راهنمای خرید هارد دیسک
هارددیسک بایستی بتواند تمام برنامه ها و اطلاعات شما را در خود جای دهد. خوشبختانه ظرفیت هارددیسکها روز بروز بیشتر می شود و سرعت آنها نیز بالاتر می رود. هنگام خرید کامپیوتر به هارد دیسک کمتر از ظرفیت 60 یا 80 گیگابایت راضی نشوید. هر چه ظرفیت بالاتر باشد، بهتر است. برای سرعت هم امروزه 7200 دور در دقیقه (rpm) رایج است که مناسب می باشد. اگر خیلی کیفیت برایتان مهم است به دنبال هارددیسکی باشید که حداقل 8 مگابایت حافظه نهان (Cache) داشته باشد. هارددیسک های جدیدتر که براساس استاندارد Serial ATA ساخته شده اند راحت تر مدیریت می شوند اما معمولا فقط در کامپیوترهای جدیدتر نصب می شوند.
در موقع خرید، بررسی هارددیسک کامپیوتر، آسان ترین و قابل فهم ترین کار است زیرا کافی است فقط دو پارامتر را بررسی کنید: ظرفیت و سرعت.

امروزه اکثر هارددیسک ها بر مبنای ظرفیت گیگا بایت (GB) سنجیده می شوند. معنی آن این است که هارددیسک فرمت شده حاوی ظرفیت بیلیون بایت است. توجه کنید که وقتی هارددیسک فرمت می شود، ظرفیت آن اندکی کمتر نشان داده می شود و این موضوع همیشه جای بحث بین خریدار و فروشنده بوجود می آورد! به هرحال هر چه این عدد کنار GB بزرگتر باشد، ظرفیت هارددیسک هم بیشتر است.
اکثر کامپیوترها با هارددیسک های با سرعت 7200 یا 5400 دور در دقیقه عرضه می شوند. هارددیسک های 5400 دور در دقیقه کندتر هستند. سرعت 7200 امروزه معمول است و عملکرد خوبی هم دارد.


IDE و Serial ATA
IDE استانداردی است که امروزه اکثر کامپیوترها از آن استفاده می کنند و عمری 10 ساله دارد. این در حالی است که Serial ATA بسیار جوان است. این استاندارد جدید Serial ATA دارای قابلیت های بالاتر و مصرف راحت تر است. اگر قصد دارید تا سالهای سال از کامپیوتر خود استفاده کنید، بهتر است اینترفیس SATA را استفاده کنید. چون با افزودن کارت PCI میتوان از SATA استفاده کرد، مشکل چندانی نخواهید داشت.


چقدر هارد دیسک کافی است؟
پاسخ به این سوال که چقدر هارددیسک برای کامپیوتر لازم دارید؟ به سوال دیگری برمی گردد که با کامپیوتر چه کاری می خواهید انجام دهید؟ برنامه های مختلف، فایل هایی می سازند که اندازه های آنها متفاوت است.
امروزه افزایش ظرفیت هارددیسک، افزایش قیمت زیادی را به دنبال ندارد. پس توصیه می شود تا جایی که می توانید هارددیسک پرظرفیت تری را انتخاب کنید.


ب) بررسی دقیق تر نحوه انتخاب یک هارد دیسک:
با توجه به رشد چشمگیر تکنولوژی ساخت هارد دیسک، ظرفیت آنها درفواصل زمانی بین دوازده تا هیجده ماه، دو برابر می شود. بدین ترتیب، عملا" کامپیوترهای شخصی به سمت ماشین های چند رسانه ای حرکت نموده که می توانند حجم بالائی از اطلاعات شامل صوت، تصویر و گرافیک را بر روی آنها ذخیره نمود. فعلا بیشترین ظرفیت هارد دیسک قابل نصب بر روی کامپیوترهای desktop، معادل 250 گیگابایت می باشد. طرفیت فوق، ده برابر بیش از ظرفیت هارد دیسک های سه سال پیش است. در اوایل سال 2003 میلادی، هارد دیسک های با ظرفیت 320 گیگا بایت مطرح شده اند. تولید کنندگان در صدد ارائه اینترفیس های سریال ATA بودند که نسبت به مدل های پیشین (اینترفیس های موازی ATA ) دارای سرعت به مراتب بیشتری می باشند. عملکرد تمامی هارد دیسک ها در زمان اجرای یک برنامه مشابه یکدیگر بوده و استفاده از درایورهای با سرعت بالا، مزایا و امتیازات متعددی را برای کاربرانی که قصد پردازش داده هائی با حجم بالا (تصاویر و ویدئوهای دیجیتال) را دارند، بدنبال خواهد داشت. بر اساس آزمایشات متعدد انجام شده توسط برنامه Photoshop، مشخص شده است که انجام عملیات پیچیده ای نظیر: اعمال فیلترها، گردش و ویرایش تصاویر در هارد دیسک های با سرعت بالا، شصت درصد سریع تر از سیستم هائی است که دارای درایورهائی با سرعت پائین می باشند.


