در عصر جديد، کار با کامپيوتر، بدون هيچ گونه اتصالي به شبکه، دور از ذهن است. چک کردن ايميلها، جستجو در وب، و به اشتراک گذاري فايلها، همه و همه جزء کارهايي است که فقط از طريق اتصال به اينترنت برآورده مي شوند.
خوشبختانه، لينوکس از همان آغاز، با شبکه ظهور کرد. درحقيقت، شبکه يکي از موضوعاتي است که لينوکس به خوبي از پس آن برآمده است. اين سيستم عامل، پروتکلهاي شبکه اي معروفي مثل TCP/IP و SMB (همان NetBIOS) را پشتيباني مي کند. همچنين ابزاري براي نظارت و فيلترينگ شبکه دارد. سرويسها و خدماتي همچون FTP، اشتراک چاپگر و فايلهاي ويندوزي و سرويسهاي وب را نيز دارد. علاوه بر اينها، لينوکس تسهيلاتي براي شبکه خصوصي مجازي (VPN) و فراخوانيهاي تابعي راه دور نيز دارد.
سخت افزار شبکه
لينوکس مي تواند با هر سخت افزار مربوط به شبکه که راه انداز (درايور) مربوط به آن را دارد، کار کند. درايورهاي لينوکس در هسته به صورت يکنواخت يا به عنوان پيمانه هاي قابل بارگذاري (Loadble Madule) کامپايل شوند. اغلب کارت شبکه هاي متداول به طور پيش فرض توسط هسته لينوکس پشتيباني مي شوند. هنگامي که سخت افزار شبکه را انتخاب مي کنيم، همواره استفاده از يک وسيله در ليست "Hardware Compatibility” موثر بوده است.
با توجه به توزيع لينوکس، سعي کنيد از جديدترين نسخه هاي راه اندازها استفاده نماييد. معمولا اگر از سخت افزارهاي شبکه اي سازگار استفاده مي کنيد، کارت شبکه شما، در حين نصب سيستم، به طور خودکار شناسايي خواهد شد.
شما مي توانيد سخت افزار شبکه اي شناخته شده روي سيستم را با استفاده از دستور ifconfig چک کنيد. به طور پيش فرض، ifconfig، ابزارهاي شبکه اي فعال را نمايش مي دهد. با افزودن سوييچ a- مي توانيد کليه سخت افزارهاي شبکه اي را مشاهده نماييد:
استفاده از ifconfig
refname: ifconfig-a
[root@cmw-t30 root]# ifconfig -a
eth0 Link encap:Ethernet HWaddr 00:09:6B:60:8B:1E
inet addr:9.41.209.160 Bcast:9.41.209.255 Mask:255.255.255.0
UP BROADCAST RUNNING MULTICAST MTU:1500 Metric:1
RX packets:47255 errors:0 dropped:0 overruns:0 frame:0
TX packets:32949 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0
collisions:0 txqueuelen:100
RX bytes:22140365 (21.1 Mb) TX bytes:13519623 (12.8 Mb)
Interrupt:11 Base address:0xf000
lo Link encap:Local Loopback
inet addr:127.0.0.1 Mask:255.0.0.0
UP LOOPBACK RUNNING MTU:16436 Metric:1
RX packets:1308081 errors:0 dropped:0 overruns:0 frame:0
TX packets:1308081 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0
collisions:0 txqueuelen:0
RX bytes:183376967 (174.8 Mb) TX bytes:183376967 (174.8 Mb)
در ليست فوق، فقط يک کارت شبکه در سيستم وجود دارد که به عنوان eth0 معرفي شده است. وفق دهندهlo يک loopback است که لينوکس از آن براي صحبت کردن با خودش استفاده مي کند.
نامگذاري سخت افزارهاي شبکه اي
در لينوکس هنگامي که سخت افزارهاي شبکه اي، پيکربندي شدند، يک نام مستعار به هر يک اختصاص مي يابد. اين نام شامل يک نام اختصاري توصيفي و يک شماره است. اولين ابزار از يک نوع خاص، شماره ۰ دارد و بقيه به ترتيب، ۱، ۲، ۳، و ... به خود مي گيرند. در لينوکس قراردادهاي نامگذاري که در ذيل آمده، استفاده مي شوند:
• eth0, eth1, ...
