علوم دامی و طیور- طیور-بانك مقالات طيور 5

[فلفل نمك]

نقرس در طيور

نقرس احشايي طيور يك بيماري متابوليكي است كه بيش از 30 سال است كه تشخيص داده شده است. بدليل ضايعات بارز اين عارضه، نام هاي متعددي براي توصيف نقرس احشايي مانند نفريت سمي حاد، نقرس كليوي، سنگ هاي كليوي، نقرس تغذيه اي ، نفروزيس و … استفاده شده است.نقرس احشايي از طريق ضايعات سفيد رنگ گچ مانندي كه سطح اندام هاي مختلف شكمي بعلاوه ي كيسه اطراف قلب را بصورت رسوبي مي پوشاند ، متمايز مي شود.

نقرس حالتي است كه باعث اختلال و افت عملكرد كليه بصورت تجمع اسيد اوريك ( ازت دفعي ) در خون و مايعات بدن مي شود. در نتيجه اسيد اوريك بصورت كريستال هاي اورات كلسيم – سديم در بخش هاي مختلف بدن؛ بويژه در كليه ها و غشاء هاي سروزي كبد، قلب، كيسه هاي هوايي و مفاصل رسوب مي يابد. كليه هاي آسيب ديده از طريق بخش هاي تحليل رفته لب هاي كليوي ، سنگ هاي ميزناي و كليه و بافت هاي كليه اي متورم و سفيد شده با اورات مشخص مي شود.

بافت هايي از كليه كه در جريان نقرس، طبيعي باقي مي مانند، فعاليت آنها براي حفظ و جبران عملكرد مناسب و طبيعي كليه زياد شده كه اين امر منتج به بزرگ شدن بافت كليوي مي شود.اگرچه نقرس مدت هاست كه به عنوان يك عامل تلفات بيش از حد در مرغان تخمگذار و پولت ها شناخته شده است، اما به نظر مي رسد كه آن به عنوان يك چالش تشخيصي مطرح شود. گله مي تواند توليد كاملي داشته و چندين علايم خارجي تا زمان كوتاهي پيش از مرگ از خود نشان دهد.جوجه هايي كه مبتلا به آسيب هاي كليوي هستند مي توانند تا زمانيكه عملكرد يك سوم بافت كليوي آنها فعال باقي بماند مي توانند به توليدشان ادامه دهند. نقرس يك بيماري منفرد (تك عاملي ) نمي باشد ، اما بيشتر نتيجه ي آسيب كليوي حاصل از عوامل بالقوه اي است كه مي توانند عفوني، تغذيه اي، سمي، يا تركيبي از آنها باشند.



آناتومي و وظيفه كليه:

كليه هاي دراز مانند جوجه، در حفره هاي استخوان لگن در محوطه ي شكمي بصورت يك جفت قرار گرفته است. رنگ طبيعي كليه ها قرمز متمايل به قهوه اي مي باشد و داراي سه لب متمايز يا تقسيم شده است. وظيفه ي اوليه ي كليه ها حفظ و نگهداري تركيب شيمياي مايعات بدن ( خون ) است. كليه ها علاوه بر وظيفه بالا، اعمال ديگري نيز در بدن ايفا مي كنند؛ از جمله: دفع مواد زائد متابوليكي و محصولات سمي، حفظ و نگهداري مايعات و الكتروليت هاي حياتي بدن، تنظيم حجم خون ، توليد هورمون هاي تنظيم كننده ي فشار خون و توليد گلبول هاي قرمز خون.

كليه، در واقع يك اندام حياتي است. وقتي كه عملكرد كليه ها دچار اختلال مي شود، دفع اسيد اوريك كه بايستي بطور طبيعي از طريق ادرار از كليه ها صورت پذيرد دچار اختلال شده و در هر اندامي از بدن كه خون در آن جريان مي يابد انباشته مي شود. پرنده اي كه فاقد هر گونه فعاليت كليوي است احتمالاً در مدت 36 ساعت تلف خواهد شد.



علل نقرس:

تشخيص علل نقرس اغلب مشكل است. در نقرس،آسيب اوليه كليوي ممكن است پيش از شروع تلفات بطول بينجامد.عوامل ممكن كه مي توانند در وقوع نفرس نقش داشته باشند عبارتند از: عوامل تغذيه اي، عفوني، سمي و ….



عوامل تغذيه اي: عوامل تغذيه اي يا متابوليكي شناخته شده كه مي توانند كليه ها را تحت تاثير قرار دهند عبارتند از:



1- تغذيه نيمچه هاي نابالغ با جيره هاي حاوي كلسيم بيش از حد براي مدت زمان طولاني. اين امر، ممكن است ناشي از موارد زير باشد:

1-1 اشتباه در تهيه و آسياب كردن فرمول خوراك مرحله رشد

2-1 دريافت تصادفي و اشتباهي جيره مرحله تخمگذاري بجاي جيره مرحله رشد

3-1 استفاده زود هنگام از جيره هاي پيش تخمگذاري.



2- استفاده از جيره هاي حاوي سنگ آهك با اندازه نامناسب( گرانوله درشت ) در زمان پرورش. اين امر بدليل عادت تغذيه انتخابي پرندگان از ذرات درشت، باعث مصرف بيش از حد كلسيم مي شود. براي حصول اطمينان از مصرف يكنواخت دان و از بين بردن عمل انتخاب، در جيره هاي زمان پرورش بايستي صرفاً از سنگ آهك پودر مانند ريز به عنوان منبع كلسيم استفاده نمود.سنگ آهك گرانوله ممكن است در جيره ها ي مرحله ي پيش توليد استفاده شود.



3- نشان داده شده است كه فسفر جيره تا حدي كليه ها را در برابر آسيب هاي ناشي از انباشت كلسيم محافظت مي كند. فسفر به عنوان يك اسيديفاير ادراري عمل كرده و در پيشگيري از تشكيل سنگ هاي كليوي مؤثر است. نهايتاً ؛ فسفر قابل دسترس پايين در جيره هاي رشد، در وقوع نقرس بطور زيادي دخالت دارد.