ویژگی ها ی مهم
از مهمترین ویژگی های مرتبط با هارد دیسک، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
ظرفیت: ظرفیت هارد دیسک برای کاربرانی همچون طراحان آثار گرافیکی و یا افرادی که بر روی فیلم های ویدئویی کار می کنند، از اهمیت بیشتری برخوردار است. مثلا" ضبط تصاویر در مدت زمان محدود از یک دوربین فیلم برداری، چندین گیگابایت ظرفیت هارد دیسک را اشغال خواهد کرد. در صورت ضرورت استفاده از فضای ذخیره سازی بالا، می توان از یک هارد با ظرفیت بالا و یا دو هارد دیسک استفاده نمود. در چنین حالتی می توان هارد موجود را نگهداری و متناسب با نیاز، اقدام به تهیه و نصب هارد دوم نمود. مثلا" در صورتی که به یک هارد با ظرفیت 160 گیگابایت نیاز باشد و هارد دیسک موجود 80 گیگابایت ظرفیت داشته باشد، می توان با تهیه یک هارد دیسک دیگر و با ظرفیت 80 گیگابایت، نیاز خود را مرتفع نمود (تامین 160 گیگابایت فضای ذخیره سازی، مشروط به وجود پتانسیل لازم ازلحاظ توانائی حمایت برد اصلی سیستم).

چرا دو هارد دیسک به جای یکی؟
در مجموع میزان ظرفیت هارد دیسک یک گزینه ای انتخابی برای کاربران در خرید هارد دیسک محسوب می شود. گزینه ای که در این میان وجود دارد تعداد هارد دیسک هایی است که برای ایجاد یک حجم مشخص از ظرفیت روی سیستم نصب می شود. به طور مثال اگر به جای خرید یک هارد دیسک 200 گیگابایتی شما اقدام به خرید دو هارد دیسک 80 و 120 گیگابایتی کنید در عمل از کارآیی بالاتری نسبت به یک هارد دیسک برخوردار خواهید بود. شاید بپرسید علت این امر چیست؟
در حالت کلی استفاده از دو هارد دیسک این امکان را به وجود می آورد که شما حافظه مجازی سیستم عامل خود را روی هارد دیسکی که ویندوز روی آن نصب نشده است تنظیم کنید که این عامل باعث افزایش کارآیی سیستم در محیط ویندوز در هنگام پردازش های سنگین خواهد شد. همچنین از طرفی، استفاده از دو هارد دیسک این امکان را به شما می دهد که تا در صورت استفاده از اطلاعات یک هارد دیسک و یا فعالیت با آن به راحتی به اطلاعات موجود روی هارد دیسک دیگر دست پیدا کنید که این عامل باعث افزایش کارآیی سیستم می شود و شاید بتوان گفت یکی از دلایلی که روی سیستم های حرفه ای مانند Dell، دو یا چند هارد دیسک با حجم های مختلف نصب می شود این موضوع است .

