برنــــــج

[فلفل نمك]

روش نهالی کردن:
آماده ساختن زمین برای قوریه شالی:
شالی بطور عموم اولا قوریه شده بعدأ نهالی می گردد. اما بعضی حصص مملکت تخم شالی بطور پاشکی وراسأ در زمین نیز بذر می گردد. باید دانست که در بین حاصل این دو طریقه بذر تفاوتی موجود است . شالی ایکه نهالی می شود از (5 ) الی (10 )فیصد حاصل بیشتر تولید میکند. علاوه بر آن در طریقه نهالی چون بته های شالی بفاصله های معین شانده میشوند پش ازبین بردن علف های هرزه از مزرعه شالی آسان تر صورت گرفته وکود پاشی واستعمال ادویه و مراقبت ازمزرعه به سهولت انجام شده میتواند.
تخم شالی اگر غرض تهیه بذق درساحه (100 الی 110 )متر بع کشت شود ، برای یک جریب بذق کافی تهیه می شود. در زمین قوریه باید مقدار کافی انبار حیوانی و علف پوسیده علاوه گردیده بعدأ با قلبه زیرخاک گردد. زمین یکی دو مرتبه قلبه شود تا کلخ های آن خوب میده وخاک آن نرم وپاشان شود.
استعمال انبارحیوانی وعلف پوسیده زمین را حاصلخیزوخاصیت فزیکی خاک را اصلاح میدارد. همچنان کشیدن بذق از قوریه بآسانی و بدون صدمه زدن به ریشه ها صورت میگیرد. قبل از کشت مقدار20 گرام یوریا و20 گرام کود ( DAP ) باید در هرمتر مربع زمین قوریه علاوه و خوب باخاک مخلوط گردد.

وقت کشت شالی:
وقت کشت شالی نظر به عوامل مختلف مانند درجه حرارت ، ارتفاع از سطح بحر، تعداد ساعات روشنی آفتاب و غیره ازیک منطقه تامنطقه دیگر متفاوت می باشد . درساحاتی که ارتفاع بلند است مانند بغلان ، کندز ،تخاروغیره ، وقت مناسب شالی کاری از 20 حمل الی اخیر ثور بوده ودر جاهایکه ارتفاع پائین دارند ، مانند ننگرهار ولغمان کشت شالی از 10 ثور الی اخیر جوزا سفارش میگردد. باز هم دهاقین از اندوخته وتجربه خود میتوانند وقت مناست کشت را نظر به ایجاب اقلیم ومنطقه تعیین بدارند.
فواید قوریه:
کشت نهالی درقوریه دارای فواید ذیل میباشد.
ساحه موردضرورت کم میشود.
تهیه وتولید بذوق (بزغلی) وقت کم رادربرمیگیرد.
کشیدن نهالی به اسانی دروقت کم صورت میگیرد.
نهالی شالی به مصرف کمتربدست می اید.
برای حفاظت نهالی قوریه ازحشرات وغیره ازپودر (Sevin -85-wp) به مقداریک قاشق نان خوری دردولیتر اب حل ونهالی قوریه روزپنجم ودهم دواپاشی گردد.
تاریخ های بذرشالی درکشورما درجلال اباد، لغمان وکنرها10-20) ثور) است و دربغلان 20- باشد.30 حمل است. عمرنهالی باید پنج هفته یا35 روز تعین وقابل سپارش است. (5 )

مقدار تخمریز در قوریه:
مقدار تخمریز از 10 الی 12 کیلوگرام تخم سالم ، پاک وعاری از تخم گیاهان هرزه شالی را در بین یک ظرف ویا بوجی برای مدت (24 ) ساعت در آب بگذارید تا آب بداخل پوست آن نفوذ کند . تر کردن تخم شالی نظربه درجه حرارت فرق میکند.اگر درجه حرارت زیاد باشد برای مدت ( 24 )ساعت یا یک شبانه روز واگر درجه حرارت پائین باشد (48 ) ساعت یا دوشبانه روز و حتی تا (72 ) ساعت یعنی سه شبانه روز باید تخم مرطوب نگهداشته شود. بعدأ تخم را با احتیاط تمام بطور مساویانه در زمین قوریه ایکه آب آن ایستاده است پاش داده وبا شانه (ریک) ویا با شاخچه درخت آب گل آلوگردد. با این ترتیب نه تنها تخم شالی زیر گل می شود بلکه آب گل آلوده کفیدگی ها و ترکیدگی های زمین را نیز پر می کند . موقعیکه قد نهالی به بلندی (15 الی 20 )سانتی متر (یک بلست ) برسد آماده انتقال ونهالی کردن است . تعداد نهالی که از کشت این مقدار تخم در ساحه (100) الی (110 ) مترمربع زمین بدست میآید ساحه یک جریب را کفایت می نماید.
معمولا شالی بعداز کشت در قوریه تا وقت انتقال دادن به کشتزازبه (35 الی 40 ) روز ضرورت دارد . قوریه باید روز دو مرتبه یعنی صبح و عصر آبیاری گردد. بذق شالی در قوریه باید رنگ سبزداشته باشد و اگر در قسمتی از قوریه رنگ بذق کم رنگ ویا زرد شود، پس باید یک مقدار کود سفید در آن پاش داده شود تا نهالی سالم وقوی بدست بیاید.