4- از بيكربنات سديم ( جوش شيرين ) گاهي اوقات براي بهبود كيفيت پوسته تخم مرغ يا مقابله با اثرات ناشي از استرس گرماي استفاده مي شود. بيكربنات سديم مي تواند در وقوع نقرس از طريق ساخت ادرار قليايي مؤثر باشد كه همراه با سطوح بالاي كلسيم مي تواند يك واسط مناسب براي تشكيل سنگ هاي كليوي باشد.



5- محروميت از آب آشاميدني، بدليل خوب عمل نكردن مكانيكي سيستم آبخوري، ممكن است بر فعاليت كليه ها تاثير بگذارد، اما تحقيقات اثر مستقيم آنرا در وقوع نقرس بخوبي بيان ننموده است.



6- کمبود ويتامين A ، براي يك دوره طولاني مي تواند مسير ميزناي را مورد آسيب قرار دهد، اما اين مورد با وجود استفاده از جيره هاي غذايي جديد و متوازن، كمتر اتفاق مي افتد.



7- استفاده از جيره هاي غذايي حاوي درصد پروتيين خام بيش از حد ( 40-30 % ).

عوامل عفوني:



عوامل ويروسي شناخته شده اي كه در وقوع نقرس دخالت دارند عبارتند ار: ويروس برونشيت عفوني و نفريت پرندگان. برونشيت عفوني يك بيماري ويروسي با قدرت سرايت بالا در جوجه ها است كه بطور طبيعي دستگاه تنفسي را در گير مي كند، اما مي تواند سيستم هاي توليد مثلي و ادراري را نيز تحت تاثير قرار دهد. سويه هاي مشخصي از برونشيت كه بصورت نفروپاتوژنيك ( سويه هاي بيماريزاي نفروني ) عمل مي كنند تمايل خاصي براي درگير كردن بافت كليه ها دارند.

يكي از مكانيسم هايي كه برونشيت ممكن است از طريق آن كليه ها را تحت تاثير قرار دهد مقاومت ويروسي حاد است كه منتهي به التهاب نفرون ها ( نفريتيت ) و اختلال كليوي طولاني مدت مي شود. از آنجاييكه پرندگان جوان بيشترين استعداد را براي آسيب هاي كليوي ناشي از برونشيت دارند، عفونت اوليه ممكن است پيش از آنكه عمل كليه ها بطور جدي كاهش يابد و تلفات رخ دهد، بطول بينجامد. زماني كه پولت ها به بلوغ جنسي مي رسند، به آنها جيره هاي حاوي سطح كلسيم بالا براي تامين نياز هاي توليد تخم مرغ اختصاص داده مي شود. اگر كليه ها از قبل دچار آسيب شده باشند، ممكن است عملكرد طبيعي آنها در مورد دفع سطوح بالاتر كلسيم، زمان زيادي طول نكشد و اين امر احتمالاً منتج به نقرس شود.

ويروس نفريت پرندگان، كه يك انتروويروس بوده و كليه ها را تحت تاثير قرار مي دهد، در ايجاد بيماري كليوي و شيوع جدي تلفات ناشي از آن در اروپا و آسيا دخالت داشته است. آزمايش هاي سرولوژيكي نشان مي دهد كه آنتي بادي هاي توليدشده در برابر ورود ويروس نفريت پرندگان مي توانند در سرم جوجه ها و بوقلمون ها در سرتاسر جهان تشخيص داده شوند. اگرچه بيشتر اطلاعاتي كه در حال حاضر در اين زمينه وجود دارد ؛ اما فقط يك نقش تحت باليني براي ويروس نفريت پرندگان پيشنهاد مي شود. تحقيقات نشان داده است كه ويروس نفريت تلقيح شده به بدن جوجه هاي سالم، باعث التهاب كليه ها شده و منتهي به نقرس مي شود.



عوامل سمي ( توكسين ها )



مواد سمي (توكسين ها ) از آنجاييكه پراكندگي وسيعي در طبيعت دارند، به عنوان عوامل اصلي افت توليد يا ايجاد بيماري در طيور در بيشتر كشور ها مورد توجه قرار نمي گيرند؛. با اين وجود، مشكلاتي وجود دارد كه مي تواند ناشي از وجود مواد مسموم كننده ي نفرون هاي كليوي ( نفروتوكسين ) باشد. بعضي از اين مواد سمي بطور بالقوه و معمول در مواد خوراكي استفاده مي شوند ، در حاليكه بعضي ديگر از اين مواد سمي،پرندگان بطور تصادفي در معرض آنها قرار مي گيرند.

محصولات معمول استفاده شده كه داراي استعداد ايجاد مسموميت براي انسان هستند عبارتند از: آنتي بيوتيك ها، ضد كوكسيديوز ها، مواد معدني، ويتامين ها، مواد شيميايي مصنوعي و آفت كش ها

1-آنتي بيوتيك ها مانند سولفاز و آمينوگليكوزيدها، در بدن از طريق كليه ها دفع مي شوند و بطور بالقوه بويژه زماني كه مصرف آب محدود شده است، خاصيت نفروتوكسيكي دارند.

2-مواد معدني و ويتامين ها مانند كلسيم ، فسفر ، سديم و ويتامين D3 براي جوجه ها خاصيت سميت بالقوه اي دارند. با اين حال؛ جوجه ها بيشتر حساس به مسموميت هستند ؛ كه اين احتمالاً ناشي از عدم تكامل كافي كليه هاي آنها است.

3-مواد ضد عفوني كننده و حشره كش ها ، زماني كه مطابق با دستورالعمل كارخانه هاي سازنده ي آنها استفاده مي شوند، ايمن و مؤثر تر مي باشند ، اما اشتباه در محاسبه ميزان دز مورد استفاده، مي تواند موجب مسموميت شود.

