حکومت هخامنشيان پس از کشته شدن کـــوروش بـــــزرگ

[kooroshkabir]

در روايتي آمده است کوروش بزرگ درسال 528 پيش از ميلاد بدست وحشياني که از شمال به ايران حمله کردند کشته شد.او در اين هنگام دو پسر داشت به اسم هاي کموجيه و برديا ، کمبوجيه پسر بزرگ کوروش بود به همين خاطر پس ازمرگ پدر به پادشاهي رسيد. او پس از رسيدن به قدرت تصميم گرفت کار نيمه تمام پدر خود را به اتمام برساند و به مصر حمله کند او مي دانست که حمله به مصر به خاطر طولاني بودن راه و گرفتاري هاي جنگ ممکن است سال ها طول بکشد. کمبوجيه مي ترسيد که درغيابش برادر او حکومت را از چنگ او در آورد بخاطر همين قبل ازحمله به مصر دست به کاري زشت و ناپسند زد! او دستورداد تا مخفيانه برادرش را به قتل برسانند.

اوحکومت را به يک مغ (روحاني زرتشتي) سپرد زيرا به او خيلي اعتماد داشت و خود با سپاهيانش راهي مصر شد.کمبوجيه توانست در چندين جنگ سرتاسر مصر را به تصرف خود درآورد و آن را جزء قلمرو ايران کند در اين موقع کشور ايران بسيـار بزرگ شد به طوري که قلمرو ايران آن زمان درحال حاضر به 15 کشور تبديل شده است.تصرف مصر کمبوجيه را مغرور کرد به همين خاطر او تصميم گرفت به سرزمين هاي ديگر آفريقايي نيز حمله کند.اما اين کار او بسيار اشتباه بود زيرا سربازان ايراني را گرفتار بيابان هاي آفريقا کرد و بسياري ازسربازان در آن بيابان ها تلف شدند او پس از سال ها تصميم گرفت به ايران برگردد اما ديگر بسيار دير شده بود!



برگشت کمبوجيه به ايران بيش از اندازه طول کشيد مغي که درغياب کمبوجيه ايران را اداره مي کرد و از مردم ماد بود به وسوسه افتاد که حکومت را از چنگ کمبوجيه درآورد اين روحاني يک برادر داشت که شباهت زيادي به برديا داشت و اسمش گئومات بود او به مردم اعلام کرد که چون کمبوجيه آمدنش به ايران طول کشيده و چون ممکن است ديگر به ايران برنگردد به همين خاطر حکومت را به دست برادر کمبوجيه مي سپارد.


گئومات (برديا دروغين) به محض رسيدن به قدرت براي جلب رضايت مردم ماليات چند سال را به مردم مي بخشد.کمبوجيه درحال برگشت به ايران بود که خبر به پادشاهي رسيدن برادرش به او رسيد کمبوجيه که خود برادرش را کشته بود از اين خبر مات و مبهود مي شود و مشهور است که از شدت خشم و غضب دست به خودکشي مي زند ولي روايت هاي ديگري هم وجود دارد که او درمسير برگشت در اثر اتفاقي کشته مي شود.



در هر صورت وقتي خبر مرگ کمبوجيه به ايران مي رسد گئومات بسيار خوشحال مي شود و پادشاهي خود را قطعي مي داند اما بعضي از بزرگان پارس که در راس آنها داريوش کبير قرار داشت مي دانستند که کمبوجيه برادر خود را کشته و اين کسي که به اسم برديا به قدرت رسيده قطعاَ برادر او نيست. موضوع را با بسياري درميان مي گذارند وقتي حقيقت آشکار مي شود شورشي به راه مي افتد که رهبري آن را داريوش برعهده مي گيرد. داريوش با حمله به کاخ سلطنتي ، گئومات را به قتل مي رساند و چون ديگر از کوروش بزرگ پسري باقي نمانده بود تا پادشاهي را به دست بگيرد ، داريوش خود به سلطنت رسيد و چون او از بستگان کوروش کبير بود همان سلسله هخامنشيان را ادامه مي دهد.



