ضمانتنامه بانكي

[ghazaghi]

برگرفته از جزوه آموزشي پست بانك

مقدمه


بانكها يكي از اساسي ترين اركان چرخه اقتصادي جوامع امروز مي باشند و نقش عمده اي را در تحقق بخشيدن به اهداف سياستهاي پولي اعم از جمع آوري و گردش وجوه نقد ، تجهيز منابع و مصارف پولي و ارائه خدمات بانكي اعم از حوالجات ، گشايش اعتبارات ( وارداتي – صادراتي ) و ضمانت نامه هاي بانكي و ....... ايفا مي نمايند .

دنياي امروز عصر قراردادها و تعهدات است و بازرگانان و توليد كنندگان و موسسات جهت كاهش هزينه ها و سود آوري بيشتر و يا تامينهاي لازمه پولي ، سعي در استفاده از انواع ابزارها و وسايل پرداخت ارزانقيمت دارند و كوشش مي نمايند به طرق مختلف ريسك خود را كاهش داده و پوشش هاي مورد قبول و معتبر را جهت مناسبات تعهدي خود تامين نمايند .
يكي از وسايل تعهدي ، انواع ضمانت نامه هاي بانكي است كه زمينه هاي اطمينان و تسريع و تسهيل در تضمين ايفاي تعهدات مورد نظر ذينفع را فراهم مي سازد كه در صفحات آتي كاربرد متداول آن توضيح داده خواهد شد .
بر اين اساس پست بانك نيز با نگرش در آمدي به موضوع ضمانت نامه تلاش دارد با بررسي دقيق و حداقل نمودن ريسك ، از كارمزد مناسب اينگونه ضمانت نامه ها انتفاع لازمه را حاصل نمايد لذا دقت مسئولين ذيربط در نحوه بررسي و صدور ضمانت نامه ها حائز اهميت ويژه اي مي باشد .


اهداف رفتاری
بعد از مطالعه این بخش فراگیر می تواند:

• عقد ضمان را تعریف نماید.
• ارکان عقد ضمان را نام ببرد.
• برابر با ماده 684 قانون مدنی عقد ضمان را تعریف نماید.

فهرست موضوعی

• تعريف
• اركان ضمانت نامه
• مستندات قانوني

1- تعریف
عقد ضمان يا ضمانت عبارتست از عهده گرفتن مالي كه بر ذمه ديگري است .
مالي كه موضوع ضمانت واقع مي شود ممكن است عين يا منفعت و يا انجام كار باشد . شخصي ( اعم از حقيقي يا حقوقي ) كه از او ضمانت مي شود ” مضمون عنه “ يا ” ضمانت خواه “ ، ذينفع را ” مضمون له “ يا ” ضمانت گير “ ، متعهد را ”ضامن“ و مبلغ ضمانت نامه را ” وجه الضمان “ مي نامند

2- ارکان ضمانت نامه

اركان ضمانت نامه عبارتست از :
مضمون عنه ( ضمانت خواه – ضمانت شده )
مضمون له ( ذينفع ضمانت نامه – ضمانت گير )
ضامن ( ضمانت كننده – بانك )
وجه الضمان ( مبلغ ضمانت نامه )
موضوع ضمانت نامه
سررسيد ( روز پايان اعتبار ضمانت نامه )


3- مستندات قانوني

مستندات قانوني عقد ضمان موادي از قانون مدني و قانون تجارت بشرح زير مي باشد :
در قانون مدني طبق ماده 684 عقد ضمان ( ضمانت ) چنين تعريف شده است :
” عقد ضمان عبارتست از اينكه شخصي مالي را كه بر ذمه ديگري است بعهده بگيرد “ .
” متعهد را ضامن ، طرف ديگر را مضمون له و شخص ثالث را مضمون عنه يا مديون اصلي مي گويند “
ضمان در حقوق مدني ايران نقل ذمه به ذمه است كه در ماده 698 بشرح زير گفته:
” بعد از اينكه ضمان بطور صحيح واقع شده ذمه ” مضمون عنه “ بري و ذمه ” ضامن “ بر ” مضمون له “ مشغول مي شود .“
بانكها مي توانند در هر مورد كه منع قانوني نداشته باشد نسبت به صدور ضمانت نامه اقدام نمايند ، مثلاً براي ترخيص كالا از گمرك ، تعهد خروج و برگشت كالا به مبدا و حسن انجام تعهدات ، تعهدات در مقابل مقامات قضايي ، اجرايي يا شركت در مناقصه و مزايده و همچنين استرداد پيش پرداخت .
بانك در قبال وثائق ذمه اي ( سفته و برات ) و يا وثائق عيني ( كالا ، مستغلات ، اوراق بهادار و غيره ) ضامن مشتريان خود مي شود كه اگر مشتري ( مضمون عنه يا مديون اصلي ) طبق تعهدات و شرايط مندرج در ضمانت نامه ايفاي تعهد ننمود معادل وجه الضمان ذكر شده در ضمانت نامه را بدون اقامه دليل و اثبات مدعا بمحض اولين مطالبه كتبي يا درخواست ذينفع ( مضمون له ) بپردازد .
در قانون تجارت بر طبق ماده403 ، ” در كليه مواردي كه به موجب قوانين يا موافق قرارداد هاي خصوصي ، ضمانت تضامني باشد طلبكار مي تواند به ضامن و مديون اصلي مجتمعاً رجوع كرده يا پس از رجوع به يكي از آنها و عدم وصول طلب خود براي تمام يا بقيه طلب به ديگري رجوع نمايد“ و طبق ماده 404، حكم فوق در موردي نيز جاري است كه چند نفر به موجب قرارداد يا قانون متضامناً مسئول انجام تعهد مي باشند. “
لازم به ذكر است كه فصل الخطاب عمليات بانكي قانون تجارت مي باشد.

[ghazaghi]

اهداف رفتاری:
بعد از مطالعه این بخش فراگیر می تواند:

• ضمانت نامه بانکی را تعریف نماید.
• ماده 402 و 405 قانون تجارت را بشناسد.
• انواع ضمانت نامه های بانکی را نام ببرد .
• شرایط صحت ضمانت نامه بانکی را بداند .

فهرست موضوعی:

• ضمانت نامه بانکی
• انواع ضمانت نامه
• شرایط صحت ضمانت نامه

1- ضمانت نامه بانکی

بانك بنا به درخواست اشخاص حقيقي و يا حقوقي پرداخت ديون و يا انجام تعهداتي كه به نفع سازمانها و موسسات دولتي و دستگاههاي اجرايي و بخش خصوصي بعهده متقاضيان است با رعايت " آئين نامه صدور ضمانت نامه و ظهر نويسي از طرف بانكها " و نيز دستورالعمل صدور ضمانت نامه ها ، ضمانت مي نمايد . به موجب ضمانت نامه هايي كه توسط بانك صادر مي شود ، بانك متعهد مي گردد درصورت درخواست ذينفع تا مبلغ مندرج در ضمانت نامه به وي پرداخت شود .

