيادي به جلوگيری از انتشار آلودگي از مراكز اوليه به ديگر نقاط مي كند و علت آن هم كاهش سريع بار ويروسي در محيط زيست مي باشد. اكثر كشورها سياست ريشه كني سريع را براي كنترل بيماري در پيش گرفته اند. كه البته اين روش در برخي موارد روش بسيار مشكلي است وبستگي به تعداد پرندگان آلوده, نوع نگهداري آنها( مثلا درپاکتها يا گودال ها) و اندازه و سن پرندگان دارد. ضروري است كه نسبت به کشتار پرندگان در مراكز شناخته شده آلوده ملاحظه خاص صورت گيرد و در محلهايي كه به عنوان "مراكز تماس خطرناك" تقسيم بندي مي شوند, اين كار صورت پذيرد. شناسايي مراكز با ويژگي" تماس خطرناك" بايد به دقت و بر اساس شاخص هاي علمي انجام پذيرد تا كشتار غير ضروري حيوانات سالم صورت نگيرد, در عين حال با يافتن " مكانهاي واقعي آلوده" بهترين شانس را براي موفقيت سياست كنترل ارائه نمايد.

همچنين ضروري است كه تكنيكهاي کشتار حيوانات, غير انساني نبوده و بالاترين استاندارد را از نظر رفاه حيوانات در بر داشته باشد. قانونگذاران و عوامل اجرايي در اين صنعت بايستي با هم همكاري داشته باشند تا ازاين رهگذر, مناسب ترين و انساني ترين روشها به كار گرفته شوند و اجراي آنها بدون كمترين تاخير انجام پذيرد.

البته بايستي زمان كافي براي انجام امور در نظر گرفته شود تا در زمينه رفاه حيوانات مسامحه صورت نگيرد و در عين حال سرعت كافي نيز اعمال گردد تا شانس انتشار آلودگي به حداقل برسد.



جدول شماره 3: روشهاي کشتار _ گزينه هاي عملي


بريدن گردن: (دستي يا با دستگاه) اين روش براي ذبح دسته هاي مرغ تا تعداد ده هزار پرنده به وسيله كارگران مرغداري ممكن است و بر عهده گرفتن اين كار به وسيله پرسنل مرغداري به محدود شدن رفت و آمد ها از منطقه آلوده كمك مي كند.

ذبح به وسيله ضربه سخت به شيوه انساني: اين روش براي كشتن تعداد زيادي از پرندگان بزرگتر مي تواند مناسب باشد, ليكن در صورت در نظر داشتن اين برنامه, بايد از قبل وسايل و افراد كافي براي كشتار در نظر گرفته شده باشند.

عوامل سمي: اين روش از طريق غذا عملا موثر نخواهد بود زيرا پرندگان بيمار غذا نمي خورند.

كشتن و خفه كردن به وسيله گاز: اين روش با استفاده از دي اكسيد كربن مي تواند موثر باشد. سيانيد هيدروژن(Hydrogen cynide) مي تواند گزينه انساني بعدي باشد ليكن اين ماده براي خود افراد خطرناك است و براي اثر روي پرندگان نيز زمان طولاني تري نياز دارد. بر آورد مي شود با استفاده از جعبه هاي كوچك حاوي دي اكسيد كربن در روز منجر به مرگ كامل نمي شود بلكه پرندگان به صورتي نيمه خفه در مي آيند به جز اينكه در مورد تركيب گاز در داخل جعبه و بستن دقيق راه خروج گاز و همچنين قرار دادن تعداد مناسب پرنده در داخل جعبه دقت كافي صورت پذيرد. مواردي ديده شده است كه پرندگان را در محل مرغداري ها با تزريق گاز خفه كرده اند لكن اين كار در عمل با مشكلاتي روبرو است, براي مثال بستن كليه راههاي نفوذ هوا به داخل مرغداري كاري مشكل است و همچنين گودالهاي بزرگي از كود پرندگان آلوده بوجود مي آيد. گزارشهايي نيز از بروز مشكلات در هنگام تبديل دي اكسيد كربن مايع به گاز واصل شده است, به هر حال بايستي قبل از شروع شيوع بيماري در مورد اين روشها آمادگي كامل وجود داشته باشد. دي اكسيد كربن و منواكسيد كربن براي كشتار مرغابي ها موثر نيست.

استفاده از خطوط متحرك كشتار: اين نوع تجهيزات روز به روز توسعه يافته و پيشرفته تر مي شوند به نحوي كه يك پاي پرندگان بسته مي شود و سپس آويزان شده و در حوضچه اي از آب كه الكتريسته به آن متصل است, بيهوش شده و مي ميرند. در اين روش, تجهيزات مي تواند از قبل مهيا شود( تا در صورت پيش آمدن ضرورت با تاخير زماني مواجه نشويم) و بر آورده شده است كه در هر ساعت 6 الي 8 هزار قطعه پرنده كشتار مي شود. تجارب اخير نشان داده است كه براي از بين بردن پرندگان معمولا بايد آنها را از سالن مرغداري به محل استقرار کشتار انتقال داد که در آلودگي مرغداريهاي نزديك تاثير دارد. علاوه بر آن امكان فيلم برداري از اين روش و نشان دادن آن به مردم وجود دارد كه ممكن است در اذهان عمومي عدم مقبوليت برخي از روشها تداعي شو‌د!

