-
کاربر سایت
عمليات خيبر؛ نخستين عمليات آبي- خاكي
قبلا درباره اين عمليات به شرح توضيح داده شده بصورت كلي و خلاصه به مناسبت سالروز اين عمليات ذكر مي شود
پس از عمليات رمضان، دو منطقه رملي «فكه» و منطقه آب گرفته «هور» براي نبرد با ماشين جنگي عراق مدنظر قرار گرفت.
به همين دليل، عمليات والفجر مقدماتي در «فكه» و «خيبر» در هور طرح‌ريزي شده و به اجرا درآمد. طي دوره تعقيب متجاوز كه از تيرماه ۶۱ آغاز شده بود، يكي از تدابير مهم، بدست گرفتن ابتكار عمل بود و بر همين اساس فرماندهان ايراني در تلاش براي شناسايي نقاط ضعف دشمن برآمدند.
يكي از نتايج اين تلاش، شناسايي منطقه هورالهويزه و انتخاب اين آبگرفتگي گسترده براي ضربه زدن به قواي دشمن بود.
به همين منظور، قرارگاه «نوح۷)») سپاه پاسداران براي انجام نخستين عمليات بزرگ آبي- خاكي ايران تشكيل شد.
عمليات «خيبر» با ۲۲۰ گردان سپاه و پاسداران در هورالهويزه و جزاير مجنون و ۶ گردان از ارتش در پاسگاه زيد با سازماندهي قرارگاه‌هاي عملياتي «نجف» و «كربلا» و پشتيباني قرارگاه نوح(۷) در ساعت۲۱ و ۳۰ دقيقه روز ۳ اسفندماه ۱۳۶۲ و با رمز «يا رسول الله۹)») آغاز شد.
هور منطقه‌اي همسطح با دريا است. در برخي نقاط سطح آب دو تا سه متر بالاتر از سطح دريا مي‌باشد. اين گونه مناطق در مسير رودخانه‌هاي دائمي و فصلي به وجود مي‌آيند. منطقه عملياتي خيبر در شرق رودخانه «دجله» و درون «هورالعظيم» واقع شده بود و از شمال به «العزيز» و از جنوب به «القرنه»، «طلاييه» و يك محور در «پاسگاه زيد» در محدوده‌اي به گستره ۱۰۰ كيلومتر مربع مي‌رسيد.
در داخل اين گستره دو جزيره «مجنون»، دكل‌هاي فشارقوي برق، دكل‌هاي تقويتي راديو و تلويزيون، تأسيسات و كارخانه‌هاي كاغذسازي و چاه‌هاي نفت عراق قرار داشت. همچنين در حاشيه دجله حدود پنجاه روستا وجود داشت كه در هنگام عمليات خيبر همگي خالي از سكنه غيرنظامي بود. قرار بود كه نيروهاي عمل كننده با عبور و پيشروي در هور، بصره را از سمت شمال تهديد كنند. البته پيش از در نظر گرفتن و رسيدن به چنين اهدافي، چند عمليات انحرافي و فريب، از جمله تحريرالقدس در بلندي‌هاي شرقي سد دربنديخان عراق، والفجر ۵ در منطقه كوهستاني چنگوله و والفجر ۶ در منطقه چزابه به اجرا درآمده بود.
سازماندهي رزمي نيروهاي عمل كننده ايران در اين عمليات شكل تازه‌اي به‌خود گرفت، به اين ترتيب كه نيروي زميني ارتش با يگانهاي تحت امر خود و با استعداد دو لشكر پياده، ۲ لشكر زرهي و يك تيپ هوابرد از محور «زيد» و نيروهاي سپاه‌پاسداران با دو لشكر پياده و يك تيپ زرهي در همين محور و ۹ لشكر، ۶ تيپ پياده و ۳ تيپ زرهي از هور و طلاييه در محور اصلي وارد عمل شدند.
علاوه بر اين، سپاه در اين محور عمليات فريب خود را با ۵ تيپ و يك لشكر به انجام رساند. در مرحله نخست، عمليات به طور همزمان از سراسر محورها آغاز شد و پيشروي با سرعت عمل و غافلگيري دشمن همراه بود. هر چند در محور زيد پيشروي چنداني ميسر نشد، اما در محور هور كه خود به چهار محور فرعي العزيز، القرنه، جزاير مجنون و طلاييه تقسيم مي‌شد، بيشتر اهداف حاصل شد.
اين پيشروي آن چنان قوي بود كه در روز چهارم گروهي از رزمندگان به شهر القرنه پا گذاشتند و مردم شيعه‌نشين با قرباني كردن گوسفند به پيشواز آنان آمدند. در محور شمالي عمليات (العزيز) رزمندگان توانستند خود را به رودخانه دجله رسانده و تردد خودروهاي راه بصره- بغداد را قطع كنند. دو جزيره مجنون نيز به راحتي دور خورده و به دست قواي ايراني افتاد.
