ارتقاي منبع تغذيه

براي اين که يک کامپيوتر کار کند دست کم به دو چيز نياز دارد:داده ها و الکتريسيته.داده ها را ديسک سخت فراهم مي کند، در حالي که الکتريسيته ي مورد نياز براي فعال کردن قطعات کامپيوتر را يک منبع تغذيه (1)(PSU)توليد مي کند.کار اصلي منبع تغذيه آن است که برق شهر را به برقي تبديل کند که در کامپيوتر استفاده مي شود.با وجود اين ، منبع تغذيه يکي ازمهم ترين قطعات در داخل جعبه ي کامپيوتر است که کمتر به آن توجه مي شود.
اکثر منبع تغذيه ها ي استاندارد به شکل مربع هستند، و يک فن(2)براي خنک سازي دارند.جعبه ي آنها فلزي است و يک دسته ي بزرگ از سيم هاي رنگارنگ از يک طرف آن بيرون مي زند.در انتهاي اين سيم ها رابط هايي وجود دارد که براي وصل شدن به رابط هاي ويژه ي روي قطعات يا فن هاي شاسي به کار مي روند (نام ها و سازگاري هرنوع رابط را بعداً خواهيم گفت).از لحاظ کلي، منبع تغذيه کمتر مورد توجه قرار مي گيرد، اما به همه ي قطعات داخل جعبه وصل مي شود.
چرا براي ارتقاي منبع تغذيه پول خرج کنيم؟

يکي از دلايل اصلي ارتقاي منبع تغذيه آن است که واتاژ(3) بيشتري را براي کامپيوتر فراهم کنيم.اگر به تازگي يک کارت گرافيک رده-بالاي جديد، يا يک ديسک سخت يا ديسکران نوري اضافي را نصب کرده باشيد، بهتر است توان منبع تغذيه ي خود را بررسي کنيد و مشخص کنيد که آيا مي تواند کل سيستم شما را تغذيه کند يا نه.واتاژ منبع تغذيه ( براي کاربران کامپيوتر روميزي ميانگين)از حدود 300وات تا 500 وات است؛ در اين سطح، بايد توان قطعات يک کامپيوتر استاندارد، مانند يک مادربورد، فن هاي جعبه، و ساير قطعات معمول را تغذيه کند، و توان کافي براي ارتقاهاي معمولي آينده را داشته باشد.هرچند، اگر قطعات رده-بالايي را در يک کامپيوتر متوسط نصب کرده باشيد،آنها ممکن است جرياني بيش از توان منبع تغذيه را بکشند، و منبع تغذيه هايي که نتوانند اين قطعات را پشتيباني کنند ممکن است ناپايدار شوند.
يقيناً شما دوست نداريد که منبع تغذيه به قطعات داخلي کامپيوتر آسيب برساند.در نتيجه، عاقلانه است که منبع تغذيه اي را که احتمالاً ضعيف و معيوب است تعويض کنيد.
اگر بخواهيد که واتاژ سيستم خود را بالا ببريد، ابتدا بايد مشخص کنيد که چند وات براي کامپيوتر شما ضروري است.محدوده ي توان الکتريکي مورد نياز را با استفاده از يک برنامه ي اينترنتي محاسبه کننده ي واتاژ منبع تغذيه مي توانيد به دست آوريد.ابتدا يک فرم چنين محاسبه گري را با ارائه ي مشخصات کامپيوترتان پر مي کنيد و برنامه ي محاسبه گر، واتاژ منبع تغذيه ي مورد توصيه ي خود را ذکر خواهد کرد.نشاني اينترنتي سه نمونه از اين برنامه ها به قرارزير است:
توان الکتريکي توليدي منبع تغذيه بايد کارآمد و پايدار باشد. منبع تغذيه هاي قديمي ممکن است نتوانند به اندازه ي منبع تغذيه هاي جديد توان الکتريکي پايداري را براي سيستم شما فراهم کنند.اگر يک منبع تغذيه ي جديد مي خريد برچسبي را در آن بيابيد که عبارت 80PLUS در آن چاپ شده است. اين نرخ نشان مي دهد که منبع تغذيه توسط برنامه ي 80PLUS تاييد شده است، و 20درصد (يا کمتر)از انرژي را تلف مي کند.هرچه کارآمدي منبع تغذيه بالاتر باشد، حرارت و برق کمتري تلف مي شود.