تزريقات كشنده: در مرغداري هاي كوچك امكان عملي شدن آن هست.



- خطر انتشار از مبادي آلوده در هنگام شيوع

يك دامداري آلوده منبع خطرناك آشكاري براي گسترش ويروس بيماري زا به دامداريهاي اطراف مي باشد. در زمان شيوع بيماري آنفلوانزا مرغي اخير در هلند ديده شد كه به دليل آب و هواي خشك و بادهاي شديد پراكندگي گرد و خاك به راحتي موجب انتشار اين بيماري از مزرعه اي به مزرعه اي ديگر گرديد. نكاتي كه در رابطه با امحاء پرندگان آلوده از يك دامداري در سطور بالا بدان اشاره گرديد بايستي در رابطه با امحاء فضولات و غذاها در محيط آلوده بايستي رعايت شود. ضرورت دارد پژوهشي در رابطه با تاثيرات تبديل اين مواد به كود در محل آلوده صورت پذيرد و همچنين ضروري است در رابطه با اثرات پوشاندن مواد آلوده براي عدم دسترسي حشرات موذي و پرندگان وحشي به اين مواد تحقيقي انجام گيرد.

- گند زدايي و پاكسازي

كيفيت و سرعت فرايند گندزدايي در مبادي اصلي آلوده, اساس كنترل موثر شيوع اين نوع بيماريها است. بهتر است پاكسازي با استانداردهاي بالا صورت پذيرد, گندزدايي با مواد شناخته شده و موثر انجام گيرد و به دستورالعمل هاي سازندگان آن در حين استفاده توجه شود. متخصصين كنترل بيماري در برخي ازدولت هاي جهان ماده گندزداي وسيع الطيفي به نام AI-VirkonÒs را براي كنترل و مقابله با انتشار بين المللي آنفلوانزای مرغي انتخاب كرده اند. در شيوع بيماري اخير در هلند مسئولين مربوطه استفاده از اين ماده را حتي براي 3مرتبه در فرايند پاكسازي مرغداريها توصيه كرده اند.

مرطوب كردن فضولات و لاشه ها قبل از بيرون بردن از مرغداري مي تواند در كاهش سرعت انتشار ويروس موثر باشد.

گندزدايي گسترده و ديگر عمليات فشرده در مرغداري ها نه تنها در عمل بسيار مشكل است بلكه مي تواند منابع انساني را در يك بيماري فراگير از پاي در آورد.

وسايل نقليه كه براي جا به جايي پرندگان, فضولات و كودها مورد استفاده قرار مي گيرد بايستي هيچ گونه درز و شكافي نداشته باشد و پوشيده بوده و قابليت ضد عفوني شدن موثر و كامل را داشته باشد. پاكسازي و گندزدايي بايد با نظارت و مراقبت دقيق صورت پذيرد.

- واكسيناسيون

ضروري است اهميت واكسيناسيون در فاصله شيوع دوباره بيماري مورد توجه قرار گيرد. گستردگي انجام واكسيناسيون با گستردگي انتشار بيماري, نوع و در دسترس بودن واكسنهاي موثر مرتبط مي باشد.

واكسيناسيون مي تواند در كنترل انتشار ويروسهاي كم خطرH5وH7 و محدود كردن خطر تبديل آنها به آنفلوانزای مرغي پر خطر(HPAI) موثر باشد. در هنگام وقوع بيماري آنفلوانزای مرغي

پر خطر(HPAI) واكسيناسيون با واكسن مناسب مي تواند در جلوگيري از گسترش بيماري موثر باشد. لكن تاثير آن سريع نيست و مي تواند مانع از آلودگي كامل يك دسته آلوده گردد.

در يك منطقه آلوده به بيماري آنفلوانزای پر خطر(HPAI) هر چه وسعت واكسيناسيون قبلي بيشتر باشد پرندگان واكسينه شده در مقايسه با ديگر پرندگان كمتر به اين بيماري مبتلا مي شوند. با اين وجود نبايد هيچ تاخيري در امحاءپرندگان مراكز آلوده صورت پذيرد.