آماده ساختن زمین برای غرس نهالی :
در آماده ساختن زمین برنج دو نوع قلبه معمول می باشد یکی قلبه معمولی ( اولیه) ودیگری قلبه که در داخل آب زده شده و منحصر به فرد میباشد و به آن ( puddling ) نیز می گویند. در قلبه اولیه ، درحقیقت همان اهداف به پیش برده می شود که در قلبه سایر محصولات زراعتی مورد نظر اند. قلبه اولیه معمولأ هفته ها قبل از آماده شدن بستر بذرانجام میگیرد. بقایای نبات قبلی و کودهای حیوانی را باید با این قلبه کاملأ زیر خاک نمود تا ضمن پوسیدن مواد عضوی جوانه زنی گیاه های هرزه موجود در خاک نیز تسریع شود . ازمشخصات دیگر این زیرورونشود وزمین با دقت هموارشود. هدف از قلبه دوم که در داخل آب انجام می شود ضمن ایجاد یک لایه غیرقابل نفوذ در خاک که مانع نفوذ بیش از حد آب به اعماق پائین میشود از اتلاف وشستشوی عناصر غذائ نیز جلوگیری میکند . علاوه براین روی کودهای بکاررفته را می پوشاند ،باعث افزایش ( PH )خاک در خاکهای اسیدی ، کاهش آن در خاکهای قلوی ، شوره زار و مبارزه مجدد با گیاهان هرزه می شود. دراین قلبه آب و گل کاملأ با هم مخلوط شده ودر عین حال لایه زیر خاک فشرده می شود . این قلبه توسط ادوات سنتی ( پیش کاول که شبیه کج بیل است ) ویا ماشین های جدید که به بازار عرضه شده از جمله تیلر ،تراکتورهای مخصوص چرخ آهنی وغیره صورت میگرد وبه کمک آنها کلیه عملیات در داخل آب انجام میگردد. پس از این عملیات مزرعه برای کشیدن ماله ، هموارکاری ،پشته بندی ، کردبندی ( با استفاده از وسایل دستی ، لیستر ویا دیسک های مخصوص پشته بندی انجام میشود) وبالاخره آبیاری آماده می گردد.

[فلفل نمك]

استعمال کود :
برای برداشت حاصل بیشتر تطبیق کود سفید ( یوریا ) و کود سیاه ( دی ای پی) لازم پنداشته میشود . دهاقین باید متوجه باشند که وسیله خیلی مؤثر تهیه مواد غذائ ضروری نبات عبارت اند از علاوه کردن کود حیوانی ، کود سبز وکاشتن زمینی که قبلأ در آن نباتات فامیل باقلات مانند رشقه ، شبدر وغیره کاشته شده باشد چون استعمال کود حیوانی وغیره عملیات زراعتی چندان مراعات نمی گردد پس لازم است تا عناصر ضروری نایتروجن و فاسفورس از طریق کودهای کیمیاوی تهیه گردند.
نظربه راپور های تحقیقاتی تطبیق مقدار (25 الی 30 )کیلوگرام کود سیاه (دی ای پی) و(35 الی40 )کیلوگرام کود سفید ( یوریا) در فی جریب زمین شالی سفارش گردیده است . تمام کود سیاه ونصف کود سفید ( یوریا) باید قبل از شاندن نهالی در زمین ، بطورمساویانه و دقت پاش داده شده و خوب با خاک مخلوط گردد. نصف باقی مانده کود سفید بدو حصه تقسیم گردد یک حصه آن یک ماه بعد از شاندن نهالی و حصه دیگر آن موقع گل کردن شالی تطبیق گردد. این را باید در یظرداشت که کودسفید باید در کردهای شالی بصورت مساویانه وبرابر پاش داده شود بدین معنی که هر مشت کود باید یک مرتبه پاش داده شود . وهمچنان در موقع پاش دادن کود ، مسافه و طول قدم های دهقان باید تا حد امکان باهم مساوی باشند.
برای بدست آوردن نتیجه بهتر باید تصف کود را بار اول درتمام کرد بپاشید ونصف باقی مانده آنرا بار دوم پاش بدهید .درموقع جریان باد کود پاشی باید صورت نگیرد. باز هم اگر بنا بر معذرتی باید تطبیق کود صورت بگیرد پس باید کود به سمت جریان باد پاش داده نشود. در روزهای بارانی کوشش شود تا کود تطبیق نگردد چه درغیر آن سبب سوختن برگها شده و هم تاثیر کود کمتر میگردد.

انتقال وغرس بزق شالی:
بزق شالی باید به احتیاط از قوریه کشیده شود تا ریشه های آن متضرر یشود . بزق را باید بقسم دسته ها بسته بندی کرده وبه مزرعه انتقال داده شود وقبل از انتقال نهالی زمین به مقدارکافی آب داده شود وبزق به فاصله های معین یعنی به فاصله های (15 ) سانتی متر بین دو بته و به عمق یک ونیم الی (3 ) سانتی متر غرس شود ،فاصله بین دو قطار نهالی حد اقل باید (20 ) سانتی متر در نظر گرفته شود . حتی الامکان کوشش شود تا بزقی کشیده شده باید در همان روز شانده شود . هرقدری که بزق کشیده شده دیرتر نگهداشته شود ، به همان پیمانه ناغگی بیشتر در زمین رخ میدهد . تعداد نهالی در هر غوچک از (2 الی 3 )بته سفارش میشود.
باید دانست که نهالی کردن شالی به قطار یک عمل زراعتی پیشرفته بوده چه نباتات با گرقتن بیشتر و بهتر مواد ضروری از خاک و همچنان روشنی آفتاب ،نموی خوب تر نموده و حاصل بیشتربار میآورد . نهالی در قطار کنترول گیاه های هرزه را آسان تر ساخته وتطبیق کود به سهولت صورت می گیرد وهمچنان کشت شالی به قطار به آسانی درو می گردد.

آبیاری مزرعه شالی:
مزرعه شالی بطور منظم و بمقدارکافی آبیاری شود طوریکه از زمان غرس نهالی برای مدت (30 ) الی (35 ) روز آب بطور دایم به اندازه (3 الی 4) سانتی متر( یک انگشت ) در مزرعه جریان داشته باشد . بعد از (35 ) روز قسمت کود یوریا که برای مرحله دوم کود پاشی تخصیص داده شده ، یعنی (9) الی (10 ) کیلوگرام را بطور مساویانه پاش داده و آبیاری را برای مدت چهارروز قطع کنید. بعد از چهار روزدو باره مزرعه شالی آبیاری گردد.
مقدار(9 )الی (10 )کیلوگرام کود باقیمانده یوریا در وقت گل کردن شالی تطبیق گردد. آبیاری شالی تا وقتی دوام می کند که شالی خوشه کشیده ودانه های برنج نموی خود را تکمیل کند . بعدأ آب شالی را قطع نمائید تا زمین برای درو و گرفتن حاصل مساعد گردد. زمین قبل از استعمال کود زاهکشی شود وآبهای اضافی ومضره آن از بین برود وهم بعد از عملیات خیشاوه وغیره عملیات زراعتی در داخل مزرعه همیشه آبیاری صورت گیرد . قبل از درو وجمع آوری اقلا یک هفته قبل آب مزرعه خشک کرده شود مجرای عبور آن و را رد آن در هر کرد تهیه شود.

