آشنايی با اجزای مادربرد 6 04 2008
با وجود نوشتن مطالب کاملي در خصوص اکثر عناصر مادربرد در شماره‌هاي گذشته و چاپ مقاله‌اي درباره مونتاژ کامپيوتر در شماره قبل ، بنا به درخواست خوانندگان محترم بر آن شديم تا بصورت گذرا و فقط در حد چند خط هريک از قسمت هاي مادربرد را معرفي كنيم.به مادربرد با دقت نگاه كنيد، آيا تمام اجزايي را كه روي آن وجود دارند را مي شناسيد؟
اين برد، اصلي ترين قسمت هر كامپيوتر مي‌باشد كه تمام قطعات يا بر روي آن نصب و يا به آن متصل مي شوند، تكنولوژي ساخت اين برد بسيار پيشرفته است. اگر به دقت به آن توجه كنيد، خواهيد ديد كه مدارهاي بسيار باريكي (باريكتر از موي سر انسان) ارتباط بين قطعات نصب شده بر روي برد را به عهده دارد. يكي از جالب ترين قسمت‌هاي اين برد،چند لايه بودن آن مي‌باشد.در حقيقت چندين لايه مدار بر روي هم پرس شده و وظيفه اتصال قطعات را بر عهده دارند.
مادربردها داراي تنوع بسيار زيادي مي باشند بطوريكه شرح مدل و تكنولوژي ساخت آنها در حوصله اين بحث نمي گنجد. در اين نوشتار سعي داريم شرح كلي در خصوص قطعات نصب شده بر روي مادر برد و نوع كار آنها را ارائه دهيم.
آشنايي با قطعات
به شكل 1 توجه كنيد تمامي قطعات يك مادربرد بصورت كامل توضيح داده شده است.
برای دیدن این عکس به اندازه بزرگ، روی این قسمت کلیک کنید.
شکل 1
ZIF Socket
اولين قسمت مورد بحث ، محل نصب CPU مي‌باشد. اين سوكت معمولاً با رنگ سفيد بر روي مادربرد مشخص شده است.
به اين سوكت Zero Insertion Force) Zif Socket) نيز مي‌گويند که داراي شماره‌هاي مخصوص مانند Socket 478 ، Socket775 و … مي باشد.
CPU ها مدل‌هاي مختلف دارند كه بنا به نوع مدلشان ، بر روي مادربردهايي كه از آن نوع CPU پشتيباني مي كنند نصب مي گردند. همانگونه كه در شكل مشاهده مي كنيد اين سوكت ها داراي حفره هاي بسيار ريزي مي باشند كه پايه هاي CPU درون آنها قرار مي گيرد. البته شركت اينتل سوكت و CPU خاصي را با نام LGA 775 طراحي كرده است كه پايه ندارد و سطح زيري آن صاف است و برخلاف سوكت هاي قبلي ، پايه هايي بر روي سوكت وجود دارد كه باعث اتصال بين CPU و سوكت مي شود. اين كار باعث كمتر صدمه ديدن پايه هاي CPU شده و احتمال كج شدن آن را به صفر رسانده است .
RAM Slot
محل نصب RAM . اين اسلات، با دو عدد چفت در كنار خود وظيفه نگهداشتن رم را بر عهده دارد.
امروزه رم ها نيز داراي دو مدل SD و DDR مي باشند و مشخصه ظاهري آنها شياري كه بر روي آن قرار دارد مي باشد.اگر بر روي برد رم ، يك شيار وجود داشت رم از نوع DDR است در غير اينصورت از نوع قديمي تر ، يعني SD مي‌باشد.
البته مقايسه كلي اين دو نوع نيز بسيار مفصل بوده كه از حوصله اين بحث خارج است.
طبيعي است مادربرد مخصوص اين دو نوع نيز متفاوت است و هر كدام رم خاص خود را پشتيباني مي كند. لازم به ذكر است كه تمام ماردبردهاي موجود از رم هاي نوع DDR و پشتيباني مي كنند .
نكته مهم ديگر ، رنگ متفاوت اسلات هاي رم است. اگر در مادربردي ايلات رم ها داراي دو رنگ متفاوت باشند، به اين مفهوم است كه اين مادربرد از تکنولوژي Dual Chanel پشتيباني مي كند.