ضمانت نامه بنا به درخواست ضمانت خواه ( مضمون عنه ) با اخذ تضمينات لازمه و كارمزد مربوطه صادر مي گردد و چنانچه تا سررسيد هيچگونه دستوري مبني بر تمديد و يا واريز وجه ضمانت نامه داده نشود ضمانت نامه خود به خود ملغي و از درجه اعتبار ساقط مي گردد .
بانك فقط با درخواست ” مضمون له “ مي تواند ضمانت نامه را تمديد نمايد . لذا چنانچه تقاضاي تمديد از طرف مضمون عنه باشد اخذ موافقت مضمون له الزامي است .
تبصره 1- چنانچه بانك بنا به دلايلي اعم از نداشتن تضمين لازمه ، تمديد را به صلاح خود نداند مي بايست وجه آن را با توجه به متن ضمانت نامه به حساب ذينفع واريز نمايد .
تبصره 2 - پرداخت وجه ضمانت نامه تابع متن ضمانت نامه بوده و نياز به اخذ مجوز خاصي ندارد خصوصاً در مورد ضمانت نامه هايي كه عدم پرداخت آن موجب پرداخت جريمه تاخير مي گردد (نظير ضمانت نامه هاي گمركي ).


2- انواع ضمانت نامه

بانكها مي توانند در هر مورد كه منع قانوني وجود نداشته باشد بنا به درخواست كتبي متقاضي ضمانت نامه هاي بانكي ، به صورت غير قابل انتقال صادر نمايند .
انواع ضمانت نامه هاي مورد استفاده در بانكها جهت تضمين معاملات بخش خصوصي و دولتی بشرح ذيل مي باشند :

[ghazaghi]

اهداف رفتاری:
بعد از مطالعه این بخش فراگیر می تواند:

• وثائق لازم جهت صدور ضمانت نامه را نام ببرد.
• نحوه صحیح دریافت سفته را فرا بداند.
• کالاهای را که به عنوان وثیقه میتوان استفاده نمود را بشناسد.
• چگونگی صدور ضمانت نامه را در مقابل ضمانت نامه دیگر بانک ها بیان نماید.
• حد نصاب ارزش وثائق را بداند.

فهرست موضوعی:

• انواع وثائق
• سفته
• کالا های مورد وثیقه
• وثیقه غیر منقول
• ضمانت نامه بانكهاي معتبر محلي
• حد نصاب ارزش وثائق
• مبلغ ضمانت نامه بانكي

1- انواع وثائق


طبق ماده 2 آئين نامه صدور ضمانت نامه و ظهر نويسي از طرف بانكها ، انواع وثائق قابل قبول براي صدور ضمانت نامه و ظهر نويسي به شرح ذيل مي باشد :
وجه نقد يا طلا يا اسناد خزانه يا اوراق قرضه دولتي يا اوراق مشاركت منتشره بر اساس مجوز بانك مركزي يا سپرده سرمايه گذاري مدت دار يا حسابهاي پس انداز قرض الحسنه نزد بانك صادر كننده ضمانت نامه .
تضمين بانكها يا موسسات اعتباري غير بانكي معتبر داخلي و خارجي .
سفته با دو امضاي قابل قبول بانك – اموال غير منقول – برگ وثيقه انبارهاي عمومي مربوط به كالا- سهام شركت هايي كه در بورس پذيرفته باشد - كشتي و هواپيما .
تبصره - در مورد شركت هاي تحت مديريت دولتي , بانك مي تواند سفته شركت در وجه بانك را قبول نمايد. حداقل ميزان وثائق بر طبق ماده 3 آئين نامه فوق الذكر 10% مبلغ ضمانت نامه و يا ظهر نويسي به صورت وجه نقد و بابت بقيه آن از يك و يا تركيبي از انواع وثائق به شرح بندها و تبصره هاي مربوط به همان ماده تعيين و تشريح گرديده است .
تذكر مهم :
در خصوص نحوه اخذ ، ارزيابي ، بيمه و ساير موارد مربوط به وثايق رعايت مفاد دستورالعمل اجرائي اعطاي تسهيلات موضوع بخشنامه شماره 680/100 با مورخ 2/2/83 الزامي مي باشد.

2- سفته

مدت سفته ها بايد با سررسيد ضمانت نامه متناسب باشد و اصلح است با رعايت مقررات نسبت به اخذ سفته ها به سررسيد عندالمطالبه اقدام شود. چنانچه سفته ها به تعهد اشخاص ثالث بوده و در خلال مدت ضمانت ضمانت نامه ، تمام يا قسمتي از وجه آنها وصول شود، در صورتي وجه سفته ها پس از كسر كارمزد وصول به حساب ضمانت خواه منظور مي گردد كه نامبرده سفته هاي قابل قبول ديگري معادل همان مبلغ و شرايط تسليم بانك نمايد در غير اين صورت وجه وصول شده عيناً به حساب سپرده ضمانت نامه ها منظور خواهد شد. حداكثر مدت اين قبيل ضمانت نامه ها يكسال و مدت سفته هاي دريافتي ( چنانچه به سررسيد عندالمطالبه نباشد) 6 ماه مي باشد و در صورتيكه سفته هاي دريافتي از هر لحاظ مورد قبول بانك باشد، در پايان هر 6 ماه تا آخر مدت ضمانت نامه تمديد و يا تجديد خواهد شد. بانكها بايد همواره مراقب متعهدين سفته ها بوده و چنانچه تزلزلي در وضع مالي و اعتبار برخي از آنان مشاهده نمايند فوراً تعويض سفته هاي مربوط را از واگذارنده بخواهند .


3-کالاهای مورد وثیقه

كالاهاي مورد وثيقه بايد مرغوب و سهل البيع بوده و در تمام مدت ضمانت نامه احتمال فساد آن كالا نرود و بايد در انبارهاي عمومي نگهداري شود و يا در انبار مطمئن و محفوظي زير كليد و لاك و مهر بانك قرار گيرد .
ارزيابي كالا بايد طوري صورت گيرد كه در صورت كاهش قيمتها زياني متوجه بانك نشود. ضمانت خواه بايد كالا را به تمام بهاي حقيقي در مقابل حريق ، سرقت و در صورت لزوم ، آبديدگي به نام بانك بيمه نموده و بيمه نامه را به بانك تسليم دارد .
با رعايت مراتب فوق موقع صدور ضمانت نامه ، كالا بايد با تنظيم قرارداد ثبتي در گرو بانك قرار گيرد .