کنترول گیاه هرزه :
موجوریت گیاهان هرزه شالی نه تنها جنسیت شالی را پاین می آورد بلکه ارزش مارکیت آنرا نیز متضررمی سازد در کنترول گیاه های بیکاره عملیات آماده ساختن زمین قبل از غرس نهالی خیلی مهم است اگر زمین شالی قبلآ قلبه شده و بازهم پیش از غرس نهالی قلبه می گردد یک تعداد زیاد گیاه های که نور وییده اند از بین میروند چون شالی خاصیت نمو در آب را دارند بنا بر ان تخم مک تعداد گیا ها در اب جوانه زده نتوانسته و از بین میرود ولی تعداد از گیاه هان توام باشالی انکشاف نموده باشالی رقابت کرده وحاصل آنرا کم می سازد . وسیله بهترکنترول گیاه هرزه شالی عبارتند از تناوب زراعتی کنترول میخانکی و استعمال ادویه ضد گیاه شالی وقتیکه گیاه هرزه به اندازه (15)سانتی متر برسد انرا با دست از ریشه کشیده دربین قطار های شالی با پای زیر گل کنید .
برای بدست آودن تخم خالص و جنسیت خوب شالی نه تنها دور کردن گیاه های هرزه بلکه از بین بردن آن تعداد بته های شالی که مرضی بوده و یا ناجنس و بد جنس باشد کاریست بسیار ضروری و مفید.

[فلفل نمك]

درو کردن شالی (یکه کردن شالی):
شالی باید بوقت مناسب آن درو گردد تا دانه های برنج ضایع نگردد درو کردن شالی بوقت وزمان آن حاصل و جنسیت انرا بالا برده ارزش برنج را اضافه میسازد.
تقریبا (7)(8) روز قبل از درو شالی ، آبیاری شالی باید قطع و آب کرد ها تخلیه یا خشک گردد. وقتیکه ساقه و برگ های شالی رنگ کاهی را بخود بگیرد، موقع درو شالی را نشان میدهد همچنان چند دانه شالی را از پوش و پوست آن بیرون آورده و پاک کنید اگر دانه های برنج سخت محکم و شفاف معلوم شدند، باید دانست که شالی آماده درو است بته شالی را به اندازه(20)سانتی متر بالا تراز زمین درو نماید .
شالی درو شده را برای مدت 1 الی 2 روز در مزرعه همچنان بمانید تا خشک شود. بعدأ آنرا جمع آوری نموده در جاییکه توسط ماشین میده می شود ویا خرمن جمع آوری کنید. در کشور ما جمع آوری حاصل برنج توسط داس های وطنی صورت میگیرد اما درکشورهای دیگر شالی توسط کمباین ها جمع آوری می شود. ماشین هایکه یا کمباین در جمع آوری شالی از آن استفاده می شود عبارت اند از:
SKD-5R پنج قطاره
SKPR-6R شش قطاره
در این ماشین چغل ودرو همزمان صورت میگیرد در صورتیکه چغل اولی درست نگرفته باشد چغل تکراری صورت می گیرد. بعدأ دانه های آنرا پاک نموده ودر صورتیکه مرطوب باشد در ماشین های خشک کننده و حرارت آفتاب آنرا خشک می نماید و بعدأ به جای های مطلوب انتقال داده می شود.

چطور میتوان از مزرعه شالی حاصل خوب بدست آورد: برای بدست آوردن حاصل خوب دهقان باید نکات آتی را در نظر داشته باشد:
کنترول آب : داشتن آب کافی در وقت نموی برنج ، زیاد کردن آب بوقت مناسب ، خشک کردن آب توسط زابر به وقت آن و داشتن آب به یک عمق مناسب .
ساختن یک قوریه خوب( تا اینکه نهالی های خوب برای انتقال نهالی داشته باشیم )
آماده ساختن خاک کشت زار برنج توسط شدیار وماله .
انتقال نهالی از قوریه به کرد بوقت مناسب وشاندن آن به ترتیب قطار .
مراقبت از کشت زار برنج ( خشاوه در وقت رویدن گیاه هرزه ، تهیه پارو یا کود ، سیرآب ساختن کشت زار ، نگهداری برنج از آفات .
بهره برداری و خشک کردن درست شالی .

ترکیب وخواص برنج:
بیرونی ترین لایه برنج پریکارپ نام دارد که بسیار سخت و شفاف است. پوست دانه زیر این بخش قرار گرفته که از لحاظ پروتئین و چربی غنی، ولی از نظر نشایسته ای فقیر است. پس از پوست، لایه آلرون هست که جزء آندوسپرم می باشد. بنابراین ضمن عمل پوست کنی، بخش عمده ای از مواد مغذی برنج از دست می رود.
اکثر مردم آسیا از برنج تغذیه می کنند. این ماده غذایی کامل نیست، چون میزان پروتئین و اسید آمونیا آن خیلی کم است. برنج گلوتن ندارد، پروتئین عمده آن اوریزنین (oryzenin ) می باشد.
ترکیب اصلی برنج، نشاسته است که عمدتاً در آندوسپرم قرار گرفته است. برنج هایی که آمیلو پکتین بیشتری دارند لعاب بیشتری داده و انبساط آنها موقع پخت کم است. در برنج 70 تا 73 % نشاسته ، 2 تا 3 % قند، 1 تا 2 % مواد ازته ، 1 تا 3 % چربي، 4 تا 5 % سلولز و همي سلولز، 7 تا 8 درصد پروتئين و انواع ويتامينهاي B1،B2 ،B3 و مواد معدني شامل پتاشیم، مگنيزيم، آهن و فاسفوريک اسید وجود دارد. در ترکيب برنج چربی، کاربوهايدریتها، فايبر و فلزاتی همچون آهن و موادي مانند کلسيم موجود است. (6-7 )
روش های استعمال برنج: مثلیکه ما مفهمیم شالی برعلاوه غذایی انسانها مانند استعمال آن در ساختن نان ، فیرنی به شکل آرد، حلوه ،سوپ ، کیک وکلچه ، پلو ، ودیگر غذا های فراوان برای انسانها. ودربعضی مناطق کشورما مانند ولایات شمال شرق کشور کندز، تخارو بغلان از پوست شالی بحیث مواد تغذیه برای حیوانات مانند آسپ بزکشی بحساب می رود که مخلوط با جو درخوراکه آسپ مورد استعمال دارد. که این پوست شالی را در وقت تبدیل نمودن شالی به برنج ذریعه ماشین بدو حصه تقسیم می کند که عبارت از توپه یک کوب ، دو کوب می باشد ازیک کوب آن درپختن شالی برای آماده کردن برنج بحیث مواد سوخت همراه با ساقه ها وبرگها خشک شده شالی که پخال می نامد استفاده می شود ومثلیکه قبلا تذکر دادیم از توپه دوکوب بحیث غذای حیوانی استفاده می شود وهمچنان از پخال آن بحیث غذای حیوانات در اوایل زمستان در ولایات شمال کشور استفاده می شود، ودر ممالک دیگر از پخال شالی در ساختن کاغذ وهمچنان از شالی در صنعت الکول بیرو از سبوس آن روغن می سازد. وبرعلاوه استعمال توپه وپخال آن از میده برنج در تغذیه مرغ های مرغداری ودر قرأ وقصبات خانواده هایکه در خانه خود مرغ نگهمیدارد مواد تغذیه کننده برای مرغهای شان از همه ارزان و فراوان شمرده میشود. همچنان از آن در دام های پرنده گان نیز استفاده می شود.