اين نامگذاري مربوط به واسطهاي کارت اترنت مي باشد و در اغلب کارتهاي اترنت شامل بسياري از کارتهاي اترنت پورت موازي استفاده مي شوند.
• tr0, tr1, ...
اين نامگذاري به واسطهاي کارت Token Ring مربوط مي شود و در اغلب کارتهاي Token Ring، شامل کارتهاي ساخته شده غير IBM استفاده مي شود.
• s10, s11, ...
اين نامگذاري مربوط به واسطهاي SLIP مي باشد. واسطهاي SLIP با خطوط سريال به منظور تخصيص آنها براي SLIP در ارتباط هستند.
• ppp0, ppp1, ...
نامهاي فوق مربوط به واسطهاي ppp مي باشند. درست مانند واسطهاي SLIP، يک واسط ppp با يک خط سريال براي کار آن در مود ppp در ارتباط مي باشد.
• plip0, plip1 , ...
اين نامگذاري، مربوط به واسطهاي PLIP مي باشد. PLIP داده گرامهاي IP را از طريق خطوط موازي منتقل مي کند. واسطها توسط راه انداز PLIP در هنگام بوت شدن سيستم مقدار دهي شده و بر روي پورتهاي موازي نگاشت مي شوند. در هسته هاي 2.0.x ارتباط مستقيمي بين نام ابزار سخت افزاري و پورت I/O از پورت موازي وجود دارد. اما در نگارشهاي بعدي هسته، اسامي سخت افزاري به ترتيب و درست همانند يک ابزار سخت افزاري ppp و SLIP مقداردهي مي شوند.
• ax0, ax1, ...
اسامي فوق، واسطهاي AX.25 هستند. AX.25 پروتکل اوليه اي است که توسط اپراتورهاي راديويي آماتور استفاده مي شود. واسطهاي AX.25 مشابه سخت افزارهاي SLIP مقداردهي و نگاشت مي شوند.
انواع ديگري از واسطهاي موجود براي ساير راه اندازهاي شبکه اي موجود است. ما فقط متداول ترين آنها را نام برديم.
از آنجايي که اترنت متداول ترين پيکربندي شبکه است، توجه خود را به آن معطوف مي کنيم.
پيکربندي شبکه
هنگامي که توزيع لينوکس خود را نصب کرديد، شبکه پيکربندي مي شود. ممکن است از قبل يک eth0 فعال از پيکربندي اوليه داشته باشيد، اما در طول زمان، به اعمال تغييرات نياز داريد. در ادامه انواع متفاوتي از پيکربندي در حوزه شبکه IP و فايلها و ابزارهاي کاربردي را پوشش خواهيم داد.
وب مين
وب مين مجموعه اي کاربردي و مفيد از ابزارهاي پيکربندي شبکه را با عنوان Networking ارايه مي دهد. شما مي توانيد واسطهاي مختلف را پيکربندي نموده، تنظيمات جاري آنها را تغيير داده و ذخيره نماييد. علاوه بر اين تنظيمات روترها و Gatewayها، کارخواه (کلاينت) DNS و آدرسهاي ميزبان محلي (local host) را نيز مي توان از طريق وب مين انجام داد. هنگامي که کليه پيکربنديها ويرايش شدند مي توانيد با کليک بر روي Apply Configuration تغييرات را نهايي و اعمال کنيد. نيازي به راه اندازي مجدد سيستم نمي باشد.
ابزار توزيعهاي مختلف
هر توزيعي، ابزارهاي خاص خودش را براي تنظيمات شبکه دارد. هر ابزاري اساسا، همان گزينه هاي پيکربندي وب مين را دارد. برخي از آنها ممکن است گزينه هايي خاص آن توزيع نيز داشته باشند.
شکل ۱. ابزار پيکربندي شبکه در ردهت 8.x و 9.x
شکل ۲. ابزار YAST در توزيعهاي زوزه و United Linux
پيکربندي دستي نيز امکان پذير است اما به بحث بيشتر و عميق تري نياز دارد.