چند دليل ديگر براي ارتقاي منبع تغذيه وجود دارد.آيا منبع تغذيه ي شما سر و صداي مزاحم بي دليلي دارد؟ اگر چنين است و سر و صدا شما را آزار مي دهد ارتقا کار عاقلانه اي است.اگر منبع تغذيه ي شما به طور غير عادي داغ مي کند، فرض نکنيد که طبيعي است.ممکن است بار سنگيني بر دوش آن باشد، که بدين معني است که به يک منبع تغذيه ي قدرتمند تر نياز داريد.علائمي چون يک بوي سوختگي متمايز يا دودي راکه از تهويه ي جعبه خارج مي شود جدي بگيريد.سر و صداهاي مکانيکي غير عادي نيز علامت يک منبع تغذيه ي معيوب و سوخته است.
اگر منبع تغذيه ي شما يکي از اين علائم را نشان دهد، احتمالاً ارتقاي منبع تغذيه به دليل رساندن برق پايدار و مطمئن به قطعات مختلف مي تواند کارايي کامپيوتر را افزايش بدهد. براي بررسي سلامت و توان منبع تغذيه مي توانيد يک دستگاه آزمايش گر منبع تغذيه را به کار بگيريد(که بين10 تا 25 دلار قيمت دارد).پس از آن که به اين نتيجه رسيديد که منبع تغذيه معيوب است و مسئله دارد مي توانيد گام بعدي را برداريد:انتخاب بهترين جايگزين ممکن.
«منبع تغذيه ي Nightjar ST45NF محصول شرکت SilverStone نرخ بازدهي 82 درصد و توان حداکثر 500 وات را فراهم مي کند.خروجي پيوسته اي را در نرخ 450وات ارائه مي دهد.يک منبع تغذيه ي 450واتي براي کاربران متوسط مناسب است.»
ً انتخاب منبع تغذيه

به هنگام خريد يک منبع تغذيه ي جديد چند نکته را هميشه بايد به خاطر بسپاريد.رهنمود هاي زير مي توانند در انتخاب منبع تغذيه به شما کمک کنند.
اتصالات.پيکربندي منبع تغذيه ي شما بايد با نوع اتصالات تغذيه ي مادربورد مطابقت داشته باشد.اين موضوع نبايد مسئله اي باشد، چون اکثر جعبه هاي متداول کامپيوتر و مادربورد هاي بازار از فرمت استاندارد (4)ATX پشتيباني مي کنند.بسياري از مادربوردهاي ATX جديد به يک رابط 20تا 24 پيني و يک رابط 4 پيني اضافي نياز دارند.
افزون بر اين، کارت هاي گرافيک رده-بالاي جديد به رابط تغذيه ي (5)PCI-E نياز دارند.البته اگر چنين رابطي وجود نداشت نبايد نگران شويد، چون مي توانيد از يک مبدل بهره بگيريد.در مجموع، اطمينان يابيد که منبع تغذيه ي جديد نوع و تعداد درست رابط هاي تغذيه را براي پشتيباني از مادربورد، ديسکران ها، و کارت هاي گرافيک شما دارد.
کيفيت.کيفيت يک منبع تغذيه بسته به ساختمان و قابليت اعتماد آن فرق مي کند.يک راه مطمئن خريد منبع تغذيه با کيفيت خوب خريد انواع خوشنام، مانند Chieftec, Arctic Cooling , Thermaltake, Antec و SilverStone Technology است. توجه داشته باشيد که خريد يک منبع تغذيه 350واتي محصول يک شرکت خوشنام احتمالاً براي شما گران قيمت تر از خريد يک منبع تغذيه ي 500 واتي محصول يک شرکت گمنام-که ممکن است ساختاري معيوب داشته باشد_خواهد بود. افزون بر اين، به عامل MTBF(6)(زمان ميانگين بين خرابي ها )توجه کنيد، که تخمين سازنده براي طول عمر يک منبع تغذيه (برحسب ساعت)است.
خنک سازي .براي توزيع متعادل انرژي و حرارت در داخل يک منبع تغذيه، خنک سازي درجه ي بالايي از اهميت را دارد.براي اين که نقاط داغ خنک بمانند، اکثر سازندگان براي تنظيم جريان هوا يک فن در منبع تغذيه تعبيه مي کنند.بعضي از منبع تغذيه ها براي خنک سازي بهتر از دو فن بهره مي گيرند.با وجود اين، بعضي از منبع تغذيه ها اصلاً فن ندارند و به جاي آن از يک حرارت گير(7)فلزي بهره مي گيرند.