دوران سلطنت داريوش کبير ازسال 522 تا سال 486 پيش از ميلاد

کوروش و داريوش بزرگ ترين پادشاهان هخامنشي و حتي مي توان گفت بزرگ ترين پادشاهان ايران در طول تاريخ بودند. زماني که داريوش به پادشاهي رسيد مخالفان بسياري داشت او جنگ هاي متعددي با مخالفان خود انجام داد و همه آنها را سرکوب نمود. حتي حاکمي را که کمبوجيه از طرف خود براي مصر تعيين کرده بود برعليه داريوش دست به شورش زد ، به همين خاطر داريوش بزرگ به مصر حمله کرد و حاکم آن را کشت و دوباره مصر تحت فرمان حکومت مرکزي ايران درآمد. داريوش در کتيبه بيستون که برديواره کوه کنده شده وهنوزهم پابرجا است ، به خط ميخي چگونگي تمام اين جنگ ها و پيروزي هاي خود را نوشته است.



داريوش پس از تصرف دوباره مصر دستور داد تا با کانال درياي سرخ را به درياي مديترانه متصل کنند تا کشتي هاي ايراني آسوده تر به قسمت هاي مختلف مصر دسترسي داشته باشند. اين يکي ازعجيب ترين کارهايي بود که در دنياي آن روز انجام شده بود ، به دستور داريوش بزرگ کتبه اي سنگي در کنار اين کانال نصب کرده بودند که چگونگي کندن کانال بر روي آن نوشته شده بود. بعدها اين کتيبه به زير خاک رفت. زماني که فرانسوي ها کانال سوئز رابه شکل امروزي آن مي کندند اين کتبه را از زير خاک درآوردند و درحال حاضر دريکي از موزه هاي فرانسه نگهداري مي شود.


اما کار اصلي داريوش که باعث شهرت او درجهان شد به خاطر جنگ هايش نبود ، بلکه مربوط به چگونگي کشور داريش بود. داريوش بزرگ کشوري را اداره مي کرد که بزرگترين کشور جهان آن روز بود! و تا آن زمان کشوري به آن بزرگي درجهان وجود نداشت! مسلماَ اداره چنين کشوري که امروزه به 15 کشور تبديل شده است دردنياي آن روز کاري بسيــار سخت و غير ممکن به نظر مي رسيد. اما داريوش کبير اين کار را ممکن ساخت. بسياري ازکارهايي که داريوش در زمينه کشور داري انجام داد ، اختراع خودش بود و تا آن زمان درجهان سابقه نداشت و بعدها تمام کشورهاي جهان نحوه کشور داري را از او و ايرانيان ياد گرفتند ، به همين خاطر تمدن ايران در زمان هخامنشيان تمدن برتر جهان بود و تمام جهانيان بسياري از امور را از ايران تقليد مي کردند.



داريوش بزرگ براي اداره بهتر کشور ، آن را به استان هاي مختلف تقسيم کرد و براي هر استان يک شهربان(استاندار)انتخاب کرد(همانند کوروش بزرگ). آنگاه تمام استانها را با جاده به هم متصل کرده و به فاصله يک روز پياده روي در جاده ها مسافرخانه درست کرد. او دستور داد در داخل هر مسافرخانه سربازي با خانواده اش زندگي کند. اسبي تندرو هم دراختيار آن سرباز بود. هرگاه در گوشه اي ازکشور اتفاق مهمي مي افتاد ، استاندار آن و يا ماموران مخفي داريوش خبر را به يک سوار کار مي دادند و او بدون لحظه اي درنگ خود را به اولين مسافرخانه مي رساند، در حالي که خودش و اسبش به شدت خسته بودند نامه را به سربازي مي دادند که درآن مسافرخانه زندگي مي کرد. او نامه را گرفته و برروي اسب خود مي پريد و با سرعت خود را به مسافرخانه بعدي مي رساند به اين ترتيب نامه که مي بايد طي چند ماه به دست داريوش برسد ظرف چند هفته به دستش مي رسيد! و داريوش کبير از گوشه کنار کشور باخبر مي شد.


بعدها بسياري از کشورها اين کار داريوش را تقليد کردند. در زمان داريوش به آن سازماني که نامه ها را حمل مي کرد "بريد" و به کساني که نامه راحمل مي کردند "چاپار" و به آن مسافرخانه ها ، "چاپارخانه" مي گفتند.

به دستور داريوش کبير درشهري به اسم "پارسه" بزرگترين کاخ هخامنشيان يعني "تخت جمشيد" ساخته مي شود. درساخت اين کاخ هزاران معمار هنرمند و کارگر ، کار مي کردند. اما به گواهي تاريخ هيچ برده اي در آنجا کار نکرد و همه کساني که درآنجا کار مي کردند حقوق مي گرفتند. هخامنشيان علاوه بر "تخت جمشيد" دو پايتخت ديگر هم داشتند ، به اسم شوش که زمستان ها و اکباتان که تابستان ها از آن استفاده مي کردند.