[فلفل نمك]

آیزوزیم های گیاه برنج


به خوبی معلوم شده است که آیزوزیم های خاص جداشده از گونه های تیپ های بومی مختلف دارای گوناگونی وسیعی در خواص کاتابولیکی و فیزیکی اند و در یک گونه منفرد نیز دو یا جند شکل یک آنزیم می تواند وجود داشته باشد. چنین آنزیم هایی که دارای منشأ متفاوتی اند، " هتروآنزیم " نامیده می شوند.
اصلاح " آیزوزیم " در سال 1959 توسط مارکرت و مولر رایج گردید، اشکال مولکولی پروتئین های مختلفی را در بردارد که خصوصیت آنزیمی یکسانی را نمایش می دهد. اشکال مولکول گوناگون آنزیم های اختصاصی را از اتصال های چندگانه نشان دهنده فعالیت آنزیم در تجزیه الکتروفورزی می توان تشخیص داد. گزارش های متعددی وجود دارد که آیزوزیم ها را از نظر علم زادشناسی، تبارزایی، تکامل، نموّ و تمایزیابی، مکانیزم های تنظیم کننده، و بیماری شرح می دهد، ولی اطلاعات مربوط به مفهوم تنکارشناختی آیزوزیم نا مشخص است.
چو (1967 ) ابتدا تغییرات آیزوزیم های پراکسیداز برگ های اوریزا – پرنیس و اوریزا – ساتیوا را آزمایش کرد و سپس نشان داد که گونه های اولیه دارای توانایی تغییر پذیری بیش تر از گونه بعدی اند. چو و اوکا ( 1967 ) نیز تشابه گوناگونی پراکسیداز بین سری های پرنیس – ساتیوا و برویلی گولاتا – گلابریما را گزلرش کردند. شاهی و همکاران ( 1969 ) تغییر پراکسیداز، فسفاتاز اسید، و استراز در داخل و بین گونه ها را مطالعه کرد، پراکندگی وسیع گونه های وحشی تعداد زیادی زیموگرام های مختلفی داشت، درحالی که، هردو گونه وحشی استقرار یافته و گونه های زراعی آن ها اختلاف محدودی را نشان دادند. آن ها پیشنهاد کردند، در جمعیت اوریزا پرنیس حضور ژن غالب جلوگیری کننده نوار 4c، می تواند یک ژن تنظیم کننده باشد.
ناکاگارا و همکاران (1975 ) گزارش کردند، سویه های اوریزا ساتیوا تفاوت وسیعی را در آیزوزیم های استراز و پراکندگی جغرافیایی کلینال زادمون های استراز ممکن است به عنوان نشانه های زادشناختی جهت تخمین مرکز گوناگونی زادشناختی برنج زراعی مورد استفاده قرار گیرد. از طرف دیگر، تجزیه ژن های کنترل کننده آیزوزیم برنج توسط شاهی و همکاران مطرح شد. در بررسی کنترل زادشناختی تفاوت های پراکسیداز، زیموگرام دورگ های بین سویه اوریزا ساتیوا و اجداد وحشی آن ها، مشاهده شدند. نتایج آن ها حضور یک ژن تنظیم کننده و ژن های آللی و غیر آللی اختصاص نوارهای آیزوزیم را نشان دادند.
آیزوزیم های استراز پهنک برگ نیزبین سویه های پدری متعددی در کولتیوارهای معروف برنج و گیاهان دورگ آزمایش شدند. ناکاگارا در سال 1977 پیشنهاد کرد که آلل های استراز در گروه های واریته ای گوناگون توزیع می شوند و به عنوان نشانه های ژنی مفید نه تنها برای شناسایی کولتیوارها بلکه برای مطالعات تمایز یابی واریته ای به کار می روند.

[فلفل نمك]

ویژگی های دیگر طبقه بندی گونه های بومی برنج



1 – تأثیر مواد قلیایی بر روی آندوسپرم دانه برنج

تأثیر مواد قلیایی برروی آندوسپرم برنج، عملا به عنوان شاخص معتبری در شناسایی تفاوت بین گونه های بومی به کار می ود، هرچند تاکنون مفهوم بوم شناختی این شاخص مبهم و پیچیده بوده است. به طور کلی تمایز گیاهان زراعی نه تنها به وسیله شرایط طبیعی بلکه به توسط تحولات محیطی نیز کنترل می شود. شاخص اثر مواد قلیایی می تواند به شرایط محیطی معینی بستگی داشته باشد، مانند: مزه دانه برنج، یا به شرایط طبیعی نظیر درجه حرارت نیز بستگی دارد. ماهیت کیفی آندوسپرم در زیرگونه برنج هندی و ژاپنی کاملا متفاوت است. هنگامی که برنج پخته می شود، دانه های برنج ژاپنی به هم چسبیده می شوند و در محلول هیدروکسید پتاسیم ( غلظت 2 درصد ) بهتر از زیرگونه هندی حل می گردند. آزمایش اثر قلیایی توسط تعداد زیادی از دانشمندان به کار گرفته شده است ( جونز، 1938؛ کازا هارا، 1941؛ لیتل و همکاران، 1958؛ اوکا، 1953؛ کودو، 1968 ). موری ناگا و کوری یاما ( 1958 ) اثر مواد قلیایی را بر روی آندوسپرم 5 تیپ بومی برنج، آزمایش کردند. در میان آن ها برنج های نژاد ژاپنی در محلول پتاس بهتر حل شدند. برنج بولو اندونزی ( جاوایی ) سریع تر از تجره اندونزی ( هندی ) در محلول پتاس تجزیه شد، ولی نه به خوبی ژاپنی. برنج اوس و امان ( هندی ) در این محلول بیش ترین پایداری را داشتند و اندک یا به طور کلی تفاوتی بین آن ها پیدا نشد.


