نحوه انتخاب يک مادربرد انتخاب مادربرد ، يکي از تصميمات مهم در زمان تهيه و يا ارتقاء يک کامپيوتر است .انتخاب فوق ، علاوه بر تاثير مستقيم بر عملکرد فعلي سيستم ، بيانگر انعطاف سيستم در زمان ارتقاء نيز مي باشد . قابليت هاي فعلي يک کامپيوتر و پتانسيل هاي ارتقاء آن در آينده ، جملگي به نوع مادربرد انتخابي بستگي خواهد داشت . امروزه بر روي مادربردها ، پورت هاي پيشرفته اي نظير( Fireware(IEEE 1394و يا USB 2.0 و حتي کارت هاي ( تراشه ) صداي شش کاناله و کنترل هاي RAID وجود داشته که مي توان از آنان در زمان ارتقاء سيستم و بدون نياز به نصب امکانات جانبي ديگر ، استفاده بعمل آورد.
درزمان انتخاب يک مادربرد همواره سوالات متعددي در ذهن تهيه کننده ( خريدار ) مطرح مي گردد: مادربردها چگونه با يکديگر مقايسه مي گردند؟ پارامترها ي سنجش و وزن هر کدام چيست؟ ( پردازنده ها ، نوع تراشه ها ، نحوه ارتباط با دستگاههاي ذخيره سازي ). معيار انتخاب يک مادربرد چيست ؟ Chip set هاي يک مادربرد بيانگر چه واقعيت هائي مي باشند ؟ امکانات يک مادربرد چه تاثيراتي را در حيات فعلي و آتي سيستم بدنبال خواهد داشت؟ميزان کارايي و کيفيت يک سيستم تا چه ميزان وابسته به پتانسيل هاي مادربرد مي باشد ؟ موارد فوق ، نمونه سوالاتي است که در زمان انتخاب يک مادربرد در ذهن تهيه کنندگان مطرح مي گردد. در اين مقاله قصد داريم به برخي از پرسش هاي متداول در زمينه انتخاب يک مادربرد پاسخ داده و از اين رهگذر با ضوابط و معيارهاي انتخاب صحيح يک مادربرد بيشتر آشنا شويم .
جايگاه مادربرد

مادربرد ، پردازنده و حافظه سه عنصرحياتي در کامپيوتر بوده که در زمان انتخاب مادربرد، سرنوشت پردازنده و حافظه نيز بنوعي رقم خواهد خورد.انتخاب مناسب يک مادربرد از جمله تصميمات مهمي است که دامنه آن گريبانگير تجهيزات سخت افزاري ديگر نيز خواهد شد. انتخاب يک مادربرد قديمي و از رده خارج ( ولو اينکه در حال حاضر پاسخگوي نيازها و خواسته ها باشد ) مي تواند زمينه بروز مسائل متعددي در ارتباط با ارتقاء و افزايش توان عملياتي کامپيوتر در آينده را بدنبال داشته باشد . فراموش نکنيم ما کامپيوتر را نه بخاطر خود بلکه بخاطر اجراي برنامه ها ( در حال حاضر و آينده ) تهيه مي نمائيم .
ويژگي ها ي مهم

از مهمترين ويژگي هاي مرتبط با مادربرد، مي توان به موارد زير اشاره نمود :
Chip Set مادربرد ، عملياتي حياتي و مهم نظير روتينگ داده از هارد ديسک به حافظه و پردازنده را انجام و اين اطمينان را بوجود مي آورد که تمامي دستگاههاي جانبي و کارت هاي الحاقي ، قادر به گفتگو ( ارتباط ) با پردازنده مي باشند . توليد کنندگان مادربردها ، با افزدون چيپ ست هاي متفاوت بر روي مادر برد توليدي خود نظير کنترلر RAID و پورت هاي Fireware ، قابليت ها ي مادربرد توليدي خود نسبت به ساير محصولات مشابه را نشان مي دهند .
چيپ ست هاي موجود بر روي يک مادربرد ، باعث اعمال محدوديت در رابطه با انتخاب نوع پردازنده ، حافظه و ساير تجهيزات جانبي ديگر نظير کارت گرافيک ، کارت صدا و پورت هاي USB 2.0 مي گردد. ( برخي از امکانات فوق نظير کارت صدا ، مي تواند بعنوان پتانسيل هاي ذاتي همراه مادربرد ارائه گردد). اغلب مادر بردهائي که از يک نوع مشابه Chip set استفاده مي نمايند ، ويژگي هاي متعارفي را به اشتراک گذاشته ( به ارث رسيده از Chip set) و کارآئي آنان در اکثرموارد مشابه مي باشد. آگاهي از نوع پردازنده ، حافظه ، سرعت کنترل کننده IDE ، کارت گرافيک و صدا ، مي تواند کمک مناسبي در خصوص انتخاب مادربرد را ارائه نمايد (خصوصا" در موارديکه از Chip set مشابه استفاده مي گردد ) .
پردازنده :توليد کنندگان مادربرد در برخي حالات ، فهرست مادربردهاي توليدي خود را بر اساس نوع سوکتي که مادربرد حمايت مي نمايد ، ارائه مي نمايند. مثلا" سوکت 478 براي P4 و سوکت A براي Athlon . در اکثر کاربردهاي تجاري ، کاربران تفاوت مشهودي را در ارتباط با سرعت بين دو پردازنده Athlon و P4 مشاهده نمي نمايند در حاليکه ممکن است تفاوت قيمت آنان مشهود باشد.بهرحال نوع و سرعت پردازنده اي که مي تواند همراه يک مادر برد استفاده شود ، يکي از نکات مهم در رابطه با انتخاب مادربرد است .
حافظه :