سرعت دورانی: همانطوری که اشاره شد سرعت دوران (چرخش) هارد دیسک های ATA موجود 5400 یا 7200 دور در دقیقه (rpm) می باشد. درایورهائی که دارای سرعت 7200 دور در دقیقه می باشند، معمولا" (البته در تمامی موارد صادق نخواهد بود) دارای سرعت بیشتری در ارتباط با بازیابی اطلاعات، می باشند. در آزمایشاتی که بر روی یک نمونه درایور با سرعت 5200 دور در دقیقه انجام شده است، مشاهده شده که سرعت تکثیر اطلاعاتی به اندازه 1/2 گیگابایت، حدود 33% سریعتر از سرعت درایورهای 7200 دور در دقیقه می باشد! در بعضی موارد، پارامترهای دیگری نظیر نوع الگوریتم استفاده شده بمنظور بازیابی اطلاعات، تاثیر مستقیمی بر کارآئی یک درایو دارد.

در حال حاضر تقریبا تمام هارد دیسک های SATA موجود در بازار دارای سرعت چرخش 7200 دور در دقیقه هستند و هیچ تفاوتی مابین آنها در میزان چرخش وجود ندارد. اما در میان استثنا هم وجود دارد به طور مثال هارد دیسک های Raptor از شرکت SeaGate با آنکه توسط رابط SATA به مادربورد متصل می شود دارای سرعت چرخش در حدود 10 هزار دور در دقیقه است که می تواند کارایی در حد یک هارد دیسک SCSI داشته باشد .
زمان جستجو (Seek Time): این زمان برحسب میلی ثانیه اندازه گیری شده و معمولا به صورت میانگین بیان می شود. زمان جستجو مشخص می کند كه چه مدت زمان طول می کشد تا هد خواندن درایور بر روی صفحه های داخل هارد درایور و محل اصلی ذخیره اطلاعات عقب و جلو رفته و اطلاعات درایور را خوانده یا ذخیره کند. این زمان عامل مهمی در تعیین سرعت عملكرد هارددرایور است. البته اكثر هارددیسكهای پیشرفته كه به درایوهای 7200 دور دقیقه (rpm) مجهز هستند، زمان جستجوی مشابه هم دارند. زمان جستجوی همه آنها در محدوده زمانی 9 میلی ثانیه قرار دارد.
اینترفیس: تقریبا" تمامی کامپیوترهای Desktop از اینترفیس موازی ATA استفاده می نمایند. حداکثر سرعت انتقال داده در این نوع اینترفیس ها، 100 و یا 133 مگابایت در ثانیه است. بر اساس مجموعه تست های انجام شده بر روی اینترفیس های ATA/133، مشخص شده است که سرعت آنان تاثیر مشهودی را در افزایش کارائی بدنبال نداشته است، چراکه درایورهای موجود امکان استفاده مناسب از سرعت بالای انتقال داده در باندهای عریض را دارا نمی باشند. (درایورهای موجود در سرعت بالای 100 و یا بیشتر ممکن است دچار مشکل شوند). اکثر مادربردهای (MotherBoard) قدیمی از ATA/133 حمایت نمی نمایند. بنابراین برای استفاده از این نوع درایورها ، می بایست کارت های جانبی بر روی سیستم نصب گردد. خوشبختانه درایورهائی که دارای استاندارد ATA/133 می باشند، امکان حمایت از استاندارد ATA/100 را نیز دارا می باشند.
درایورهائی که از اینترفیس های سریال ATA (در مقابل اینترفیس های موازی) استفاده می نمایند، بتدریج متداول می گردند. از اینترفیس های فوق در مواردی که با مشکل سرعت، در ارتباط با اینترفیس های موازی برخورد می شود، استفاده می گردد (اینترفیس های سریال ATA مشكل کمبود سرعت را برطرف می نمایند). این نوع درایورها، قادر به انتقال 150 مگابایت در ثانیه بوده و این میزان در سالیان آینده به مرز 600 مگابایت در ثانیه خواهد رسید. بر اساس تست های انجام شده، استفاده از یک اینترفیس سریال ATA بر روی سیستم هائی که شامل یک درایور می باشند، مزایای عمده ای را بدنبال نداشته است (از پهنای باند اضافه عملا" استفاده نمی گردد). در صورت استفاده از چندین درایور بر روی یک اینترفیس مشابه، از پهنای باند اضافی بطور مطلوب استفاده و نتایج مثبتی را بدنبال خواهد داشت. استفاده از درایورهای ATA با اینترفیس سریال، طی سالیان آینده در اکثر کامپیوترهای شخصی بکار گرفته خواهد شد.
حافظه موقت (بافر): زمانی که یک سیستم درخواست اطلاعاتی را می نماید، هارد دیسک علاوه بر اینکه می بایست بازیابی داده درخواستی ر ا انجام دهد بلکه مسئولیت استقرار (load) داده در بافر مربوط به خود را نیز برعهده دارد. بدین ترتیب در صورتی که پردازنده درخواست مجدد همان اطلاعات قبلی را داشته باشد، اطلاعات مورد نیاز آن از طریق بافر هارد دیسک تامین خواهد شد. استفاده از دو مگابایت بافر، ظرفیت مناسبی در این رابطه می باشد. در مواردی که از برنامه های خاصی نظیر فتوشاپ، استفاده می شود، ظرفیت هشت مگابایت برای بافر، منطقی بوده و اثرات مثبتی را در رابطه با افزایش کارائی سیستم بدنبال خواهد داشت.
در حالت کلی میزان بافر در هارد دیسک بسته به نوع هارد دیسک تغییر می کند که این مقدار در هارد دیسک های IDE به دو مقدار 2 و 8 مگابایت است اما در هارد دیسک های SATA با حجم های 80 و 120 و 200 با مقدار بافر 8 مگابایت است و در صورت افزایش حجم تا بیش از 250 گیگابایت، مقدار بافر به 16 مگابایت افزایش می یابد که این عامل باعث جلوگیری از کاهش کارآیی هارد دیسک در حجم های بالا می شود.