4- خوراك هاي آلوده به سموم قارچي ( مايكوتوكسين ) و گياهي ( فيتوتوكسين ) نيز ممكن است باعث مسموميت شوند. سيترينين، اكراتوكسين و اوسپورئين (Oosporein) مايكوتوكسين هايي هستند كه خاصيت نفروتوكسيكي دارند. اگرچه، اين سموم مي توانند باعث ايجاد تغييراتي در عمل كليه ها شوند، اما آنها ممكن است الزاماً باعث ايجاد نقرس نشوند.



كنترل و پيشگيري نقرس:

نقرس يك اختلال متابوليكي چند عامله مي باشد كه تشخيص يك علت مخصوص براي بروز آن دشوار مي باشد. دليل ديگر براي دشواري در تشخيص عامل نقرس اين است كه آسيب هاي كليوي بوقوع پيوسته در طول دوران رشد تا زمان توليد گله و تغذيه با جيره هاي داراي درصد كلسيم بالا، اغلب علائم مشخصي ندارد. موارد مزرعه اي و تحقيقات ، اهميت اثرات متقابل بين دو يا عوامل بيشتر (بخصوص تغذيه و برونشيت عفوني) دخيل در ايجاد نقرس را روشن و تشريح نموده اند.





پيشگيري نقرس از طريق تغذيه:

1- تغذيه ي پولت هاي تا سن 16 هفتگي با جيره هاي پودر مانندي كه بيشتر از 1% كلسيم نداشته باشند. مصرف كلسيم بالا در پولت هاي نابالغ مي تواند موجب آسيب هاي كليوي جدي شود.

2- سطوح فسفر قابل دسترس جيره بايستي 0.5-0.45 درصد در جيره هاي دوره رشد باشد. سطح نامناسب فسفر جيره، بروز آسيب هاي كليوي را مستعد مي كند.

3- از جيره ي پيش توليد نبايد پيش از 16 هفتگي يا زمانيكه گله در حال نشان دادن علائم بلوغ جنسي است (تكامل تاج ها) استفاده شود.ميزان كلسيم 2.75-2.5 درصد در جيره زمان توليد بايستي كافي باشد.

4- در صورت استغاده از بيكربنات سديم در جبره براي بهبود كيفيت پوسته تخم مرغ، استفاده از حداقل آن در صورت نياز توصيه مي شود. نبايستي به گله مبتلا به نقرس بيكربنات سديم يا جيره هايي كه حاوي مواد آلكاليني بالايي ( سطوح بالاي سديم يا پتاسيم ) هستند، داده شود

5- كنترل متوالي سطوح كلسيم و فسفر در برنامه هاي تغذيه اي.درصد كلسيم و فسفر جيره هاي غذايي مرحله ي تخمگذاري و پولت (رشد ) بايستي بطور معمول و مرتب آناليز شيميايي شوند.

6- نمونه هاي خوراك بايستي براي مايكوتوكسين هاي سيترينين، اكراتوكسين و اوسپورئين مورد آزمايش قرار گيرند.

7- اجتناب از محروميت آب آشاميدني در گله هاي در حال رشد و توليد.



به تنهايي نشان داده نشده است كه برونشيت عفوني بتواند در شرايط تحقيقاتي باعث ايجاد نقرس شود، اما در صورت ايجاد آسيب هاي كليوي ناشي از بالا بودن سطح كلسيم جيره، مي تواند تا حد زيادي تلفات حاصل از نقرس را افزايش دهد. بدليل امكان نقش برونشيت عفوني در ايجاد نقرس بايستي موارد پيشگيري كننده ي زير مورد توجه واقع شود:

1- واكسن هاي برونشيت بايستي مطابق با توصيه ها و دستور العملهاي شركت سازنده آن تجويز شود. بمنظور ايجاد ايمني مناسب در پرنده، برنامه واكسيناسيون بايستي شامل چندين واكسيناسيون زنده برونشيت ( مي تواند بصورت تركيبي با نيوكاسل باشد ) در حدود 3 ، 8 و 14 هفتگي به روش هاي اسپري و آشاميدني انجام شود.ميزان واكنش واكسيناسيون از سطح پايين شروع شده و سپس بتدريج هر بار بصورت جانشيني يا با استفاده از ويروس تخفيف حدت يافته و يا بوسيله ي تجويز واكسن با يك روش واكنش دهنده بيشتر؛ مانند روش اسپري بجاي آب آشاميدني افزايش داده مي شود. واكسن هاي كشته شده يا بوستر هاي زنده به حفظ بالاي ايمني پرنده در برابر برونشيت در تمام دوران تخمگذاري كمك مي كند.

2- سويه هاي واكسن استفاده شده بايستي از سويه هاي شناخته شده و بومي منطقه باشد. عموماً؛ استفاده از چندين سروتيپ واكسن برونشيت باعث بهبود حفاظت متقابل پرنده عليه ديگر سويه هاي مزرعه اي و سويه هاي نفروپاتوژنيك خواهد شد.

3- بدليل علائم باليني پيچيده برونشيت ، آزمايشگاه هاي تشخيصي بايستي در كمك به تشخيص و جداسازي ويروس حمايت شوند. آزمايش سرولوژيكي معمول، مي تواند نشانه هاي اوليه چالش هاي برونشيت را تهيه نمايد.



درمان:

زمانيكه تلفات مربوط به نقرس تشخيص داده مي شود،آسيب هاي اساسي كليوي نمي توانند درمان شوند؛ اما ممكن است بتوان بعضي از پرندگان زنده ي ديگر را كه فعاليت كليوي آنها كاهش يافته است مداوا نمود.تكنيك هاي متداول براي كاهش تلفات نقرس در پولت ها و مرغان تخمگذار بر اساس اسيدي نمودن ادرار جهت محلول نمودن سنگ هاي كليوي و محافظت بافت كليوي فعال پرندگان درگير شده، مي باشد.

