موزه میراث روستایی گیلان؛ نمایشگاهی چشم‌نواز از آداب و سنن رنگارنگ رشت ـ خبرگزاری مهر: موزه میراث روستایی استان گیلان نخستین اکوموزه‌ای است که برای معرفی تاریخچه و نوع فرهنگ و زندگی مردم در فضایی باز در پارک جنگلی سراوان ایجاد شده است.
به گزارش خبرنگار مهر در رشت، دراین موزه معیشت، کار، مسکن، صنایع دستی و انواع فضاهایی که در یک حوزه خانوادگی وجود دارد بازسازی و به نمایش در آمده است.
این موزه در زمینی به مساحت حدود 260 هکتار در پارک جنگلی سراوان واقع در کیلومتر 18 جاده رشت به تهران دردست اجراست.
فاز مطالعات مقدماتی این پروژه از اوایل سال 1381 آغاز و در اردیبهشت 1384 اولین کارگاه این طرح یعنی حوزه فرهنگی و معماری جلگه شرق سپید رود راه ‌اندازی شد.
9 حوزه فرهنگی و معماری استان گیلان در سایت موزه روستایی راه اندازی می شود
بر پایه مطالعات مردم شناسی و معماری 9 حوزه فرهنگی و معماری در گیلان شناسایی و برای هر یک از آنها مکان ویژه ای در محل موزه در نظر گرفته شده که تاکنون شش مجموعه مسکونی شامل 27 سازه مربوط به حوزه فرهنگی و معماری جلگه شرق سپیدرود و چهار مجموعه مسکونی شامل 14 سازه مربوط به حوزه فرهنگی و معماری جلگه مرکزی گیلان در محل موزه بازسازی شده است و همینطور مجموعه های دیگری نیز در این سایت به تدریج راه اندازی خواهند شد.
در سایت موزه دومجموعه مهمانپذیر با بهره گیری از معماری روستایی گیلان نیز طراحی شده که در طراحی سایت محلهای جداگانه برای نمایشها و بازیهای سنتی، پرورش گیاهان دارویی و درختان بومی، بازار روز، کارگاه صنایع دستی، مزارع برنج و باغات چای، معماری روستایی ملل، پارک بازی کودکان، چایخانه ها و رستورانهای سنتی، اردوگاه تفریحی و پژوهشکده معماری و مردم شناسی در نظر گرفته شده است.
بی تردید بازسازی 27 سازه مربوط به حوزه فرهنگی و معماری جلگه شرق سفید رود و 14 سازه مربوط به حوزه فرهنگی و معماری جلگه مرکزی خود نمایشگاهی باشکوه، زنده و چشم نواز است.
موزه میراث روستایی گیلان برای اولین بار در خاورمیانه اجرا می شود
با این همه برای نشان دادن دستاوردهای این پروژه بزرگ ملی که در نوع خود در برای اولین بار در خاورمیانه به اجرا در آمده است به مناسبتهای مختلف نمایشگاهی از عکسها و نقشه های معماری سازههای روستایی گیلان در محل موزه برگزار می شود.
در این نمایشگاه ویژگی خانه ها و دیگر سازه های منتخب، روش واچینی، حمل و نقل اجزای ابنیه و مراحل دوباره چینی آنها به نمایش گذاشته می شود.
درباره هر یک از مجموعه های مسکونی منتخب، پژوهشهای گسترده مردم شناسی توسط گروه تحقیقات مردم شناسی موزه انجام می شود.
در این پژوهشها، شیوه زندگی، آداب و سنن هر یک از حوزه های فرهنگی گیلان، کاربری بخشهای گوناگون هربنا، ابزار و اثاثیه و دیگر ملزومات زندگی روستایی، روش سنتی زراعت، باغداری، پرورش دام، طیور، نوغانداری و .... به دقت ثبت و ضبط می شوند.
در سایت این موزه سعی شده فضای خانه ها و محوطه ها، گوشه هایی از این فرهنگ رنگارنگ و غنی را نمایش دهد.
سفره گیلانی از جمله نمادهای فرهنگی گیلان است که در این موزه به نمایش درآمده است. این سفره هماهنگ با طبیعت آن، سرسبز، متنوع و انباشته از محصولات کشاورزی، فرآورده های دامی و ... است. برنج غذای اصلی گیلانیان است اما در کنار آن انواع سبزی، تخم مرغ، لبنیات، گوشت پرندگان شکاری، انواع ماهیان رودخانه ای و دریایی و ... سفره گیلانی را پربار می کند.
نان نیز اگر چه غذای دوم مردم گیلان است ولی در مناطق مختلف با ترکیبات گوناگونی از قبیل آرد گندم، آرد برنج، تخم مرغ، کدو، شیر، شکر و دیگر افزودنی های طبیعی گونه های فراوان دارد.
عرضه برخی غذاها و تنقلات خاص گیلان جز برنامه های موزه است.
کارشناسان موزه، از آغاز تا کنون تعداد قابل توجهی از ابزار کشاورزی، تزئینات خانه ها و دیگر وسائل مورد استفاده روستاییان را جمع آوری کرده اند.
بازدید کنندگان موزه گیلان با جلوه های گوناگونی از زندگی روستایی استان آشنا می شوند
نمایش این اشیا که بسیاری از آنها را اهالی روستاها به موزه اهدا کرده اند بازدید کنندگان را با جلوه های گوناگونی از هنر و زندگی روستایی آشنا می کند.
پوشاک روستاییان گیلان در عین تنوع گونه ها، غالبا رنگهای شاد، چشم نواز و هماهنگ با طبیعت زیبای این منطقه دارد. پوشاک مردان و زنان روستایی شاد، راحت، مناسب برای انجام انواع فعالیت و در عین حال پوششی کامل و متناسب با اعتقادات مذهبی مردم گیلان است.
گروه تحقیقات مردم شناسی موزه، نمایشها و بازیهای خاص یا بومی شده گیلان را در پژوهشهای مفصل جمع آوری و ثبت کرده اند.
اجرای لافند بازی، کشتی گیله مردی و موسیقی محلی برای حفظ و احیای آنها از برنامه های این موزه است.
معماری روستایی معماری روستایی گیلان به دلیل تنوع اقلیمی (ییلاقی،کوهپایه ای، جنگلی، جلگه ای) رنگارنگی فرهنگی و همزیستی اقوام گوناگون (گیلک، تالش، ترک، گالش، کرد) جلوه هایی متنوع و هماهنگ با طبیعت مناطق و نیازهای ساکنان آن دارد.
به هر حال شناسایی و شناساندن دانش نانوشته و رمز و رازهای ناگفته انواع این معماری نشان خواهد داد که ساکنان روستاهای گیلان در طول تاریخ چگونه اهل سرزمین خود بوده اند.

__________________