تـبلیـغــات و جـنگ
مفهومتبلیغاتاز ریشه لاتینی propagane گرفته شدهو از نظر لغوی به معنای (پخش کردن) ، (منتشر ساختن) و (چیزی را شناسانیدن) است،زیرا در تبلیغات سعی بر این است تا یک عقیده و یک کردار بطور منظم و جهتدارقبولانده شود.
نمونه ای از تبلیغات علیه نازی ها
نگاه اجمالی
در اهمیت و ضرورت تبلیغ کافی است فکر کنیم که موفقیت دربسیاری از برنامههای اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی و نظامی مرهون در اختیار داشتنابزار ضروری تبلیغاتی است و باید قرن حاضر را قرن غلبه و سیطره ابزار تبلیغ و وسایلارتباط جمعی دانست و شکست و پیروزی ایدئولوژیها ،عقاید و آرمانهای ملی و مذهبیملل جهان تاحد زیادی موکول به میزان توفیق در تحصیل ابزار پیشرفته تبلیغات است.
نظریات دریان کورت (J.Drien Court) در هر امر تبلیغاتی
- ابزار:سخن ،چاپ،تصویر، نمایش و نمادها.
- ابزار فنی :مطبوعات،رادیو ،تلویزیون ، آگهیها ووسایل ارتباط جمعی
- ابزار انسانی :بیانات رهبران ، سخنوران ،سیاستمداران، هوادارانتظاهرات و راه پیماییها
- محتوا و مضامین : ایدئولوژی ، شعارها ، ارائه اطلاعات با مقاصد خاص ، اخبار نادرست ،دروغ
- اهداف مورد نظر :اطاعت کورکورانه ، انتقاد در برابر هر نوع خود کامگیضد تبلیغ ،میهن دوستی، وفاداری بهحکومتاین خطر وجود دارد که تبلیغات بهمنزله فنی در تلقین و اقناع جمعی به صورت ابزاری در خدمت قدرتمندان جهت رام سازیافکار عمومی در آید.
کاربرد تبلیغات در جبهه
جبهه دوست
فیلدمارشال مونتگمریمیگوید که روحیهسربازپراهمیتترین عامل درجنگاست. در تاریخ جنگها ، شاید هیچارتشی یافت نشود کهروحیه سربازانش به قدر سربازانناپلئونقوی و نیرومند بوده باشد. این ارتشدر بحبوحهانقلاب ودر میان شعار آزادی ، برابری و برادری زاده شده ، پرورش یافته و به سلسله پیروزیهایعجیب و غریبی در تمام خاک اروپا نایل گردیده بود. دلیل این امر چهبود؟
تبلیغات و سخنرانیهای ناپلئون کهتبلیغاتجنگیآن زمان محسوب میگردید، اثر فوقالعادهای در روحیه سربازان فرانسویداشت و همین امر باعث گردید که آنها بتوانند به رغم دشواریهای فراوان ، فتوحاتبسیاری را برایفرانسهبه ارمغان آورند. اثر مثبت تبلیغاتدر بالا بردن روحیه سربازان را میتوان درجنگ جهانی دومنیز مشاهده نمود. هر جامعهسیاسی برای پایداری ودفاعاز هویت تاریخی و تثبیت موقعیتفرهنگیاش ، نیازمند به زنجیرهای از مفاهیم تبلیغاتی است که باید متناسب با شرایطو امکانات رسانههای معاصر طراحی شود و تبدیل به یک (پیام) ملی گردد.
جبهه دشمن
معمولاً تبلیغات علیه دشمنبه صورتجنگ روانیاز طریق پخش تبلیغات صورت میگیردو برخی از روشهای کاربرد وشایعهدر تبلیغات عبارتنداز:
- تخریب روحیه :شایعه میتواند برای تخریب روحیه بکار گرفته شود. در 1940ارتش آلمانشایعات خوشبنیانه را به جایشایعات بدبنیانه و بین سربازان فرانسوی پخش نمود، در نتیجه به لحاظ روحی در حالتیبین امیدواری و ناامیدی به سر می بردند. آنان پس از مدتی متوجه شدند که نمیدانندچه چیزی را باور کنند و چه چیزی را تکذیب. در نتیجه این وضعیت آنان را در موقعیتیپر از ابهام و نگرانی فرو برد.
- پرده پوشی :شایعات حقایق را می پوشانند. روش مسئولین تبلیغاتی آن استکه آنقدراطلاعات محرمانهمنتشر کنند تا در میانانبوه اطلاعات ضد و نقیض ، اطلاعات اصلی قابل تشخیص نباشد و دشمن گمراهشود.
- بیاعتبار کردن منبع خبری :پخش خبر بوسیلهرسانههای خبریخودی که واقعیت ندارد و درظاهر به نفع دشمن است، زیرا در صورت پخش همان خبر از طرف دشمن ، رسانهها و مسئولینتبلیغات عدم صحت آن را برملا و ضمن اثبات دروغ بودن اظهارات دشمن آنها را بیاعتبارمیکنند.
شایعهبرای آگاهی یافتن از حقیقت نیز مورداستفاده قرار میگیرد، درجنگ جهانی دومژاپنیها اغلب شایعاتی درمورد تلفات آمریکاییها پخش میکردند، اما از میزان تلفات آگاهی نداشتند و از اینطریق میخواستند اطلاعات درست را کسب نمایند. آمریکاییان برای حفظ روحیه ناچاربودند حقیقت را بگویند و این امر ، اطلاعات لازم را در اختیار ژاپنیها میگذاشت