جيره هاي آزمايشي حاوي كلريد آمونيوم، سولفات آمونيوم،DL- متيونين و آنالوگ هيدروكسي متيونين (Alimet) همگي بطور موفقيت آميزي باعث اسيدي نمودن ادرار مي شوند. استفاده از سولفات آمونيوم يا كلريد آمونيوم در جيره غذايي گله هايي كه تلفات نقرس را تجربه نموده اند بصورت جدول زير توصيه مي شود:


درمان نقرس با استفاده از سولفات يا كلريد آمونيوم
هفته
%
كيلو گرم/تن

اول
0.25
2.5

دوم
0.5
5

سوم
0.75
7.5

چهارم
1
10




مدفوع آبكي ممكن است از اثرات جانبي استفاده از كلريد آمونيوم باشد، اما سولفات آمونيوم باعث ايجاد چنين وضعيتي نمي شود. 4 تا 6 هفته پس از درمان با حداكثر سطح آن، اگر نتايج مطلوب حاصل شد، ممكن است سطح درمان بتدريج كاهش داده شود. با اين حال؛ بعضي از سطوح درماني نقرس (حدود 0.5 درصد) احتمالاً براي حفظ حيات گله ضروري باشد. هم هيدروكسي و هم DL – متيونين مي توانند تا 6 كيلوگرم در تن دان براي اين منظور استفاده شوند.



خلاصه:

بروز تلفات نقرس در پولت ها و مرغان تخمگذار، بيانگر وقوع بعضي از اشكال آسيب هاي كليوي در يك مرحله ي زماني زودتر، در حيات گله بوده است. تحقيقات، ارتباط زيادي را بين بيماري برونشيت و استفاده از جيره هاي نامتوازن ( از نظر نسبت كلسيم به فسفر ) به عنوان علل عمده تلفات نقرس ثابت و حمايت مي كنند. از آنجاييكه احتمالاً مساله ي مذكور ، علت اصلي وقوع بيشتر موارد نقرس باشد، عوامل ديگري مانند تغادل الكتروليت ها، مايكوتوكسين ها و محروميت گله از آب نيز مي توانند در ايجاد و تشديد نقرس دخالت داشته باشند.علاوه بر اين؛ استفاده از هر نوع جيره اي كه باعث افزايش ميزان قليايي شدن ادرار شود همراه با درصد بالاي كلسيم، مي تواند موجب ايجاد نقرس و تلفات حاصل از آن در پولت ها و مرغان تخمگذار شود. ميزان تلفات در گله ي مبتلا به نقرس را مي توان از طريق افزايش اسيديته ي ادرار به منظور محلول نمودن سنگ هاي كليوي موجود يا پيشگيري از تشكيل سنگ هاي كليوي اضافي، كاهش داد.



تهيه وترجمه: مهندس عثمان مرادي- كارشناس ارشد تغذيه دام و طيور شركت مرغ واروك سنندج

[فلفل نمك]

اثرات مایکوتوکسین فومونیزین b1 بر طیور

تمام گونه های مختلف طیور در مقابل این مایکوتوکسین حساس هستند البته پرندگان نسبت به سایر حیوانات اهلی مقاومت بیشتری دارند.

فومونیزین با ممانعت از عملکرد آنزیم اسفنگوزین n – استیل ترانسفراز از سنتز اسنفنگولیپدها جلوگیری می نماید. علت این اختلال تشابه ساختاری الکل پلی هیدریک fb1 با کمپلکس آمینوالکل اسفنگوزین می باشد.

تشخیص ایجاد اختلال در متابولیسم با اندازه گیری میزان اسنفنگوزین ، اسنفگانین و کمپلکس اسفنگولیپیدها صورت می پذیرد.

این تغییرات شامل افزایش میزان اسفنگانین ، اسفنگوزین و به ویژه نسبت این دو به هم (اولین شاخص جهت شناخت مسمومیت با فومونیزین ) و همچنین کاهش میزان کمپلکس اسفنگولیپیدها می باشد.

[فلفل نمك]

اثر آنتی بیوتیک های محرک رشد بر عملکرد جوجه های گوشتی، پارامترهای رشد روده و مورفولوژی کمی

این آزمایش اثرات اضافه کردن bacitracin methylene disalicylate ( BMD ) و ویرجینامایسین ( VM ) به جیره های بر پایه کنجاله سویا بر عملکرد جوجه های گوشتی و رشد قسمت معده و روده و مورفولوژی بدن در سنین رشد و دوره پایانی بررسی گردید. پرندگان نر و ماده در هفته های 1، 3، 5، 7، کشته شده و آزمایشات تکمیلی و بافت شناسی از دودنوم و ایلئوم به عمل آمد. تغذیه هر دو آنتی بیوتیک باعث افزایش وزن بدن و کاهش طول و وزن روده در مقایسه با تیمار شاهد شده است. به هر حال طول و وزن روده در طول هفته های اول تا سوم در پرندگانی که با VM تغذیه شده بودند، بزرگتر از پرندگانی بودند که با BMD تغذیه شده بودند. تنها تغییر در دودنوم دیده شد که در آن طول هر ویلی در روده پرندگانی که VM دریافت کرده بودند، افزایش یافته است ولی در دیگر گروهها این تغییر دیده نشد. در ایلئوم پرندگانی که VM دریافت کرده بودند در مقایسه با پرندگان شاهد، غشای مخاطی- ماهیچه ای نازکتر بود. جوجه هایی که با مکمل VM تغذیه شده بودند در مقایسه با جوجه هایی که با BMD تغذیه شده بودند و یا گروه شاهد دارای مناطق پرز کوچکتر و طول پرز کوتاه تر در ایلئوم بوده اند. تغییرات فیزیکی در روده پرندگان هر دو گروه اگرچه مساوی نبود ولی بهبود عملکرد را نشان می داد.



