رشد جمعيت و توسعه اقتصادي ـ اجتماعي باعث افزايش مصرف آب شهري شده است معمولا مصرف آب خانگي بيشترين بخش مصرف آب شهري راتشکيل ميدهد روشهاي موثري جهت صرفه جويي در مصرف آب خانگي در اختيارمان است که قصد داريم در اين مطلب راجع به آنها با شما صحبت کنيم قبل از هر چيز، لازم است همگي ما از تمامي قوانين و محدوديت هاي مصرف آب که ممکن است در محل زندگي مان اعمال شود، آگاه باشيم و ازآن تبعيت کنيم. جداي از اين قوانين، روشهاي مفيد زير مي تواند مصرف آب در منزل و محيط زندگي و کارمان را به حداقل برساند و ضمنا فرهنگ سازي خوب و موثري در اين زمينه به وجود آورد. راههاي زير اصلا سخت و دشوار نيستند کافي است از روشهاي دم دستي تر شروع کنيم و به تدريج سراغ بقيه برويم...
- ازآب حفاظت کنيد! هيچ گاه به دليل اينکه فرد ديگري مسوول پرداخت آب بهاست، آب را هدر ندهيد.
- شيرها و شلنگهايي را که چکه مي کنند يا نشتي دارند، بايد در اولين فرصت ترميم کنيد. پيداکردن نشتي خودش يک نوع هنر است؛ هراز چند گاهي بايد شيرها و اتصالات را وارسي کنيد تا در اين مهارت تبحرپيداکنيد. اگرهم علاقه اي نداريد، از يک فرد آشنا بخواهيد اين کار را هراز چند گاهي برايتان انجام دهد.
- موقع مسواک زدن يا وضو گرفتن يا شستن دست و صورت، شيرآب را باز نگذاريد.
- سطح آب مخزن فلاش تانک يا توالت فرنگي را پايين تر بياوريد؛ البته نه تا آن حدي که به اندازه کافي براي شست و شو و نظافت، فشار نداشته باشد. براي کاهش آب مخزن مي توانيد راههاي زير را امتحان کنيد.
- تعويض مخزن بزرگ فلاش تانک با يک مخزن کوچک
- جايگذاري توپي پلاستيکي يا جسم سخت ديگري در درون مخزن که با اشغال کردن فضا اجازه ميدهد مخزن با ظرفيت کمترپرشود.
-هنگام استحمام در فاصله بين شستن بدن و سر، لزومي ندارد که شير آب به طور پيوسته باز باشد زماني که سرگرم آب دادن باغچه و گلها هستيد با شنيدن صداي زنگ تلفن يا زنگ در منزل بهتر است ابتدا شير آب را ببنديد و بعد پاسخ دهيد. تا حد امکان از آب شرب براي فضاي سبز استفاده نشود. باغچه راشب هنگام يا صبح زود آبياري کنيد تا از تبخيرآب جلوگيري شود. مي توانيد براي آب دادن به درختان، درختچه ها، بوته ها و گلها از روش آبياري قطره اي استفاده کنيد.
- تنظيم ماشين لباسشويي يا ماشين ظرفشويي را در حالتي قرار دهيد که آب کمتر مصرف مي کند.
- تمام شلنگ ها، اتصالات و شيرها را بطور مرتب کنترل کنيد تا از نشتي آب جلوگيري شود. ضروري است براي اطمينان از سلامت لوله ها و شيرهاي آب، مرتبا آنها را کنترل کنيد.
- بهتراست براي شستن سبزي ها ابتدا آنها را در ظرفي خيس کنيد و سپس آب بکشيد.
- ازجريان آب به منظور آب شدن يخ گوشت يا ديگر مواد غذايي منجمد استفاده نکنيد. اين کار غير از مصرف بي رويه آب، کيفيت موادغذايي را هم کاهش مي دهد.
- از خريد اسباب بازيها و سرگرميهايي براي کودکان که به يک جريان ثابت آب نيازدارند، خودداري کنيد.
- براي نظافت حياط، به جاي مصرف آب بهتر است از جارو استفاده کنيد.
- از نصب دستگاههاي آب تزييني (مثل فواره ها) پرهيز کنيد؛ مگر اينکه آب در همان سيستم بازيافت شود. همچنين اين دستگاهها را در جايي نصب کنيد که تلفات کمي در اثر تبخير و باد داشته باشد.
- آب خنک مورد مصرف خود را همواره در يخچال نگهداريد تا مجبور نباشيد شيرآب را براي مدتي باز بگذاريد تا آب خنک شود.
- لوله هاي آب منزل خود را عايق بندي کنيد. عايق کاري لوله هاي آب گرم روشي است که هدر رفتن آب را قبل از خروج آب گرم کاهش ميدهد.
