گاوها و سایر نشخوارکنندگان، حاوی دستگاه گوارش بی نظیری هستند که امکان استفاده از ضایعات و سایر محصولات جانبی را به عنوان منبعی برای جیره غذائی آنها ، مهیا می کند. تغذیه گاوها عمدتاً بر مبنای استفاده از محصولات فرعی و سایر مواد مغذی هستند که منحصراً بوسیله نشخوارکنندگان قابل هضم باشد. یکی از خوراکهای غیر معمول که در تغذیه گاو قابل استفاده می باشد، فضولات بستر جوجه های گوشتی می باشد.
در صنعت پرورش جوجه های گوشتی ، حجم قابل توجهی از فضولات بسترتولید می شود که به عنوان یک فراوری جانبی (by -product ( محسوب می شود. کاربرد اصلی فضولات مرغی، برای حاصلخیزی زمینهای زراعی می باشد. بهرحال استفاده از محتویات بستر جوجه های گوشتی صرفاً به عنوان کود، نمی تواند بازدهی مناسبی را به دنبال داشته باشد و در اصطلاح هزینه جایگزینی مواد مغذی که از سایر منابع غذائی فراهم می شود ، در مورد بستر جوجه های گوشتی زمانی که کود مرغی به جای اینکه در حاصلخیزی مزارع استفاده شود در تغذیه گاوهای گوشتی استفاده شود ، ۴ برابر بیشتر است ( بازده استفاده از بستر طیور در تغذیه گاوهای گوشتی بیشتر از استفاده آن در حاصلخیزی مزارع است ) . محتویات بستر طیور منبع خربی از پروتئین ، انرژی ، مواد مغذی برای گاوهای آبستن و گاوهای داشتی است که ساختار صنعت پرورش گاو شیرده را در کشور تشکیل می دهند. بعلاوه از دیدگاه اقتصادی استفاده از محتویات بستر طیور را در تغذیه باعث حفظ مواد مغذی گیاهان می شود. این مواد مغذی شامل نیتروژن ، فسفر ، پتاسیم و مواد معدنی است که در مراتعی که کود گاوها تغذیه شده با بستر طیور پخش شده به فراوانی در خاک وجود دارد. یکی از مزایای بستر جوجه های گوشتی این است که تا مسافتهای طولانی قابل نقل و انتقال است، بدون اینکه ارزش اقتصادی آن تحلیل یابد. تولید کنندگان و دامداران ایالت آلباما برای کاهش هزینه های خوراک خود از این منبع عمده موجود، در تغذیه گاوهای خود استفاده می کنند. بیشتر دامداران ایالت آلباما با کاربرد این مواد جانبی در تغذیه گاوهای به مقدار قابل توجهی باعث کاهش هزینه خوراک شده اند. بهر حال بعضاً در بعضی تولید کنندگان و پرورش دهندگان گاو گوشتی یک بی میلی آشکار در رابطه با استفاده از بستر جوجه های گوشتی در تغذیه وجود دارد. چرا که افکار عمومی رشد و نمو سبزیجات و گیاهان را در فضولات حیوانی پذیرفته اند نباید فراموش کرد که فرایند استفاده از غذا در داخل بافتهای گیاهی ، فرایندی با پیچیدگیهای گیاهی کمتر نسبت به همان فرایند در دستگاه هاضمه گاو می باشد. بطوری که مواد غذائی مورد استفاده توسط گاو کاملاً کاملاً شکسته و تجزیه می شود و مورد فرآوری کامل قرار می گیرد. گاوی که روانه کشتارگاه می شود، ۱۵ روز قبل باید تغذیه از بستر جوجه های گوشتی در آن قطع شده باشد در حالی که قارچ خوراکی که در بستری از کود پرورش داده شده است همان روز می تواند مستقیماً به فروشگاه خواربارفروشی فرستاده شود. بهرحال در صنعت پرورش گاو گوشتی باید از هر عملی که سلامتی گوشت تولیدی را زیر سئوال می برد ، اجتناب نمود. بستر طیور گوشتی چندین سال است که در تمامی مناطق کشور بدون هر گونه مشاهده اثرات جانبی مضرر برای انسان یا حیوان مصرف کننده آن ، مورد استفاده قرار گرفته است بعلاوه در ایالت آلباما ، استفاده از بستر جوجه های گوشتی عمدتاً در گاوهای آبستن و گاوهای داشتی استفاده می شد که کمتر چنین گاوهای مورد خرید و فروش یا کشتار قرار گرفته می شود. گزارشات متعدد حاکی از کاربرد ناچیز بستر جوجه های گوشتی در تغذیه گاوهای پرواری است و اگرچه درموارد نادر استفاده نیز ۱۵ روز قبل از زمان کشتار گاو ، مصرف فضولات بستر در جیره غذائی قطع می شود بنابراین با این راهکار هر نوع خطر احتمالی تهدید کننده سلامت انسان ، کاملاً مرتفع خواهد گردید.
