استرس گرمائي در بوقلمون و راه هاي کاهش آن
مساله استرس گرامائي در پرورش طيور يک مشکل جدي است. در يک هوايبسيار گرم، مرگ و مير طيور و کاهش توليد قابل مشاهده است. معمولا هر گاه که دمايمحلپرورش بوقلمونها از 27 درجه سانتي گراد فراتر رود استرسگرمائي بروز مي کند.
البته در اين ميان نبايد اثر رطوبت را ناديده گرفت و هميشهبايستي به گزارشات هواشناسي در مورد افزايش دما و رطوبت تواما توجه داشت.
توجه داشته باشيد که دماي بالاتر از 27 درجه سانتي گراد ميتواندباعث کاهش مصرف خوراک و در نتيجه کاهش دريافت انرژي و پروتئين گردد که اين امر نيزبه نوبه خود اثرات منفي بر روي وزن تخم، کوچک شدن اندازه آن و کاهش کيفيت پوستهخواهد داشت.
دماي بدن بوقلمونها در حدود 42 -41 درجه سانتيگراد است حال اگردماي محيط از اين دما بالاتر رود، اتلاف گرماي بدن آنها متوقف شده و حتي مقداريگرماي اضافي هم به بدن آنها تحميل مي گردد با ادامه اين روند هنگاميکه دماي بدنبوقلمونها به 46 درجه سانتي گراد برسد آنها خواهند مرد.
در اين هنگام و زمانيکه جلوگيري از به وقوع پيوستن تمامي آثارسوء استرس گرمائي امکان پذير نيست، چند اقدام مديريتي مي تواند وضعيت را اندکيبهبود بخشد که در ادامه به بخشي از آنها اشاره مي کنيم.
....
کمکبه بوقلمونها براي مقابله با استرسگرمائي
آرايش محيطاطراف محل پرورش
- گياهان و علفهائي را که اطراف ساختمان مي رويند کوتاه کنيد،چرا که آنها مانع از حرکت و جريان يافتن هوا به سمت ساختمان مي شوند.
- کاشتن درختان بلند و پر شاخ و برگ به طرز موثري مانع از تابشمستقيم آفتاب مي شوند اما توجه داشته باشيد در جائي کاشته شوند که مانعي بر سر راهجريان هوا نباشند.
- ساختمان ها بايد طوري ساخته شوند که پرندگان از تابش مستقيمنور در امان باشند. (به طور مثال ساختمانها را شرقي - غربي بنا کنيد)
...
تهويه
- جريان هوا بايد مطابق با سن پرنده باشد. اين مساله مي تواندبه خنک شدن بدن آنها کمک زيادي کند. يک نسيم خفيف با سرعت 4/2 کيلومتر در ساعت ميتواند دماي محيط را تا 5 الي 8 درجه سانتيگراد تعديل نمايد.
- توجه داشته باشيد که در ساختمانهائي که اطراف آنها پوشيده استبه ازاء هر 12 تا 15 متر از طول ساختمان يک هواکش 36 اينچي نصب نمائيد.
- ترموستات هواکشها را بر روي دماي 23 درجه سانتي گراد تنظيمنمائيد تا اطمينان يابيد که آنها در طول روز به خوبي کار کرده و محيط خنک و مطلوبيرا براي پرندگان بوجود مي آورند.
- از ساختارهاي پلاستيکي و چوبي براي تغيير جهت دادن جريان هوابه سمت پائين استفاده کرده و اطمينان حاصل کنيد که طيور حداکثر بهره را از اينجريان هوا مي برند.
- از سالم بودن تسمه هواکشها اطمينان حاصل کنيد، چرا که فرسودهبودن آنها باعث کاهش 30 درصدي و يا بيشتر در کارکرد هواکشها خواهد شد. پس دقت داشتهباشيد که تسمه هاي فرسوده را حتما به موقع عوض کنيد.
- هواکشها را هر روز تميز کنيد چرا که اين امر براي عبور منظمهوا امري ضروري است.
- از کارآئي دستگاه هاي هشدار دهنده اطمينان حاصل کنيد. فاصلهبين حداکثر و حداقل دما را کم انتخاب کنيد تا بتوانيد بهترين استفاده را از دستگاهبه عمل آوريد.
....
آب
- وجود آب پاکيزه و سالم در روزهاي گرم بسيار ضروري است. سيستمهاي آبخوري را مرتبا کنترل کنيد تا اطمينان حاصل نمائيد که آب به صورت يکنواختو بي وقفه در اختيار بوقلمونها قرار مي گيرد.
- صافي آبخوريها را مرتبا تعويض کنيد. در طول تابستان ميزانمصرف آب بوسيله طيور به 2 تا 3 برابر زمستان مي رسد، در نتيجه صافيها زود به زود پرمي شوند. براي حل اين مورد استفاده از دستگاه هاي نشان دهنده سرعت آب براي فهميدنمصرف آن بسيار موثر است.
- هميشه در طول تابستان به آب پرنده الکتروليت و ويتامين اضافهکنيد تا کمبود ويتامين ناشي از کاهش مصرف غذا در آنها جبران شود.
- از کافي بودن تعداد آبخوريها در محل پرورش اطمينان حاصل کنيدبه گونه اي که به ازا هر 100 بوقلمون يک آبخوري وجود داشته باشد. البته توجه داشتهباشيد که در تابستان و روزهاي گرم تعداد آبخوريها را بايد کمي بيشتر نمود.
....
