دين يهود منتسب به حضرت موسي (ع) است. به همين جهت به يهوديان کليمي مي‌گويند (کليم الله ، لقب حضرت موسي (ع) است).


حضرت موسي به دستور خدا مأموريت يافت قوم بني اسرائيل را از بدبختي نجات دهد؛ او با فرعون جنگيد و بني اسرائيل را از ظلم و بدبختي رهانيد؛ ليکن اين قوم بعد از پيروزي به کارهاي ناشايسته اقدام کردند که از جملة آن گوساله پرستي و کشتن پيامبران است. بدين جهت خداوند بر آنان غضب نمود و ذليل شدند. آنان در طول تاريخ سه هزار ساله شان بارها به خشم و غضب خدا دچار گشتند.


يهوديان بر اين باورند که شريعت يکي است. ابتدا و انتهاي آن با حضرت موسي(ع) است. قبل از موسي شريعت و ديني نبود. آن چه بود، حدود عقلي و احکام مصلحتي بود. پس از موسي نيز شريعت و احکام ديگري نبود و نخواهد بود، زيرا نسخ احکام و دستورهاي الهي جايز نيست.(1)


طبق نقل عهد عتيق پس از سه ماه از خروج بني اسرائيل از مصر، خداوند با حضرت موسي سخن گفت و ده حکم بسيار مهم به او داد که به "ده فرمان " مشهور است.


اين ده حکم بدين قرار است:


1ـ براي خود خدايي جز من نگيريد.


2ـ به بت سجده نکنيد.


3ـ نام خدا را به باطل نبريد.


4ـ شنبه را گرامي داريد.


5ـ پدر و مادر را احترام کنيد.


6ـ کسي را به قتل نرسانيد.


7ـ زنا نکنيد.


8ـ دزدي نکنيد.


9ـ بر همسايه شهادت دروغ ندهيد.


10ـ به اموال و ناموس همسايه طمع نورزيد.(2)


اين فرمان ها در قوم بني اسرائيل رواج يافت و بعداً علماي يهود با استفاده از کتاب هاي عهد عتيق، اصولي براي ديانت و ملت قوم يهود تدوين نمودند که مهم ترين آن ، اصول سيزده گانه اي است که توسط موسي بن شمعون در سال 1204 ميلادي قرائت شد؛ بدين شرح:


1ـ خداوند حاضر و ناظر است.


2ـ خداوند يکتا است.


3ـ خداوند جسم و شبيه کسي نيست.


4ـ خداوند قديم و ازلي است.


5ـ هيچ کس را جز او نبايد عبادت کرد.


6ـ او سرور همة پيامبران است.


7ـ نبوت حضرت موسي(ع) صحيح است.


8ـ خدا بر افکار نوع بشر واقف است.


9ـ تورات از جانب خدا است.


10ـ تورات غير قابل تغيير و تبديل است.


11ـ خداوند ظالم را مجازات مي کند و عادل را پادا ش مي دهد.


12ـ سلطان مسيح از نسل داوود ظهور خواهد کرد.


13ـ مردگان مستعد زنده شدن مي باشند.(3)


اين امور را مي توان اصول و پايه هاي عقيدتي دين يهود بر شمرد. افزون بر اين امور در دين يهود "صندوق عهد" جايگاه ويژه اي دارد که شرح آن بدين قرار است:


حضرت موسي(ع) پس از آن که " ده فرمان" را در ميقات دريافت نمود، به ميان بني اسرائيل بازگشت؛ در دامنة کوه مَذْبحي با دوازده ستون (به تعداد اسباط بني اسرائيل) بنا کرد، در آن جا قرباني نمود و نصف خون حيوانات قرباني شده را بر مذبح و نصف ديگر را بر قوم خود پاشيد و گفت : اين عهدي است که خداوند بر شما بسته است.


پس از آن به دستور حضرت موسي(ع) خيمه اي براي عبادت بر پا کردند که آن را "خيمة عهد" خواندند. درون خيمة عهد صندوقي قرار داشت . درون آن ، دو لوح سنگي بود که روي آن نص ميثاق الهي با قوم بني اسرائيل منقوش بود. اين صندوق، تابوت عهد، تابوت شهادت يا صندوق تورات است که در تاريخ بني اسرائيل جايگاه ويژه اي داشت. در مهاجرت ها و جنگ ها صندوق را با حرمت فراوان در ارابه اي مي نهادند و پيشاپيش خود حرکت مي دادند. هيچ کس جز کاهنان و ربانيون اجازه نداشتند آن را لمس نمايند.(4)


نام خاص خدا در دين يهود "يهوه" است که تلفظ آن حرام است. تنها بالاترين مقام مذهبي يهود مي‌تواند سالي يک بار، آن هم در معبد سليمان و در مکان خاص اين نام را بر زبان جاري کند.


در عهد عتيق 613 حکم شرعي بيان شده که 365 حکم حرام و 248 حکم واجب است، (5) که از جملة آن است.


1ـ نماز هاي فردي و جمعي واجب است.(6)


2ـ در دين يهود تقيه وجود دارد. مي گويند: اگر گفتند: بايد مرتکب گناهان شوي وگرنه کشته مي‌شوي، او بايد مرتکب گناهان شود، جز سه گناه کبيره: بت پرستي ، زنا و قتل نفس.(7)


3ـ زني که مرتکب زناي محصنه شود، شوهر بايد او را طلاق دهد.(8)


4ـ مرد مي تواند با رضايت يا بدون رضايت زن او را طلاق دهد.(9)


5ـ مرد بلند قد با زن بلند قد، مرد کوتاه قد با زن کوتاه قد، مرد سفيد رو با زن سفيد رو، مرد سيه چرده با زن سيه چرده ازدواج نکند.(10)


6ـ تعدد زوجات جايز است.(11)


7ـ اگر زني به ميان مردان رود و سر خود را نپوشاند، ازدواجش باطل است.(12)


8ـ احترام پدر و مادر لازم است. در صورت تعارض بين احترام پدر و احترام مادر، احترام پدر مقدم است، چون زن وظيفه دارد از شوهر اطاعت کند.(13)


9ـ بلوغ دختران در سن دوازده سالگي و بلوغ پسران در سن سيزده سالگي است.(14)


10ـ ذبيحة غير يهودي حرام است.


11ـ ختنه براي مردان واجب است.


12ـ کارکردن روز هاي شنبه حرام است.