آموزه هايي كه از بيماري فراگير سالهاي 2000-1999 در ايتاليا در مورد استفاده از DIVA (تفاوت آلودگي حيوانات واكسينه شده) و راهبرد واكسيناسيون در راستاي هدف بدست آمده است, بايستي به عنوان نمونه اي منحصر به فرد براي مباحث مديريتي موارد شيوع در آينده مورد بحث قرار گيرد. اجراي چنين راهكارهايي به طور آشكارا نيازمند توليد واكسن هاي مناسب و داشتن برنامه انبار كردن اين واكسن ها از سوي دولتهاي ملي مي باشد. بايد در هنگام واكسيناسيون استفاده از پرندگان شاهد تحت نظارت به صورت قانونمند در آيد.

- تكثير مجدد پرندگان پس از رفع آلودگي

پس از اينكه شيوع يك بيماري تحت كنترل در آيد. اين كار بايستي به صورت روشمند صورت پذيرد تا با موفقيت همراه باشد. پرندگاني كه براي تكثير مورد استفاده قرار مي گيرند بايد از وضعيت سلامتي كامل برخوردار باشند و يا به موازات اين كار پرندگان تحت نظر آزمايشي نيز مد نظر باشند.

- نتيجه گيري:

از موارد اخير شيوع بيماري آنفولانزاي مرغي و البته ديگر بيماريهاي حاد سالهاي اخير در بين پرندگان و ديگر حيوانات اهلي مي توان درسهاي زيادي آموخت. اين نكات عبارتند از:

- تصميمات بايستي مبتني بر دانش باشد.

- مراقبتها بايد تاثير گذار باشد.

- تشخيص ها بايد به دقت صورت پذيرد.

- سياستهاي اتخاذ شده بايد برنامه ريزي خوب داشته باشد.

- نيروي انساني متخصص بايد آموزش ديده و كافي باشد.

- همكاري مناسب بين قانونگذاران, پرسنل دولتي دامپزشكي و دامپزشكان و عوامل صنعت دامپزشكي صورت پذيرد.

اميد است اين مقاله مارا در در وضعيتی قرار دهد که هم در شناخت و هم در جدی گرفتن و هم در طرز نگرش ما نسبت به بيماريها ديدگاه تازه ای دهد .

منبع : Dr. Stephen Lister

ترجمه وتدوين :

دکتر مصطفی کردآبادی : کارشناس اداره کل دامپزشکی استان اصفهان

طوبی کردآبادی : دانشجوی کارشناسی زبان انگليسی دانشگاه اصفهان

[فلفل نمك]

جداسازی ویروس برونشیت در شیوع این بیماری در یک گله مادر
خلاصه :

نمونه هایی از بافتهای ریه و نای در شیوع بیماری برونشیت در یک مزرعه منطقه ایی مادر ، در Kerela هند جمع آوری شدند . این نمونه ها پس از جمع آوری ، برای تحقیقات ویروس شناسی به موسسه سلامت و بیولوژیک حیوانات و دام دامپزشکی ( IAH و VB ) فرستاده شدند .

شیوع این بیماری سبب مرگ 358 قطعه مرغ مادر شد . مهمترین نشانه ها و ضایعات شامل :

· التهاب کیسه های هوایی .

· التهاب تخمدانها .

· التهاب نای .

· Salphingitis .

بودند .

این بیماری در دهمین روز جنینی جوجه ها به جنین جوجه ها وارد شد . وجود ویروس نیز با آزمایشات HA قطعی شد . در این آزمایش قبل از عملی کردن آزمایشات HA مایعات آلانتوئیک با فیلتراسیون Clostridium Perfringen فیلتر شدند .





مقدمه:

بیماری برونشیت نوعی بیماری تنفسی ویروسی است که در مرغها بسیار مسری است . ویژگی این بیماری عطسه و سرفه میباشد . ویروس IB گونه پاتوتایپ است در خانواده Coronaviridae . جایگاه این ویروس در گروه سوم ژنوس ویروس Corona میباشد . این ویروس متعلق به راسته Niro Virales میباشد .این ویروس بعنوان یکی از عمده ترین دلایل زیانهای اقتصادی در صنعت طیور سراسر جهان مورد بررسیهای زیادی قرار گرفته است . توانایی های این ویروس دستخوش تغییرات ادامه دار ژنومیک میشود . این تغییرات میتواند منجر به تولید سروتیپهای مختلف جدیدی ، بخصوص در نواحی که در آنها پرورش طیور بصورت متمرکز صورت میگیردشود . نوعی از این ویروس که بیماری زایی بالایی دارد با انواعی از عفونتهای باکتریایی ثانویه مانند E . Coli و زیر رده های مختلف مایکوپلاسما تشدید میشود .

شیوع جهانی این بیماری و استفاده از واکسنهای زنده و مرده نشانه های بیماری را در آزمایشهای سرولوژیک پیچیده تر میکند . اطلاعات ارائه شده در این مقاله جداسازی ویروس IB را از شیوع این بیماری در مزارع محلی طیور Kerela هند بیان میکند .