فضاي محلپرورش
ميانگين فضاي مورد نياز براي هر پرنده را در طول مدت گرماي هواافزايش دهيد و در کنار آن از تهويه مناسب و روش خنک کردن تبخيري استفاده نمائيد. کاهش تعداد پرندگان موجب کاهش گرماي توليد شده مي گردد، در نتيجه مي توانيدهواکشهاي اضافي را نيز برداريد. همچنين افزايش فضاي کف محل پرورش باعث آسان شدندسترسي به آبخوريها خواهد شد.
مطالعات نشان مي دهد که افزايش تعداد پرنده ها در يک محل، بانقشه مناسب، روش خنک سازي موثر و همچنين استفاده از تونل تهويه در ماه هاي گرم سالبا سود اقتصادي همراه خواهد بود.
......
گله هاي مادر
...من
برنامهنوري
برنامه روشنائي را به صورت دوره هاي مناسب با زمان تاريکي وگرماي روز تنظيم کنيد.
ساعات روشنائي
زمان شروع و پايان روشنائي
8
9 صبح تا 5 بعد از ظهر
7
10 صبح تا 5 بعد از ظهر
6
10 صبح تا 4 بعد از ظهر
تخمگذاري
در برخي از فارمها ميتوان با جمع آوري مرتب (بيشتر) تخمها بهتوليد در فصل تابستان کمک کرد. اين مساله بوقلمون ها را وادار مي کند تا مدت کمتريرا در لانه بنشينند.
همچنين در صورت امکان، وسائل ايجاد کننده جريان هوا را به لانهها اضافه کنيد. از خشک بودن بستر اطراف آبخوريها و جلوي لانه ها اطمينان حاصل کنيد،چرا که بوقلمونها به دليل خنک بودن جاهاي خيس به اينگونه مکانها علاقه دارند. مدتزمان نگهداري تخمهاي نطفه دار را کاهش دهيد چون قابليت جوجه درآوري آنها تحت تاثيرقرار مي گيرد.
اطمينان حاصل کنيد که دستگاه هاي خنک کننده و تهويه در محل جمعآوري تخمها، دماي مناسب را ايجاد مي کنند.
...
کنترلکرچي
- اطمينان حاصل کنيد که هر قفس جاي کافي را براي نگهداريبوقلمونهاي کرچ دارد.
- نوع بستر در اين قفسها را متفاوت از بستر اصلي فارم انتخابکنيد.
- تهويه مناسب را فراهم آوريد و آب و غذاي تازه در دسترسبوقلمونها قرار دهيد، توجه داشته باشيد پرندگاني که در معرض استرس گرمائي قرارگرفته اند توانائي طي مسافت طولاني براي رسيدن به آبخوري و دانخوري راندارند.
- در شرايط حاد از برنامه کنترل کرچي صرف نظر کرده يا آنرا بهتاخير بياندازيد.
- توجه داشته باشيد که سرعت رشد باکتريها در لوله هاي آب،، درآب و هواي گرم افزايش مي يابد. حفظ کيفيت آب تا حد امکان از اهميت زيادي برخورداراست. (مثلا از طريق اضافه کردن 3 -2 قسمت کلر در يک ميليون قسمت آب)
- در هر فرصت ممکن در هنگام گرمي هوا ظرف آبخوري و لوله هايآنرا شستشو دهيد تا آب مناسب در اختيار بوقلمونها قرار گيرد. (گاهي اضافه کردن يخبه آب نيز به کاهش استرس کمک مي کند)
...
غذا
- بوقلمونهائي که تازه غذا خورده اند در طول فرآيند هضم، گرمايزيادي را توليد مي کنند. يافته ها نشان مي دهد که در طول دوره گرما بهتر است پرندههر چه سريعتر غذا خورده و آنرا هضم کند، به خصوص اينکه اين عمل حتي الامکان پيش ازساعات گرم روز صورت گيرد.
در برخي موارد مديران فارم از روش ((تغذيه سريع شبانه)) استفادهمي کنند. اين بدان معني است که در يک دوره 30 -20 دقيقه اي در خنک ترين ساعات شب بهطيور غذا دهيم تا آنها را به خوردن و نوشيدن تشويق کنيم. همچنين اضافه کردن اسيداسکوربيک در غذا يا آب يک عمل متداول در ماه هاي گرم تابستان است.
....
خنک کردن به روشتبخير
اين کار با استفاده از آب افشانهاي ساده سقفي صورت مي گيرد. اينوسائل به آرايش گوناگون قابل نصب در ساختمان محل پرورش هستند. دستگاه هاي مه ساز کهبا فشار بالا و حجم کم کار مي کنند نيز قابل استفاده اند. توجه داشته باشيد که درصورت استفاده از اين سيستم، پيش از شروع گرما از سلامت و پاکيزگي وسائل اطمينانحاصل کنيد.
...
توضيح: ميزان خنک شدن هوا با استفادهاز روش خنک سازي با تبخير به ميزان رطوبت نسبي هواي ورودي بستگي دارد بدين معني کههر چه هوا خشک تر باشد ميزان تبخير بيشتري صورت گرفته و در نتيجه هوا خنک تر خواهدشد.
....
مواردجنبي
جابه جا کردن بوقلمونها در مواردي نظير: تعيين جنسيت، تلقيح مصنوعي، حمل و نقل، واکسيناسيون و ... بايد با حداکثر احتياط و در مواقع خنک روز صورت گيرد. همچنين از دستکاري کردن غير ضروري پرندگان نيز اجتناب کنيد.
دامپزشک آنلاین نیست.