منبع : Poultry Science 2006 85:476-485

[فلفل نمك]

ارزيابي بيوشيميايي زنجيره تنفسی ميتوکندري در دودنوم جوجه هاي گوشتي با ضريب تبديل غذايي بالا و پايين
افزايش توليد H2O2 بيانگر تنش اکسيداتيو بالا در جوجه هاي گوشتي است. بر اساس بررسي هاي مختلف، در صورت پايين بودن فعاليت ميتوکندري در دودنوم جوجه هاي گوشتي، ضريب تبديل غذايي( FE ) کاهش مي يابد. در اين آزمايش ميتوکندري دودنوم از جوجه هاي مادرگوشتي با FE پايين(01/0±52/0) و FE بالا ( 01/0 ±68/0) جدا شد و فعاليت کمپلکس هاي زنجيره تنفسي با اسپکتروفتومتري اندازه گيري شد و ميزان اکسپرشن پروتئين و اکسيداتيو پروتئين (Carbonyls) با روش Western blots تعيين شد.

فعاليت همه کمپلکس ها به استثناي کمپلکس IV در FE پايين در مقايسه با FE بالا، کمتر بود. در حالي که، ميزان پروتئين کربونيل در ميتوکندري مربوط به FE پايين، بيشتر بود. همچنين نتايج اين بررسي نشان داد که حساسيت پروتئين هاي ميتوکندريايي به H2O2 يا اکسيداسيون متفاوت است، همچنين کاهش کلي در فعاليت کمپلکس و اکسپرشن افتراقي پروتئين به همراه افزايش اکسيداسيون پروتئين ها در FE پايين بيانگر آن است که تنش اکسيداتيو مي تواند در کاهش فعاليت ميتوکندريايي در سطوح پايين FE سهيم باشد.



منبع:

.Poultry Science. 2005. 84:1926-1934

[فلفل نمك]

ارسال تخم مرغ هاي نطفه دار به كارخانه جوجه كشي

ارسال تخم مرغ هاي تميز و سالم به جوجه كشي نقش به سزايي در بهداشت جوجه كشي و همچنين سلامت جوجه هاي توليدي دارد . از همين رو مديران مزارع مرغ مادر بايد با بكار گيري روش هاي ساده و قابل اجرا ،تخم مرغ هاي قابل جوجه كشي را در بهترين شرايط به جوجه كشي ارسال نمايند .

تخم مرغ هاي كثيف و معيوب بايد در مزرعه مادر حذف شوند و به كارخانه جوجه كشي ارسال نگردند . اولين مسئله أي كه در اين زمينه مطرح ميگردد جلو گيري و يا به حد اقل رساندن توليد تخم مرغ هاي كثيف ( بستري ) ميباشد .براي اين منظور مديران مزارع مرغ مادر بايد به اين نكته توجه داشته باشند كه در ابتداي دوره توليد ( مخصوصا هفته اول توليد ) بعد از نشان كردن گله ( توليد اولين تخم ) بر تعداد كارگر سالن و همچنين دفعات جمع آوري بيفزايند و تخم مرغ هاي بستري در اسرع وقت جمع آوري شوند تا عادت تخم گذاري در روي بستر از بين برود .



انواع تخم مرغ هاي كثيف :

تخم مرغ هاي خيلي كثيف كه بايد در اسرع وقت حذف و به خارج از مزرعه منتقل شوند .

تخم مرغ هاي تك لك كه بايد قبل از ارسال به جوجه كشي تميز شوند .

تخم مرغ هاي بستري كه بايد بصورت جداگانه به جوجه كشي ارسال شوند و در رديف هاي پائيني گاري ستر چيده شوند .

تخم مرغ هاي شكسته و سوراخ شده كه بايد در اسرع وقت حذف شوند .

تعداد اينگونه تخم مرغ هاي حذفي را ، در اثر اعمال مديريت مطلوب ميتوان به حداقل رساند .

تخم مرغ هاي ارسالي به جوجه كشي بايد نطفه دار و تميز بوده تا نتايج خوبي از جوجه كشي حاصل شود. از آنجائيكه اولين مرحله از رشد جنيني در داخل بدن مرغ صورت ميگيرد تخم مرغ هاي توليد شده بايد در شرايط مناسب انتقال و انبار و جوجه كشي قرار گيرند .

گله هاي والد بايد بر اساس راهنماي ارائه شده جهت مديريت گله پرورش يابند تا بهترين حالت نطفه داري و كيفيت تخم مرغ هاي جوجه كشي حاصل شود .

در زمان ارسال تخم مرغ ها به كارخانه جوجه كشي بايد مشخصات تخم مرغ نيز در برگه جداگانه أي به جوجه كشي ارسال گردد . تخم مرغ ها نيز برچسب داشته باشند و بصورت تفكيك شده زير :

تخم مرغ هاي تميز .

تخم مرغ هاي تك لك .

تخم مرغ هاي داراي لكه خوني .

به كارخانه جوجه كشي ارسال گردند

[فلفل نمك]

مقايسه منابع سلنيوم آلي و معدني براي مرغهاي گوشتي

به تازگي محققان دانشگاه لوييزيانا در ايالات متحده امريكا، جهت مقايسه اثر منابع آلي و معدني سلنيوم بر روي رشد، خصوصيات لاشه، غلظت سلنيوم عضله سينه و پلاسما و نيز فعاليت آنزيم گلوتاتيون پراكسيداز پلاسما در جوجه‌هاي گوشتي مبادرت به انجام آزمايشات جديدي كرده اند. بدين منظور در ابتدا جوجه‌هاي گوشتي تعيين جنسيت شده و بر اساس جنس در تيمارهاي تغذيه اي گوناگون قرار گرفتند. ميانگين وزن بدن جوجه ها در شروع دوره 47 گرم و در انتهاي دوره و در سن 49 روزگي معادل 2684 گرم بود. در اين آزمايش يك برنامه غذايي سه مرحله اي مشابه روشهاي توصيه شده صنعتي استفاده شد و جيره پايه با مقادير صفر ( به عنوان شاهد) و يا 3/0 قسمت در ميليون سلنيوم با منبع سلنيت سديم و يا مخمر غني از سلنيوم، استفاده گرديد. هر تيمار داراي 7 تكرار شامل 4 پن (Pen) از جوجه خروس‌ها و3 پن از جوجه مرغ‌ها بود كه در هر تكرار مربوط به جوجه خروس‌ها 50 قطعه پرنده و در هر تكرار مربوط به جوجه مرغ‌ها 55 قطعه پرنده وجود داشت.

