آورده ا ند كيخسرو سردار نامي وقهرما ن پر آواز شاهنامه در شرا يط كولاك و برف تصميم مي گيرد ا ز گرد نه اي كه بعد ها به نام گردنه بيژن شهرت پيدا كرد عبور كند لذا بلنداي گردنه را پشت سرگذاشته ود يگر هيچ اثري از او يافته نمي شود . در اين هنگا م بيژن يكي ا ز قهر ما نان سپاه كيخسرو به قصد يا فتن وي سي نفر ا ز ياران سخت كو ش سپا ه ر ا بسيج نموده و راهي گردنه محل عبور كيخسرو را در پيش مي گيرند . پس از طي مسافتي طوفان سختي درمي گيرد و شرايط به گونه اي تغيير مي يابد كه ياران بيژن يكي پس از ديگري هلاك مي شوند و بنابر روايتي يكي از تيرها ي رها شده از كمان بيژ ن اين قهرمان بزرگ شا هنا مه بر سنگي نشسته و اَ كنون نيز اثر آن برجاست و در محد وده جغرافيائي كه شهرستان سميرم درآن واقع شده ا ست ودركو هپا يه هاي زاگر س، تاريخ ا فسا نه اي و اسطوره اي ايران با تاريخ مكتوب ومدون گره خورده و مرزهاي حوادث در هم نورديده مي شو ند . قد مت نقلها و ذ كر حوادث ا ين خطه حكا يت از پيشينه غني حيات آن دارد . شرايط آب وهوائي ، موقعيت مناسب ا منيتي يعني حصا رهاي سر به فلك كشيده زا گرس و وفور آب هاي فراوان همه شرايط را براي ا سكان گروه هاي مختلف جمعيتي فرا هم مي كرد. سخن قاطع براساس تشبها ت اسمي د ر خصوص تاريخ اَدوار بسيار پيشين كاري بس مشكل مي با شد ا ما ملا حظه و يژ گي ها ي جغرا فيائي شا يد بتوا ند ما را به نتيجه اي نا ئل كرده اند. در تاريخ ماد” ا ز سلاله سوم اور به لشكر كشي هائي عليه اور بيلوم آربل كه اكنون اربيل نا ميده مي شو د و سيمو روم از شهر ها ي كوهپايه ها ي دور دست زا گرس بوده سخن گفته شده ا ست .”
در ارتباط با واژ ه سيموروم قرائني چند حكايت از تطبيق اين منطقه با شهرستان ا مروز مي كند . شايان توجه است كه پادشاهان سلسله سوم اور تلاش وافر جهت تسلط به نواحي غربي امروزي ايران داشته و چنان كه در كتاب جغرافياي تاريخي ا يران باستان آمده ا ست .” گيميل سين از پاد شاهان سلسله سوم اور (12 ق.م ) برا ي ا ين كه بتوا ند نواحي كردستان را در اختيارداشته باشد (وردنر) را كه مردي توانا بود حكومت نواحي(گنهر) و (هما- زي) و (اردبيل) و (ايشار) و (سو بار تو) و (كرده) داد .”

تسلط بر كردستا ن ا مروزي و اردبيل (كرد ستان وعراق) سبب مي گرديد كه لشكركشي به كوهپايه هاي شرق زاگرس جزء مناطق دور دست قلمداد گردد بر ا ساس ظواهر كلام و استنادات تاريخي و جغرافيايي با توجه به ا ينكه جزء شهرستان سميرم در طول تاريخ درمنطقه مركزي ايران و سلسله جبال زا گرس ناحيه اي به اين نام و نامها ي مشابه د ر هيچ متو ني ذ كر نگرد يده ا ست به نظر مي ر سد كه سيموروم همان سميرم امروزي است و در ا ين صورت قد مت منطقه شگفت ا نگيز مي نما يد.