4-وثیقه غیر منقول

اين نوع ضمانت نامه ها در مقابل دريافت ده درصد (10%) مبلغ ضمانت نامه بعنوان سپرده نقدي و معادل يكصدو پنجاه درصد( 150%) بقيه مبلغ ضمانت نامه ، ارزش وثيقه غير منقول صادر مي گردد . مشخصات وثيقه غير منقول همانست كه در مورد پرداخت وام در برابر اموال غير منقول مورد توجه قرار مي گيرد .
مدت اين نوع ضمانت نامه ها هر چه باشد ، بايد يك قرارداد رهن وثيقه غير منقول به مدت ضمانت نامه در دفتر اسناد رسمي تنظيم و ثبت گردد


5-صدور ضمانت نامه در مقابل ضمانت نامه بانكهاي معتبر محلي

صدور اينگونه ضمانت نامه ها با اجازه اداره مركزي بانك يا سرپرستي انجام مي گيرد . سررسيد اين نوع ضمانت نامه ها معمولاً كمي زود تر از سررسيد ضمانت نامه صادره بانكهاي محلي است كه چنانچه وجه الضمان مطالبه و پرداخت شود فرصت مطالبه وجه ضمانت نامه از بانك معتبر محلي ( ضامن ) فوت نشود .

6-حد نصاب ارزش وثائق

همانگونه كه گفته شد ده درصد (10%) مبلغ ضمانت نامه هاي صادره به صورت وجه نقد وصول و در حساب سپرده ضمانت نامه ها نگهداري مي شود و براي بقيه وجه ضمانت نامه ها از حد نصابي كه آئين نامه صدور ضمانت نامه براي وثائق ذمه اي يا عيني تعيين نموده است به شرح زير استفاده مي نماييم :
ارزش سفته معادل 120 % بقيه وجه ضمانت نامه .
ارزش كالا و سهام شركتها يا اموال غير منقول معادل 150% بقيه وجه ضمانت نامه .
صدور ضمانت نامه براي امور كشاورزي يا احداث و تكميل و يا تعمير واحدهاي مسكوني بدون دريافت وجه نقد مشروط بر اينكه وثيقه منحصراً غير منقول و ارزش آن معادل 160% مبلغ ضمانت نامه باشد منعي ندارد.
صدور ضمانت نامه براي شركت در مناقصه و مزايده نيازي به دريافت وجه نقد نداشته و ارزش وثائق ارائه شده بر طبق ضوابط بند يك و دو است .



7-مبلغ ضمانت نامه بانكي


مطابق بند 2-2 بخشنامه شماره مب /1968 مورخ 29/11/82 بانك مركزي ج.ا.ا. حداكثر مجموع تسهيلات و تعهدات به هر ذينفع واحد نبايد از 20% سرمايه پايه هر بانك يا موسسه اعتباري ( دولتي يا غيردولتي ) ***** نمايد.

[ghazaghi]

آئين نامه صدور ضمانت نامه و ظهر نويسي از طرف بانكها(بخشنامه شماره مب /162 مورخ 29/2/1380 بانك مركزي ج.ا.ا.)

اهداف رفتاری
بعد از مطالعه این بخش فراگیر می تواند:

• شرایط کلی صدور ضمانت نامه و ظهر نویسی از طرف بانکدار بشناسد.
• انواع وثایق برای صدور ضمانت نامه و ظهرنویسی را بشناسد.
• با سقف و حدود تعهدات مشتریان بابت ظهرنویسی نسبت به مجموع سرمایه بانک آشنایی داشته باشد.
• بتواند نسبت مورد نظر بین مجموع تعهدات ناشی از ظهرنویسی با مجموع اندوخته ها را محاسبه و رعایت نماید.
• شرایط صدور ضمانت نامه های ریالی را بشناسد.
• موارد مورد نیاز که در ضمانت نامه باید قید شود را بشناسد.
• نحوه رسیدگی به حسابهای مرتبط با ضمانت نامه و وثایق نقدی و غیر نقدی را بشناسد.
• بتواند صورت زیر ضمانت نامه ها بر اساس فرم بانک مرکزی تهیه نماید.

فهرست موضوعی

• ماده یکم
• ماده دوم
• ماده سوم
• ماده چهارم
• ماده پنجم
• ماده ششم
• ماده هفتم
• ماده هشتم
• ماده نهم
• ماده دهم

1- ماده یکم


صدور ضمانت نامه و ظهر نويسي از طرف بانكها موكول به اخذ وثيقه از مضمون عنه طبق شرايط مندرج در اين آئين نامه مي باشد .



2- ماده 2


انواع وثائق قابل قبول براي صدور ضمانت نامه و ظهر نويسي بشرح ذيل مي باشد :
وجه نقد يا طلا يا اسناد خزانه يا اوراق قرضه دولتي يا اوراق مشاركت منتشره بر اساس مجوز بانك مركزي يا سپرده سرمايه گذاري مدت دار ، يا حسابهاي پس انداز قرض الحسنه نزد آن بانك يا حساب سپرده سرمايه گذاري مدت دار متقاضي نزد ساير بانكها يا گواهي هاي سپرده هاي سرمايه گذاري ويژه عام و خاص يا اوراق قرض الحسنه يا حسابهاي ارزي شامل حسابهاي سپرده سرمايه گذاري مدت دار ارزي و قرض الحسنه جاري و پس انداز ارزي نزد بانك صادر كننده ضمانت نامه .
تضمين بانكها يا موسسات اعتباري غير بانكي مجاز داخلي .
تضمين بانكها يا موسسات اعتباري غير بانكي معتبر خارجي .
سفته با دو امضاء قابل قبول بانك – اموال غير منقول – برگ وثيقه انبارهاي عمومي مربوط به كالا – سهام شركت هايي كه در بورس پذيرفته شده باشد – كشتي و هواپيما.


تبصره (1) درمورد شركتهاي تحت مديريت دولتي و نهادهاي انقلاب اسلامي و شركتهاي وابسته به آنها ، بانك مي تواند سفته شركت يا نهاد در وجه بانك را قبول نمايد.
تبصره (2) غير از وثائق پيش بيني شده در اين آئين نامه ، بانك مركزي مي تواند حسب مقتضيات روز وثايق ديگري را پيش بيني و در صورت لزوم به بانكها اعلام نمايد .