تراكم ناحیه ای (Areal Density):
این عدد مقدار داده قابل ذخیره روی یك اینچ مربع از سطح مغناطیسی صفحه را معین می کند. هرچه كه داده ها نزدیك تر به هم قرار گیرد، تراكم ناحیه ای بیشتری به وجود خواهد آمد. تراكم ناحیه ای معمولا با واحد گیگابیت در اینچ مربع بیان می شود تراكم های بالاتر معمولا نشان دهنده درایوهای سریع تر است. برای مثال، چنانچه تراكم ناحیه ای صفحه دیسك را دو برابر كنید، هد درایور به منظور خواندن یا نوشتن یك مقدار داده یكسان روی صفحه، تنها به اندازه نصف حركت حالت قبل احتیاج خواهد داشت .افزایش تراكم ناحیه ای باعث كاهش حجم ظاهری درایو می شود كه آن هم به نوع خود، سبب افزایش بازدهی خواهد شد.
نرخ انتقال مستمر یا منظم :(Sustained Transfer Rate)
این نرخ بیان می کند كه هارددرایور با چه سرعتی می تواند یك فایل پیوسته رو سرویس دهی کند و معمولا بر حسب گیگابایت در ثانیه بیان می شود. نرخ انتقال مستمر داده، جزو مهمترین ویژگی های هارددرایور محسوب می شود. نرخ انتقال مستمر، سرعت هارددرایور را در انتقال یك فایل حجیم كه به طور منظم و پشت سرهم روی سكتورهای دیسك قرار گرفته، مشخص می كند. البته اگر اغلب با فایل های كوچكتری كه در سراسر دیسك پراكنده هستند، كار می کنید، زمان جست وجو، ویژگی كاربردی تر و مهم تری به شما خواهد آمد.

نوع رابط هارد دیسک: در حالت کلی هارد دیسک های موجود در بازار به دو صورت IDE و SATA به فروش می رسند. که اشاره شد هارد دیسک های IDE از قدیمی ترین رابط های موجود در کامپیوتر است و آخرین نوع این رابط UDMA6 است که در حداکثر سرعت انتقالی خود قادر به انتقال 133 مگابایت در ثانیه است. ولی هارد دیسک های SATA به دو صورت SATA 1 و SATA 2 به بازار روانه شده اند و از ویژگی های جالب آن که باعث تفاوت ما بین این دو نوع هارد دیسک می شوند عبارتند از:
1-انتقال بالای سرعت اطلاعات در رابط SATA2 در مقایسه با SATA1 که در بیشترین حد این ارتباط قادر به انتقال 300 مگابایت اطلاعات در ثانیه است .
2- پشتیبانی از ویژگی Hot Change (تعویض فوری) که این امکان را به کامپیوترهای سرور و خانگی می دهد تا بدون خاموش کردن کامپیوتر بتوان هارد دیسک دستگاه را تعویض کرد.