تاریخچه بیماری :

شیوع این بیماری در گله های مادر منطقه ای هند با برخی نشانه ها ، مانند نشانه های فوق همراه بود :

· التهاب کیسه های هوایی .

· التهاب و وجود ترشحات التهابی در غشای موکوسی نای .

· آبگرفتگی کاردیای قلب ( Hydropericardium ) .

· بزرگ شدن کبد .

· ژلاتینی شدن چربیهای Sub Cataneus .

شیوع این بیماری با استفاده از آنتی بیوتیکهای قویتر کنترل شد ولی ، 385 قطعه تلفات گرفت .

نمونه هایی از بافتهای نای و شش جمع آوری شد جهت تحقیقات بیشتر به موسسات فوق ارسال شدند :

آزمایشگاه ویروس شناسی تشخیصی محلی ، موسسه سلامتی حیوانات ، دامپزشکی .



جداسازی ویروس :

بافتهای نای و شش در محلول بافر فسفات سالین 20 درصد همگن بودند . همچنین سوسپانسیون نیز با سرعت پائین سانتریفیوژ تصفیه شد .

جنین ده روزه جوجه ها در 37 درجه سانتی گراد نگهداری شدند . تخم مرغهایی که میکروب به آنها وارد شده بود دوبار در روز چک شدند . جنینهایی که در 24 ساعت پس از وارد کردن میکروب مرده بودند ، دور ریخته شدند . تخم مرغها پس از هشت روز از شرایط آزمایش بیرون آورده شدند . در این مرحله مایعات آلانتوئیک و کوریوآلانتوئیک برای استفاده در مراحل بعدی جمع آوری شدند . در خلال ارائه این مطالعات ده مورد مشکوک شناسایی شد .



آزمایش Haemagglutination :

ویروس برونشیت پس از انجام اعمال آنزیمی ، خاصیتی منحصر بفرد را در آگلوتینه کردن گلبول قرمز خون جوجه ها دارد .مایعات آلانتوئیک تهیه شده از مراحل قبلی ، ضایعات خاص ویروس برونشیت را بخوبی نشان داد . این مایعات برای سه ساعت در 3000 g سانتریفیوژ شدند . این محلول سپس دوباره مورد بررسی قرار گرفت و صد بار غلیظتر شد و PH آن به 6.5 رسید . این آزمایش بر طبق پروتوکل شرح داده شده با Alexander صورت گرفت . در این آزمایش سه کنترل مختلف صورت گرفت . در اولین کنترل ، مایعات آلانتوئیک بدقت مورد بررسی قرار گرفتند . دومین کنترل ، کنترل گبولهای قرمز و سومین کنترل ، کنترل گلبولهای قرمز بدون آنزیم بود .



نتایج و مباحث :

ویروس برونشیت در جنین جوجه های در حال رشد به خوبی رشد میکنند در حالیکه اندامهای جوجه مانند نای و یا کلیه جوجه ها نمی توانند بخوبی جنین این ویروس را رشد دهند . پس از وارد کردن میکروب به داخل جنینها از طریق آلانتوئیک هیچگونه تغییر قابل مشاهده ایی در اولین و دومین مرحله دیده نشد . تغییرات در رشد و همچنین میزان مرگ و میر از مرحله سوم به بعد مشاهده شد .

مرگ و میر جنینها ، به خود پیچیدگی ، باز ماندن از رشد وبزرگ شدن بیش از حد جنینها با افزایش مراحل افزایش یافتند . ویروس جداشده در این آزمایش ، احتمالا بسیار کشنده بوده است . این ویروس میتوانست دلیلی بر تلفات نود درصدی جنینها در مراحل ششم به بعد باشد .

پس از باز کردن تخم مرغها ، جنینها با برخی نشانه ها مشاهده شدند . این نشانه ها شامل :

· جنینهای بهم پیچیده .

· پاهای نامناسب .

· تراکم در ناحیه سر جوجه ها .

· غلظت بالای مایع آمنیون .

· کاهش کیسه زرده .

· شکننده شدن غشاء .

· افزایش گنجایش مایعات آلانتوئیک .

بودند .

این ضایعات مشخص شده در جنینها برهانی بود بر آزمایشات صورت گرفته قبلی بر روی ویروس برونشیت در جنین جوجه ها .

به نتیجه رسیدن جنینها ضایعات Urolithiasis را در جنینها نشان نداد . این مورد میتوانست به این علت باشد که همه ویروسهای جداشده برونشیت Nephropathogenic نیستند و همچنین ، همه ویروسهای جدا شده Nephropathogenic برونشیت نیازی به کشش بیماری Urolithic ندارند . این مورد میتواند ناشی از وجود سویه های مختلف ویروس برونشیت باشد .

ضایعات موجود در جنینها در جهت ظن به بیماری برونشیت بررسی شدند . ویروس برونشیت شامل آلفا 2 و 3 متصل به N استیل نورومانیک اسید است که مانع از فعالیت ویروسی HA میشود .