3- ماده سوم


حداقل معادل ده درصد مبلغ ضمانت نامه يا ظهر نويسي از يك يا تركيبي از وثايق بند الف – ماده 2 و بابت بقيه آن از يك يا تركيبي از انواع وثايق مشروح ذيل خواهد بود :
1- معادل بقيه مبلغ ضمانت نامه و يا ظهر نويسي از يك و يا تركيبي از انواع وثايق مذكور در بندهاي ب و پ ماده 2 .
2- سفته طبق بند ج ماده 2و تبصره (1) ذيل آن حداقل معادل 120 درصد بقيه مبلغ ضمانتنامه و يا ظهر نويسي .
3- اموال غير منقول يا برگ وثيقه انبارهاي عمومي يا سهام شركتهايي كه در بورس پذيرفته شده باشد يا كشتي يا هواپيما حداقل معادل 150 درصد بقيه مبلغ ضمانتنامه يا ظهر نويسي .
تبصره (1)‌ - ضمانت نامه هاي مربوط به شركت در مناقصه و مزايده از پرداخت وثيقه نقدي مذكور در ماده 3 معاف مي باشند و درصدهاي مذكور در رديفهاي (2) و (3) نسبت به كل مبلغ ضمانتنامه محاسبه خواهد شد.
تبصره (2) ـ بانكها مي توانند از اخذ وثيقه نقدي مذكور در ماده 3 بابت ضمانتنامه هاي صادره منحصراً براي امور كشاورزي ،احداث ، تكميل و يا تعمير واحدهاي مسكوني خودداري كنند مشروط بر اينكه وثيقه منحصراً غير منقول بوده و حداقل 160 درصد مبلغ ضمانتنامه ارزش داشته باشند.
تبصره (3) – ضمانتنامه هاي مربوط به كارخانه هاي توليدي بابت خريد مواد اوليه از خارج يا هزينه هاي ارزي اجراي طرحهاي تاسيس يا توسعه كارخانه هايي كه مورد تاييد و توصيه وزارت خانه هاي مربوط باشد و وامهاي خارجي براي منظورهاي فوق در صورت موافقت بانك مركزي مشمول تبصره (1) اين ماده مي باشد.






4- ماده چهارم


تعهدات هر يك از مشتريان بانك بابت ظهر نويسي و ضمانتنامه هاي صادره نبايد از 25 درصد مجموع سرمايه و اندوخته هاي بانك ***** نمايد مشروط بر اينكه جمع تعهدات هر مشتري اعم از ضمانتنامه و ظهر نويسي و وام و اعتبار از 30 درصد مجموع سرمايه و اندوخته هاي بانك ***** نكند. بانك مركزي مي تواند در موارد استثنايي نصاب 30 درصد اخير الذكر را به 40 درصد افزايش دهد .
تبصره 1 : اعتبارات اسنادي فاينانس و مدت دار كه وجه آن توسط بانك پرداخت و مشتري به همان ميزان به بانك بدهكار مي شود در سقف فردي تسهيلات و به تبع آن در جمع تعهدات هر مشتري منظور و مشمول محدوديت مذكور در اين ماده خواهد بود .
تبصره 2 : ضمانتنامه و ظهر نويسي هائيكه در مقابل وجه نقد يا اسناد خزانه يا اوراق قرضه دولتي يا اوراق مشاركت منتشره بر اساس مجوز بانك مركزي يا سپرده سرمايه گذاري مدت دار ، يا حسابهاي پس انداز قرض الحسنه نزد آن بانك يا حساب سپرده سرمايه گذاري مدت دار متقاضي نزد ساير بانكها يا گواهي هاي سپرده هاي سرمايه گذاري ويژه عام و خاص ، يا اوراق قرض الحسنه يا حسابهاي ارزي شامل حسابهاي سپرده سرمايه گذاري مدت دار ارزي و قرض الحسنه جاري و پس انداز ارزي و يا تضمين بانكها يا موسسات اعتباري غير بانكي مجاز داخلي و يا تضمين بانكها يا موسسات اعتباري غير بانكي معتبر خارجي صادر مي شود و همچنين آن قسمت از ظهر نويسي ها و ضمانتنامه هاي صادره در مقابل وثائق مذكور در فوق مشمول محدوديت مذكور در اين ماده نخواهد بود .


5-ماده پنجم


مجموع تعهدات ناشي از ظهر نويسي و صدور ضمانتنامه هاي هر بانك نبايد از مجموع سرمايه و اندوخته ها و سي درصد (30%) كل سپرده هاي پايان ماه پيش بانك كه قسمتي از آنها طبق بند 3 ماده 14 قانون پولي و بانكي كشور نزد بانك مركزي نگاهداري مي شود ***** نمايد .
تبصره : ضمانتنامه هاي مربوط به شركت در مناقصه و مزايده و ظهرنويسي و ضمانتنامه هائيكه در مقابل وجه نقد يا اسناد خزانه يا اوراق قرضه دولتي يا اوراق مشاركت منتشره بر اساس مجوز بانك مركزي يا سپرده سرمايه گذاري مدت دار ، يا حسابهاي پس انداز قرض الحسنه نزد آن بانك يا حساب سپرده سرمايه گذاري مدت دار متقاضي نزد ساير بانكها يا گواهي هاي سپرده هاي سرمايه گذاري ويژه و عام و خاص ، يا اوراق قرض الحسنه و يا حسابهاي ارزي شامل حسابهاي سپرده سرمايه گذاري مدت دار ارزي و قرض الحسنه جاري و پس انداز ارزي و يا تضمين بانكها يا موسسات اعتباري غير بانكي مجاز داخلي و يا تضمين بانكها يا موسسات اعتباري غير بانكي معتبر خارجي صادر مي شود و همچنين آن قسمت از ظهر نويسي ها و ضمانتنامه هاي صادره در مقابل وثائق مذكور در فوق مشمول محدوديت مذكور در اين ماده نخواهد بود .


6- ماده ششم


صدور ضمانتنامه ريالي در برابر تضمين بانكها يا موسسات اعتباري غير بانكي معتبر خارجي و همچنين صدور ضمانتنامه ارزي منوط به موافقت قبلي بانك مركزي مي باشد .



7-ماده هفتم


در ضمانتنامه ها بايد موضوع ضمانتنامه – نام مضمون له و مضمون عنه و مدت اعتبار ضمانتنامه و مبلغ آن بطور صريح قيد شود .


8-ماده هشتم


بانكها بايد براي حساب ضمانت نامه ها و ظهر نويسي ها و وثائق نقدي و وثائق غير نقدي ضمانت نامه ها و ظهر نويسي ها حساب جداگانه نگهداري نمايند . بغير از وجه نقد و سپرده سرمايه گذاري مدت دار، نزد خود بانك و حسابهاي ارزي شامل حسابهاي سپرده مدت دار ارزي و قرض الحسنه جاري و پس انداز ارزي نزد خود بانك و حساب پس انداز قرض الحسنه نزد خود بانك و گواهي هاي سپرده هاي سرمايه گذاري ويژه عام و خاص نزد خود بانك ، بقيه وثائق بايد درحساب انتظامي نگهداري شود .


9-ماده نهم


بانكها بايد صورت ريز كليه ضمانتنامه هاي صادره و تعهدات ناشي از ظهر نويسي ها را در پايان ماههاي شهريور و اسفند هر سال منتهي ظرف 25 روز مطابق نمونه ايكه از طرف بانك مركزي براي آنها فرستاده شده است تهيه و به بانك مركزي اداره نظارت برامور بانكها ارسال نمايند.