عقیمی خوشه برنج و تهلیل ان

ج – عقیمی خوشه برنج و تهلیل آن

تهلیل سنبلک در نوک یا بخش های دیگر خوشه حاکی از خسارت سرما در عرض جغرافیایی بالا و در ارتفاعات بالاتر مانند زمین های کوهستانی ژاپن و نپال است. خسارت سرمای نواحی با ارتفاع کم نیز دیده شده است. کاندا ( 1972 ) خسارت وارده در بنگلادش، سلون، کلمبیا، کشمیر، هند، نپال، پاکستان و ایالات متحده آمریکا ( آرکانزاس ) را گزارش داد. او اعتقاد داشت که تغییر ماهیت خوشه یک نوع آسیب سرمایی اولیه و تفاوت واریته ای واقعی نسبت به تحمل سرمایی شناخته شده است.
درجه حرارت های پایین، در دوره بلوغ دانه ، وزن آن را کاهش داده و تعداد دانه های نا بالغ ( پوک و نیم پوک ) را افزایش می دهد. در شرایط درجه حرارت پایین، رسیدن نا منظم دانه ها در طول خوشه کولتیوارهای هندی و ژاپنی ملاحظه می شود. اختلاف خوشه دهی بین پنجه ها و گلدهی میان سنبلک ها می تواند دامنه غیر یکنواختی رسیدگی محصول را تعیین نماید. رویداد تشکیل دانه های غیرعادی و سترون در بلوغ به علت درجه حرارت پایین در کولتیوارهای هندی شدیدتر از ژاپنی است.
به نظر می رسد، این چهار ویژگی بیان شده در بالا: a) واکنش رنگی با فنل، b) مقاومت به درجه حرارت پایین، c) مقاومت به کلرات پتاسیم و d) وجود کرک روی پوسته، مهم ترین شاخص های قابل استفاده در طبقه بندی گونه های بومی ژاپنی ، جاوایی و هندی باشند. اگر روابط زیست شیمیایی بین واکنش فنل و مقاومت به کلرات درآینده بیش تر مورد ارزیابی قرار گیرد، فرآیند های تمایزیابی در این گونه های بومی، ممکن است روشن تر شود. علاوه براین، به نظر می رسد، وجود کرک و ریشک روی پوسته، به گردش آب در شرایط محیطی معینی نظیرتعرق، درجه حرارت پایین، خشکی، باد بستگی داشته باشد. ظاهرا، این ویژگی به طوردقیق به تمایز یابی گونه های بومی برنج بستگی داشته و بایستی از نقطه نظرات تنکارشناختی و بوم شناختی مطالعه شود.
درجه حرارت یکی از عوامل مهم تنظیم پراکندگی برنجی می باشد که از نواحی گرمسیری سرچشمه گرفته است. گیاه برنج از نواحی با آب و هوای گرمسیری تا معتدل به طور وسیعی کشت می شود و در نتیجه قابلیت تمایز یابی و سازگاری بالایی دراین گیاه انعکاس می یابد. مقاومت به درجه حرارت پایین با مراحل رشد تفاوت پیدا می کند. برای روشن کردن اختلافات گونه های بومی، ابتدا توضیح دلیل مقاومت به درجه حرارت پایین با توجه به جوانه زنی بذر، رشد نشاء، زردی برگ ها، دراز شدن میانگره ها، عقیمی گرده و غیره لازم است.


منبع:فردوس عادلی
رویان

[فلفل نمك]

برنج رنگی
برنج هایی که رنگ زیر پوسته آن ها، سرخ، ارغوانی یا سیاه، حاوی مقادیر زیادی از رسوبات رنگیزه های آنتوسیانین در لایه های مختلف پریکارپ، پوشش دانه و آلورن باشد، به برنج های رنگی معروفند. مساحت بیش از 400000 هکتار از مزارع چین به تولید برنج های رنگی اختصاص یافته است، که بیش از 26/1 درصد سطح زیر کشت برنج این کشور است. کارگران چینی اظهار می کنند که برنج سرخ دارای مقادیر زیادی از آهن، روی می باشد، و برنج ارغوانی و سیاه از نظر عناصر کمیاب گوناگون مانند: منگنز، کلسیم، مولیبدن و ویتامین های c، b1 ، b6 و b12 غنی هستند. این رنگ مربوط به برنجی است که فقط پوسته های اول آن یعنی لما و پاله آ جداشده باشد. این برنج ها در فرآیندهای صنایع غذایی و نمایش های تشریفاتی جشن ها مورد استفاده قرار می گیرد. برنج های رنگی برای درست کردن کیک، بیسکویت، کیک سال نو، شراب برنج، حلیم، رشته، کوفته کله گنجشکی و سایر غذاها به کار می رود. غذا های سیاه رنگ طبیعی در چین خیلی رواج دارند. مترجم: برنج های رنگی در ایران، برنج های هرز نامیده می شوند و مانند علف های هرز با آن ها رفتار می گردد. متأسفانه، این نوع علف های هرز تا پیش از خوشه دهی قابل شناسایی نیستند.