- لوله هاي آب گرم را عايق بندي کنيد تا براي رسيدن آب گرم به شيرآب لازم نباشد آن را بي جهت باز بگذاريد.
- هرگزآبي را که ميتوان به مصارفي نظير آبياري يا شست و شو رساند، وارد فاضلاب نکنيد.
- ماشينهاي لباسشويي معمولا مقدارزيادي آب مصرف مي کنند؛ بنابراين اگر از دفعات کار با ماشين لباسشويي بکاهيد، عملا در مصرف آب صرفه جويي کرده ايد.
- يک بطري پراز آب يا يک کيسه نايلوني پر از شن و کاملا دربسته را در مخزن توالت فرنگي يا فلاش تانک قرار دهيد تا مصرف آب را در هر بار کشيدن سيفون کاهش دهيد.
- تعويض واشرشيرآب براي جلوگيري از چکه کردن آب کار دشواري نيست.
- براي نوشيدن آب، به جاي آنکه شير آب را مدت زيادي باز بگذاريد بهتراست ابتدا چند قطعه يخ در ليوان قرار دهيد و سپس شيرآب را باز کنيد.
- به کودکان آموزش دهيد تا با بستن به موقع شير،از هدر رفتن آب جلوگيري کنند.
- فلاش تانکهايي که نشتي دارند، آب را به داخل کاسه توالت هدر ميدهند. بايد اين موارد را زود تعمير کنيد.
- خودروي خود را در منزل نشوييد؛ استفاده از کارواش هم در هزينه هاي شما صرفه جويي مي کند (شايد باور اين قضيه برايتان سخت باشد ولي صحت دارد)، هم به اشتغال افراد کمک مي کند و هم فرهنگي را در منزل ياآپارتمان تان حاکم مي کند که ازآب صحيح و به اندازه استفاده شود.
- هميشه لزومي به شست و شوي پياده روي مقابل منزل و مغازه نيست.
- هنگام ساخت و ساز و تعميرات ساختمان از کارگران بخواهيد که از آب تصفيه شده استفاده نکنند.
- نصب کولر در سايه و به کارگيري پوشش مناسب براي آن و جلوگيري از نشت آب کولرهاي آبي، باعث صرفه جويي زيادي درمصرف آب مي شود.
- زماني که به مسافرت ميرويد ضروري است که شير فلکه آب را ببنديد تا از وقوع حادثه پيشگيري شود.
- در مراکز آموزشي و مدارس، محدوديت منابع آب و روشهاي صرفه جويي آن را به اطفال و دانش آموزان آموزش دهيم.
- کارکردن کنتور در زماني که همه شيرهاي آب بسته است، علامت تلف شدن آب از لوله هاي داخل ساختمان است. در صورت امکان، محل نشتي را بيابيد.
- در محل کار، کارکنان را به صرفه جويي در مصرف آب تشويق کنيد. همچنين پيشنهاد کنيد که يافتن طرق مصرف صحيح آب، در فعاليتهاي عملي و دوره هاي آموزشي آنها گنجانده شود.
استفاده از استخرهاي شناي عمومي بهداشتي بهتر از استفاده از استخرهاي خانگي است.
شايد بد نباشد بدانيد که ...

- براي دوش گرفتن در حمام، زمان بگيريد و زمان دوش گرفتنتان را به کمتر از 5 دقيقه برسانيد؛ با اين روش ماهيانه حدود 400 ليتر در مصرف آب صرفه جويي خواهيد کرد.
- نصب شيرآلات و تجهيزات جديد باعث کاهش 25 تا 35 درصد در مصارف انتهايي و بطور متوسط موجب کاهش مصرف آب خانگي به ميزان 25 درصد در اکثر شهرها مي شود.
- اگردوش حمام شما طي کمتر از 5 ثانيه يک ظرف 1 ليتري را بتواند پر از آب کند، در آن صورت حتما آن را با يک سردوش کاهنده مصرف تعويض کنيد.
- در مواقع جايگزيني يا افزودن گل و گياه در باغچه خانه گياهي را انتخاب کنيد که آب کمتري مصرف کند. به اين طريق ماهانه 200 ليتر آب براي هرگياه صرفه جويي خواهد شد.
- در حال حاضر نزديک به 10 ميليون کولر در خانوارهاي ايراني وجود دارد و ساليانه درحدود 500 هزار دستگاه جديد به توليد مي رسد.
- بهترين درجه حرارت منزل در تابستان بين 18 تا 22 درجه سانتيگراد است. از سردکردن بيش از حد محل سکونت خود خودداري کنيد.