10-ماده دهم


از اين تاريخ هر گونه ظهر نويسي و يا صدور ضمانتنامه توسط بانكها منوط به رعايت كامل مقررات اين آئين نامه است . ضمانتنامه ها ظهرنويسي هاي موجود كه براساس مقررات قبل صادر شده اند ، درصورت ضرورت تمديد ، به تشخيص بانك مي توانند كماكان با شرايط قبلي تمديد شوند .

[ghazaghi]

بررسي تقاضا و تصويب ضمانت نامه

اهداف رفتاری
بعد از مطالعه این بخش فراگیر می تواند:

• نحوه بررسی تقاضا و تصویب جهت صدور ضمانتنامه را می شناسد.
• قادر به شناسایی مورد نیاز جهت تکمیل پرونده مشتری متقاضی صدور ضمانت نامه می باشد.

فهرست موضوعی

• مسئولین شعب
• واحد تسهیلات
• مسئولین ذیربط
• کمیته اعتبارات استان

1-مسئولین شعب

مسئولين شعب پس از مذاكره با متقاضي صدور ضمانتنامه، نسبت به قبول فرم درخواست نمونه (813)كه بايستي حاوي موارد زير باشد اقدام مي نمايند.

• مشخصات ذينفع ضمانت نامه ” مضمون له “
• مدت ضمانت نامه
• مبلغ ضمانت نامه
• نوع ضمانت نامه
• موضوع و شماره قرارداد ( در صورتيكه وجود داشته باشد )
• نوع وثيقه پيشنهادي

2-واحد تسهیلات

واحد تسهيلات شعبه پس از دريافت تقاضا و ساير مدارك لازم حسب مورد با نظر رئيس شعبه نسبت به تشكيل پرونده اقدام مي نمايد .
تبصره 1 - در مورد ضمانت نامه هاي پيمانكاري در صورت لزوم ، رونوشتي از قرارداد في ما بين متقاضي و ذينفع اخذ و ضميمه پرونده خواهد شد .
تبصره 2 - مدارك مورد نياز حسب مورد با توجه به نوع ضمانت نامه و پشتوانه هاي پيشنهادي متقاضي تمام يا قسمتي از مدارك و فرمهايي است كه به هنگام اعطاي تسهيلات بانكي اخذ و يا تكميل مي گردد .


3- مسئولین ذیربط


مسئولين ذيربط در شعبه پس از دريافت مدارك و تقاضاي مشتري با كسب اطلاع از نحوه كارمتقاضي ( عندالزوم ) بررسيهاي لازم را معمول نموده و چنانچه مشتري را داراي اهليت و واجد صلاحيت تشخيص دهند پيشنهاد صدور ضمانت نامه را كه حاوي شرايط و نوع وثيقه مورد نظر مي باشد تنظيم و ضميمه مدارك مثبته جهت بررسي و اخذ مجوز لازم به كميته اعتبارات استان ارسال و تصاوير مدارك ارسالي را در سوابق شعبه نگهداري مي نمايند .


4- کمیته اعتبارات استان


کمیته اعتبارات استان ها موظف هستند پیشنهادات واصله را بدقت بررسی و با توجه به حدود اختیارات تفویض شده نسبت به تقاضا اتخاذ تصمیم نموده و در صورت موافقت ، پیشنهاد صدور ضمانت نامه را که حاوی شرایط ، نوع وثایق ، مبلغ پیش پرداخت و غیره می باشد بانضمام سایر مدارک جهت صدور مجوز لازم به اداره کل اعتبارات و سرمایه گذاری ارسال می نمایند .
تبصره 1- در صورتيكه کمیته اعتبارات استان به هر دليل با تقاضاي صدور ضمانت نامه موافقت نداشته باشد لازم است عدم موافقت خود را با ذكر دلايل و مستندات در برگ پيشنهاد درج و امضاء نموده و پرونده به شعبه پيشنهاد دهنده عودت داده شود .
تبصره 2- مصوبات مربوط به صدور ضمانت نامه در سه نسخه تنظیم می گردد . نسخه اول برای شعبه و نسخه دوم برای کمیته اعتبارات استان و نسخه سوم جهت نظارتهاي لازم و اقدامات بعدي در اداره کل اعتبارات و سرمايه گذاري بایگانی مي گردد .

[ghazaghi]

دستورالعمل اجرایی و مالی صدور ضمانت نامه

اهداف رفتاری
بعد از مطالعه این بخش فراگیر می تواند:

• شرایط صدور ضمانتنامه شرکت در مناقصه یا مزایده را بشناسد.
• با نحوه صدور ضمانت نامه شرکت در مناقصه یا مزایده آشنا باشد.

فهرست موضوعی

• صدور ضمانتنامه شرکت در مناقصه یا مزایده
• نحوه صدور

1- صدور ضمانتنامه شركت در مناقصه يا مزايده


مؤسسات حقوقي اعم از دولتي و خصوصي خريد مايحتاج عمده و فروش وسايل و لوازم مازاد بر احتياج خود و همچنين انجام طرحهاي ساختماني و ساير موارد مشابه را با درج آگهي رسمي در جرايد كثيرالانتشار و روزنامه هاي محلي از طريق مناقصه يا مزايده انجام مي دهند تا بتوانند اجراي طرحها و خريد لوازم و اموال مورد نیاز خود را با كمترين هزينه و فروش لوازم و اموال مازاد بر احتياج خود را با بيشترين قيمت از طريق داوطلبين شركت در مناقصه يا مزايده به انجام برسانند ، لذا اينگونه مؤسسات بمنظور جلوگيري از انصراف داوطلبين در قبول مناقصه يا مزايده از آنان ضمانتنامه بانكي مطالبه مي كنند ، معمولاَ مدت اين نوع ضمانتنامه ها محدود بوده و پس از پايان مهلت تعيين شده در آگهي مناقصه يا مزايده و اعلام اسامي برندگان فقط ضمانتنامه صادره بنام شخص برنده مورد استفاده قرار گرفته و بقيه ضمانتنامه ها ابطال مي گردد ، اين قبيل ضمانتنامه ها با رعايت حد نصابهاي مقرر براي متقاضياني كه از حسن شهرت و پرداخت برخوردار بوده و بتوانند وثائق مطمئن و قابل قبول در اختيار بانك قرار دهند صادر مي گردد .




2- نحوه صدور


متقاضي ، برگ درخواست خود را طبق نمونه (813) تكميل و به شعبه ارائه مي نمايد . شعبه پس از ثبت در دفتر وارده و گواهي امضاء مكلف است با اخذ اطلاعات ، سوابق متقاضي را از نظر شهرت ، طرز پرداخت و قدرت مالي بررسي نموده و پس از حصول اطمينان از محفوظ بودن حقوق و منافع بانك در قبال صدور ضمانتنامه مورد نظر ، نسبت به تنظيم و تكميل قرارداد مربوطه با توجه به نوع تضمين حسب مورد اقدام و پس از ثبت در دفتر وارده و گواهي امضاء متقاضي ، به قرارداد تمبر مالياتي الصاق و ابطال نموده ، سپس قرارداد را با صدور سند انتظامي در سوابق شعبه نگهداري نمايد .
بديهي است اخذ و ثبت وثائق همزمان در حسابهاي انتظامي صورت مي پذيرد .