در اين آزمايشات افزايش وزن روزانه، ميزان مصرف غذا، ضريب تبديل، وزن لاشه بدون احشا، وزن لاشه سرد شده و ميزان افت رطوبت عضله سينه، تحت تاثير نوع مكمل سلنيوم قرار نگرفت. استفاده از مخمر غني از سلنيوم موجب افزايش غلظت سلنيوم عضلات و پلاسماي مرغهاي گوشتي در مقايسه با شاهد و تعدادي گشت كه از جيره‌اي حاوي سلنيت سديم استفاده مي‌كردند. فعاليت گلوتاتيون پراكسيداز پلاسما تحت تاثير هيچ كدام از منابع سلنيوم و يا غلظت آنها قرار نگرفت.

نتايج حاصل از تجربه فوق دلالت بر اين دارد كه منبع سلنيوم آلي موجب افزايش غلظت سلنيوم بافت ها مي‌شود اما بر روي عملكرد، خصوصيات لاشه و فعاليت آنزيم گلوتاتيون پراكسيداز پلاسما در مقايسه با منبع سلنيوم معدني تاثيري ندارد.



2005 Poultry Science 84: 898-902

[فلفل نمك]

سونوگرافي روش تشخيص كارآمدي در مطالعه دستگاه توليد مثل ماكيان است

سونوگرافي يك روش تشخيص غير تهاجمي و كار آمد در مطالعه دستگاه توليد مثل ماكيان است به گزارش سرويس پژوهش ايسنا ، يلدا احمدي فارغ التحصيل دامپزشكي دانشگاه اروميه در پايان نامه تحصيلي خود نشان داد : امكان استفاده از سونوگرافي در مطالعه دستگاه توليد مثل مرغهاي تخمگذار وجود دارد كه براي اين امر ، 17 قطعه مرغ تخمگذار با سن 56 هفته تهيه و بطور مجزا در ، قفس هاي انفرادي نگهداري شد .

وي همچنين از هر پرونده به طور روزانه در سه رهيافت ايستاده (st) ، خوابيده به پهلو (it) و به پشت (do) بدون استفاده از داروهاي بيهوشي يا داروي آرامبخش سونوگرافي به عمل آورده است . و اندازه گيري شامل فوليكول ها ، زرده ها ، زرده هاي رها شده ، زرده با آلبومين و تخم مرغ با پوسته بود كه از نظر شمارش فوليكول ها و زرده هاي موجود در تخمدان ، تفاوت معني داري در بين وضعيت هاي سه گانه مشاهده نگرديد .

وي در ادامه افزود :‌ با توجه به اينكه قطر زرده ها ،‌ضخامت سفيده و ابعاد تخم مرغ داراي پوسته درهر سه رهيافت قابل اندازه گيري بودند ، اما تفاوت معناداري مشاهده نشد .

همچنين از آنجايي كه پرنده در وضعيت ايستاده راحت تر و آرامتر بوده و وضعيت تخمدان ، زرده ها و اويدوكت كه در حالت و شكل طبيعي خود قرار داشته ، لذا اين روش نسبت به وضعيت هاي خوابيده ارجح تر است .

گفتني است ، تصوير نگاري اندامها با استفاده از امواج اولتراسونديك ، تكنيك تشخيصي است كه از حدود 20 سال پيش در طب دامي براي مطالعه بافت هاي نرم و مورد استفاده قرار گرفته است . از همان ابتدا به علت ساختار آناتوميكي خاص ، اعتقاد بر اين بود كه سونوگرافي در پرندگان با محدوديتهايي مواجه باشد

[فلفل نمك]

تغييرات بدن طيور طي دوره توليد تخم مرغ

در طي تخمگذاري و در زمان پرريزي تغييرات خاصي در ظاهر پرندگان رخ مي دهد .

تولك رفتن (پرريزي)

بعضي از مرغهاي تخمگذار پس از شروع پرريزي تعداد ناچيزي تخم مرغ توليد مي كنند ولي عموماً هنگام تولك رفتن توليد تخم مرغ متوقف مي شود . طول دوره تولك رفتن متفاوت است ؛ در مواردي كه توليد تخم مرغ خوب باشد ، تولك رفتن يك فصل به تعويق مي افتد و پرريزي خيلي سريع در مرغهايي كه توليد كمي دارند پرريزي زودتر شروع شده و به كندي رخ مي دهد .

ترتيب پرريزي : نواحي اي از بدن كه در آنها پرريزي رخ مي دهد از يك الگو و ترتيبي خاص بنحو ذيل پيروي مي نمايند :‌

1- سر 2-گردن 3- سينه 4- پشت

5- پرهالي كرك مانند (فلوك ) 6- شكم 7- بالها 8- دم

اغلب اوقات گله درگير يك استرس موقت است كه از يك بيماري ، افزايش يا كاهش درجه حرارت محيط ، كاهش مصرف دان يا آب و غيره ناشي مي شود . اين استرسها باعث پرريزي جزئي در نواحي سر وگردن و چند پر از بال مي شوند . اگر مورد استرس زا تصيح گردد ، اين پرريزي تداخلي با تولك رفتن ساليانه نخواهد داشت .