«منبع تغذيه معمولاً در يک گوشه ي بالاي جعبه يا در يک گوشه ي پايين جعبه قرار دارد.بايد بتوانيد همه ي قطعاتي را که به منبع تغذيه وصل شده اند رديابي کنيد.»
اندازه و طرح .اندازه ي منبع تغذيه بايد چنان باشد که به راحتي در اتاقک مخصوص خود در جعبه ي کامپيوتر نصب شود.به جاي پهنا، به ارتفاع منبع تغذيه توجه کنيد، چون اين بعد استاندارد نشده است.از لحاظ معماري کابل يکي از موارد زير را مي توانيد انتخاب کنيد:دسته ي کابل مرسوم؛ طرح مدولار(8)(کابل ها با يک رابط به منبع تغذيه وصل مي شوند، در نتيجه، فقط از همان تعداد کابلي که نياز داريد بهره خواهيد گرفت.از همين روي، داخل جعبه شلوغ نخواهد شد)؛ و نوع غلاف دار براي سازمان دهي کابل ها در داخل جعبه.
تعويض منبع تغذيه

پيش از آنکه جعبه ي کامپيوتر را باز کنيد اقدامات احتياطي زير را انجام دهيد که هم شما را محافظت مي کنند و هم سخت افزار شما را.يک ناحيه ي تميز و بدون گرد و غبار بيابيد که نور خوبي دارد تا بتوانيد خوب ببينيد و بدون مشکل کار کنيد.يک محيط کم الکتريسيته ي ساکن مانند نواحي بدون فرش را انتخاب کنيد.همچنين، ضمن کار بايد الکتريسيته ي ساکن موجود در بدن تان را تخليه کنيد.براي اين کار يک دستبند ضد الکتريسيته ي ساکن به دست کنيد، يا به طور منظم به يک فلز رنگ نشده مانند شاسي، پايه ي ميز، يا رادياتور شوفاژ دست بزنيد.
«رابط Molex معمولاً براي ديسک هاي سخت، ديسکران هاي نوري، و فن ها به کار مي رود.»
گام 1.براي اجراي عمليات ارتقا به چند وسيله نياز داريد. ابزار مورد نياز:يک پيچ گوشتي سر تخت يا فيليپس(بسته به نوع پيچ هاي روي کامپيوترتان )، يک دفترچه يادداشت يا يک دوربين عکاسي ديجيتال براي مستند کردن همه ي مراحل، و يک ظرف براي نگهداري پيچ هايي که باز مي شوند.سپس، کل سيستم را خاموش کنيد، و کابل برق را از پريز برق شهر و منبع تغذيه جدا کنيد.همچنين، ساير کابل هاي متصل به کامپيوتر را بيرون بکشيد.
گام 2.پانل هاي (درپوش هاي )کناري جعبه را باز کنيد. چهار تا شش پيچ معمولاً اين درپوش ها را به جعبه وصل مي کنند.سپس، مکان منبع تغذيه را شناسايي کنيد(معمولاً در بالاي جعبه و گاهي در پايين جعبه است).يک بار ديگر خودتان را براي تخليه ي الکتريسيته ي ساکن بدن تان زمين کنيد.حال، مشخص کنيد که هر کابل تغذيه به کدام قطعه وصل شده است.بهتر است از اين اتصالات عکس بگيريد تا بعداً که بخواهيد آنها را وصل کنيد مشکلي نداشته باشيد. (يا مي توانيد يک نمودار بکشيد)
همچنين، جعبه را به پهلو بخوابانيد تا بهتر بتوانيد داخل آن را بدون کج کردن گردنتان تماشا کنيد.
گام 3.رابط تغذيه ي همه ي قطعات داخل جعبه را جدا کنيد. هر رابط بايد يک گيره ي کوچک پلاستيکي داشته باشد که آن را مي توانيد به داخل فشار دهيد تا اتصال آن شل شود و رابط به راحتي بيرون بيايد.(سيم ها را نکشيد)در اکثر کامپيوترها، لازم است رابط تغذيه ي قطعات زير را جدا کنيد:مادربورد، ديسک سخت، ديسکران نوري، و فن ها. مادربوردها از رابط هاي 20 و 24 پيني پشتيباني مي کنند( بعضي از مادربوردهاي رده_بالا ممکن است به رابط هاي اضافي PCI-E نيز نياز داشته باشند).رابط هاي Molex با ديسکران نوري، ديسک هاي سخت، و بعضي از فن هاي جعبه سازگارند.رابط هاي(9)SATA ديسک هاي سخت SATA را پشتيباني مي کنند، و رابط هاي PCI-E کارت هاي گرافيک را تغذيه مي کنند.