برنج سرخ

در تعداد زیادی از کشورهای آسیایی، برنج سرخ انتشار یافته است. در جنوب شرقی و شرق چین کمونیست، برنج سرخ اغلب، به زیرگونه هندی تعلق دارد. مطابق اطلاعات بانک ژن چین، از 31663 رقم جمع آوری شده، 7/20 در صد آن ها دانه های سرخ هستند. ارقام محلی سرخ در مقابل شرایط محیطی نا مناسب مانند: خاک های نامرغوب و مناطق مرتفع، قابلیت تحمل زیادی دارند. بیش ترین برنج های سرخ برای بهبود کیفیت خوراکی و پخت، در کارخانه های برنجکوبی قابل تبدیل به برنج های سفید هستند. برنج های سرخ تبدیل نشده به سفید، خوش پخت نبوده و مصرف کننده آن را نمی پسندد. مترجم: ارقامی وجود دارند که تمام آندسپرم دانه ( درون دانه ) آن ها سرخ است و قابل تبدیل به برنج سفید نیست. در ایران، بعضی از فروشندگان، برنج های قرمز سفید شده را به علت شباهت آن ها از نظر شکل دانه با رقم برنج حسنی به جای حسنی به خریداران می فروشند. یکبار چیزی نمانده بود سر مترجم کلاه رود، که زود فهمید.


برنج سیاه

چین از نظر ذخایر برنج سیاه، معروف ترین کشورهاست. در سال 1993 در بانک ژن ملی گیاهان زراعی چین 46000 رقم و در مرکز ذخایر زادشناختی مؤسسه بین المللی تحقیقات برنج 75000 رقم به ثبت رسید. از میان آن ها 583 رقم برنج سیاه در جهان و 359 رقم در چین وجود داشت و بقیه آن ها در سریلانکا ، اندونزی، هند، فیلیپین و بنگلادش وجود داشت. برنج سیاه بیش تر در نواحی بین 18 تا 31 درجه شمالی به ویژه بین 22 و 28 درجه شمالی در استان های یانان، گوآنگ زی و گوآنگ دونگ انتشار داشت. اغلب این برنج ها دارای بافتی واکسی هستند. 99 رقم سیاه – قهوه ای در 35 بخش استان یانان وجود داشت.

[فلفل نمك]

منابع محلی برنج سیاه در چین

Heinuo گروهی از ارقام برنج سیاه واکسی است که در استان گیزو چین دیده می شود. این گروه شامل بیش از 20 رقم محلی با دانه های قهوه ای – ارغوانی، سیاه – ارغوانی و سیاه تیره می باشند. Gaoyu یک برنج سیاه واکسی است که برای مزارع آبیاری غرقابی مناسب است، درحالی که، Dangzi برای کشت دیم مناسب بوده و در مناطق مرتفع می روید. Huishui دارای دانه های سیاه تیره، آندوسپرم (درون دانه ) سفید برفی و خوشبو است و برای تهیه غذای فرنی مورد استفاده قرار گرفته و یک غذای طبی و سالم به شمار می رود. در میان کشاورزان چینی این برنج به مروارید سیاه معروف است.
Donglanmoni در استان گوآنگ دونگ یک رقم سیاه، سیاه هندی است که به طور وسیعی به عنوان یک برنج شگفت انگیز زادگیری به نژادی محسوب می گردد. Jiegunuo در استان یانان دارای دانه های ارغوانی تیره است. گفته می شود، این برنج توانایی افزایش سازگان ایمنی بدن را داراست و در ترمیم زخم ها یا شکستگی استخوان ها، هنگامی که با علف چینی خورده شود و یا بر روی زخم قرار داده شود، بسیار مؤثر است. بنابراین، برنج جیا گونو برای معا لجه ************تگی استخوان معروف شده است.

اصلاح زادشناختی برنج سیاه در چین

از میانه سال 1980 تا اواسط 1990 اوج زادگیری (Breeding) برنج سیاه در چین بود. اهداف اصلی برنامه اصلاح برنج سیاه عبارت بودند از:
1)ظرفیت تولید بالای آن
2)قد کوتاهی (105 – 90 سانتی متر)
3)ایجاد مقاومت نسبی به بیماری ها و آفات به ویژه بلاست
4)ضخیم کردن پوشش دانه و لایه آلورن با رنگ سیا و ارغوانی تیره
5)کاهش دوره رشد تا برداشت محصول
6)کیفت خوب تبدیل به برنج سفید در کارخانجات برنج کوبی

تا کنون، 54 رقم برنج سیاه جدیدی با محصول بالا، کیفیت خوب و مقاوم به امراض معرفی شده اند. بیش تر ارقام سیاه – ارغوانی هندی و ژاپنی واکسی درجنوب غربی و مرکزی چین ارائه شده اند، درحالی که، اغلب ارقام سیاه واکسی هندی در جنوب چین اصلاح شده اند.Shangnongheinuo به روش انتخاب بوته گیاه از نوع Huishuihei، یک رقم سیاه محلی در استان گیزو، اصلاح شده است. Shangnongheinuo ، یک برنج سیاه تیره با دانه های بزرگ، کیفیت خوراکی بسیار عالی، محتویات فسفر و کلسیم زیاد بوده و بازده تولید آن 5/4 تا 25/5 تن برهکتار است. این برنج به عنوان منبع اصلی غذای سیاه، نوشابه های سیاه و شراب سیاه در استان شان قایی شناخته شده است. رقم Xiangheimi در گوآنگ زی، یک رقم سیاه جدیدی با عطر زیاد است که به روش انتخاب بوته از جمعیت رقم محلی Xiangzhan خالص شده است. مقدار آمیلوز درون دانه آن 3/8 درصد و دارای ارزش غذایی فراوان بوده و برای پختن حلیم سیاه به منظور غذا درمانی مورد استفاده قرار می گیرد. از رقم Guangdong به روش دورگ گیری و انرژی تشعشعات هسته ای به یک رقم سیاه هندی به نام Heiyouzhan با نشانویژگی های زیر دست یافته اند: بازده محصول زیاد (5/6 – 6 تن بر هکتار)، محتویات پروتیین دانه 1/13 درصد، چربی 06/3 درصد، مواد فیبری 9/3، غنی از نظر اسیدآمینه لیزین، ویتامین B1 ، آهن، روی، کلسیم و فسفر (به طور کلی 50 – 20 درصد بیش تر از برنج های سیاه محلی رایج). هیوزان در بیش از 300000 هکتار مزارع برنج چین کشت می شود.