اما چرا رابط SATA جایگزین IDE شد؟ در حالت کلی به دلایل متعددی رابط SATA به جای IDE به بازار ارائه شد :
1- سرعت انتقال اطلاعات بالاتر نسبت به هارد دیسک IDE.
2- امکان ارتقا سریع به سرعت های بالاتر با دردسر کمتر مانند ارائه رابط SATA2 که تا 300 مگابایت اطلاعات را در ثانیه منتقل می کند.
3- حذف تعداد پین های اضافی برای ارتباط هارد دیسک به مادربورد که باعث نصب آسان تر هارد دیسک روی سیستم می شود.

اگر جدیدا اقدام به خرید هارد دیسک برای کامپیوتر خود کرده باشید، خواهید دید که حتی هارد دیسک های 80 گیگابایتی که در بازار به فروش می رسند از رابط SATA 2 با حداکثر انتقال اطلاعات 300 مگابایت در ثانیه پشتیبانی می کند که این عامل می تواند باعث بروز اشکال در ارتباط ما بین هارد دیسک و مادربورد فاقد کنترلر SATA 2 شود، اما شرکت مکستور برای حل این مشکل راه حل ساده ای ای قرار داده است. بدین صورت که در هارد دیسک های جدید با کنترل SATA 2 پینی قرار داده شده است که فرد با تعویض آن می تواند از هارد دیسک SATA 2 به عنوان یک هارد دیسک SATA 1 استفاده کند و به راحتی آن را روی مادربورد SATA نصب کند، بدون آنکه مشکل خاصی ایجاد شود .

میزان صدا و گرما هارد دیسک گزینه برای حرفه ای ها: این فاکتور به عنوان یک گزینه تخصصی در خرید هارد دیسک شناخته می شود که بسیاری از کاربران توجه ای به آن نمی کنند، در حالت کلی یک کاربر عادی فقط به ویژگی های کلی هارد دیسک توجه می کند اما شرکت های فروشنده PC در دنیا به فاکتور های مهمی مانند میزان صدا و گرمای تولیدی توسط هارد دیسک توجه می کنند زیرا در صورت ایجاد گرمای زیاد توسط هارد دیسک، این گرما به طور غیر مستقیم باعث کاهش کارآیی هارد دیسک می شود که در بسیاری از موارد، علت توسط کاربر قابل تشخیص نیست. همچنین صدای تولیدی توسط هارد دیسک یکی از گزینه های مهم در انتخاب هارد برای حرفه ای ها محسوب می شود زیرا سیستم ها به علت عدم وجود فن اضافی برای خنک کردن و استفاده از سیستم های خنک کننده آبی دارای محیطی آرام هستند.
تهیه هارد دیسک با قیمت مناسب: به عنوان آخرین مطلب توجه به این نکته ضروری است که رقابت تنگانتنگی بین تولید كنندگان درایورها وجود داشته و اكثر فروشندگان، كاربران را بدلیل اختلاف ناچیز قیمت، ترغیب به تهیه هارد دیسک های با ظرفیت بالاتر می نمایند. این امر در خصوص درایورهایی با ظرفیت پایین تر صادق است ولی آخرین ظرفیت های موجود در بازار به علت تولید کم (در آغاز تولید هستند) دارای قیمت بالاتری هستند. بنابران پیشنهاد می گردد هرگز به دنبال آخرین ظرفیت موجود در بازار نباشید.
استفاده از درایورهای خارجی (external) در صورت لزوم: با استفاده از این نوع درایورها می توان اطلاعات مهم و حیاتی را در زمانی که در محل کار خود نیستید، حفاظت نمود. در مواردی که نیازمند جابجائی حجم بالائی از اطلاعات هستید، استفاده از درایوهای external می تواند یکی از گزینه های مطلوب باشد. قیمت درایوهای فوق، نسبت به درایورهای معمولی كه در درون كیس نصب می شوند، بیشتر بوده و جهت ارتباط با سیستم از پورت های USB2.0 استفاده می نمایند