متن ضمانتنامه مطابق نمونه های شماره (801) و (805) حسب مورد در 5 نسخه تنظيم و پس از امضاء توسط مسئولين شعبه و پرفراژ آنها و الصاق تمبر مالیاتی به نسخه اول در مقابل اخذ رسيد به مضمون له تحويل مي گردد و سایر نسخ به شرح ذیل توزیع خواهد شد .
نسخه دوم : جهت مضمون عنه ( ضمانت شده ) نسخه سوم : در پرونده و سوابق ضمانتنامه
نسخه چهارم : در فایل سررسید ضمانت نامه
نسخه پنجم : در فایل شماره ردیف ضمانت نامه های صادره شعب
تبصره (1) شماره ضمانت نامه های صادره هر شعبه بر حسب نوع ضمانت نامه از یک شروع و به طور مسلسل ادامه خواهد یافت .
تبصره (2) کلیه ضمانت نامه ها باید با دو امضاء مجاز صادر گردد .
مثال :
آقاي نادر كريمي در تاريخ 25/4/77 ضمانتنامه اي بمبلغ 000/000/50 ريال بمدت دو ماه به سررسيد سي ام شهريور بنفع شركت ايران خودرو بمنظور شركت در مزايده فروش ماشين تراش با تضمين سفته را از شعبه شيراز درخواست نموده است ، عمليات اجرائي بشرح زير خواهد بود :
الف- اخذ برگ درخواست ( بشرح نمونه 813).
ب – پس از بررسيهاي همه جانبه و موافقت با صدور ضمانتنامه ، قرارداد نمونه (814) تنظيم مي گردد .
ج – پس از امضاء قرارداد و اخذ وثایق مورد نظر ، ضمانت نامه نمونه (805) صادر و در اختیار متقاضی ( مضمون عنه ) قرار می گیرد .
(سفته های مورد تضمین پس از گواهی امضاء مضمون عنه و ضامنین در حسابهای انتظامی ثبت و نگهداری می شود. )

[ghazaghi]

ضمانتنامه حسن اجرای تعهدات

اهداف رفتاری
بعد از مطالعه این بخش فراگیر می تواند:

• شرایط صدور ضمانتنامه " حسن اجرای تعهدات" را بشناسد
• بتواند مدارک ضمانت نامه " حسن اجرای تعهدات " را تکمیل نموده و آنرا صادر نماید.

فهرست موضوعی

• ضمانتنامه حسن اجرای تعهدات
• نحوه صدور

1-ضمانتنامه حسن اجرای تعهدات

با توجه به موارد مطرح شده در قسمت صدور ضمانتنامه شركت در مزايده یا مناقصه پس از اينكه برنده مناقصه يا مزايده مشخص گرديد براي اجراي طرح و ايفاي تعهدات توسط برنده ، قرارداد جديدي بين كارفرما و برنده منعقد مي گردد كه كار فرما بمنظور اطمينان از حسن جريان كار ضمانتنامه ديگري كه معمولاً مبلغ آن درصدي از مبلغ پيمان را شامل مي شود از برنده مطالبه مي نمايد.
از آنجائيكه ضمانتنامه صادره اجراي صحيح مفاد قرارداد توسط پيمانكار را در مقابل كارفرما تضمين مي نمايد و احتمال دارد به دلايل مختلف برنده مناقصه يا مزايده ( پيمانكار ) از عهده اجراي كامل تعهدات بر نيايد و بانك ناگزير از پرداخت مبلغ ضمانتنامه در وجه مضمون له ( ذينفع ) باشد لذا قبل از صدور ضمانتنامه مي بايستي وضع مالي ، شهرت ، طرز پرداخت ، امكانات عملي و سوابق وي براي اجراي طرح و ايفاي تعهدات ( درحد معمول ) مورد بررسي قرار گرفته و حتي الامكان سعي شود ضمانتنامه موصوف در قبال وجه نقد ، برگ سپرده سرمايه گذاري بلند مدت يا گواهي سپرده سرمايه گذاري مدت دار ويژه ، موجودی سپرده سرمايه گذاري كوتاه مدت و پس انداز قرض الحسنه نزد بانک و يا حساب سپرده سرمایه گذاری مدت دار متقاضي نزد ساير بانكها و يا وثيقه ملكي صادر گردد . معهذا چنانچه متقاضي از هر نظر براي شعبه شناخته شده و مورد اطمينان باشد صدور ضمانتنامه در مقابل سفته هاي تضميني به ضمانت اشخاص مورد وثوق حداكثر به مدت يكسال بلامانع مي باشد .


2-نحوه صدور


اخذ تقاضا ، تكميل و امضاء قرارداد حسب مورد در نمونه هاي مربوط صورت می پذیرد . بديهي است موضوع ضمانتنامه و مشخصات كامل آن در متن قرارداد مربوطه مطابق با موضوع قرارداد منعقده في مابين متقاضي و ذينفع و شرايط پيشنهادي در برگ درخواست خواهد بود .
متن ضمانتنامه مطابق نمونه های (802) و (806) حسب مورد در 5 نسخه تنظيم و پس از امضاء و پرفراژ آنها و الصاق و ابطال تمبر مالياتي به نسخه اول در مقابل اخذ رسید در اختيار مضمون له قرار مي گيرد . سایر نسخ به شرح مذکور در بند اول توزیع می گردد .
مثال:
شركت بتون ساز ، برنده مناقصه شماره 2/756 مورخ 30/5/1377 با شركت مخابرات ايران قرارداد اجراي پروژه ساختماني مركز مخابرات اصفهان را امضاء نموده و كارفرما به منظور تضمين حسن اجراي تعهدات ناشي از قرارداد مبلغ 50.000.000 ريال ( معادل 10 درصد پيمان ) ، ضمانتنامه حسن اجراي تعهدات از پيمانكار پروژه مطالبه نموده است كه صدور ضمانتنامه موصوف ، پس از دريافت تقاضا و انجام بررسيهاي اوليه توسط شعبه اصفهان به تضمين وثيقه ملكي مورد موافقت قرار گرفته است با فرض اينكه وثيقه ملكي متعلق به شخص ثالث احمد كبيري باشد صدور ضمانتنامه به مشخصات مدت ضمانتنامه يك سال – ارزش وثيقه 67.500.000 ريال بر مبناي 150% مبلغ ضمانتنامه پس از كسر 10% سپرده نقدي در مقابل قرارداد شركت مخابرات به شماره ـــــــــــ مورخ 25/6/77 سررسيد ضمانتنامه 30/6/1378 بشرح زير خواهد بود:
● اخذ برگ درخواست صدور ضمانتنامه
برگ درخواست طبق نمونه (813) از متقاضي اخذ و پس از ثبت در دفتر وارده و گواهي امضاء در پرونده مربوطه بايگاني مي شود .
● انعقاد قرارداد بين بانك و متقاضي
پس از بررسيهاي لازم و موافقت با صدور ضمانت نامه ابتدا قرارداد نمونه (815) مربوطه بين بانك و شركت بتون ساز امضاء و پس از ثبت در دفتر وارده و گواهي امضاء شركت ، تمبر مالياتي الصاق و ابطال مي شود .
● اخذ وثيقه و تنظيم سند رهني
پس از ارزيابي ملك مورد وثيقه كه از هر نظر مي بايستي سهل البيع باشد سند رهني طبق نمونه قرارداد تخصيص تسهيلات ( بر اساس مالكيت مورد رهن ) در دفتر خانه اسناد رسمي تنظيم و پس از صدور اسناد مربوطه و ثبت در حسابها در سوابق شعبه نگهداري خواهد شد.
● صدور ضمانتنامه
پس از انعقاد قرارداد و تنظيم سند رهني ، شعبه نسبت به صدور ضمانتنامه بشرح نمونه (806) اقدام و آن را در اختيار متقاضي يا مضمون عنه قرار دهد .
● عمليات حسابداري