با استفاده از سیستم فیلتر خام Clostridium Perfriugens ، آنزیم Neuraminidase فعال میشود . با فعال شدن این آنزیم ، اسید نورومانیک از سطح ویروس جدا میشود و فعالیت ویروسی HA فعال میشود . فعال شدن فعالیت ویروسی HA با استفاده از آنزیم Neuraminidase روشی است منحصر به فرد در جهت مشاهده از هم پاچیدگی شکل به شکل گلبولهای قرمز .

مایع آلانتوئیک جمع شده پس از ده مرحله ، سبب ایجاد تیتر 1.16 در زرده میشود .

با استفاده از ویروس جداشده بعنوان آنتی ژن و همچنین شناسایی سرم مثبت ویروس برونشیت و در نهایت استفاده از آزمایش HI وجود ویروس برونشیت قطعی بود .

در پایان این مقاله لازم است تا بر یک نظارت و مراقبت همه گیر شناسی ادامه دار و همچنین سعی و تلاش گسترده در جهت ارتقای روشهای شناسایی ویروسی و سرولوژیکی تاکید شود . این ارتقا در جهت شناسایی خطرات فاکتورها و اهمیت انتقال ویروسی در منطقه یاد شده و در سایر مناطق در کشورهای مختلف دنیا میباشد .



تهیه ، تنظیم و ترجمه :

علیرضا گائینی . دانشجوی رشته دکترای دامپزشکی . دانشگاه آزاد اسلامی . واحد گرمسار

[فلفل نمك]

راهنماي مقابله با آنفلوانزاي مرغي در موارد اضطراري

مقدمه

1- دسترسي به مكان هاي مشكوك به آلودگي

2- بررسي مقدماتي

1-2 بررسي درمانگاهي

2-2 جمع آوري نمونه هاي پاتولوژيكي

3-2 بررسي اپيدميولوژي

3- جمع آوري اطلاعات دامپزشك دولتي و دامپزشك يا تكنسين شاغل در آزمايشگاه

4-خروج از مرغداري

5- تأييد تشخيص آنفلوانزاي مرغي

6- كشتار و معدوم سازي پرندگان تلف شده

1-6 مفاهيم عمومي

2-6 كاركنان و وسايل مورد نياز براي كشتار و معدوم سازي پرندگان

6-3 حذف گله

6-4 معدوم سازي پرندگان

روشهاي حذف گله

گازهاي مصرفي براي حذف پرندگان

داروهاي قابل مصرف در حذف گله هاي بزرگ طيور

دفن كردن

-7 معدوم سازي يا نابود سازي مواد آلوده

بستر

تخم مرغ

اقلام غذايي

8 -ضدعفوني سازي مكان هاي آلوده

فهرستي از ضدعفوني كننده هاي مؤثر بر عليه ويروس آنفلوآنزاي مرغي با غلظت و نحوه استفاده

[فلفل نمك]

بیماریهای ویروسی شتر مرغ
· نیوکاسل

· سایر پارامیکسوویروس ها....

علایم بالینی

ضایعات کالبد گشایی

هیستوپاتولوژی

ضایعات کالبد گشایی

هیستوپاتولوژی

سرولوژی

واکسیناسیون

· سایر شترمرغ سانان....

تصاویرپیچیدگی گردن وفلجی شل گردن در جوجه شترمرغ مبتلا به نیوکاسل

· آنفلوانزای پرندگان

علایم کلینیکی

علایم کالبد گشایی

هیستوپاتولوژی

تصاویرتورم یک طرفه سینوس اطراف چشمی، ادم تحت فکی ،سینوزیت ،اکسودای چرکی در شکاف دهانی ، سینوزیت و کنژاکتیویت، ادرار سبز رنگ – علایم شایع

· آبله ماکیان

تصاویر ضایعات آبله در گردن شترمرغ و ضایعات آبله بر روی پلک شترمرغ

· آنسفالومیلیت اسفنجی

· آنسفالومیلیت اسبی غربی و شرقی

· تب خونریزی دهنده کریمه کنگو

· بیماری برنا و تصویر بیماری برنا در شترمرغ دوماهه

· گامبورو

· عفونت پنومو ویروسی

· آنتریت کروناویروسی

· عفونت رئو ویروسی

· عفونت آدنو ویروسی

· عفونت رتروویروسی

· عفونت هرپس ویروسی

· آستروویروس – پیکورنا ویروس – روتا ویروس

[فلفل نمك]

بیماری بورس عفونی با چه بیماریهایی باید تفریق داد ؟
1- کوکسیدیوز :

به دلیل شروع ناگهانی بیماری ، واگیری بالا ، پرژولیده و ظاهر کثیف و همچنین وجود خون در مدفوع از وجوه مشترک بیماری گامبورو بورس با بیماری کوکسدیوز می باشد. ولی در بیماری کوکسیدیوز خونریزی عضله و بورس وجود ندارد.