[فلفل نمك]

وراثت زنگیزه

دانشمندان زیادی وراثت رنگیزه را در دانه مورد بررسی قرار داده اند. مو (1963) رقم فوکو (یک رقم سفید) را با کینگ زن – 5 ( یک رقم برنج سرخ) تلاقی داد و مشاهده کرد که دانه های نسل اول این تلاقی، قهوه ای هستند. درحالی که، دانه های نسل دوم به نسبت 3 عدد سرخ : 1 عدد سفید بودند. این آشکار می سازد، رنگ سرخ به وسیله یک ژن غالب کنترل می گردد. زیونگ ( 1992 ) و وو و هانگ (1998 ) گزارش کردند، صفت رنگ سرخ دانه ها، به وسیله دو ژن غالب مکمل کنترل می گردد. گو و همکاران (1990 ) سه رقم برنج سیاه را با ارقام رایج جفت گیری داده و دریافتند که در F1 از نظر رنگ دانه دارای غالبیت ناقص است، در حالی که، F2 هفت نوع رنگ را نشان می دهد: سیاه تیره، ارغوانی تیره، ارغوانی، قهوه ای تیره، قهوه ای متوسط، قهوه ای روشن و بی رنگ ( سفید روشن). نسبت گیاهان رنگی به بی رنگ 1 : 63 می باشد. بنابراین، ملاحظه گردید که سیاه به وسیله حد اقل سه جفت ژن با دوز مؤثر کنترل می شود.
براساس نتایج وو و هانگ (1998)، رنگیزه برنج واکسی سیاه، نوعی آنتوسیانین با ماهیت رنگ سرخ است. هنگامی که مقدار آنتوسیانین به سطح بالایی می رسد، پوشش دانه سرخ می گردد. سه ژن وجود دارد که رنگ دانه را تعیین می کند:
1 - ژن "C " ژن تولید کرموژن پایه است که در کروموزوم شماره 6 با چهار ژن آلل دوگانه، با ظرفیت رنگ < CBP < CBQ < CBr CB قرار گرفته است.
2 - ژن A تبدیل کرموژن را به آنتوسیانین کنترل می کند که بر روی کرموزوم شماره 4 با حد اقل چهار ژن آلل دوگانه ( AE < A < AB < AD ) تعبیه شده است.
3 - ژن "pb " بر روی کرموزوم هفتم که محل پیدایش رنگیزه را تعیین می کتد، قرار گرفته است. بدون "pb" حتی با وجود ژن های " C " و " B " رنگ سیاه نمی تواند بروز یابد.

نویسنده: Ram C. chaudhary و D.V.Tran در کتاب: speciality rices of the world

منبع:فردوس عادلی
رویان

[فلفل نمك]

کودهی در برنج


نیتریت ها موادی هستند که از کود اوره تولید و مستقیما وارد آب شده و زندگی انسانی را تهدید می نمایند. اوره به نیترات تجزیه می گردد و نیترات نیر سپس به نیتریت تبدیل و از طریق مصرف غذایی انسانی وارد بدن وی می گردد. اگر مقدار نیتریت در آب شرب بیش از 1000 پی پی ام باشد، در زندگی انسان مشکلاتی از قبیل نابینایی اطفال، سرطان کبد، سرطان رحم و ریه، بیماری مغز استخوان و سیروز کبدی را به وجود می آورد. تصور نشود، تنها سموم هستند که محیط زیست را آلوده می کنند، بلکه تمام موادشیمیایی کشاورزی ممکن است، آب های آشامیدنی را در شهر و روستا آلوده سازند و به ویژه افراد فقیر جامعه را که پروتیین کم تری وارد بدنشان می شود، با انواع مشکلات روبرو گردند.
سازگان غذایی خاک
بهم زدن خاک وآب را با پیشکاول، پیش از نشاء کاری باتلاقی کردن گویند. باتلاقی کردن خاک در وضعیت عناصر غذایی خاک تأثیر زیادی برجای می گذارد. دست رسی بعضی از عناصر غذایی در اثر این عمل افزایش می یابد و بعضی از عناصر در ذرات خاک تثبیت می گردند و یا از طریق محلول خاک از دست می روند. تغییر در دست رسی مواد غذایی به دلیل فرآیند های اکسیداسیون – احیاء زیست شناختی خاک است که از اکسیژن خاک باتلاقی پدید می آید.
عناصر غذایی پرمصرف

عمل نیتروژن در خاک باتلاقی به طور محسوسی از عمل آن در خاک های با زهکشی خوب که از اکسیژن هوا استفاده می کند، متفاوت است. یون های آمونیوم (nh4+ ) در سطح منطقه اکسیده شده وجود دارد. این یون با کود دهی وارد خاک می شود و به وسیله باکتری ها به نیتریت و نیترات، اکسید می گردد. این رادیکال های نیترات دارای بار منفی هستند. بنابراین، آن ها نمی توانند کلوئید های کمپلکس خاک را به وجود آورند و در اثر خاک شویی از بین می روند. رادیکال های نیترات به دلیل تحرّک بسیار بالایشان، به منطقه احیاء شده پایین تراوش می کند، پس از احیاء شدن به نیتریت، به وسیله باکتری های تجزیه کننده نیتراتی به اکسید نیترو و عنصر n تجزیه شده و به اتمسفر فرستاده می شود و ازاین طریق از دست رس گیاه خارج می گردد.
غرقابی کردن مداوم خاک منجر به افزایش فسفات های نامحلول و قابل استخراج خاک می گردد. معمولا به صورت فسفات فریک تا فرّو محلول و هیدرولیز ترکیبات p انتشار می یابد. علاوه بر استفاده از همه منابع فسفری مورد بهره برداری در محصولات دیم، برنج باتلاقی دارای قابلیت استفاده از فسفات های فریک است که برای محصولات دیم ارزش اندکی دارند. با باتلاقی کردن خاک پتاسیم کم تر از نیتروژن و فسفر تحت تأثیر قرار می گیرد. در نتیجه عمل زیر آب رفتن، شرایط احیائی باعث می شود، جزء بیش تری از یون پتاسیم از حالت کمپلکس به محلول خاک انتقال یابد. مقدار زیادی از یون های فرّو، منگنز دو ظرفیتی و آمونیوم در نتیجه جابجایی یون های پتاسیم از کمپلکس در محلول خاک به وجود آید.
عناصر کم مصرف