بطور کلی استفاده از بستر جوجه های گوشتی در تغذیه گاو شامل ۳ سودمندی اولیه می باشد :
۱ ) استفاده از بستر جوجه های گوشتی ، رفع مشکل استفاده از محصولات فرعی در محیط
۲ ) یک راهکار برای مدیریت مناسب ضایعات حاصل از بستر جوجه های گوشتی برای استفاده پرورش دهندگان گاو گوشتی است.
۳ ) صرفه اقتصادی در تولید گاوهای گوشتی می باشد.
آئین نامه های استفاده از بستر جوجه های گوشتی در تغذیه :
در سال ۱۹۶۷ ، زمانی که سازمان FDA شرح سیاستهای تغذیه بستر و سایر محصولات جانبی حیوانی را منتشر کرد. اطلاعات علمی بسیار اندک در مورد تغذیه بستر طیور وجود داشت. در سال ۱۹۸۰ بعد از آزمونهای گسترده محققان دانشگاهی و استفاده از تسهیلات انجام پروژه های مرتبط ، سازمان FDA موجب گردید تا بعضی از مقررات اولیه محدود کننده مصرف چنین محصولات جانبی را باطل شود. در حال حاضر حداقل ۲۲ ایالت مقررات مناسبی را برای خرید و فروش بستر جوجه های گوشتی و سایر ضایعات با منشاء حیوانی را به عنوان اجزاء تشکیل دهنده خوراک دام و طیور تصویب نموده اند. اخیراً هیچ قانون مبنی بر کنترل و محدود کردن دادو ستد و استفاده از بستر جوجه های گوشتی در خوراک دام و طیور وجود ندارد. بعلاوه هیچ قانون و مقررات خاصی در ایالتی استفاده از ضایعات حیوانی یا سایر مواد جانبی (by product ) را در تغذیه دام منع نمی کند.
در بعضی ایالتها بعضی مقررات که کنترل دادوستد عمده این محصولات را توسط شرکتهایی که نامزد فروش این محصولات برای مصارف خوراک دامی برعهده دارند تدوین شده است. سازمان کشاورزی و صنعت آلباما ، با تدوین مقررات محدودی ، استفاده و دادو ستد فضولات حیوانی فرآوری شده را پذیرفته است این مقررات اجازه هر نوع استفاده خصوصی یا مبادله بستر جوجه های گوشتی و سایر فضولات حیوانی را محدود کرده است و این کار بیشتر تحت مسئولیت سازمانهای دولتی می باشد. بستر جوجه های گوشتی فرآوری شده طبق استاندارد های مناسب برای استفاده در جیره های غذائی دام ، آماده عرضه به بازار می شود. مقررات مربوط به تغذیه ضایعات با منشاء حیوانی در سال ۱۹۷۷ توسط وزارت کشاورزی و صنایع مورد تصویب قرار گرفته است.