صرف نظرا زهجوم سلاله اور به سميرم دياكونف از لشكركشي ها ي نارام سوئنا نواده سارگون ا ز سلاله ا كد (قرن بيست وسوم قبل ا ز ميلاد) ياد ميكند و با توجه به كتيبه نارام سوئنا مي نويسد: ” در لوح مشهور پيروزي وي براي بار اول از لولو بيان ياد مي كند د ر نوشته اي كه نيم آن محو شده چنين منقول است : سيدور كه كو هستا نيان لولوبوم ر ا گرد آورد (ا ين نوشته محتملا” مربوط به تصوير د شمني ا ست كه مغلوب نارام سوئن گشته ا ست ) لشكر كشي عليه لولو بوم پايان منطقي يك سلسله عمليات جنگي بود كه آن پادشاه به كوهپايه هاي زا گرس عليه ناوار در دره رود ياله و سيموروم بر رود زاب كوچك و مارخا شي د ر عيلام وغيره به عمل آ ورد .”

قبا يل لولوبي ظاهرا” بخش وسيعي از كوهها و كوهپايه را از قسمت علياي دياله گرفته تا درياچه اروميه و حتي آن سوتر به طرف شمال غربي ا شغال كرده بود ند . به ظن غالب لولوبيان با عيلاميان قرا بت داشتند چنان كه ذكر شده با توجه به عدم دسترسي به منا بع متعدد ا ظهار نظر قطعي پيرامون تطبيق نام سيموروم با سمير م كاري بس مشكل ا ست ا ما قرائن تاريخي و جغرافيا ي تا حدودي سبب نزد يكي ا ين دو منطقه مي شود كه حكايت از تاريخ بسيار كهن و درخشان سميرم دارد .

لسترنج مي نويسد :” مستوفي در طارم پايين قلعه مهم شميران را نام برده كه اكنون محل آن معلوم نيست و يا قوت كه خرابه ها ي آن را ديده آن را سميران ضبط كرده .”

اما بدون شك ا ين سميران با سميرم ذ كر شده دركتاب دياكونف منطبق نمي باشد زيرا طارم از ايالا ت جبال و در رشته كو ه ها ي ا لبرز وا قع شده ا ست ا ما ا شاره به ا ين نكته كه سميرم بر روي رود زاب كو چك واقع شده جاي تعمق و برر سي بيشتر ي دا رد . برا ساس نظر لستر نج رود زاب كو چك د ر قسمت شرقي دجله واقع است. به نظر مي ر سد نامي ا ز منطقه سميرم در ا ين حد ود نَه د ركتاب لستر نج و نَه در هيچ كتاب جغرافيا يي نيا مده است و با توجه به اشاره دياكونف به سميرم دركو هپايه ها ي زا گرس و همچنين تأ كيد لسترنج برا ينكه اسم نهرهاي (از اب بالا و پا يين )در زما نهاي مختلف تغيير پيد ا نمو ده ا ست به نظر مي ر سد كه سمير م كنوني در ا ستان فارس همان سميرمي مي با شد كه سلاله ا كد آ نجا ر ا تسخير نموده ا ند ا لبته با توجه به دامنه فتوحات ا ين سلسله ها به ويژ ه ا كد يها كه از مناطق تحت تسلط عيلا م تا ا روميه را به تسخير آو رده بود ند ، فتح سمير م چندان دور از ذ هن به نظر نمي رسد. با آشكارتر شدن زواياي پنهان تاريخ ايران و وجود آثار كتبي و باستان شناسي ، بسياري ا ز ويژگي ها و وقايع تاريخي ايران باز گو و به رشته تحرير در آمده و قد مت تاريخي و آثار متعدد اجتماعي ا ين خطه نيز بر همگان آشكار گرديده است . در سال 1341 هجري شمسي پر فسورو اند نبرگ بلژ يكي براي ادامه بررسيها ي تاريخي و با ستا ن شنا سي خود به ا يران آمده و در نامه مو رخ 2 د يما ه 1341 شمسي نتا يج سفر خود را به رشته تحرير در آورده كه قسمتي ا ز آن كه مربوط به آثار به جاما نده در شهرستان سميرم مي با شد به شرح ذيل ا ست :

1. ا طلاع بر وجود نيا يشگا ه مهم و معتبري ا ز د و ر ه سا سا نيا ن و نوشته

پهلو ي در تنگ جلو شهر ستا ن سمير م .

2. پنج پا يه جا يگا ه آ تش در شهر سمير م .