Power Connector
قسمت بعدي كانكتور پاور ( منبع تغذيه ) مي‌باشد.
همانگونه كه در شكل مشخص است دو عدد كانكتور ولتاژ، از پاور به مادربرد متصل مي شود. اين دو كانكتور يكي بزرگ و مستطيل شكل و ديگري كوچك و مربع شكل مي‌باشد (کانکتور 12 ولت مادربرد) .وظيفه اين دو كانكتور انتقال ولتاژ از پاور به مادربرد است.
IDE
اين قسمت محل نصب کابل ديتاي هارد و CD ROM مي‌باشد. توجه كنيد رنگ متفاوت كانكتور نشان دهنده نوع آن مي‌باشد معمولاً IDE1 به رنگ آبي و اكثرا هارد اصلي سيستم را به آن وصل مي كنند وIDE2 جهت نصب وسايلي مانند رايتر ، DVD Drive و CD Drive و غيره بكار مي رود. شرح كلي آن را مي توانيد در شماره 21 ماهنامه قسمت مونتاژ كامپيوتر بخوانيد.
Floppy
محل نصب فلاپي كه بوسيله كابل مخصوص ، اتصال فلاپي داريو و مادربرد را فراهم مي كند.
AGP Slot
محل نصب كارت VGA يا همان کارت گرافيک.
اكثر مادربردها داراي اسلاتAGP مي باشند ولي در مادربردها جديد اسلتي به نام PCI Express بهره مي برند كه سرعت و امكانات بهتري را ارائه مي دهد.
PCI Slot
اين اسلات ‌ها محل قرارگيري كارت‌‌هاي متداول و رايج PCI مانند كارت مودم ، كارت كپچر ، كارت TV و مواردي از اين قيبل مي باشند.
SATA Connector
اين كانكتورها به SATA Connector معروفند و هاردهايي با تكنولوژي سريال را با عمل كرده با اين تفاوت كه از تكنولوژي ساخت پيشرفته تري برخوردارند سرعت بالاي انتقال اطلاعات و حجم كمتر اين نوع كابلها و سوكت ها از محاسن آن نسبت به IDEها مي‌باشد. اين مادربرد داراي دو عدد سوكت از نوع SATA و دو عدد هم سوكت متداول IDE است و مي تواند تا شش عدد Device را پشتيباني كرده و آدرس دهي كند.
Chipset
يكي از مهمترين قسمت هاي هر مادربرد چيپ اصلي آن مي‌باشد. شايد اين قطعه را بتوان قلب مادربرد ناميد.كنترل تمام قطعات موجود بر روي مادربرد بر عهده اين قطعه مي‌باشد. يكي از دلايل گران تر بودن يک مادربرد نسبت به مادربردهاي ديگر مدل و شركت سازنده آن قطعه است. براي مثال مادربردهايي كه چيپ آنها ساخت شركت اينتل است نسبت به مادربردهايي كه چيپ آنها ساخت كمپاني هاي ديگري چون VIA ، SiS و … مي باشند از سرعت بهتر و امكانات بالاتري برخوردار مي‌باشند.
Battery Backup
اطلاعاتي مانند تاريخ ، ساعت ، پسورد BIOS ، تنظيمات مربوط به نحوه بوت شدن ، فركانس پردازنده و رم و مواردي از اين قبيل كه در برنامه BIOS مادربرد تنظيم مي گردد ، همگي در قسمتي به نام CMOS RAM ذخيره مي شود. باطري مادربرد وظيفه تغذيه اين IC را دارد.به همين دليل است كه با برداشتن باطري ، تاريخ و زمان و پسورد و ديگر تنظيمات BIOS به هم مي ريزد.
USB Port
اين پورت‌ها به نام USB معروف مي باشند. اين پورت ها به وسيله كابل‌هاي كيس به USBهاي جلو متصل شده و مي توان از آنها استفاده كرد.
Rear Panel
PS/2 Mouse
Keyboard
Serial Port
Parallel Port
Speaker
Audio
Microphone
SPDIF in
SPFIF out
شکل 2
ياد آوري : SPDIF مخفف عبارت Interface Format Sony Philips Digital و رابط صداي ديجيتال مي باشد.