این آئین نامه ها جزء نهمین مقررات شیمی کشاورزی لیست شده است. اگر ضایعات با منشاء حیوانی حاوی دارو یا باقیمانده مواد داروئی باشد. چنین ضایعاتی حتماً باید حاوی برچسب برای اطلاع مصرف کنندگان باشد. به اینصورت که در روی آن نوشته شود. توجه : این ماده حاوی باقیمانده مواد داروئی است و نباید در ۱۵ روز مانده به کشتار مورد استفاده دام قرار گیرد.
این هشدار همچنین توسط فروشندگان خوراک حاوی بستر جوجه های گوشتی به گاو داران اعلام شود.
صرف نظر از مقررات دولتی موجود، در مورد مواد غذائی مورد استفاده در تغذیه دام، تولید کنندگان گوشت موظفند و متعهد هستند که در دادو ستد خود تمامی گوشتی را به بازار عرضه می کنند، عاری از هر گونه مواد داروئی یا ترکیبات سمی باشد. برای حداقل نمودن احتمال وجود باقیمانده مواد داروئی در بافتهای گاو گوشتی تغذیه شده با بستر تغذیه با مواد بستر باید ۱۵ روز مانده به کشتار حیوان مورد نظر قطع شود. محتویات بستر جوجه های گوشتی، نباید مورد تغذیه گاوهای شیرده قرار بگیرد چون در اینصورت هیچ فرصتی برای قطع کردن جیره برای مطمئن شدن از حذف باقیمانده های مواد تغذیه شده در شیر تولیدی وجود ندارد. چون گوسفندان نیز به مقادیر بالای کبالت حساس هستند و بستر جوجه های گوشتی حاوی مقادیر زیادی از کبالت می باشد. نباید از محتویات بستر جوجه های گوشتی در تغذیه گوسفند استفاده کرد.رعایت این اصول و نکات هر گونه امکان به خطر انداختن سلامتی و ایجاد مشکلات ناشی از باقی ماندن مواد داروئی و باقیمانده های ناشی از مصرف غذائی بستر جوجه های گوشتی را به حداقل خود می رساند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد آئین نامه های دولتی مربوط به خرید و فروش فضولات جوجه های گوشتی به سازمان کشاورزی و صنایع ایالت آلباما مراجعه کنید. این ایالت اخیراً مقرراتی را که منحصراً در مورد خرید و فروش فضولات جوجه های گوشتی بوده را تصویب نموده است.
● ارزش غذائی بستر جوجه های گوشتی :
مواد تشکیل دهنده بستر معمولاً در سالنهای پرورش جوجه های گوشتی ایالت آلباما، تراشه چوب خاک اره ، پوسته بادام زمینی و ریزه های کاغذ می باشد. به طور کلی پرورش دهندگان از منابع مختلفی برای ایجاد بستر اولیه استفاده می کنند. مواد اولیه تشکیل دهنده بستر از لحاظ ارزش غذائی و مواد مغذی موجود بسیار فقیر هستند. به هر حال افزوده شدن پر ، ضایعات جیره غذائی مورد استفاده و فضولات دفعی پرنده ، ارزش غذائی بستر را تا حدودی بهبود می دهد. نوع مواد اولیه تشکیل دهنده بستر در سالن پرورش زمانی که از این بستر برای تغذیه گاوهای گوشتی استفاده می شود ، چندان بر ارزش غذائی نهائی موثر نمی باشد. زیرا که مقدار بستر اولیه مورد استفاده بر حسب تعداد جوجه مورد پرورش در سالن تغییر می کند و استاندارد ویژه ای برای آن وجود ندارد و هر مرغدار می تواند. از مواد کاملاً متفاوتی نسبت به مرغدار دیگر در بستر اولیه سالن خود استفاده کند. عواملی دیگر همچون مدیریت سالن ، روشهای از بین بردن بستر ، می تواند مقدار مطلوب و ترکیبات و کیفیت بستر نهائی را تغییر دهد. میانگین مواد مغذی ۱۰۶ نمونه جمع آوری شده از بستر طیور مرغداریهای ایالت آلباما در جدول شماره یک نمایش داده شده است.