3. پنجمين ميل سنگي بر روي تپه ا ي طبيعي د ر مشرق سمير م و د ر فاصله

كيلو وجود دا شت كه آن نيز ا ندا زه گيري و عكس برد ا ري شد . ا ين ميل مهم

زيا ر تگا ه مرد م حول وحوش بوده ا ست .

ا ما شا يد يكي ا ز بنا ها ي مهم تاريخي بجا ما نده د ر ا طر ا ف سمير م قلعه سنگي يا دژ بهمن مي با شد .

لستر نج : شهر برك ر ا قلعه كهن بهمن قلمد اد كرده ا ست و ا ين قلعه د ر يك ما يلي جنوب شهر فرك قرا ر د ا رد د ر ا ين صورت با توجه به ا ين كه فرك د ر سه منزلي جنوب خا وري دارا بگرد قرار د ا رد منطبق با قلعه سنگي سمير م نمي با شد اما در كتاب ا قليم پا ر س آمد ه ا ست ” كه ا ين قلعه بين را ه كمه به سمير م د ر دَه كيلو متري جاد ه فرعي ا زده حنا قراردا رد و شامل يك قلعه سنگي بز رگي در با لاي كوه مرتفعي مي با شد .”

د ر كمر ا ين كو ه كتيبه ا ي لا يقرا ء د يد ه مي شو د و با لا ي كو ه د و حوض بز ر گي كه د ر سنگ كند ه شده بود وجود د ا شت كه گويا مخازن آب ساكنين قلعه بوده ا ست هر يك ا ز ا ين مخازن سنگي داراي 11 متر و طول 30/4 متر عمق و30/3 عمق و13 عدد پله بود كه طول هر كد ا م ا ز پله ها 70 سا نتيمتر وعرض آن ها 28 سا نتيمتر وبلندي هر يك 25 سا نتيمتر بود .در قله كو ه كه به نام د ژ بهمن نا ميد ه مي شو د بر روي 4 ستون سنگي كه د ر چها ر طرف سطح فوقا ني كو ه قرار د ا رد كتيبه هائي بر جسته وگود نقر شد ه ا ست د ر صخره جنوب شرقي د ر كنا ر سنگ نبشته ا ي به خط پهلو ي ساساني حو ضچه ا ي كنده شد ه سنگ نبشته به خط پهلو ي د ر پنج سطر ود ر كنار آن چند سنگ نبشته د يگر به خط عربي د يد ه مي –شو د . د ر قله سنگي آثار وبقا ياي صنا يع د ستي به وفور مشا هده شده وبسياري ا ز ساكنين محل شاهد ا ستخر اج متعد د ا ين آثار ا ز د ل خا ك منطقه بوده ا ند . اگر چه نزولا ت آ سماني وحوادث طبيعي سبب نا خوانا شد ن كتيبه ها وسنگ نبشته ها شده اند ولي يقينا” با بذل توجه خاص پرده ا ز وا قعيت ها ي تاريخي محل بردا شته خو ا هد شد . صرف نظر ا ز قله سنگي مرد م منطقه سمير م به آ ثار تاريخي متعلق به ا ير ا ن با ستان در نواحي د يگر منطقه ا زجمله تخت سليمان ا شا ره مي كنند كه ا ين موضوع برر سي ها ي جامع تري ر ا طلب مي نما يد . يكي ا ز آ ثار تاريخي به د ست آمد ه د ر سمير م آ تشدان سنگي مربوط به عهد هخا منشيان است . كه حكايت از قد مت تاريخ وتحول در زند گي مرد م سمير م دارد . چنان كه پيشتر آ مد با توجه به كمبود منا بع و مآخذ شرح سوابق و حوادث و قد مت سمير م د ر ا زمنه بسيار گذ شته كاري ، بس مشكل است ا ما شوا هد وقرائن و ا قوال چشم ا ند ا ز رو شني ر ا مي گشا يد كه با تلاش و اِ مد ا د علوم مرتبط يقينا مي توان به نتا يجي نائل آ مده و ا بهامات سا يه ا فكنده بر ا ين قسمت ا ز تاريخ سمير م ر ا رو شن نمو د .