امروزه اکثر مادربردها از حافظه هاي SDRam DDR )Double Date Rate) استفاده مي نمايند. البته هنوز مادر بردهائي نيز وجود دارد که از RDRAM يا Rambus استفاده مي نمايند. ( تعداد اين نوع از مادربردها اندک است ).حافظه هاي DDR داراي سرعت هاي مختلفي بوده و پيشنهاد مي شود که سريعترين نوعي را که مادربرد حمايت مي نمايد ، انتخاب گردد . توليد کنندگان مادربرد ،حافظه هاي DDR را بر اساس سرعت Clock و يا پهناي باند تقسيم مي نمايند . سرعت اين نوع از حافظه ها ( DDR ) به ترتيب از کندترين به سريعترين نوع ، بصورت زير مي باشد :
DDR200 ( aka PC1600) , DDR266 ( PC2100) , DDR333(PC2700) , DDR400(PC3200)
بردهايي که از RDRAM استفاده مي نمايند داراي Chip set اينتل 850 يا 850E مي باشند. اين نوع از حافظه ها ( RDRAM ) مي بايست بمنظور افزايش کارآئي ، بصورت زوج بر روي مادربرد استفاده شده و اسلات هاي خالي توسط CRIMM تکميل ( پر) گردند.حافظه هاي RDRAM، قادر به تامين پهناي باند بالاي مورد نياز برنامه هائي با حجم عمليات سنگين در ارتباط با حافظه، مي باشند.( برنامه هاي ويرايش فيلم هاي ويديوئي و يا بازيهاي سه بعدي گرافيکي) . قيمت حافظه هاي RDRAM نسبت به حافظه هاي DDR دو برابر است .حافظه هاي RDRAM در حال حاضر با دو سرعت متفاوت ارائه مي گردند : PC800 و PC1066 . در صورت انتخاب پردازنده اي از نوع P4 که بر روي BUS با سرعت 533 مگاهرتز اجراء مي گردد، سرعت بيشتر پردازنده معيار اصلي انتخاب قرار گيرد . در زمان انتخاب حافظه ، مي بايست تعداد سوکت هاي DIMM و RIMM موجود بر روي مادربرد بهمراه حداکثر حافظه قابل نصب بر روي آن دقيقا" بررسي گردد.
صدا و گرافيک :

اکثر مادربردهاي موجود داراي کارت صدا بوده و بندرت مي توان مادربردي را يافت که فاقد اين قابليت باشد. آخرين مدل مادر بردها داراي چيپ ست ديجيتالي صداي 6 کاناله بوده که براي بازي ها و فايل هاي MP3 مناسب تر مي باشد. در صورتيکه قصد نصب يک کارت صدا بر روي مادر برد بمنظور افزايش کيفيت صدا وجود داشته باشد ، مي توان با استفاده از Jumper و يا BIOS سيستم ، کارت صداي موجود بر روي مادربرد ( OnBoard ) را غير فعال و از کارت صداي مورد نظر خود استفاده نمود .در صورتيکه بخواهيم از بازي هاي کامپيوتري استفاده نمائيم که داراي گرافيک سه بعدي مي باشند ، مي بايست کارت گرافيک موجود بر روي مادربرد را غيرفعال و يک کارت گرافيک متناسب با نوع نياز را بر روي مادر برد نصب نمود.در اين رابطه لازم است به اين نکته دقت شود که مادربرد انتخابي داراي اسلات AGP باشد .امروزه اکثر کارت هاي گرافيکي موجود از اسلات AGP بمنظور ارتباط با کامپيوتر استفاده مي نمايند.