۱) رطوبت :
میزان رطوبت بستر جوجه های گوشتی بوسیله مدیریت سیستم آبخوری در سالن پرورش تعیین می شود. مقدار رطوبت بستر نباید تفاوت معنی داری بین بستر تازه و بستر تشکیل شده بعد از ۶ ماه داشته باشد. از طریق اندازه گیری رطوبت بستر هیچگونه اطلاعی از مواد مغذی بستر حاصل نمی شود ، اندازه گیری رطوبت تنها کیفیت فیزیکی ماده خوراکی مورد استفاده را نشان می دهد.
اگر مقدار رطوبت ۲۵ % یا بیشتر باشد ، غذا به آسانی در داخل میکسر مخلوط نخواهد شد بهر حال اگر بستر طیور حاوی ۱۲% رطوبت یا کمتر باشد جیره حالت گرد و اشتهاآور برای گاوها خواهد بود. بعضی پرورش دهندگان گاوهای گوشتی یک افزایش مصرف خوراک را زمانی آب به مخلوطی از بستر خشک و دانه ها قبل از مصرف اضافه شود.
● TDN:
مقدار کل مواد مغذی قابل هضم (TDN ) از طریق ارزش پروتئین خام و قیبر خام محاسبه می شود. ارزش انرژی زائی بستر جوجه های گوشتی واضح و روشن است که کمتر از غلات می باشد. بهرحال میزان TDN بستر در مقایسه با یک علوفه با کیفیت ۵۰ % محاسبه شده است. بستر می تواند منبع با ارزش از انرژی برای هر دو گروه گاوهای داشتی و گاوهای آبستن باشد.
● پروتئین خام (CP ) :
میانگین پروتئین خام نمونه های آنالیز شده بستر جوجه های گوشتی ۲۴/۹ می باشد بیشتر از ۴۰ % از پروتئین خام حاصل از بستر از منشاء نیتروژن غیر پروتئینی (NPN) می باشد. بخش NPN عمدتاً از اسید اوریک ناشی می شود که در طیور یک ماده دفعی محسوب می شود. نشخوار کنندگان جوان قادر به استفاده از NPN به خوبی گاوهای پرواری بالغ نمی باشند بنابراین بهترین عملکرد و بازده مصرف فضولات بستر در گاوهای پرواری که بیش از ۴۰۰ پوند وزن دارند دیدن می شود.
● نیتروژن نامحلول :
وقتی ترکیبات خوراکی تحت تأثیر حرارت بیش از حد قرار می گیرند نیتروژن موجود بصورت نامحلول در می آید و گاو به آسانی قادر به هضم این نیتروژن نمی باشد. مقدار نیتروژن نامحلول در نمونه های بستر آنالیز گردیده و ۱۵ % کل نیتروژن موجود محاسبه شد. در تعداد کمی که تحت حرارت بیش از حد قرار گرفته اند مشاهده شده این میزان ۵۰ % کل نیتروژن را به خود اختصاص داده بود.