از نكات ويژه و برجسته اين عمليات پرواز چرخبال‌هاي ايراني برفراز دو جزيره مجنون بود. در مرحله دوم محور جزاير مجنون و طلاييه به منظور الحاق و پيشروي به سمت «نشوه» در نظر گرفته شد، اما بنا به عللي پيشروي صورت نگرفت و دشمن به طور گسترده‌اي به استفاده از انواع بمبهاي شيميايي پرداخت. با توجه با اين كه در اين عمليات آبي- خاكي كوتاه‌ترين فاصله از خط مقدم خودي تا خشكي ۱۳ كيلومتر بود، امكان پشتيباني زميني و بهره‌گيري از يگان تازه تاسيس شده نيروي دريايي سپاه وجود نداشته و تلاش هوانيروز هم پاسخگوي نيازمندي‌هاي نيروهاي خط شكن و پدافندي نبود و با وجود استفاده عراق از مواد شيميايي و پاتك‌هاي فراوان، تنها دو جزيره مجنون حفظ و تثبيت شدند، ضمن آنكه «محمد ابراهيم همت» فرمانده لشكر ۲۷ محمد رسول الله(9) سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در جريان دفع پاتك دشمن به جزاير مجنون به شهادت رسيد.
در مرحله سوم عمليات كه بيشتر به منظور دفع فشارهاي دشمن به جزاير مجنون جنوبي به اجرا درآمد، طي ۷۲ ساعت پاتك، نيروهاي عراق نزديك به يك ميليون گلوله توپ و خمپاره شليك كردند كه نشان از حساسيت و تمركز قواي دشمن بر اين مناطق بود. در نتيجه سه مرحله عمليات خيبر بيش از ۲۳ يگان دشمن از ۲۰ تا ۱۰۰ درصد متلاشي گرديده و تعداد ۱۶۱۴۰ تن از نيروهاي دشمن‌كشته، زخمي و اسير شدند كه در ميان اسرا علاوه بر افسران، درجه داران و سربازان جيش‌الشعبي عراق، تعدادي غيرنظامي از كشورهاي مصر، سودان، مراكش و سومالي نيز وجود داشتند.
افزون بر اين، ۳۳۰ دستگاه تانك و نفربر، ۶ فروند هواپيما، ۹ فروند چرخبال و ۲۰۰ دستگاه خودرو و شمار زيادي از انواع سلاح‌هاي سبك و سنگين دشمن منهدم گرديد. در مجموع اين عمليات در منطقه‌اي به وسعت ۱۱۸۰ كيلومتر انجام شد كه جزاير مجنون به مساحت ۱۶۰ كيلومتر مربع همراه با ۵۰ حلقه چاه نفت و چندين روستا از جمله مناطق آزادشده در اين عمليات مي‌باشند.
در ميان غنايم به دست آمده از دشمن علاوه بر دستيابي به چاه‌هاي نفت منطقه با ذخيره ميليون‌ها بشكه نفت، ۴۲ تانك ونفربر زرهي، ۲۵۰ خودرو، ۱۹ عراده توپ صحرايي (دوربرد)، ۳۰ عراده توپ ضدهوايي و ۱۲۰ دستگاه مهندسي به چشم مي‌خورد.
در ابتكار شناسايي و برنامه ريزي براي اين عمليات مي‌توان از شهيد حسن باقري قبل از شهادت در شناسايي هور و ادامه آن توسط علي هاشمي نام برد. در اين عمليات حميد باكري و تقي ياغچيان به شهادت رسيدند.
نام عمليات: خيبر
زمان اجرا: سوم اسفندماه ۱۳۶۲
تلفات دشمن : ۱۶۱۴۰ كشته زخمي
رمز عمليات: يا رسول الله ۹
مكان اجرا: هورالهويزه - جبهه جنوبي جنگ
ارگان‌هاي عمل‌كننده: سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در جزاير مجنون و هورالهويزه و ارتش جمهوري اسلامي در پاسگاه زيد.
اهداف عمليات: ادامه تاكتيك تعقيب متجاوز، ضربه زدن به ماشين جنگي دشمن و به كارگيري ابتكار عمل و تهديد جاده بغداد - بصره و تصرف و تأمين جزاير مجنون و بخشي از هورالهويزه
کلمات کلیدی این موضوع
مجوز های ارسال و ویرایش
- شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
- شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
- شما نمیتوانید فایل پیوست کنید.
- شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید
-
مشاهده قوانین
انجمن
پاسخ با نقل قول