مردم ممكن است فكر كنند با چند بار استفاده از بطريهاي هاي آب خود،براي مصارف محتلف ، به محيط زيست كمك كرده اند ولي در حقيقت به سلامتي خود آسيب مي رسانند.
وجود باکتريهاي کاليفرم در بطري هاي آب
بررسي كه بر روي يك سوم از بطريهاي هاي آب در يك مدرسه ابتدايي در كالگاري انجام گرفت نشان دادكه در آنها باكتريهايي بنام كاليفرم كه در مدفوع آلوده يافت ميشود پيدا شده كه بنا بر گفته كتي رايان استاد دانشگاه كالگاري در صورت مشاهده آنها در آب آشاميدني لوله كشي شده مسئولان بهداشتي دستور ضدعفوني شدن و جوشاندن آنرامي دادند. لازم به ذكر است كاليفرم باكتريهايي هستند كه در خاك ، سبزيجات فاسد ، مدفوع حيوانات وانسان وآبهاي تصفيه نشده سطحي ديده مي شود. اين باكتري بطور طبيعي در آبهاي زيرزميني درعمق زياد ديده نمي شود كه بتواند تهديدي براي آبهاي سطحي باشد. خانم رايان مي گويد اين باكتريها احتمالا" بوسيله دهان ودستهاي آلوده بچه ها بداخل بطريها يي كه بارها وبارها مورد استفاده قرار گرفته اند بدون اينكه آنها را بشويند ويا حتي اجازه دهند خشك شوند وارد شده ورشد كرده اند.
خروج ترکيبات سمي شيميايي از بطري به داخل آب
تحقيقاتي فارغ التحصيلان دانشگاه ايداهو نشان دادكه استفاده مجدد از اين بطريها خطرات ديگري نيز دارد كه با چند بار مصرف بطريهاي پلاستيكي تركيبات سمي شيميائي از بطري خارج وبه داخل آب نفوذ مي كند. اين موضوع وقتي جدي تر دنبال شده كه دختر 12 ساله اي در دبي جانش را از دست داد.او بمدت طولاني يعني 16 ماه از بطريهاي آب معدني ( safa)استفاده مي كرد وعادت داشت هر روز بطري آب را با خودش به مدرسه ببرد.
ماده اي سرطان زايي به نام deha با ترک خورن اين بطري ها وارد آب مي شود
ماده اوليه اين بطريها از پلي اتيلن ترفتالات pet (رزين ترموپلاستيك از خانواده پلي استر كه براي ساخت بطريهاي آب آشاميدني ، نگهداري غذا ومايعات بكار مي رود وسد مناسبي براي ورود دي اكسيد كربن است ) مي باشد كه ماده اي سرطان زايي بنام دايتي هيدروكسي لامين deha داردو با چندين بار مصرف اين بطريها وترك خوردن آنها اين ماده وارد آب مي شود وما آنرا مصرف مي كنيم.
شركت كانادائي توليد كننده بطريهاي آب معدني به مردم درمورد استفاده مجدد از اين بطري ها هشدار داده وآنها را از اين كار منع كرده است .
مي توان اين بطريها را باز يافت کرد ولي بهترين كمك به محيط زيست توليد پلاستيكهايي است كه قابليت بازگشت به طبيعت را دارند.
از طرف ديگر بدليل ساخت پلاستيك ها از مواد نفتي وغير قابل تجزيه بودن،از زباله هاي پايدار وآلوده كننده محيط زيست محسوب مي شوند ولي مي توان آنها را بازيافت مكانيكي كرد يعني خرد كردن واستفاده از يك محصول پلاستيكي درساخت يك قطعه ديگرويا بازيافت شيميائي كه با استفاده از روشهاي شيميايي مي توان رزين پلي استر از بطريهاي آب معدني ونوشابه هايي كه از جنس پلي اتيلن ترفتالات هستند تهيه نمود. ولي بهترين كمك به محيط زيست توليد پلاستيكهايي است كه در محيط زيست تخريب مي شوند و قابليت بازگشت به طبيعت را در طي مدت زماني دارند. اين نوع پلاستيك يك ماده تخريب پذير مانند نشاسته به پلي اتيلن اضافه ميشود وسرعت تخريب پلاستيك را افزايش مي دهد ، اما به دليل اين که درساخت آنها از همان پلاستيک های متداول تخريب ناپذير استفاده شده و از مقدار زيادی مواد تخريب پذير در پلاستيک ويژگی هاي آنرا تضعيف می کنه، چندان مورد توجه قرار نگرفته است . نوع ديگر پلاستيك ها ازنوع تخريب پذير هستند كه به دليل ساختمان شيميائي آنها به وسيله باکتری ها، آب يا آنزيم ها در طبيعت تخريب می شوند. اين مواد نوعي پلي لاكتيك اسيد هستند كه از اسيد لاكتيك تهيه ميشوند كه مي تواند كمتر به محيط زيست آسيب برساند ولي توليد آن گران تمام ميشود.
بازيافت پلي اتيلن ترفتالات به دليل عدم تخريب آن در محيط زيست به شكل علمي از سال ۱۹۹۸ در اروپا آغاز شده و در حال حاضر در بسياري از كشورهاي جهان انجام مي پذيرد. از رايج ترين محصولات بازيافت آن مي توان ازتسمه هاي بسته بندي، نخ ماهيگيري، طناب، الياف موكت و فرش،
***
در ايران
با نگاهي به آمار ضايعات توليدي از محصولات pet كه عمدتاً متشكل از بطري هاي نوشابه وآب معدني است حاكي از آن است كه در ايران روزانه رقمي بالغ بر ۷۰۰ تن ضايعات اين پليمر توليد مي شود كه از اين ميزان تنها در استان تهران روزانه بين ۱۰۰ تا ۲۰۰ تن ضايعات وارد چرخه زيست محيطي مي شود.