مطالعات مختلف نشان می دهد که با کاهش قابلیت هضم ماده خشک بستر میزان نیتروژن نامحلول افزایش می یابد بنابراین حرارت بیش از حد بستر بطور معنی داری ارزش غذائی بستر را کاهش می دهد. روشهای کنترل دما در بستر انبار شده در بخش فرآوری و نگهداری بستر طیور مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
● فیبر خام ( CF ) :
ترکیب فیر خام نمونه های بدست آمده از بستر به طیور میانگین ۶ / ۲۳ درصد محاسبه شده است. عمده فیبر بستر ناشی از مواد اولیه مورد استفاده در شروع پرورش، همچون تراشه های چوب ، خاک اره ، پوسته و پوسته بادام زمینی می شود بستر معمولاً شامل مواد فیبری می باشد. فیبر موجود در بستر جوجه های گوشتی به تنها نمی تواند نیازهای نشخوارکنندگان را به قیر برآورده کند ، چرا که گاوها همچنین به علوفه های خشن برای عملکرد مناسب سیستم گوارشی خود نیاز دارد. گاوهای تغذیه شده با بستر به طور طبیعی نیاز به مصرف علوفه خشبی دارند حتی اگر مقدار قیبر خام بستر کمی بیش از مقدار اندازه گیری شده باشد، توصیه می شود که به ازای هر ۱۰۰ پوند وزن زنده گاو ۱/۲ پوند از علوفه خشبی استفاده شود.
● مواد معدنی (Minerals ) :
بستر جوجه های گوشتی منبع عالی از مواد مغذی می باشد ، در حقیقت گاوهای آبستن تغذیه شده با ۸۰ درصد بستر: ۲۰ درصد کنسانتره در حقیقت بیش از ۵ برابر نیاز خود به کلسیم ، فسفر ، پتاسیم ، مواد مغذی دریافت خواهند کرد. مقادیر بیش از حد مواد معدنی جز در بعضی شرایط خاص کمتر مسئله زا می باشد. اما باید توجه کرد که افزایش ۲% کلسیم بیش از نیاز، باعث عدم توازن سایر مواد مغذی و ایجاد تب شیر در گاوهای آبستن می نماید. این احتمال را می توان با قطع تغذیه بستر در نزدیکی زایمان و یا کاهش مقدار علوفه خشبی به نصف میزان مورد نیاز ، مرتفع نمود. هنوز اطلاعی در دست نیست که چند روز قبل از گوساله زائی باید استفاده از بستر جوجه های گوشتی در جیره را قطع کرد. بهر حال بر اساس مطالعات بر روی تب شیر در گاوهای شیری ، به نظر در نظر گرفتن۳۰ روز قبل از گوساله زائی مناسب به نظر می رسد. تب شیر ممکن است مسائلی را نیز بعد از زایمان بوجود آورد بنابراین گاوهای آبستن مصرف کننده بستر جوجه های گوشتی در حین گوساله زائی باید دائماً مورد سرکشی قرار گیرند. مواد معدنی میکرو مانند مس ، آهن و منیزیم به مقادیر زیادی نسبت به ترکیبات غذائی معمول در بستر جوجه های گوشتی وجود دارد. مس به طول مثال معمولاً در جیره گاوهای گوشتی نباید بیش از ۱۵۰PPM باشد. سطوح بالای مس ممکن است اثرات سمی را داشته باشند. گله گاوهای آبستن تغذیه شده با بستر در طول ۱۲۰ روز زمستان باید بیش از ۶۰۰ مس را دریافت کند. مقادیر اضافی مس در کبد باقی خواهد ماند اما معمولاًً فاقد هر گونه اثرات مضرری می باشد معمولاً سطح مس موجود در بافتها با آمدن تابستان و فصل چرا دو مرتبه به سطح طبیعی خود برمی گردد یعنی زمانی که دیگر نیازی به مصرف بستر جوجه های گوشتی در این فصل وجود ندارد. در گاوهای جوان داشتن تغذیه شده با جیره حاوی ۵۰% بستر : ۵۰% کنسانتره ،مقدار مس موجود بیش از ۲۲۵PPM خواهد بود گاوهای جوان به خوبی می توانند مقادیر بالای مس را در ۱۸۰ الی ۲۰۰ روز تحمل کنند. تغذیه گاوهای داشتنی با جیره های حاوی بستر کمتر از ۱۸ روز به طور معنی داری از اثرات معنی دار سمیت مس خواهد کاست
● خاکستر ( Ash ) :
خاکستر بستر ، از مواد معدنی ناشی از باقیمانده های جیره غذائی ، فضولات دفعی ، مواد متشکله بستر ، خاک تشکیل شده است. محتوای خاکستر بستر یکی از شاخصهای مهم اندازه گیری کیفیت بستر می باشد. میانگین خاکستر نمونه های بستر آنالیز شده ۲۴/۷ درصد بود. محتوای خاکستر بستر بیش از ۲۸% بسیار مقدار بالائی است و نباید در جیره غذائی گاوهای گوشتی مورد استفاده قرار گیرد.