2- برونشیت ناشی از سویه های نفروپاتوژن :

به دلیل وجود نفروز شدید در بیماری گامبورو با این نوع برونشیت قابل اشتباه می باشد. که در بیماری برونشیت ضایعات بورس وجود نداشته و ما مشکلات تنفسی را مشاهده می نماییم.

3- محرومیت از آب :

ما در این تغییرات کلیوی و آتروفی و خاکستری شدن بورس را می بینیم اما این حالت به میزان پایین در گله رخ داده و می توانیم توسط هیستوپاتولوژی آن را تفریق دهیم.

4- مارک :

4 جدایه از این ویروس قابلیت ایجاد آتروفی بورس را دارا می باشند که می توانیم با هیستو پاتولوژی آن را با گامبورو تفریق دهیم.

5- سندرم هموراژیک :

وجود خونریزی در عضلات آن را با بیماری گامبورو مشابه می سازد.

6- آدنوویروس :

تیپ 8 این گروه ویروس بصورت تجربی قادر به ایجاد آتروفی در بورس می باشند

[فلفل نمك]

چند نکته در زمینه تشخیص بیماری آنفلوانزای پرندگان
1- سواپ کلواک یا نای از پرنده های زنده یا تلف شده جزء نمونه های رایج جهت تشخیص بیماری می باشد.

2- نمونه ها باید در محیط ترانسپورت استریل که حاوی آنتی بیوتیک با سطوح بالا می باشند ، حمل گردد.

3- بافت ها جهت تشخیص در لوله ها یا کیسه های پلاستیکی حمل گردند.

4- اگر نمونه ها ظرف 48 ساعت مورد آزمایش قرار می گیرند می توان آنها را در درجه حرارت 4 درجه سانتی گراد نگهداری نمود و بیشتر از این مدت ، درجه حرارت 70 – درجه سانتی گراد لازم می باشد.

5- بافت ها باید بصورت سوسپانسیون 5 – 10 درصد در محیط ترانسپورت در بیایند و با سانتریوفوژ سرعت پایین تخلیص گردند.



Disease of poultry , 2002 , saif

[فلفل نمك]

گزارش موردي شيوع سندرم آسيت در يك فارم در دو نژاد هوبارد كلاسيك و راس
سندرم آسيت بعنوان يكي از مشكلات مهم در صنعت طيور گوشتي دنيا باعث تلفات چشم گيري مي شود .حساسيت برخي نژادها نسبت به اين سندرم بيشتر مي باشد، بخصوص در نژادهاي سريع الرشد مانند هوبارد كلاسيك كنترل اين سندرم ضرورت دارد .در فارم مورد مطالعه كه حاوي50000 قطعه جوجه گوشتي بود 25000 قطعه جوجه مربوط به نژاد راس و 25000 قطعه مربوط به نژاد هوبارد كلاسيك بودند .با توجه به اينكه همه فاكتورهاي پرورشي در اين فارم در همه سالن ها يكسان بودند بطوريكه از لحاظ سيستم هاي تهويه، دما، تغذيه و برنامه واكسيناسيون شرايط براي همه گله ها يكسان بوده است ، در نهايت ميزان تلفات ناشي از سندرم آسيت در جوجه هاي هوبارد كلاسيك حدود 10 برابر بيشتر از جوجه هاي راس بوده است .بطوريكه تلفات آسيتي در جوجه هاي هوبارد كلاسيك %9 ,5 و در جوجه هاي نژاد راس %1 بوده است .

منبع:

چهاردهمین کنگره دامپزشکی ایران – تهران 1384

گروه آموزشي علوم درمانگاهي دانشکده دامپزشکي دانشگاه آزاد اسلامي( واحد تبريز(

[فلفل نمك]

نکاتی در مورد مقاومت عامل بیماری گامبورو
1- مقاوم به اتروکلروفرم است

2- در Ph=12 غیر فعال شده ولی در Ph=2 غیرفعال نمی شود

3- به مدت 5 ساعت درجه حرارت 56 درجه سانتی گراد را تحمل می کند.

4- کاهش و افت مشخص در عفونت زایی ویروس متعاقب در معرض قرارگیری 6 ساعت در مجاورت فرمالین 5/0 درصد دیده شده است.

5- کمپلکس های ید دارای اثرات مخربی بر روی ویروس گامبورو است.

6- کلرامین 5/0 درصد ویروس را بعد از 10 دقیقه می کشد.

7- ویروس 60 درجه را به مدت 30 دقیقه تحمل می کند.

همانطور که ملاحظه می فرمایید طبیعت سخت و مقاوم این ویروس یکی از دلایل بقا و طولانی مدت آن در سالن های مرغداری بوده و حتی اگر پاکسازی و ضد عفونی صورت گرفته باشد ممکن است باقی بماند.

