اي‌جكس چيست؟


اين واژه را اولين بار جسي جيمز گرت (Jesse James Garrett)، برنامه‌نويسي از شركت Adaptive Path در مقاله‌اي با عنوان <اي‌جكس: رهيافت جديدي در برنامه‌هاي تحت وب> به‌كار برد. اي‌جكس سرنام عبارت Asynchronous JavaScript and XML و به معني تركيب نامتقارن جاوا اسكپريپت و ‌XML است.

چرا نامتقارن؟ چون تركيب اين دو فناوري به شما كمك مي‌كند قسمتي از يك صفحه وب را بروز كنيد بدون اينكه لازم باشد <همزمان يا متقارن> با اين عمل، كل آن صفحه از نو بارگذاري شود. اين عمليات توسط شيء و فرماني به نام XMLHttpRequest انجام مي‌شود كه سال‌ها پيش، هنگام معرفي نسخه 4 مرورگر اينترنت اكسپلورر وارد اين نرم‌افزار شده و به دليل قابليت‌هاي جالبي كه دارد، اين روزها تمام مرورگرهاي معروف و قدرتمند وب مانند فايرفاكس و اپرا از آن پشتيباني مي‌كنند. به كمك اين شي‌ء مي‌توانيد برنامه‌هايي به زبان جاوا اسكريپت بنويسيد كه در پشت صحنه يك صفحه وب اطلاعاتي را به سرور بفرستند و داده‌هايي را دريافت كنند.

اي‌جكس اساسا رهاوردي از دنياي جاوا است و بار ديگر فناوري جاوا و زبان اسكريپت‌نويسي وابسته به آن را در كانون توجه برنامه‌نويسان قرار داده است. اما خبر خوب اينست كه چون همه پلتفرم‌هاي برنامه‌نويسي وب از قبيلPHP ،ASP.NET و JSP از جاوا اسكريپت و ‌XML پشتيباني مي‌كنند، فناوري اي‌جكس در همه اين پلاتفرم‌ها پياده‌سازي شده و حتي جالب است بدانيد كه تعداد ماژول‌هاي اي‌جكس نوشته شده براي دات نت و ‌PHP بيشتر از انواع جاوايي آن است.

مايكروسافت كه سال‌ها پيش از شيء XMLHttpRequest در نرم‌افزار Outlook Web Access استفاده كرد و جزو اولين ترويج‌دهندگان اين تكنيك به شمار مي‌رود اخيرا نرم‌افزاري به نام Atlas معرفي كرده كه مخصوص برنامه‌نويسي مبتني بر اي‌جكس است. اما چون اي‌جكس بر اساس جاوا كار مي‌كند بديهي است كه جنبش اپن سورس و خيل عظيم برنامه‌نويسان جاوا نيز بيكار نمانده‌ و مي‌كوشند تا دير نشده Ajax را به قلب دنياي نرم‌افزارهاي آزاد بياورند و از انحصاري شدن آن جلوگيري كنند تا اين فناوري به استاندارد جديد وب تبديل شود. به نظر مي‌رسد كه آنها موفق بوده‌اند زيرا حتي پياده‌سازي‌هاي دات نتي اي‌جكس نيز اغلب به صورت اپن سورس است.