پيگمانتاسيون زرد

رنگ زرد نواحي ساق پا و پوست پرنده در پرندگان زرد پوست بخاطر وجود گزانتوفيل ها (رنگدانه هاي هيدروكسي كاروتنوئيد)[1] است كه در بخش چربي زير جلدي جايگزين مي گردد . تنها منبع تامين اين رنگدانه ها دان طيور است . هر چه ميزان گزانتوفيل در دان بيشتر باشد ، تراكم رنگدانه در زير پوست نيز بيشتر خواهد بود. گزانتوفيل موجود در دان جايگزين مي شود .

سفيدشدن : گزانتوفيل ها مسئول توليد رنگ زرد در زرده تخم مرغ نيز هستند . وقتي يك پولت شروع به تخمگذاري مي كند ، بيشتر گزانتوفيل موجود در دان به زرده تخم مرغها مي رود. گزانتوفيل كافي براي جايگزيني رنگدانه هاي پوستي كه بتدريج طي يك روند شيميايي تجزيه مي شوند موجود نخواهد بود و پوست شروع به سفيد شدن مي كند . هر چه از دوره تخمگذاري مي گذرد پوست بيشتر سفيد مي شود . وقتي مرغ حدود 180 تخم مرغ توليد مي كند ، رنگ پوست آن سفيد متمايل به آبي مي گردد .

تغييرات جزئي ناشي از توليد تخم مرغ

در دوران توليد تخم مرغ تغييرات ديگري نيز رخ مي دهد ، از جمله :

1- مخرج بزرگ و مرطوب مي گردد .

2- استخوانهاي عانه نازكتر مي گردند .

3- فضاي بين استخوانهاي عانه افزايش مي يابد .

4- فاصله بين استخوانهاي عانه و استخوان سينه افزايش مي يابد .

5- پوست روي جمجمه بسيار نازك مي گردد .

[فلفل نمك]

چگونگي رشد طيور

اقتباس از كتاب راهنماي كامل پرورش طيور ترجمه دكتر محسن فرخوي,مهندس تقي خليقي سيگارودي,دكتر فريدون نيك نفس



بدن طيور حاوي سلولهاي بي شماري است كه در تمام نژادها (بدون توجه بهوزن نهايي در زمان بلوغ) اندازه اي مشابه دارند. رشد جنيني بخاطر افزايش تعداد سلولهاست . يك سلول مي شود دوتا ، دو تا مي شود چهار تا ، چهار تا مي شود هشت تا ، هشت تا مي شود شانزده تا و … ولي اين افزايش هماهنگ بوطر نامحدود ادامه نمي يابد . بلافاصله اين سلولها تفكيك شده و براي تشكيل قسمتهاي مختلف بدن اختصاصي مي شوند و رشد و تقسيم بعضي سلولها ، پس از خروج جوجه از تخم ، ديگر بر تعداد فيبرهاي عضلاني افزوده نخواهد شد و رشد سلولهاي عضلاني و عصبي از طريق بزرگ شدن (افزايش حجم سلولها) صورت مي گيرد . فيبرهاي عضلاني حداكثر اندازه را دارند و اين اندازه تحت كنترل ژنتيكي است ، ولي هنگام كاهش يا افزايش اندازه با فعاليتهاي گوناگون تغيير مي كند .سنتز و تجزيه پروتئينها در اندازه سلول نقش دارند . غذاي بهتر ، بيشتر مسئول جلوگيري از تجزيه پروتئينها است در حالي كه سنتز پروتئين دربدن بيشتر ژنتيكي است . نتيجه نهايي سنتز طيور استثنائاً رشد خوبي دارند زيرا اينها در هنگام پرواز درحركت بالها نقش دارند . ميزان چربي طيور بستگي به تعداد سلولهاي حاوي چربي دارد ، بعضي نژادها و لاينهاي طيور تعداد بيشتري سلول چربي دارند (احتمالاً بخاطر نتيجه غير مستقيم اصلاح نژاد با افزايش اندازه طيور ، لاشه هم پرچربي تر خواهد بود ) . سلولهاي چربي در مراحل رشد به حداكثر تعداد خود مي رسند . توانايي طيور گوشتي به افزايش وزن بيشتر ، بخاطر ذخيره چربي درسلولهاي چربي آنهاست تا افزايش رشد اسكلت يا فيبرهاي عضلاني .

[فلفل نمك]

عمل آوري و دود دهي گوشت طيور

مباحث كلي

عمل آوري و دود دهي انواع گوشت روشي كهن براي بهبود و آماده سازي انواع گوشت به شمار مي روند . پيش از آنكه روش نگهداري در يخچال ميسر شود ، همواره از اين فرآيند براي ارتقاء طعم و ممانعت از فساد گوشت استفاده مي شده است . در اين مقاله نكاتي در خصوص اين فرآيند ارائه گرديده و دستورالعملهاي گوناگوني در خصوص گونه هاي مختلف طيور جهت عمل آوري پيشنهاد شده است . روشهاي مشابه را مي توان تصحيح كرد و جهت آماده سازي انواع ديگر گوشت مورد استفاده قرار داد .

نمك جزء لاينفك و اصلي كليه فرآيندهاي عمل آوري و دود دهي مي باشد . نمك بر طعم و بافت گوشت تاثير گذارده و رشد ميكروارگانيسمهايي را كه باعث تبديل گوشت به گوشت غير قابل استفاده و فاسد مي شوند را كند مي سازد . البته از مواد و عناصر ديگري نيز اغلب براي بهبود كيفيت و ظاهر محصول نهايي استفاده مي شود . در برخي موارد افزودن قند اثرات نامطلوب نمك را مثل مزه شور ، خشكي و سفتي گوشت را كه ضمن استفاده مطلق از آب و نمك موجب مي شود را تعديل مي كند .

در گذشته از مواد نگهدارنده ديگري نظير نيترات پتاسيم (شوره) يا نيترات سديم استفاده مي شد كه از رشد ميكروارگانيزمهايي نظير clostridium botulinum عامل مسموميت بوتوليسم جلوگيري مي كرد اما امروزه اغلب مردم بدليل خطر ساز بودن اين مواد براي سلامتي از آنها اجتناب مي كنند . در صورت استفاده از نيترات ، گوشت عمل آوري شده ظاهري صورتي رنگ به خود مي گيرد .