- اگرچه توالت و حمام کوچک ترين اتاقها در منزل است اما حدود 75 درصد آب منزل در اين مکانها مصرف ميشود در يک دوش گرفتن به طورمتوسط به مدت 6 دقيقه حدود60 ليترآب مصرف مي شود. مدت دوش گرفتن خود را به 5 دقيقه يا کمترکاهش دهيد و از دوش با جريان کم آب استفاده کنيد.
- شيرآبي که در هرثانيه يک بار چکه مي کند، سالانه 6000 ليتر آب را هدر ميدهد که همين ميزان آب ميتواند آب مصرفي روزانه 40 نفر را تامين کند تقريبا 600 ميليون انسان در 35 کشور جهان با کمبود «شديد» آب مواجه هستند هرماشين ظرف شويي 1/6 ليتر تا 4/8 ليتر آب براي هردست کارد و چنگال مصرف مي کند.
توصيه هايي براي صرفه جويي آب در استفاده از کولرهاي آبي امروزه بيش از 65 درصد از خانوارهاي شهري و حدود 20 درصد ازخانوارهاي روستايي از کولر استفاده مي کنند کولرهاي آبي معمولا کمتر از کولرهاي گازي (خصوصا مدلهاي قديمي تر)برق مصرف مي کنند؛ اما تعداد کولرهاي آبي بسيار بيشتراز کولرهاي گازي است. کولرهاي آبي به خصوص در فصول گرم سال، بخش نسبتا زيادي از مصرف آب کشور را به خود اختصاص مي دهند. رعايت اين نکات در استفاده صحيح از کولرآبي بسيار کمک کننده است:

- ظرفيت سرمايش کولرها بايد متناسب با فضاي مورد استفاده و شرايط آب و هوايي محل (ازلحاظ دما و رطوبت )انتخاب شود. کولرهاي بزرگتراز حد نياز، تنها باعث مصرف بي مورد انرژي الکتريکي و آب مي شوند.
- حتي الامکان کانال کشي کولر بايد از کوتاه ترين مسير انجام شود هرچه مسيرکانال کشي کولرهاي آبي، پرپيچ و خم و طولاني تر باشد فشار هوا در مسيرکانالها افت پيداکرده و جبران آن به انرژي بيشتري نياز دارد و سرماي حاصل نيز کمترمي شود.
- چنانچه کانالهاي کولرخارج از ساختمان قرار دارند، حتما بايد به وسيله عايق کاري با پشم شيشه يا عايق هاي ديگر، از گرم شدن کانالها و هدررفتن سرما در اثرتابش مستقيم نور خورشيد برآنها جلوگيري شود. حتي نصب يک سايبان ساده روي کولر و کانال ها هم موثراست.
- حتي الامکان هرساله نسبت به تعويض پوشالهاي کولر اقدام کنيد. تميز کردن و رفع اشکالات کولر پيش از شروع به کار آن در فصل گرما، کارکرد کولر را بهبود بخشيده مصرف انرژي آن را کاهش ميدهد و از هدررفتن سرما نيز جلوگيري مي کند.
- استفاده بي مورد يا همزمان از وسايل خانگي گرمازا مانند اجاق، سماور، لامپ هاي متعدد و غيره باعث افزايش گرماي محل سکونت و کار مي شود و نياز به استفاده از کولررا افزايش ميدهد.
- چنانچه امکان پذير باشد، بايد از سرمايش موضعي استفاده شود؛ به اين معني که هواي سرد تنها به اتاقهايي که مورد استفاده قرار مي گيرد منتقل شود. به اين منظور بايد دريچه هاي ورودي هوا به ساير اتاقها را مسدود کرد.
- در حد امکان از روشن نگه داشتن مداوم کولر درطول روز پرهيز کنيد و به ويژه تا حد امکان سعي کنيد از دورآهسته کولر استفاده کنيد تا فشار کمتري به دستگاه منتقل شود.
- براي جلوگيري از خروج سرما، اطراف پنجره ها و درها را با نوارهاي درزگيري عايق بندي کنيد.
- استفاده از تهويه طبيعي به خصوص در شب و درزبندي منازل در طول روزهاي گرم بسيار موثر خواهد بود.
- در صورت امکان کولرخود را در مسير باد نصب کنيد؛ اين کار به علت کاهش فشار بر کولر، باعث افزايش بازدهي آن و کاهش مصرف انرژي مي شود.
- هنگامي که درجه حرارت بيرون ساختمان از دماي داخل کمتراست، با بازکردن پنجره ها به تهويه طبيعي ساختمان کمک کنيد
- در روزهاي خيلي گرم با بستن در و پنجره و کشيدن پرده ها از ورود انرژي گرمايي بيشتر به داخل ساختمان جلوگيري کنيد.

منبع: زندگي ايده آل, شماره 43