[ghazaghi]

اهداف رفتاری
بعد از مطالعه این بخش فراگیر می تواند:

• شرایط صدور ضمانتنامه " استرداد پیش پرداخت " را بشناسد.
• بتواند مدارک ضمانتنامه " استرداد پیش پرداخت " را تکمیل نموده و آن را صادر نماید.

فهرست موضوعی

• ضمانت نامه استرداد پیش پرداخت

1-ضمانت نامه استرداد پیش پرداخت

معمولاً پس از امضاء قرارداد اصلي بين كارفرما و پيمانكار مبلغي به عنوان پيش پرداخت براي شروع كار توسط كارفرما به پيمانكار داده مي شود و در مقابل ضمانتنامه بانكي معادل وجه پرداخت شده از مجري طرح (پیمانکار ) مطالبه مي شود . در اينگونه موارد شعب مي توانند با در نظر گرفتن حد نصاب هاي مقرر و رعايت مقررات همانند صدور ضمانتنامه حسن اجراي تعهدات پس از بررسي هاي لازم در مورد متقاضي و اخذ وثائق مطمئن نسبت به صدور ضمانتنامه اقدام نمايند . مبلغ ضمانتنامه معادل درصد معيني از مبلغ كل پيمان مي باشد كه قرار است توسط كارفرما به پيمانكار پرداخت شود .
وجوه پرداخت شده به پيمانكار توسط كارفرما از محل صورت وضعيتهاي موقت صادره در مراحل مختلف به طريقي كسر مي گردد كه قبل از آخرين صورت وضعيت موقت مبلغ مزبور مستهلك شده باشد .
بديهي است مبلغ ضمانتنامه معادل مبلغ كسر شده طبق اعلام كارفرمادر هر نوبت تقليل و حداكثر تا تاريخ تحويل موقت بايد آزاد گردد.
روش عمل و نحوه تنظيم قرارداد ، صدور ضمانتنامه و عمليات حسابداري با توجه به نوع وثيقه ، مشابه صدور ضمانتنامه حسن اجراي تعهدات مي باشد.
براي صدور ضمانتنامه پيش پرداخت از نمونه های (803) و (807) حسب مورد استفاده خواهد شد .
مثال:
شركت بتون ساز با مسئوليت محدود پس از برنده شدن در مناقصه مربوط به اجراي پروژه مركز مخابرات اصفهان و انعقاد قرارداد مربوطه با شركت مخابرات مبلغ 3.000.000 ريال از مبلغ قرارداد خود را براي شروع كار از كارفرما دريافت نموده است كه متقابلاً مي بايستي يك برگ ضمانتنامه پيش پرداخت به نفع شركت مخابرات ارائه نمايند لذا شركت بتون ساز درخواست ضمانتنامه پيش پرداخت را به سررسيد يك سال به شعبه اصفهان ارائه نموده كه پس از موافقت شعبه مقرر شد ضمانتنامه در مقابل موجودي سپرده سرمايه گذاري بلند مدت به مبلغ 5.000.000 ريال كه متعلق به شركت بتون ساز مي باشد صادر گردد.
اقدامات و عمليات مقدماتي تا مرحله صدور ضمانتنامه همانند بحثهاي گذشته مي باشد .
تنظیم قرارداد مربوط به توثیق برگ سپرده سرمایه گذاری بلند مدت که متعلق به خود شرکت می باشد طبق قرارداد نمونه (816) صورت می گیرد.
تنظيم متن ضمانتنامه برابر نمونه (807) مي باشد .
ثبت عمليات حسابداري

[ghazaghi]

ضمانتنامه استرداد كسور وجه الضمان

اهداف رفتاری
بعد از مطالعه این بخش فراگیر می تواند:

• شرایط صدور ضمانتنامه " استرداد کسور وجه ضمان " را بشناسد.
• بتواند مدارک مربوط به این نوع ضمانتنامه را تکمیل و آنرا صادر نماید.

فهرست موضوعی

• ضمانت نامه کسور وجه الضمان

1
- ضمانت نامه کسور وجه الضمان

معمولاً باستناد قرارداد اصلی بین کارفرما و پیمانکار ، کارفرما مکلف است به تناسب پیشرفت کار و بر اساس صورت وضعیت ارائه شده در مقاطع مشخص وجوهی را به پیمانکار پرداخت نماید و کارفرما علاوه بر ضمانتنامه هایی که تا این مرحله دریافت نموده است در هر مرحله پرداخت ، درصد مشخصی از آن را بمنظور اطمینان از حسن اجرای تعهدات کسر و نگهداری می نماید تا در صورت تحویل قطعی و عدم وجود نواقص ، آن را به پیمانکار مسترد نماید . پس از اینکه کار پروژه به اتمام رسید و طرح بطور موقت تحویل کارفرما گردید ، ممکن است کارفرما از پیمانکار یک فقره ضمانتنامه استرداد کسورات انجام شده را مطالبه نماید تا بتواند وجوه انباشته شده را از محل کسوراتی که در هر مرحله پرداخت نگهداری نموده است به پیمانکار پرداخت نماید اینگونه ضمانتنامه ها را ضمانتنامه استرداد کسور وجه الضمان می گویند.
با توجه به مراتب فوق علت صدور ضمانتنامه کسور وجه الضمان روشن می گردد .
بنابراین شعب می توانند پس از بررسی های لازم و حصول اطمینان از حسن اجرای تعهدات متقاضی و اخذ وثائق قابل قبول نسبت به صدور ضمانتنامه استرداد کسور وجه الضمان اقدام نمایند بدیهی است هر یک از انواع وثائق مورد قبول که در فصل اول اشاره شده می تواند بر حسب مورد و تشخیص شعبه با رعایت حد نصابهای مقرر بعنوان تضمین این نوع ضمانتنامه قرار گیرد. برای صدور این نوع ضمانتنامه از نمونه های (804 ) و (808) حسب مورد استفاده خواهد شد.
روش و نحوه عمل در مورد این نوع ضمانتنامه نیز همانند ضمانتنامه های منعقد شده قبلی می باشد که برای روشن شدن هر چه بیشتر موضوع مثال زیر با فرض اینکه تضمین ضمانتنامه سپرده قرض الحسنه پس انداز باشد مورد بررسی قرار می گیرد :
مثال:
شركت بتون ساز با مسئوليت محدود در مرحله تحويل موقت مورد پيمان بنا به دستور شركت مخابرات ايران درخواست ضمانتنامه استرداد كسور وجه الضمان به مبلغ 7.500.000 ريال ( معادل 15% مبلغ اصلي پيمان) به مدت 3 ماه را در قبال توثيق موجودي حساب سپرده قرض الحسنه پس انداز متعلق به شخص ثالث را مي نمايد كه روش عمل بشرح زير خواهد بود
اخذ درخواست ، انجام بررسيهاي اوليه تنظيم قرارداد نمونه (817) مطابق بحثهاي گذشته .
تكميل متن ضمانتنامه مطابق (808) .
تنظيم متن ضمانتنامه برابر نمونه (807) مي باشد .