[فلفل نمك]

کنترل کوکسیدیوز

کوکسیدیوز در طیور یک بیماری روده ای است که با انگل کوکسیدیال ایجاد می شود. کوکسیدیوز یک بیماری مجاری گوارشی است که در بیشتر موارد روده را درگیر می کند به استثنای کوکسیدیوز سکوم که با انگل tenella Eimeria ایجاد می شود.

درکوکسیدیوز روده ای کارایی روده ها درجذب غذا تخریب می شود که این امر منجر به کاهش رشد می شود که درموارد شدیدتر باعث توقف رشد می شود.

پرندگان مختلف در یک گله می توانند با درجات مختلف تحت تأثیر قرار گیرند که می تواند از کاهش یکنواختی گله ( که این نشانه در اغلب موارد دیده می شود) تا آسیب روده ای با شدت زیاد که باعث مرگ شود ( که این نشانه کمتر دیده می شود) ملاحظه شود.

درکوکسیدیوز سکومی، آسیب وارده به رگ های خونی در دیواره ی سکوم باعث خونریزی شدید می شود. در کوکسیدیوز سکومی ، مایل هستیم ببینیم که آیا همه عوامل باعث مرگ می شود یا نه ؟

سکوم در پدیده جذب غذا در بدن نقش دخالتی ندارد و بنابراین اثر معکوس و مضری بر توانمندی دیده نمی شود. در کوکسیدیوز سکومی تعداد کمی پرنده ممکن است که بمیرند ولی در کوکسیدیوز روده ای تقریبا" همه پرنده ها درگله می توانند از نظر کارایی تحت تأثیر قرار بگیرند و اثرمعکوس و مخرب کوکسیدیوز را دریافت کنند.

اگر شما به قدرکافی شجاع باشید، کوکسیدیوز سکومی را درمان نخواهید کرد چون آنهایی که درگیر هستند متأسفانه می میرند هر چند درمان خوب باشد.

به هرحال در کوکسیدیوز روده ای، صرفه اقتصادی، در درمان سریع بیماری می باشد.

کوکسیدیوز یک درد توانمندی است ( توانمندی پرنده را کاهش می دهد) و از آنجایی که این انگل در تمام دنیا هست. طی چندین سال روش های پیشگیری و اقدامات احتیاطی زیادی انجام شده است. این امر خدمت بزرگی به دنیای طیور کرده است و البته محدودیتهایی هم دارد که قابل درمان است.

بعضی از آنتی کوکسیدیال های مدرن به حدی مؤثر هستند که هیچ انگلی را باقی نمی گذارند و باعث تحریک سیستم ایمنی نمی شود. این می تواند در مورد پرندگان با طول عمر طولانی بخصوص در تخمگذارها یا مادرها بسیار مهم باشد. چون داروهای آنتی کوکسیدیال در این طیور فقط در دوره ی قبل از تخمگذاری داده می شود و اگر کوکسیدیاها زنده نمانند، سیستم ایمنی پرنده تحریک نخواهد شد که یک چتر حمایتی برای جوجه های متولد شده باشد. از طرفی برخی از مرغداران عادت ندارند که به مرغان آنتی کوکسیدیوز بدهند. بنابراین منتظر می مانند تا مرغ ها اولین علایم بالینی را بروز دهند تا بعد ازآن به درمان دارویی اقدام کنند.

چنین گله هایی در سرتاسر عمر از ایمنی بالایی برخوردار خواهند بود و خسارت کمتری از کوکسیدیوز خواهند دید. بنابراین گله هایی که قرار است مدت طولانی زنده بمانند استراتژی کنترل کوکسیدیوز مطرح می شود که از طریق واکسن های کوکسیدیوزی اعمال می شود و جهانی شده است.

به هر حال واکسن های کوکسیدیوزی محدودیت های خاص خود را دارند ویکی از این محدودیت ها مصرف همزمان و تصادفی داروی آنتی کوکسیدیوز در جیره توام با تجویز واکسن است. این مشکلاتی را ایجاد می کند چون واکسن های رایج زنده هستند و حاوی انگل کوکسیدیا هستند و داروی آنتی کوکسیدیوز بر آنها اثر خواهد کرد و آنها را خواهد کشت. پس این نکته مهم است که وقتی یک واکسن کوکسیدیوز تجویز می شود نباید که هیچ آنتی کوکسیدیوزی در جیره به طور عمدی یا تصادفی استفاده شود.

واکسن های کوکسیدیوزی در پرندگان واجد طول عمر طولانی مانند تخمگذاری و مرغ های مادر رایج شده است. درمرغ های گوشتی با طول عمر کوتاه حمایت ایمنی با مصرف آن در 7- 5 روزگی اعمال می شود؟

این نکته ممکن است در ذهن خطور کند که با تجویز واکسن در جفت یا از طریق تخم در هچری می توان مشکل را حل کرد. ولی این امر متحمل نیست.