عناصر اصلي عمل آوري گوشت شامل ، نمك ، شكر ، مواد نگهدارنده نظير شوره ، طعم دهنده ها و ادويه هايي چون فلفل ، پياز يا سير هستند .

محلول عمل آوري گوشت را خنك نگه مي دارند تا از رشد احتمالي ميكروارگانيسمها جلوگيري شود . دماي مطلوب بين 35تا 40 درجه فارنهايت متغير است . پس از اتمام فرآيند عمل آوري ، لاشه هاي گوشت را از آب شور خارج كرده و در محلي جهت خروج آب شور قرار مي دهند . آب شور اضافي را مي توان با غوطه ور كردن گوشت در آب سرد خارج ساخت . پيش از دود دادن، گوشت بايد كمي خشك شود تا به هنگام دود دادن رنگ دودي مطلوبي بخود بگيرد .

دماي داخلي گوشت در عميقترين نقاط آن بايد به 160 درجه فارنهايت ويا بيشتر برسد . در صورت عدم دستيابي به اين دما جهت دستيابي به محصولي مطلوب و سالم بايد آن را در اجاقهاي سنتي پخت . دود دهي در خلال 2 تا 3 ساعت اول فرآيند در دماي 185تا 190درجه فارنهايت صورت مي گيرد كه در مراحل بعدي از دما كاسته مي شود ، اجراي مراحل به اين صورت از جمع شدن و چروك خوردن گوشت جلوگيري كرده ، از ميزان جمعيتهاي باكتريايي مي كاهد و علاوه بر آن رنگ مطلوبي را به گوشت مي دهد .



بلدر چين عمل آوري و دود داده شده



محلول آب نمك :



آب
5 گالن

نمك
½ 4 پوند

شكر
¾ پوند

شوره (انتخابي ، در صورت تمايل)
½ پوند




افزودن شوره به محلول عمل آوري انتخابي است و تنها در صورتي كه نياز به يك ماده نگهدارنده جهت ذخيره كردن ماده غذايي احتياج باشد از آن استفاده مي گردد .

بلدرچين را در آب شور به مدت سه ساعت و نيم يا چهار ساعت در محيطي خنك يا در يخچال غوطه ور مي كنيم سپس لاشه را در آورده و اجازه مي دهيم تا آب آن كاملا خارج شود .

جوجه هاي خشك شده را در يك دستگاه دود ده كه البته قبلا دماي آن را به 165درجه فارنهايت رسانده ايم قرا مي دهيم ، توجه كنيد هرگز نبايد رطوبت محيط را افزايش داد . هنگاميكه سطح بدن پرنده ها خشك شد ، رطوبت محيط را افزايش داده و آنها را به مدت يكساعت بپزيد. سپس دما را تا 195درجه فارنهايت بالا ببرد و پخت را تا يكساعت و يا تا زماني كه رانها و بالها را بتوان به آساني جدا كرد ادامه دهيد .

نهايتا ، محصول را از دستگاه خارج كنيد ، خنك كرده و سپس منجمد نماييد تا در موقع مناسب به مصرف برسند .



جوجه هاي گوشتي دود داده شده

تهيه محلول عمل آوري به شرح ذيل :



1 گالن
آب

1 پوند (454 gr)
نمك

1/3 پوند
شكر

1 قاشق چايخوري
شوره




مرغ را بنحوي در محلول قرار دهيد تا محلول كاملا روي آن را بپوشاند . مدت فرآوري 24 ساعت است .

سپس از محلول خارج كرده ، آبگيري و خشك نماييد و به مدت 6 ساعت ديگر در يك يخچال به جهت يكسان شدن همه جاي آن نگهداري كنيد .

حال مرغها را در يك دستگاه بخار دود زا طي مدت 12 ساعت در دماي بين 195 تا 200 درجه فارنهايت بپزيد . در نهايت گرما را حذف كرده ، مرغهاي دود داده شده و خنك شده را در بسته بندي مناسبي در يخچال يا فريزر نگهداشته تا مصرف شوند .



توجه :

براي نيل به نتايج بهتر، در يك ظرف مقداري آب بريزيد و آن را بر روي آتش دستگاه پخت نگهداريد تا مانع از خشك شدن سطح گوشت شود . همچنين براي بهتر انجام شدن مرحله دود دهي بهتر است از پولكهاي خشك چوب گردو استفاده شود و يا آنكه پولكهاي مرطوب را به زغال چوب بيفزاييد و به عنوان سوخت مورد مصرف قرار دهيد .



بوقلمون دود داده شده

تهيه محلول آب نمك :



1 گالن
آب

½1 فنجان
نمك

½ فنجان
شكر




10 تا 12 پوند گوشت بوقلمون جدا كنيد . به كمك يك سرنگ دامي محلول را به قسمتهاي گوشتي لاشه ها تزريق كنيد .

بعد لاشه ها را در همان محلول ذكر شده درون يك ظرف پلاستيكي تميز قرار دهيد و به مدت 48 ساعت درون يخچال نگهداري نماييد .

در مرحله بعدي لاشه هاي آبگيري شده را درون يك دستگاه دود ساز تحت دماي 100درجه فارنهايت به مدت12 ساعت بپزيد . پس از طي مدت ذكر شده و افزودن پولكهاي چوب گردو به محيط زغال چوب بيافزاييد و دما را تا 170درجه فارنهايت بالا ببريد همچنين دود دادن با پولكهاي چوب گردو را نيز ادامه دهيد . مرحله پخت تا هنگاميكه گوشت بوقلمونها به رنگ قهوه اي مايل به طلايي در آيد مي بايست ادامه داشته باشد.(چيزي حدود 6 تا 8 ساعت ديگر)