کلسیم ، فسفر ، پتاسیم و مواد معدنی کمیاب ۱۲% خاکستر بستر جوجه های گوشتی را تشکیل می دهند و باقی خاکستر را خاک تشکیل می دهد. تا حد امکان مقدار خاکستر بستر بخصوص بخش خاک آن در حد پایین باید باشد تا محدودیتی در تغذیه گاوهای گوشتی نداشته باشد. بیشتر محتوای خاک بستر زمانی از تخلیه بستر از سالن و یا هنگام حمل و نقل آن با کامیون ، می باشد.
● فرآوری و انبار کردن بستر جوجه های گوشتی :
بستر طیور همانند سایر ترکیبات غذائی ، احتمال بروز مخاطراتی را در بعضی از موارد مصرف دارد مصرف بسیاری از ترکیبات غذائی معمول ، با مواردی همچون باقیمانده افت کشها ، مایکوتوکسینهائی مانند افلاتوکسین یا سمیت نیترات ممکن است روبرو شود. در مورد مصرف محتویات بستر طیور نیز ممکن است خطرات احتمالی ناشی از باکتریهائی همانند سالمونلا و باقی مانده مواد داروئی مورد استفاده در طول دوره مانند آنتی بیوتیک و کوکید استات کبالت و ارسینک مواجه گردد. به هر حال تمامی بستر های مورد استفاده در تغذیه باید ابتداً به منظور حذف عوامل بیماریزا و پاتوژن فرآوری شود. بعضی از پرورش دهندگان طیور از بقایای پرندگان مرده نیز در ترکیب بستر استفاده می کنند اگرچه این روش ممکن است روشی مناسب برای استفاده از پرندگان تلف شده می باشد ولی نباید از چنین بسترهای در تغذیه گاوهای پرواری استفاده نمود. بهرحال با وجود اینکه احتمال انتقال بیماری از طریق مصرف فضولات طیور درگاوهای پرواری ثابت نشده است با این وجود توصیه می شود که از کاربرد چنین موادی به عنوان منبع خوراکی خود داری شود.
برای فرآوری بستر طیور به عنوان یک ترکیب خوراکی یکی از روشهای زیر را می توان مورد استفاده قرار داد :
۱) بستر می تواند با سایرترکیبات خوراک مخلوط شده و سپس در تهیه سیلو مورد استفاده قرار گیرد که در نتیجه وجود ترکیبات بستر ، تولید اسید در سیلوهای سور گرم و ذرت را تشویق می کند.
زمانی که ترکیبات بستر با ذرت یا سورگرم سیلو می شود ، ۲۰ ـ ۳۰ درصد کل ماده خشک سیلو را می توان به ترکیبات حاصل از بستر طیور اختصاص داد.
۲) محتویات بستر می تواند به طور مستقیم تحت تأثیر اسید قرار گیرد و پس از فرآوری مورد استفاده قرار گیرد.
۳) بستر طیور می تواند تحت تیمار حرارتی قرار گرفته و سپس به صورت پلت مورد استفاده قرار گیرد.
۴) اقتصادی ترین و کاربردی ترین فرآوری بستر استفاده از حرارت دهی stacking می باشد. در این روش یک تیمار حرارتی ۱۳۰ درجه فارنهایت یا بیشتر در طی ۵ روز بر روی بستر اعمال می گردد.