گام 4.چهار پيچ معمولاً منبع تغذيه را به جعبه وصل مي کند؛ اين پيچ ها را يکي يکي باز کنيد و آنها را در يک ظرف قرار دهيد.اگر منبع تغذيه در بالاي جعبه سوار شده باشد و يک حفاظ مخصوص نداشته باشد، منبع تغذيه را هنگامي که از جايش خارج مي کنيد با يک دست نگه داريد تا نيفتد.اگر در پايين جعبه نصب شده باشد، به آساني مي توانيد آن را خارج کنيد.با وجود اين، به هنگامي که منبع تغذيه را بيرون مي آوريد اطمينان يابيد که کابل ها و رابط هاي آنها به مادربورد پردازنده، يا ساير قطعات گير نکرده باشند.بهتر است ابتدا همه ي کابل ها را را دسته کنيد و بيرون بياوريد، و سپس منبع تغذيه را از جعبه خارج کنيد.
گام 5.عمليات نصب، عکس عمليات خارج کردن منبع تغذيه است.منبع تغذيه ي جديد را بسته ي خود بيرون بياوريد و بست هاي کابل آن را براي آزاد کردن سيم ها باز کنيد. منبع تغذيه را داخل اتاقک مخصوص آن قرار دهيد و سوراخ هاي آن را با سوراخ هاي جعبه تراز کنيد.پيچ هاي محکم کننده ي منبع تغذيه به جعبه را ببنديد.(همچون قبل، از يک دست براي نگه داشتن منبع تغذيه بهره بگيريد.)
گام 6.با مراجعه به عکس ها، يادداشت ها، يا نمودار خود، رابطه هاي تغذيه را به قطعات مختلف کامپيوتر وصل کنيد. براي داخل کردن رابط ها در محل اتصال خود دو دکمه ي پلاستيکي کنار رابط ها را فشار دهيد_ کمي بايد فشار وارد کنيد، اما نه آن قدر که حس کنيد ممکن است فيش اتصال بشکند.وصل شدن درست و سفت همه ي اتصالات را از نو بررسي کنيد.با يک بست، کابل هاي استفاده نشده را به گونه اي ببنديد که با فن ها برخورد نکنند.
گام 7.اطمينان يابيد که کابل هاي همه ي قطعات وصل شده اند و سپس درپوش هاي جعبه را ببنديد.اگر براي عمليات نصب جعبه را به پهلو خوابانده باشيد،حالا آن را به حالت ايستاده ي عادي خود برگردانيد.درپوش ها را با پيچ به جعبه محکم کنيد.حال مي توانيد کابل برق کامپيوتر و کابل هاي ورودي/خروجي را وصل کنيد و کامپيوتر را روشن کنيد. اگر کامپيوتر بلافاصله روشن شود، و اگر سرو صدا طبيعي باشد و منبع تغذيه داغ نکند، به معني آن است که عمليات نصب موفقيت آميز بوده است.اگر حس کرديد که مسئله اي در کار است، از نو همه ي اتصالات را بررسي کنيد و اطمينان يابيد که هوا به خوبي در اطراف منبع تغذيه و فن آن در جريان است.
کنترل قدرت

هيچ گاه اهميت منبع تغذيه ي کامپيوتر را فراموش نکنيد، چون بدون واتاژ درست، احتمال وقوع مسائل برگشت ناپذيري چون سوختن بعضي از قطعات کامپيوتر وجود دارد.به طور دوره اي گرد و غباري را که جلوي فن هاي منبع تغذيه را مي بندد پاک کنيد.
«رابط تغذيه ي اصلي مادربورد معمولاً 20 تا 24 پين دارد.»
پي نوشت :

1-power supply unit.
2-fan.
3-wattage.
4-Advanced Technology Extended.
5-Peripheral Component Interconnect Express.
6-mean time between failures.
7-heatsink.
8-modular.
9-Serial Advanced Technology Attachment