[ghazaghi]

اهداف رفتاری
بعد از مطالعه این بخش فراگیر می تواند:

• شرایط صدور ضمانتنامه گمرکی را بشناسد.
• بتواند مدارک مربوط به ضمانتنامه گمرکی را تکمیل و آن را صادر نماید

فهرست موضوعی

• ضمانت نامه گمرکی

1- ضمانت نامه گمرکی

اين نوع ضمانتنامه ها براي ترخيص كالاهاي وارداتي از كشورهاي ديگر به نفع گمركهاي كشور و به نام وارد كننده كالا صادر مي شود در صورتي كه وارد كننده كالا قادر به پرداخت نقدي كليه حقوق و عوارض گمركي متعلق به كالاي وارداتي خود نباشد به منظور ترخيص كالا با موافقت گمرك مربوط تقاضاي صدور ضمانتنامه به نفع گمرك مي نمايد تا بتواند در مدت اعتبار ضمانتنامه حقوق و عوارض گمركي را به صورت اقساط يا در سررسيد به گمرك پرداخت نموده و نهايتاً پس از تسويه بدهي خود نسبت به ابطال ضمانتنامه اقدام نمايد لذا شعب مي توانند در صورت تقاضاي مشتريان واجد شرايط با رعايت مقررات و ضوابط مربوط و حد نصاب هاي تعيين شده اقدام به صدور اين قبيل ضمانت نامه نمايند.
شرايط صدور :
با توجه به وضعيت مالي ، مراودات بانكي ، حسن شهرت و موقعيت شغلي متقاضي مي توان يكي از وثايق مورد قبول بانك را با رعايت حد نصابهاي مقرر و حفظ مصالح و منافع بانك از متقاضي اخذ نمود.
● در موارديكه سفته تضميني به عنوان وثيقه مورد موافقت قرار مي گيرد مي بايستي سفته ها به ضمانت افراد متعدد و مورد اطمينان بوده و از قبول سفته به امضاء مديران شركتهايي كه ضمانت نامه به نام آنها صادر مي گردد خودداري شود فقط در مورد شركتهاي دولتي و وابسته به دولت كه از هر نظر مورد تائيد شعبه و موافقت سرپرستي استان مي باشد پس از كسب موافقت اداره كل اعتبارات و سرمايه گذاري ، صدور ضمانت نامه در مقابل سفته به امضاء مديران شركت بلامانع خواهد بود .
چون ضمانت نامه هاي گمركي بايد در نمونه هايي صادر شود كه از طرف گمركهاي ايران اعلام شده است لذا متن فرمهاي ضمانت نامه هاي مذكور بايد طوري تنظيم شود كه با محل پرداخت وجه هماهنگي داشته باشد ، لذا نمي توان از يك فرم به منظورهاي متفاوت يا براي گمركهاي مختلف استفاده كرد ، بنابراين با استفاده از فرمهاي ضمانت نامه هاي گمركي نمونه هاي (809) الي (812) حسب مورد و با توجه به توضيحات زير در هنگام صدور ضمانت نامه بايستي نهايت توجه و دقت معمول گردد تا جهت پرداخت وجه ضمانتنامه به ذينفع در سررسيد تاخيري اتفاق نيفتد كه موجب مطالبه تاخير تاديه گردد.
در خصوص صدور ضمانت نامه هاي گمركي چهار مورد بايستي مد نظر قرار گيرد :
● ضمانت نامه در تهران به نفع گمركهاي تهران صادر و پرداخت وجه ضمانت نامه در سررسيد طي چك بانكي انجام پذيرد.
● ضمانت نامه در شهرستان به نفع گمرك همان شهرستان صادر و پرداخت وجه ضمانت نامه در سررسيد طي چك بانكي انجام پذيرد.
● ضمانتنامه در شهرستان به نفع گمرك تهران صادر و پرداخت وجه ضمانت نامه در سررسيد طي حواله تلگرافي يا تلفني از همان شهرستان انجام پذيرد.
● ضمانت نامه در تهران يا شهرستان به نفع گمرك شهرستانهاي ديگر صادر و پرداخت وجه ضمانت نامه در سررسيد طي حواله تلگرافي يا تلفني از همان شهرستان انجام پذيرد.
تبصره (1) ضمانت نامه هاي گمركي به علت تعلق جريمه تاخير به محض درخواست بايستي به حساب ذينفع سريعاً واريز گردند .
مدت اينگونه ضمانت نامه ها بر حسب موافقت و اعلام گمرك ذيربط مشخص مي گردد و حداكثر نبايستي از يك سال ***** نمايد.
جهت صدور ضمانت نامه ريالي بيش از حد نصابهاي مقرر و اختيارات تفويض شده مراتب از طريق سرپرستي استان با ارائه گزارش كامل و ارسال مدارك به اداره كل اعتبارات و سرمايه گذاري منعكس شود.
صدور ضمانت نامه ترخيص اتومبيل با رعايت مقررات عمومي و شرايط ضمانت نامه ترخيص كالا براي متقاضيان مورد اعتماد با اخذ وثايق قابل قبول بانك طبق فرمهاي مربوط كه در صفحه قبل مشخص گرديد ، انجام پذيرد.
تبصره (2) جهت صدور ضمانتنامه ريالي در قبال اخذ يك يا تركيبي از وثايق شامل وجه نقد ، طلا ، اسناد خزانه و .... از فرم قرارداد نمونه (818) استفاده مي گردد.