به منظور حصول اطمینان مبنی بر از بین رفتن سالمونلا و سایر عوامل بیماری زا در بستر باید حداقل تا ۲۰ روز حرارت دهی شود. نتایج حاصل از تحقیقات متعدد ثابت کرده که بسیاری از عوامل پاتوژنی که در بستر طیور قادر به رشد و نمو هستند با چنین تیمار حرارتی در طی ۵ روز کاملاً از بین می روند. بهرحال اعمال تیمار حرارتی طولانی مدت به منظور سلامتی و از بین رفتن هر نوع احتمال آلودگی پیشنهاد می گردد. علاوه بر این اعمال حرارت باعث ایجاد آمونیاک منبع از تجزیه شدن اوره و اسید اوریک می شود که در نتیجه وجود آمونیاک باعث کشته شدن عوامل بیماری زای موجود در بستر می گردد. در درجه حرارت ۱۴۰ درجه سانتی گراد باکتریهائی مانند سالمونلا و باسیلهای مرتبط باسل در گاو ، با بازدهی مناسب در طی یک ساعت از بین می روند. بهرحال این مطلب خیلی مهم است که هر نوع احتمال ناشی از انتقال عوامل بیماریزا از بستر به گاوهای پرواری مصرف کننده آن ، از بین برود. در روش چهارم مورد اشاره حرارت داخلی ترکیبات تحت حرارت به بیشتر از ۱۳۰ در جه فارنهایت و یا بیشتر می رسد. آنتی بیوتیکها ئی که مورد استفاده در دوره پرورش قرار گرفته اند ، حتی اگر باقی مانده ی آنها در بستر طیور وجود داشته باشد در تغذیه گاوهای پرواری مشکل زا نمی باشد. چرا که بسیاری از آنتی بیوتیکهیای موجود در بستر توسط میکروارگانیسم های موجود تجزیه می شود ، از طرف دیگر همانطور که مصرف آنتی بیوتیک محرک رشد طیور می باشد با همان قاعده باعث تحریک رشد گاوهای پرواری مصرف کننده آن می شود. مایکوتوکسینهای مانند آفلاتوکسین از عوامل نگران کننده مصرف بستر در تغذیه گاوهای پرواری نیستند ، قارچهائی که تولید کننده آفلاتوکسین می باشند بعلت وجود محیط بازی بستر ناشی از آزاد شدن آمونیاک قادر به رشد و نمو در بستر نیستند چرا که آمونیاک یک ماده سمی برای قارچها محسوب می شود به هر حال استفاده از حرارت دهی طولانی مدت از رشد قارچها جلوگیری می نمایند. بستر طیور معمولاً بطور انبوه ، جمع آوری و سپس در مقادیر بزرگ نقل و انتقال می یابند. معمولاً بعضی از پرورش دهندگان گاوهای پرواری اقدام به خریداری توده های ۱۰۰ الی ۳۰۰ تنی از بستر می نمایند.
به هر حال اگر بستر بیش از ۵ سال از انبار شدنش گذشته باشد به مقدار زیادی کیفیت خود را از دست می دهد. بهرحال معمولاً قبل از مصرف محتویات بستر باید از کیفیت مناسبی آن اطمینان حاصل کرد. حرارت یکی از مواردی است که به نحوی باعث کاهش کیفیت بستر می شود. اعمال حرارت بیش از حد موجود کاهش قابلیت هضم ماده خشک بستر می شود. بعضی از آزمایشات استفاده از افزودنیهای شیمیائی مانند اوره و اسید را برای محدود نبود اعمال حرارت بیش از حد مورد بررسی قرار دادند. حرارت بیش از حد ( ۱۴۰ فارنهایت به بالا ) با محدود نمودن محتوای رطوبت بستر به کمتر از ۲۵% و همچنین محدود کردن تماس بستر با هوا تحت کنترل در می آید. بعضی از روشها هنگام بسته بندی بستر از یک تراکتور برای خارج کردن اکسیژن از محتویات بستر استفاده می کنند. برای از بین بردن عوامل بیماری زای بستر ، درجه حرارت اعمال شده باید ۱۳۰ فارنهایت باشد اگر حرارت اعمال شده بیش از ۱۶۰ درجه باشد میزان قابلیت هضم پروتئین بستر کاهش می یابد.
