عمل تهويه مطبوع عبارت است از انجام عملياتي روي هوا تا بتوانيم شرايط هواي محل مورد نظر را براي زيستن، كاركردن يا عمليات صنعتي راحت و مناسب كنيم . اين شرايط عبارتند از كنترل درجه حرارت، رطوبت و حركت هوا بطور همزمان كه طبق روش معيني بطور اتوماتيك ثابت بماند يا تغيير كند.

در تهويه مطبوع بايد عوامل مختلف هوا را تنظيم و ثابت كرد كه اهم آنها عبارتند از درجه حرارت، رطوبت هوا، سرعت وزش هوا، صاف كردن هوا از گرد وغبار و از بين بردن باكتريها و ويروسهاي موجود در آن مي باشد.

همانطور كه مي دانيد بدن انسان در اثر انرژي كه با خوردن مواد غذايي و با صرف اكسيژني كه از هوا تنفس مي كنيم، بدست مي آورد، قادر به ادامه حيات مي باشد. اين صرف انرژي باعث توليد حرارت در بدن مي شود كه اين حرارت حدود 37 درجه سانتي گراد در حالت كار عادي بدن است. به منظور ثابت نگهداشتن اين درجه حرارت بايد مقداري از انرژي كه در اثر اصطكاك در بدن بوجود مي آيد دفع شود و براساس تجربه ثابت شده كه وقتي فعاليت انسان بطور عادي است، درجه حرارت محيط بايد كمتر از 18 درجه سانتيگراد و با رطوبت نسبي حدود 40% تا 60% باشد تا يك محيط ايده آل براي او فراهم شود.

هدف از ساختن دستگاه هواساز تامين اين هواي مطبوع و سالم، با دما و رطوبت مناسب مي باشد.

اين دستگاه از سيستمهاي اصلي تهويه مطبوع مي باشد كه بعنوان يك وسيله واسطه بين چيلر، بويلر با كانال هوا قرار مي گيرد.

اين دستگاه از لحاظ شماتيك خيلي شبيه به ايرواشر است. فقط بعلت اضافه شدن چند جزء به آن بزرگتر مي باشد. سيستم كاري اين دو دستگاه نيز خيلي شبيه به هم است، بطوريكه در بعضي اوقات در مجلات و كتابها اين دو را در كنارهم، با يك مكانيزم درنظر مي گيرند.

هواي تميز و پاكيزه از هردوي اين دستگاهها بعنوان دستگاه تهيه هواي مطلوب و مطبوع كسب مي شود ولي تفاوتي كه از لحاظ فني مي توان در اين دو دستگاه درنظر گرفت اين است كه سيستم خنك كنندگي در ايرواشر بصورت تبخيري است درصورتيكه در هواساز از پكيج خنك كن يا چيلر(جذبي – آبي) ميباشد. همچنين براي گرم كردن هوا نيز از بويلر استفاده مي شود كه جهت استفاده از هر دو دستگاه، براي گرمايش به آن نيازمند خواهيم بود.

براي استفاده از دو سيستم چيلر و بويلر بايد لوله كشي از ايندو به كوييلهاي سرد وگرم هواساز انجام شود.

اين كوييلها بصورت يك لوله رفت به رنگ قرمز و يك لوله برگشت به رنگ آبي برروي بدنه دستگاه مشخص است كه با وصل كردن لوله هاي بويلر و چيلر بوسيله مهره ماسوله به آن مورد استفاده قرار مي گيرد.

آب جريان يافته در كوييلها پس از تبادل حرارتي با هوا به سمت دستگاه اوليه(چيلر – بويلر) برمي گردد. علاوه بر گرما و سرما بنابر سفارش مصرف‌كننده مي توانيم رطوبت زن را نيز به ميزان دلخواه رطوبت با نصب افشانكها به دستگاه اضافه كنيم. در قسمت اول اين دستگاه از فيلترهاي فلزي براي گرفتن ذرات درشت تر و در قسمت بعد از فيلترهاي مديا يا فيلترهاي الياف شيشه اي بهم پيوسته به ضخامت 5 الي 10 سانتي متر استفاده مي كنند و همينطور افيشنسي فيلترها را بالاتر مي برند تا در قسمت آخر فيلترهاي هپا و اولپا را بكار مي گيرند.


اين دستگاه از لحاظ شماتيك خيلي شبيه به ايرواشر است. فقط بعلت اضافه شدن چند جزء به آن بزرگتر مي باشد. سيستم كاري اين دو دستگاه نيز خيلي شبيه به هم است، بطوريكه در بعضي اوقات در مجلات و كتابها اين دو را در كنارهم، با يك مكانيزم درنظر مي گيرند.