ابزارهاي تحليل و نظارت
لينوکس ابزارهاي زيادي براي نظارت بر وظايف شبکه دارد.
ifconfig
از دستور ifconfig براي مشاهده وضعيت کارت اترنت استفاده مي¬شود. هر چند که اين دستور مي تواند سخت افزار را به همان خوبي که گزارش مي دهد، پيکربندي نيز نمايد.
فرض کنيد که مي خواهيد يک پيکربندي موقتي شبکه اي به طور آزمايشي داشته باشيد. شما مي توانيد پيکربنديها را از طريق ابزارهاي توزيع ويرايش نماييد، اما برگشتن به وضعيت اوليه بعد از اتمام تست، کمي سخت خواهد بود. با استفاده از ifconfig، مي توان کارت شبکه را بدون دست زدن به تنظيمات ذخيره شده پيکربندي کرد:
ifconfig eth0 192.168.13.13 netmask 255.255.255.0 up
دستور فوق eth0 را با آدرس 192.168.13.13 و با آدرس IP کلاس C تنظيم کرده و از up بودن آن اطمينان حاصل مي کند.
ifconfig eth0 down
دستور فوق سخت افزار eth0 را غير فعال مي کند. براي کسب اطلاعات بيشتر به صفحه info ifconfig مراجعه نماييد.
ifup/ifdown
براي فعال سازي سخت افزارهاي شبکه اي غير فعال، با استفاده از تنظيمات دخيره شده، دستورات ifup و ifdown استفاده مي شوند:
# Bring up eth0 using the saved configuration
ifup eth0
# Shut down eth0
ifdown eth0
netstat
براي مشاهده ارتباطات شبکه و جدولهاي مسيريابي (routing) از دستور کنسولي netstat استفاده مي شود. اين دستور سوييچهاي مختلفي براي کنترل شبکه دارد:
• netstat -p: اين دستور PID و نام برنامه اي که به هر سوکت تعلق دارد را نشان مي دهد.
• nestat -a: هر دو سوکتهاي listening و غير listening را نشان مي دهد.
• netstat -t: ارتباطات TCP را نشان مي دهد.
• nestat -u: ارتباطات UDP را نشان مي دهد.
• netstat -e: اطلاعات اضافي را نمايش مي دهد. براي دريافت حداکثر اطلاعات و جزييات دو بار اين دستور را به کار گيريد.
از دستور netstat، غالبا براي مشاهده ارتباطاتي که در وضعيتهاي LISTEN و ESTABLISHED هستند، استفاده مي شود. LISTEN سرويسهايي در سيستم شما هستند که ارتباطات ديگر ماشينها را مي پذيرند. ESTABLISHED ارتباطات فعال بين ماشين شما و ديگر ماشينهاست. براي دريافت جزييات بيشتر، صفحه info netstat را ببينيد.
مسيريابي (route)
دستور کنسولي route امکان تغيير و نمايش جدول مسيريابي IP را مي دهد.
استفاده از دستور route
[root@cmw-t30 plugins]# route|grep -v ipsec
Kernel IP routing table
Destination Gateway Genmask Flags Metric Ref Use Iface
204.146.24.42 10.100.100.1 255.255.255.255 UGH 0 0 0 eth1
10.100.100.0 * 255.255.255.0 U 0 0 0 eth1
127.0.0.0 * 255.0.0.0 U 0 0 0 lo
default 10.100.100.1 0.0.0.0 UG 0 0 0 eth1
اجراي route بدون هيچ سوييچي، جدول مسيريابي فعلي را نمايش مي دهد.
route add default gw 10.10.10.1
دستور فوق يک مسيرياب پيش فرض به سيستم مي افزايد. Gatewayي کليه بسته هايي که از اين مسيرياب استفاده مي کنند از طريق 10.10.10.1 مي باشد.
route add -net 192.56.76.0 netmask 255.255.255.0 dev eth0
دستور فوق، يک مسيرياب شبکه اي 192.56.76.x را از طريق "eth0” اضافه مي کند. کلمه 'dev' مي تواند حذف گردد.
اطلاعات کامل را در مورد route، در صفحه info route مشاهده نماييد.
تنظیمات شبکه در لینوکس
پاسخ با نقل قول
.gif "Icon Pf2 (56)"){kind=icon}
