معيار ورود به بهشت و جهنم
معیار ورود به بهشت و دوزخ
از رسول اکرم(صلّی الله علیه وآله وسلّم) نقل شده است: «حبّ علی بن أبی طالب حسنةٌ لا تضرّ معها سیئةٌ و بغضه سیئةٌ لاتنفع معها حسنة»؛ دوستی علی(علیه‌السلام) حسنه‌ای است که با وجود آن، هیچ گناهی آسیب نمی‌رساند و کینه‌توزی نسبت به آن حضرت، گناهی است که با وجود آن، هیچ حسنه‌ای منفعت ندارد .1
ذیل حدیث، با روایات فراوانی هماهنگ است که ولایت را شرط قبولی اعمال می‌داند2، لیکن قسمت نخست آن نیاز به تأمّل بیشتر دارد و چند توجیه برای آن می‌توان ذکر کرد:
یکم.
دوستدار حضرت امیر مؤمنان (علیه‌السلام) گناه نمی‌کند؛ یعنی محبّت آن حضرت(علیه‌السلام) موجب مصونیت از گناه است. پس اگر کسی مرتکب گناه شد، معلوم می‌شود که نسبت به آن حضرت(علیه‌السلام) بی‌علاقه یا کم‌علاقه است.
دوم.
هرچند که محبّ امیر مؤمنان (علیه‌السلام) بر اثر ارتکاب گناه در فروعات احکام، به دوزخ می‌رود و به مقدار عصیان خود، عذاب می‌شود، لیکن مخلّد در دوزخ نیست؛ زیرا در اصول و پایه‌های اصیل طاعت و بندگی، مطیع خدا بوده است.
سوم.
دوستدار علی(علیه‌السلام) اگر در دوستی خود با آن حضرت (علیه‌السلام) صادق باشد، موفّق به توبه می‌شود و گناهان پیشین او آسیبی به وی نمی‌رساند .3
خداوند بهشت را برای کسی آفرید که او را فرمان برد و کار نیک انجام دهد هر چند بنده ای حبشی- و دور از خویشی با پیامبر (ص) باشد- و جهنم را آفرید برای کسی که او را معصیت نماید هر چند قریشی زاده - و خویشاوند پیامبر(ص) - باشد
چهارم.
روایاتی نظیر «خلق الله الجنّة لمن أطاعه و أحسن و لو کان عبداً حبشیاً و خلق النار لمن عصاه و لو کان ولداً قرشیاً»؛ ترجمه:(خداوند بهشت را برای کسی آفرید که او را فرمان برد و کار نیک انجام دهد هر چند بنده ای حبشی - و دور از خویشی با پیامبر(ص) باشد - و جهنم را آفرید برای کسی که او را معصیت نماید هر چند قریشی زاده - و خویشاوند پیامبر(ص) - باشد) 4 بر این‌گونه روایات حکومت دارد .5
معنای حکومت این‌گونه روایات بر آن دسته روایات، این است که معیار و ملاک بهشت یا دوزخ رفتن، اطاعت و عصیان نسبت به دستور خداست و بس.
امام باقر(علیه‌السلام) برای بیان همین معیار، به واسطه جابر، پیامی به شیعیان خود فرستاد:
«یا جابر! بلّغ شیعتی عنّی السلام و أعلمهم أنّه لا قرابة بیننا و بین‌الله عزّوجلّ و لا یتقرّب إلیه إلاّبالطّاعة له، یا جابر! من أطاع الله و أحبّنا فهو ولینا و من عصی الله لم ینفعه حبّنا» 6
ترجمه: ای جابر! سلام مرا به پیروانم برسان و به آنها خبر ده که همانا هیچ قرابتی میان ما و خداوند متعال نیست و نمی‌توان به او نزدیک شد جز به واسطه فرمانبرداری از او، ای جابر! هر که خدا را اطاعت کند و ما را نیز دوست بدارد پس او دوست ماست و هر که خدا را معصیت کند دوستی ما هیچ سودی برای او نخواهد داشت).
در روایتی دیگر، بعد از توصیه به میانه‌روی و بیان همین معیار، فرمود: وای بر شما! فریب نخورید:
«ویحکم لاتغترّوا، ویحکم لاتغترّوا »7
نتیجه:
شرط قبولی اعمال و به تبع آن، برخورداری از نعیم اخروی، ولایت اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم اسلام) است که با وجود آن، مصونیت از گناه حاصل می شود و این بهترین معیار است برای آنکه مدعی دوستی با خاندان عترت است چه آنکه اگر کسی این ادعا را داشت و درعین حال دامنش به رجس گناه آلوده شد معلوم می شود در ادعای خودش صادق نبوده یا دست کم نسبت به ایشان کم علاقه بوده است.
پاسخ با نقل قول