تشريح كوتاه:


ابتدا بلوئر توسط الكتروموتور چرخانده مي شود. با چرخش الكتروموتور شفت بلوئر و به تبع آن پره هاي قرار گرفته برروي محور مي چرخند. با چرخش بادبزن هوا از ابتداي ورودي دستگاه وارد سيستم مي شود. در قسمت ورودي از دريچه و دمپر قابل حركت و تنظيم شدني استفاده شده است. هوا پس از عبور از دريچه و دمپرها به فيلتر مي رسد. اين فيلترها نيز بطوريكه در بالا گفته شد از افيشنسي پايين تر به افيشنسي بالاتر، پشت سرهم قرار مي گيرند تا به ترتيب ذرات درشت ازقبيل گرد وغبار تا ميكروبها، باكتريها و حتي ويروسها را تصيفه كنند. به اين ترتيب براي گرفتن هر اندازه ذره يك فيلتر از جنس به خصوصي بهره گرفته شده است.


براي تصفيه ذرات درشت تر از فيلترهاي فلزي كه قابليت شستشو را دارند استفاده شده است كه اوپراتور مي تواند بعد از مدتي كار سيستم، اين فيلترها را درآورده و تميز كند. در مراحل آخر تصفيه از فيلترهاي هپا و اولپا(قبلا گفته شد) استفاده مي شود كه ايندو از جنس بوروسيلكات و با افيشنسي 3/0 ميكرون در هپا و 12/0 ميكرون در اول پا ميباشد.

با اين توضيحات متوجه مي شويم كه هواي خروجي از فيلترها بالاي 99% تصفيه شده است كه اين دقت در تصفيه در مكانهايي مانند داروخانه ها يا بيمارستانها(كه داراي اتاقهاي عمل، CCU ، ICU و . . . مي باشند) داراي اهميت حياتي مي باشند. چون سيستم توزيع اين دستگاه بصورت كانال كشي هوا مي باشد و هواي برگشتي از اتاقها به سيستم بازمي گردد،‌ اين هوا با عبور از فيلترها كاملا تصفيه مي شود و ديگر نگراني از بابت وجود ويروس يا باكتري كه از اتاقها وارد سيستم شده است وجود نخواهد داشت.

بعد از فيلتراسيون كامل هواي كشيده شده به دستگاه، مي توان عمل رطوبت زني را روي آن انجام داد كه اين عمل دقيقا شبيه به مكانيزم بكار رفته در ايرواشر مي باشد. سپس هواي تميز و مرطوب به قسمت كوييل آب سرد مي رسد كه در اين قسمت هم مي توان از يك پكيج خنك كن يا يك سيكل تبريد گازي استفاده كرد كه اواپراتور آن درون محفظه انتقال هوا قرار داده شده است و هم مي توان از يك كوييل آب سرد استفاده كرد كه اين آب توسط چيلر تامين مي‌شود.

اين آب توليد شده بوسيله لوله، به رفت و برگشت كوييل سرد كه در بدنه دستگاه مشخص شده جريان مي يابد.

در مواقعي كه محل مورد نظر داراي چيلر نباشد، فقط بايد از دستگاه هواساز داراي سيكل تبريد استفاده كرد. بطوريكه كليه اجزاي آن قابل اسمبل(مونتاژ) است(توسط كارخانه سازنده يا كاربر).

هوا پس از گذشتن از كوييل سرد به كوييل گرم وارد مي شود كه در اين بخش نيز مي توانيم هم از المنت حرارتي(مقاومت) و هم از آب گرمي كه از بويلر تامين مي شود، استفاده كنيم.
با استفاده از المنت حرارتي، مصرف انرژي الكتريكي افزايش خواهد يافت. ولي درجاييكه امكان استفاده از ديگ بويلر براي گرم كردن آب وجود ندارد مفيد خواهد بود.

همانطوركه گفته شد، آب ديگ بويلر توسط لوله كشي به رفت و برگشت كوييل آب گرم وصل مي شود.

نكته:

- سطح حرارتي كوييل سرد حتما بايد بيشتر از سطح حرارتي كوييل گرم باشد و در طراحي ها بايد به آن دقت كرد.
- در مناطق خشك فقط استفاده از يك سيكل تبريد گازي در اين سيستم جهت خنك كردن اتاقها پاسخگوي نياز ما نيست زيرا تازمانيكه سيستم در حال كار ميباشد رطوبت هوا نيزكاهش مي يابد. اين رطوبت درمجاورت كوييل اواپراتور با رسيدن به درجه حرارت نقطه شبنم تقطير مي گردد. در نتيجه حتما بايد از عمل رطوبت زني در اين مناطق استفاده كرد.
- دريچه هاي هواي ورودي و هواي برگشت در اتاقك مخلوط يا ميكسينگ بوكس باهم آميخته شده و بسمت فيلترها مي روند. با اين كار توانسته ايم از هواي تميز برگشتي از اتاق هم استفاده كنيم.