موشک های هوا به هوا یا AAM ( Air to Air Missile )
توسط هواپیما حمل می شود و بر علیه هواپیماهای دشمن یا یک هدف پرندهبه کار گرفته می شود . این نوع از موشک ها عموما از لحاظ ابعاد نسبت به سایر موشکها کوچکتر هستند زیرا ظرفیت هواپیماهایی که آنها را حمل می کنند محدود است و اینموشک ها با توجه به ماموریتشان دارای برد نسبتا کوتاهی می باشند و به این علت بهآنها Boost Glide می گویند یعنی به محض روشن شدن موتور یک سرعت اولیه به موشک دادهمی شود و بعد از این مرحله به سمت هدف گلاید می کند . از موتور راکت با سوخت جامددر این نوع موشک ها استفاده می شود . زیرا ماهیتی ساده دارند و قابل اعتماد هستند . در بعضی موارد جهت اصلاح خصوصیات عملکردی موشک از موتور با کار کرد مدوام در طولپرواز استفاده می کنند .
بعلت اینکه این موشک ها مستقیما در زیر هواپیما حمل میشوند مشکلات آیرودینامیکی نسبتا ساده ای ایجاد می شود که شامل اثرات تداخل جریانبین موشک و هواپیما می باشد . این مسایل تداخلی بویژه در سرعت های بالا در بالهایبه عقب بر گشته جنگنده هایی که موشک حمل می کنند بحرانی است . بعنوان یک قانون خاصبرای هواپیمای جنگنده بمب افکن هر موشکی که شلیک می گردد خواه عمود بر مسیر حرکت وخواه به سمت عقب باید آنالیز همان وضعیت خاص انجام پذیرد . قابلیت مانور پذیری موشکهای AAM به دلایل زیر در مقایسه با سایر موشک ها بیشتر می باشد :
1- سرعت هایزیاد پرتاب
2- سرعت زیاد هدف و مانور پذیری بالای آن
3- زمان کوتاه پروازجهت اصلاح مسیر .
محبوب ترين موشك هوا به هواي ايراني:
 مجبوب ترين موشك ايراني كه از طرفدارن زيادي برخوردار است موشك AIM-54 فینیکساست كه توسط جنگنده اف-14 نيروي هوايي حمل مي شود.
ليستي از موشك هاي هوا به هواي ايراني:

 ●AIM-7
 ●AIM-9
 ●AIM-54
 ●AA-8
 ●AA-10
 ●AA-11
 ●PL-2A
 ●PL-7
 ●سجيل
 ●فاطر
نكته مهم:
 به دليل حفاظت اطلاعات شديد در مورد تسليحات هوايي در ايران اطلاعات دقيقي از موشك هاي موجود و تعداد انها در دسترس نيست.در سال هاي گذشته گزارشاتي در مورد ساخت موشك فاطر به دست ايران كه از بدنه AIM-9 و سيستم ايونيك جديدي بهره ميبرد شنيده شد كه اطلاعاتی از ان در دسترس نيست.همچنين اخرين پروژه موشكي هوا به هواي ايران موشك سجيل است كه نمونه هوا به هوا شده موشك هاوك ميباشد كه بر روي جنگنده اف-14 مورد استفاده قرار ميگيرد.


موشک هوا به هوایAIM-54 فینیکس شلیک شده از اف 14 تامکت


موشک زمین به هوا یا SAM ( Surace to Air Missile )
معمولا از این نوع موشک ها برای پدافند زمینی در برابر حملههواپیماهای دشمن استفاده می شود . طراحی آیرودینامیکی این نوع موشک ها بستگی به بردآنها دارد که این برد از چند کیلو متر تا چند صد کیلو متر می تواند باشد . معمولابرای برد های کوتاه از موشک های یک مرحله ای با موتور سوخت جامد یا مایع استفاده میشود و همچنین به منظور به منظور کاهش وزن در برد های بلند از سیستم های چند مرحلهای استفاده می کنند . اثبات شده است که موتور های رم جت و سایر موتور های مکنده هوااز نظر اقتصادی و از دیدگاه وزنی با صرفه تر می باشد . همچنین یکی از معایب استفادهاز موتور رم جت این است که برای استارت این موتور ها نیازمند به یک موتور کمکی قویدارد . سیستم هدایت این نوع موشک ها نیز متنوع است . برای برد های کوتاه سیستمهدایت با اشعه راداری و یا حتی ملدون قرمز دقت بالایی را برای انجام ماموریت موشکها به همراه دارد .
برای برد های بلند از سیستم های هدایتی هدف یاب و یاترمینال استفاده می کنند که باعث از بین بردن موثر هدف با دقت زیادی می شود . برایانجام ماموریت در برابر هدف های سریعی که در ارتفاع پایین پرواز می کنند قابلیتمانور مورد نیاز برای این کلاس از موشک ها می بایست در رنج بالایی باشد . عموما ایننوع موشک ها بطور عمودی پرتاپ و یا از یک ارتفاع بلند برای حداکثر تاثیر تخریبپرتاب می گردند .
جديد ترين عضو گروه پدافندي:
 جديدترين عضو گروه موشك هاي پدافندي ايران موشكTor-M ميباشد .ايران در سال 2006 يك محموله 29 تايي از اين موشك را از روسيه تحويل گرفت.
ليستي از موشك هاي پدافند ايراني:

 ●SA-10
 ●SA-5
 ●SA-2 / HQ-2J
 ●SA-6
 ●SA-15
 ●I HAWK
 ●Rapier
 ● Tigercat
 ●SA-16
 ●SA-7
 ●HQ-7 / FM-80
 ●Stinger
نكته مهم:
 ايران در بخش پدافندي دست به توليد موشك هاي صياد1و2 و شهاب ثاقب و S-250 زده است كه مهندسي معكوس شده موشك هاي چيني و روسي هستند.
 در بخش موشك هاي شانه پرتاب هم ايران علاوه بر استينگر موشك هاي ميثاق1و2 را توليد ميكند و از موشك هاي دوش پرتاب روسي همانند ايگلا بهره ميبرد.