بسترهای که با پلی اتیلن پوشیده می شوند. دمای بالای مناسب را بدست می آورند که نیاز به اعمال تیمار حرارتی بالا را برطرف می کند.
● جیره های پیشنهادی :
از آنجائی که سطح مواد مغذی موجود در بستر طیور غالباً متغیر می باشد جیره های پیشنهادی در جدول ۲ می تواند به عنوان یک راهنما مورد استفاده قرار گیرد. افزودن ویتامین A باید در جیره های حاوی بستر طیور همواره رعایت شود چرا که بستر طیور فاقد این ماده مغذی می شود. همچنین افزودن Bovatec و Rumensin احتمال شیوع نفخ را کاهش می دهد.
علوفه و مواد خشبی در چنین جیره ای برای فراهم نمودن عملکرد مناسب شکمبه گاو مورد نیاز می باشد. تقریباً حدود ۵ پوند در هر روز علوفه با چنین جیره ای کافی می باشد. یک گاو خشک ۱۰۰۰ پوندی در فصل زمستان برای تأمین احتیاجات نگهداری خود به ن۲۰ الی ۲۴ پوند جیره نیاز دارد. ذرت موجود با جیره حاوی بستر پس از مخلوط شدن کامل باید به حالت crack یا ground در بیاید چرا که گاوهائی که در جیره هایشان از دانه کامل غلات به همراه بستر طیور استفاده می شوند پرت غذائی بیشتری نداترند.
جیره شماره ۲ برای گاوها ی شیری پیشنهاد شده است این جیره در فصل زمستان احتیاجات غذائی گاوها را تأمین کند به شرطی که روزانه ۲۵ پوند از این جیره استفاده شود. در این جیره نیز برای تأمین عملکرد مناسب شکمبه به مواد خشبی و علوفه نیاز می باشد.
جیره شماره ۳ برای گاوهای داشتنی در حال رشد پیشنهاد شده است گاوهای داشتی ۵۰۰ پوندی به اندازه ۳% وزن کل بدنش به این جیره نیاز دارند.
چندین تحقیق به ارزیابی ترکیبات غذائی جیره و منبع ماده خشبی جیره و در تغذیه گوساله های داشتی پرداختند به طور خلاصه نتایج حاصل از این تحقیقات نشان دادند که افزودن علوفه خشبی به جیره حاوی بستر طیور اجتناب ناپذیر می باشد. همچنین مطالعات متعدد نشان دادند که ذرت می تواند با پوسته سویا جایگزین شود.
جیره شماره ۳ برای دامهای داشتی در فصل زمستان توصیه می شود. تحقیقات متعدد ثابت کردند که استفاده دامی در تابستان از مرتع باعث افزایش وزنه روزانه یک پوندی می گردد. از آنجائی که یک سوم جیره گاوهای گوشتی به بستر طیور اختصاص داده می شود. قبل از استفاده باید ترکیبات مواد مغذی بستر مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد.
سطح سایر مواد مغذی نیز نباید نادیده گرفته شود چرا که اگر این مواد نیز پایین تر از سطح معمول باشند کیفیت جیره را کاهش خواهند داد.
● نتیجه :
بستر طیور می تواند چندین سال متفاوت در تغذیه گاوهای پرواری بدون هیچگونه اثرات مضرر استفاده می شود. هدف این مقاله استفاده از بستر طیور به عنوان یک منبع برای جیره گاوهای پرواری می شود.
استفاده از بستر طیور ممکن است یک منبع اقتصادی مناسب برای جلوگیری آلودگی از محیط زیست و استفاده مناسب از این فرآورده جانبی باشد.
منبع: سایت دام‌آوران