در ضمن عمل باتلاقی کردن خاک، بعضی از عناصر غذایی مانند: کلسیم، منیزیم تنها به مقدار محدودی به تغییر می کنند. ترکیبا فرّیک و منگنیک در شرایط بی هوازی احیاء می شوند و در زیر آب بیش تر در دسترس گیاه برنج قرار می گیرند. غلظت مولیبدن محلول در آب در نتیجه احیاء اکسید های فرّیک در خاک باتلاقی افزایش می یابد. این عمل برای ایجاد لایه ای از جلبک تثبیت کننده n می تواند سودمتد باشد. باکتری های بی هوازی در خاک احیائی و باکتری های هوازی در ریشه فعّال هستند. شرایط باتلاقی نیز غلظت عناصر روی و مس قابل حل در آب را کاهش داده و موجب کمبود این ریز مغذی ها در گیاه برنج می گردد.
مدیریت کود های پر مصرف
در تولید برنج، کود نیتروژنی مهم ترین و ضروری ترین نقش را برعهده دارد.
بازدهی مصرف کود نیتروژنی

بازدهی استفاده از هرگونه کودی به معنی مقدار افزایش محصول برداشت شده بر واحد کود به کار رفته است. اگر گیاه برنج به 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار نیاز داشته باشد و برنج کار 120 کیلوگرم بر هکتار در مزرعه به پاشد، و گیاه 100 کیلوگرم را به تواند جذب کند، بازدهی تولید بسیار عالی خواهد بود. این به ندرت پیش می آید. درصورتی که برنج کار 100 کیلوگرم برهکتار از این کود را به کار ببرد و گیاه 30 کیلوگرم را جذب کند، بازدهی کم خواهد شد. برنج در مزرعه آبیاری بارانی غیر بازده ترین مصرف نیتروژن را دارد، به طوری که، بازدهی مصرف نیتروژن در شرایط چنین مزرعه ای بیش تر از 30 – 20 درصد نخواهد بود. یعنی، یاگر برنج کار چهار کیسه کود اوره را در مزرعه بپاشد، تنها یک کیسه توسط گیاه جذب می گردد و سه کیسه دیگر ازدست خواهد رفت.

[فلفل نمك]

راه های اتلاف کودهای نیتروژنی

بخش بزرگی از کودهای نیتروژنی، ممکن است از راه تبخیر، آبشویی، تجزیه و تثبیت در خاک ازدست رود. شدت یا درجه این اتلاف به عوامل متعددی مانند خاک، آب و هوا و شرایط زراعت بستگی دارد.

اتلاف ار راه تبخر
آمونیاک که برای برنج کاری مورد استفاده قرار می گیرد، اگر در محوطه باز قرار گیرد، ممکن است تبخیر شود. این نوع اتلاف با افزایش pH آب جاری، زیاد خواهد شد. جلبک های آب در تنظیم pH آب جاری نقش مهمی برعهده دارند. درطول روز، جلبک ها فتوسنتز کرده و میزان دی اکسید کربن آب را کم می کند. درنتیجه، pH آن ممکن است افزایش یابد. افزایش pH تبخیر شدن آمونیاک را فعّال تر می سازد. می توان تخمین زد، 5 تا 6 درصد نیتروژن به کار رفته از راه چنین فرآیندی تلف شود. در درجه حرارت بالا و تابش خورشیدی زیاد، اتلاف از راه تبخر در هوا بیش تر رخ می دهد. برای به حداقل رساندن این اتلاف، بایستی کود آمونیاک را در داخل خاک یا در لایه های احیائی آن به عمق 10 سانتی متر تزریق کرد. به کار بردن کود های پوشش دار مانند اوره پوشش داده شده با گوگرد و گچ نیز مانع
اتلاف کود نیتروژنی از راه تخلیه آب مزرعه
در یک دوره زراعی 1000 تا 2000 میلی متر آب ممکن است از راه زهکش از مزرعه تخلیه شود. نیتروژن حل شده در آب نیز همراه آن از مزرعه خارج می گردد. هنگامی که کود نیتروژنی به عنوان کود سرک پاشیده شود، نیتروژن از راه آبشویی نیز ممکن است از دسترس گیاه خارج گردد. نزدیک به 15 درصد نیتروژن به کار رفته، ممکن است از راه آبشویی خارج شود. برای جلوگیری از اتلاف آبشویی، برنج بایستی در خاک های با بافت خوب کشت شود. خلل و و فرج خاک دیکس خورده کاهش می یابد. مترجم: درعمل شخم زنی با گاوآهن کلوخه های درشت ایجاد می شود. این کلوخه با دیکس پشت تراکتوری خرد می گردد. در زبان فارسی به هردو عمل شخم گفته می شود. اما در گیلکی به اولی شخم و به دومی دیکس یا دیکس خورده می گویند. مانند این را می ماند که در دامداری به بچه تازه به دنیا آمده گاو می گویند، مانده ( گیلکی ) و کمی که بزرگ شد می گویند گوساله و بازهم بزرگ تر شد، مثلا یک ساله شد، اگر نر باشد می گویند، گودرو اگر ماده باشد می گویند، لیشه و وقتی خیلی بزرگ شد و به بلوغ جنسی برای تکثیر رسید نر را می گویند، ورزا و ماده را میگویند گاو. اما در فارسی بدبختانه این جوری نیست و در همه این مراحل رشد و نموّ این حیوان می گویند گاو. کندوکاو خاک در مراحل مختلف نیزنام هایی دارد که با هم متفاوت است و آن ها را بایستی در زبان های محلی جستجو کرد. در زبان فارسی تا زمین را بکنی می گویند، زمین را شخم زدی، و مشخص نیست چه هدفی داشته ای و یا حتی چه عملی انجام داده ای. همیشه کود به شکل آمونیانیققا در عمق خاک به کار می برند. از آبگیری زیاد خاک مزارع برنج، خود داری می شود. مترجم: وقتی که کود با خاک مزرعه باتلاقی به خوبی مخلوط شود، قابلیت آبشویی خود را از دست خواهد داد. من عادت داشتم، کود اوره را پیش از وجین در مزرعه شخصی خودم بپاشم. متوجه بودم، پس از عمل وجین حتی نیم متر کود در مزرعه جابجا نمی شود. کود در اثر وجین در خاک دفن می شود.
تثبیت کردن کود نیتروژنی در خاک