موشک زمین به هوایTor-M


موشک هوا به زمین یا ASM ( Air to Surface Missile )
از این موشک ها معمولا برای حمله به سلاحهای تاکتیکی و نابود کردن نیرو های زمینی یا هدف های زمینی نظیر انبار سلاح هامخازن کشتی ها یا فرودگاه ها استفاده می شود . مشکلات پرتابی این موشک ها شبیه موشکهای AAM است و برد آنها نیز از چند کیلومتر تا چند صد کیلو متر متغیر است . در نوعبرد کوتاه این موشک ها عموما به دلیل سبکی از نگهدارنده ثابت در آنها استفاده میشود و در نوع برد بلند از نگهدارنده جدا شونده بهره می برند . در مرحله بعدوضعیتهای بدست آمده متعادل می شوند و به تدریج برای رسیدن به سرعت مورد نظر تقویتمی گردند . اگر برد قابل توجهی مورد نظر باشد چند مرحله ای کردن موشک سود مند است . در نصب بر روی هواپیما برای تنزل نکردن خصوصیات عملکرد هواپیما های حامل دقت زیادیباید به خرج داد . مانور پذیری موشک های ASM به دلیل سرعت پایین آنها خیلی کمتر ازموشک های AAM است و همچنین چون این موشک ها را بر علیه هدف های زمینی به کار میگیرند واضح است که نیازی به قابلیت مانوری کمتری دارند .
ليست موشك هاي هوا به زمين ايراني:

 ● GBU-67/9A Qadr
 ●AGM-379/2
● Zoobin
 ● AGM-65A
 ●AS-10
● AS-11
 ● AS-14



موشک هوا به زمین AGM-65 ماوریک در حال شلیک از اف 15 ایگل

موشک زمین به زمین یا SSM ( Surface to Surface Missile )
این موشک ها به دو دلیل در جنگ بکار گرفته می شود :
۱- حمله به هدف هایی که در مسافت های بسیار دوری واقع هستند .
2- استفادهاز آن به عنوان یک سلاح تلافی جویانه

از دیگر علت های استفاده از این نوعموشک ها می توان پشتیبانی پیاده نظام در عوض آتش توپخانه را نام برد . این جنگافزار دارای برد موثری از هزار کیلو متر تا چندین هزار کیلو متر می باشد . معمولامسیر حرکت این موشک ها بصورت کروز و یا پرتابه ای می باشد . موشک های برد بلندبالستیک معمولا چند مرحله ای هستند زیرا با این روش ابعاد موتور کوچکتر شده و درنتیجه وزن کلی موشک به حداقل می رسد .
این موشک ها چون به صورت عمودی پرتاب میشود کل وزن موشک بر روی لانچر پرتاب قرار می گیرد پس واضح است که هر چه وزن موشککمتر شود فشار کمتری بر لانچر پرتاب وارد می شود .
قابلیت مانور این نوع موشکها خیلی کمتر از بقیه است و عمده کنترل در طول فاز صعود مسیر در هنگام وزش بادجانبی انجام می پذیرد . این نوع موشک معمولا مانند یک سلاح توپخانه ای از یک سکویپرتاب ثابت زمینی شلیک شده و سپس بر روی هدف نشانه می رود و برای این منظور نیاز بهدرجه بهینه ای از مانور پذیری موشک داریم . در نوع بدون سیستم هدایت این موشک هاپایداری مورد نیاز با استفاده از ملاحظات انحراف مسیر در پرتاب بر موشک اعمال میگردد . نوع بخصوصی از این موشک ها از زیر آب شلیک می شوند .
ايران و موشك هاي زمين به زمين:
 ايران عزيزمان دراين قسمت به پيشرفت هاي شگرفي دست يافته است كه باعث حيرت جهانيان گشته است.صنايع موشكي ايران با ساخت موشك بالستيك شهاب 3 كه داراي بردي 2500 كيلومتري است ايران را در زمينه موشكي در جهان مطرح ساخت.ايران در رزمايش پيامبر اعظم موشك بالستيك فجر3 را ازمايش كرد كه از كلاهكي تقسيم شونده بهره ميبرد.اين تكنولوژي در اختيار كشورهاي معدودي است كه دستيابي به اين فناوري توسط متخصصان ايراني باعث بهت و حيرت جهانيان گشت.
 منابع غربي از موشك هاي شهاب 4و5و6 با برد 4000 تا 10000 هزار كيلومتر سخن ميگويند كه ايران همواره اين موارد را تكذيب كرده است.در حال حاضر ايران در حال كار بر روي موشك شهاب3 است تا ان را به يك حمل كننده ماهواره تنديل نمايد.
ليستي از موشك هاي زمين به زمين ايراني:

 ●Arash
 ●Fajr
 ● Hadid
 Haseb ●
 ●Nazeat
 ●Noor
 ●Oghab
 ●Shahin
 Kosar●
 ●Nafez
 ● Ra'ad
 ● Saghegh
 ●Zelzal1/2/3
 Shahab1/2/2/3 ●


موشک زمین به زمینشهاب3بر روی لانچر پرتاب