سموم گياهي
سموم گياهي





الف: ترياك كه داراي آلكالوئيد مورفين و كدئين وديفنوكسيلات است . n آلكالوئيد‌ها: بدون شباهتند، تنها در داشتن ازت مشابهند. n بر روي سيستم عصبي مركزي اثرات عميقي ميگدارند. n مانند:
ب: نيكوتين كه از آلكالوئيد‌هاي پرمصرف است.
ج: استريكنين (Strychnine) و كورار (Curare) كه با آنها شكار مي كنند .























 n گليكوزيد‌ها: تركيباتي هستند كه طي هيدروليز به يك الي چند قند و تعدادي از تركيبات ديگر تبديل مي‌شوند. n ديژيتاليس(Digitalis) : در گل انگشتانه وجود دارد و براي درد‌هاي قلبي مفيد است. n آميگدالين (Amigxalin) از معروفترين گليكوزيد‌هاست كه در اثر هيدروليز، سيانيد توليد مي‌كند.در بادام تلخ، هسته زردآلو، آلو، گيلاس و سيب وجود دارد. n مانيوك(Manioc) يك غذاي عمده مردم مناطق حاره است، اما آنقدر سيانيد آزاد مي‌كند كه حتي درست كردن آن مي‌تواند كشنده باشد. و در بين سرخپوستان آمريكاي مركزي دست‌ كردن آنرا به عهده افراد پير مي‌گذاردند كه احتمالاَ يك قرباني به حساب مي‌ايند. n ماده بنزآلهيد توسط درك كنندگان بوي سيانيد، بويي شبيه سيانيد دارد و لي بوي آن براي آنها كه بوي سيانيد را درك نمي‌كنند، مانند بوي بادام تلخ است، اينگونه افراد بايد با احتياط بيشتري با سيانيد كار كنند. چرا؟ n روغنها و صمغ‌ها: n يكي از معروفترين‌آنها ماده مؤثر شاهدانه (Marijuana) است كه با تغيير خودآگاهي، موجب پيدايش اوهام و هذيان مي‌شود. n بعضي ديگر از روغنها و صمغ‌ها باعث تهوع و اسهال مي‌گردد. n اسيد اكساليك: n اثرات سمي آن ناشي از رسوب دادن كلسيم به صورت اكسالات كلسيم توسط اين ماده است، كه در مسموميت حاد، تراكم كلسيم خون كاهش مي‌يابد كه به بروز علايم عصبي، تشنجات عضلاني و آسيب به كليه‌ها منجر مي‌شود. n هالوژتن Halogeton در غرب آمريكا داراي 30% اسيد اكساليك بوده و ده ها گوسفند را در سال از پاي در مي‌آورد! n در ايران گياهان تيره اسفناج Chenpodiceae مانند اسفناج و كنگر كه داراي مقدارزيادي از اسيد اكساليك مي‌باشند مصرف مي‌شوند اما مصرف آنها به حد كشنده نيست آما درصورت مصرف زياد ويا طولاني مدت مي‌تواند عوارض كاهش كلسيم را به وجود آورد.(مصرف زياد كنگر تا كنون وقايع مرگباري را به‌دنبال‌داشته) n بازدارنگان آنزيمي: n برخي گياهان از جمله گروهي از گياهان تيره نخود، مانند لوبياي سوياSpybeans ، لوبياي ليماlima beans و بادام زميني داراي مهاركننده آنزيم تريپسين مي‌باشند اما چون اين مهار كننده نسبت به حرارت حساس است براي انسان كه غذاي پخته ميخورد كم اهميت مي‌باشد اما براي حيوانات خانگي داراي اهميت مي‌باشد. n تركيبات مؤثر بر هورمونها: n تعدادي از گياهان تيره شب بو، مانند كلم، خردل و تربچه داراي موادي مانند تيواوره و فنيل تيو اوره مي‌باشند كه در درمان پركاري تيروئيد بكار مي‌رود و مي‌توانند باعث جلوگيري از فعاليت تيروئيد شده، ايجاد گواتر نمايند. n بعضي از افراد مزه تيواوره را خيلي تلخ و بعضي بي مزه احساس مي‌كنند، اين اختلاف نشاندهنده تأثير ژن در اجتناب از خوردن مواد گواتر زا و ضد تيروئيد مي‌باشد. n تركيباتي كه بر توليد مثل جانوران موثر است: n يكي ازتدابيردفاعي گياهان جلوگيري از توليد مثل دشمنان خود است كه به كمك توليد موادي شبيه هورمونهاي آندوكريني بر روي توليد مثل حشرات و مهره داران اثر گذاشته آنرا مختل مي‌كند. n براي تكامل و رشد لارو حشرات وجود هورمون جواني Juvenile hormone لازم است، ليكن براي تبديل لارو به حشره بالغ عدم حضور اين هورمون ضروري مي‌باشد، و گياهان با توليد موادي شبيه هورمون جواني جلوي اين تبديل را مي‌گيرند و در نتيجه باعث ممانعت از توليد مثل حشرات مي‌گردند. n تعدادي از گياهان كه اكثر آنها به تيره نخود تعلق دارند و غذاي چرندگان را تشكيل مي‌دهند موادي با اثرات استروژنيEstrogenic مي‌باشند كه بر بدن مصرف كنندگان شامل انسان، گاو، گوسفند و جوندگان وحشي اثر گذاشته و كيفيت توليد مثل را مختل مي‌كند. n در استراليا اثرات زيان بار اين تركيبات بر روي توليد مثل گوسفندان مطالعه شده است. n اهميت استروژنهاي گياهي تنها در پرورش حيوانات اهلي خلاصه نمي‌گردد، بلكه در اكولوژي نقش عمده‌اي ايفا مي‌كند. n گياهان يك‌ساله كاليفرنيا درطي دوره خشك سالي توليد استروژن‌هاي گياهي مي‌كنند هنگامي‌ كه بلدرچين از برگهاي گياهان تغذيه مي‌كند، تركيبات موجود در گياهان از توليد جوجه‌هايي كه با غذاي نا كافي مواجه خواهند شد جلوگيري مي‌كنند. كه هم به نفع بلدرچين است و هم به نفع بقاء و بذر پاشي گياهان علفي در طي خشك‌سالي.!!!