همچنین تراکم زیاد جوجه و سالن های قدیمی واجد شرایط ضعیف بهداشتی باعث ایجاد و افزایش خطر کوکسیدیوز در گله های جوان می شود.

کنترل سالمونلا انتریتیدیس در جوجه های گوشتی جوان می تواند با عبور آنتی بادی ها از یک مادر واکسینه شده به بچه هایش اعمال شود، حال چرا این اصل نباید در جوجههای گوشتی و مبتلا به کوکسیدیوز اعمال شود.

چنین روشی یعنی تجویز به گله های مادر برای حمایت و حفاظت جوجه های متولد شده از آنها در اسراییل مطرح و موفقیت آمیز بوده است و توسعه یافته است. آن در اوایل کار است ولی نتایج آزمایشات فارمی بسیار امیدبخش به نظر می رسد.

منفعت بزرگ این روش این است که تعداد مرغ های مادر کمتراز جوجه ها بوده و می توانند به طرز درست واکسینه شوند به علاوه هزینه واکسیناسیون برای هر پرنده در مادرها قابل قبول است.

مساله ای که باید خاطرنشان کرد این است که همه ی عوامل متوقف کننده ی رشد، کوکسیدیوز آب وهوایی بد با شرایط بد مدیریت اشاره کرد. این می تواند مضر و خطرناک باشد ، چرا که هر گله ضعیف کوکسیدیوزدارد سایر عوامل که می توانیم آنها را درمان کنیم در این بین گم شوند.

در پایان در کوکسیدیوز همیشه همه ی اقدام خود را در واکسیناسیون یا داروهای آنتی کوکسیدیوز نگذارید. این روش ها باید همیشه در کنار اصلاح روش های مدیریتی باشد. ایجاد وقفه در بین دوره های تولید یک روش مناسب است ( که البته در همه جای دنیا انجام نمی شود) چرا که این میکروارگانیسم ها از یک گله به گله ی بعدی منتقل می شوند.

ضمنا" در مکانی که به پرورش طیور می پردازند باید بدانید که آیا سالن در دوره ی قبل سالمونلا انتریتیدیس داشته یا نه و آیا گله در اثر سالمونلوز مرده است یا نه ؟

هرچند که باید به خاطر داشت بستر مرطوب محیط مناسب برای رشد اووسیت کوکسیدیا است و باید هرجا بسترمرطوب وجود داشت سریعا" برداشته شود.

درنهایت همکاری با دکتر دامپزشک برای ارزیابی کوکسیدیوز درگله شما ضروری است و اینکه استراتژی به کار رفته کار آمد بوده است یا نه ؟

نشریه دنیای کشت و صنعت ، سال4، شماره 26 - 1384

[فلفل نمك]

عفونت سيستميك مايكوپلاسما سينوويه در جوجه‌هاي گوشتي
به تازگي توسط پژوهشگران مركز بهداشت دام و ايمني غذا در دانشگاه كاليفرنيا ايالات متحده آمريكا، نمونه هايي از عفونت سيستميك مايكوپلاسما سينوويه در مرغهاي گوشتي 47 روزه با ضايعات سپتي سميك و افزايش ميزان حذف و ضبط لاشه‌ها در كشتارگاه گزارش شده است. تاريخچه درمانگاهي اين بيماري شامل علايم تنفسي و افزايش حجم بورس استخوان سينه لاشه‌‌ها بوده است. ضبط لاشه‌ها در كشتارگاه و مجتمع‌هاي فرآوري بدليل تورم كيسه‌هاي هوايي و تورم بورس استخوان سينه مرغ ها بود. درگيري اندام هاي متعدد شامل بورس استخوان سينه، كبد، طحال، مغز، چشم، اعصاب و عضلات اسكلتي در ارتباط با تورم عروق و جداسازي مايكوپلاسما سينوويه از كبد به طور اتفاقي از اين بيماري در مزرعه مشاهده گرديد.

آزمايش Dna مايكوپلاسما سينوويه جدا سازي شده از مرغهاي گوشتي جهت مطالعه در اين گزارش داراي الگوي متفاوتي با موارد مقايسه شده با سويه هاي مرجع مايكوپلاسما سينوويه شامل Wvu – 1853 ، Ms-h و F10-2as و ساير مايكوپلاسماهاي جداسازي شده از مرغهاي مادر همان شركت داشت. اما اين باكتري ها داراي الگوي Dna مشابه با يك مايكوپلاسما سينويه جداسازي شده از مرغهاي گوشتي و نيز از بوقلمون هاي متعلق به همان شركت بودند. يافته‌هاي اين مطالعه دلالت بر انتقال افقي اين عفونت فوق به جاي انتقال عمودي آن دارد.