قائمشهر

[SENATOR]

شهرستان قائمشهر : با 10 درصد جمعيت استان و عمدتاًُ شهرنشين ، احتمالاً محل زندگي اقوام تپوري بوده و در متون تاريخي به نام جمنو ، چمنو ، جمنان ، علي آباد ، شاهي و قائمشهر خوانده شده و مراكز ديدني آن عبارتند از : تپه باستاني طالقاني ، برج آرامگاهي سيد محمد زرين نوا و سه تپه باستاني گردكوه جمنان ... كارخانجات نساجي قائمشهر از ديرباز معروف بوده اند. قائمشهر به لحاظ عبور ارتباط ريلي و جاده فيروزكوه و نزديكي به شهرهاي بابل و ساري از موقعيت ممتازي در استان برخوردار است. محصولات غالب كشاورزي آن، برنج و مركبات مي باشد.

قائم‌شهر مرکز شهرستان قائم‌شهر در استان مازندران است. حدود ۳۰۰ هزار نفر جمعیت دارد. شهر قائم‌شهر در ۳۶ درجه و ۲۸ دقیقه عرض شمالی تا ۵۲ درجه و ۵۳ دقیقه طول شرقی واقع شده است. این شهرستان هم چنان با شهرستان تاریخی سواد کوه همسایه می باشد
شهرستان قائم شهر در گذشته محل زندگی اقوامی به نام تپوری بوده که ساکنان اصلی مازندران را تشکیل می‌دادند؛نام قديمي اين شهرستان عشق آباد ؛قصر شيرين وعلي آباد بوده است كه حدود3300سال قدمت تاريخي آنست و بر اثر زلزله و سيل هاي متمادي ويران شده كه نمونه بارز آن شهر مدفون شده سريم در شهرستان سواد كوه مي باشد؛ قائم‌شهر حدود ۶۰ سال قبل روستایی به نام علی آباد بود که از توابع ساری به شمار می‌رفت و جمعیت آن چند صد نفر بود و روزهای چهار شنبه در آن بازار هفتگی برپا می‌شد. از سال ۱۳۰۸ به تدریج کارخانه‌هایصنعتی در این شهر احداث شد. و این عوامل و نیز احداث راه آهن سراسری موجبات توسعه آن را فراهم آورد.در سال ۱۳۱۴ علی آباد به شاهی تغییر نام یافت. در سال ۱۳۵۷ در جریان انقلاب اسلامی قائم‌شهر نامیده شد. از آثار تاریخی و اماکن مذهبی قائم‌شهر، می‌توان چندین امامزاده از جمله امامزاده محمد در جاده کیاکلا، آرامگاه شیخ طبرسی در دهستانبالا تجن و تپه‌هایباستانی به ویژه تپه باستانی گردکوه در جمنان را نام برد که همراه با پوشش جنگلی جنوب رودخانه‌ها و سواحل دریا،جاذبه‌های چشمگیری ایجاد کرده اند. نسبت به وسعتش پر تراکم‌ترین شهر مازندران به حساب می‌آید. علت این تراکم هم صنعتی بودن این شهر است.



وضعیت جغرافیایی

شهرستان قائم شهر بر حسب شواهد و قرائن موجود از جمله اماکن مذهبی نظیر امامزاده یوسف رضا و یا آرامگاه علامه فقیه شیخ طبرسی از سابقه دیرینه تمدن و فرهنگ قبل از قرن ششم هجری خبر می‌دهد و با توجه به سوابق موجود بنای اولیه این شهر در دوران قاجاریه با نام علی آباد نهاده شد که شامل قریه‌ای با واحدهای تجاری و مس*********** در حوالی میدان طالقانی امروزی و محله‌هایی در اطراف و روستاهای بزرگ نظیر چمنو(جمنان فعلی) قادیکلا(گودِزد محله) و کوچکسرا در حاشیه بوده است که بعد از انقراض دوران قاجاریه و آغاز حکومت رضا خانی به لحاظ موقعیت خاص منطقه‌ای (محل عبور کاروانهای تجارتی و زیارتی از استان‌های همجوار مانند تهران گیلان و خراسان). حکومت آن زمان را بر آن داشت که در شهر واحدهای صنعتی کوچک و بزرگ از قبیل کارخانجات نساجی و گونی بافی و چوب بری و شالیکوبی دایر نماید این مسائل باعث شد که مردم از اطراف و اکناف و سایر ولایات کشور به این سامان مهاجرت نمایند و نهایتا در سال ۱۳۱۳ علی آباد تبدیل به شهرستان شاهی شد و در این مقطع از زمان با احداث راه آهن سراسری و توسعه صنایع نساجی در این شهرستان کم کم به جمعیت و توسعه عمرانی و ساخت و ساز شهر افزوده شد. پس از انقلاب نام این شهرستان به قائم شهر تغییر یافت و امروز به عنوان یک شهرستان استراتژیک جغرافیایی از نظر ارتباطی اهمیت زیادی دارد. راه آهن سراسری در شمال وارد این شهر شده و سپس تا گرگان ادامه می‌یابد. راههای اسفالته این شهر از فیروزکوه و همچنین ازآمل به تهران متصل است. اشتغال مردم شهر بیشتر در امر صنایع ماشینی است. کارخانه‌های نساجی٬ گونی بافی٬ کنسرو سازی٬ فرش بافی٬ دستمال بافی حریر و پنبه پاک کنی در این شهر وجود دارد. ولی قابل ذکر است که بعلت عدم مدیریت صحیح سالیانی است که این شهر از رونق افتاده و کارخانجات ان رو به تعطیلی رفته مهاجرت معکوس از این شهر به جاهای دیگر شروع شده


مساحت شهرستان قائم‌شهر ۵/۴۵۸ کیلومتر مربع است که ۹۳/۱ درصد کل مساحت استان را به خود اختصاص داده است. شهرستان قائم‌شهر دارای ۲ شهر، ۲ بخش، ۶ دهستان، ۱۵۶ آبادی دارای سکنه و ۳ آبادی خالی از سکنه است.
طول و عرض جغرافیایی شهرستان قائم‌شهر این شهرستان بین ۳۶ درجه و ۲۱ دقیقه تا ۳۶ درجه و ۳۸ دقیقه عرض شمالی و ۵۲ درجه و ۴۳ دقیقه تا ۵۳ درجه و ۳ دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است. حدود شهرستان قائم‌شهر از جنوب با شهرستان سوادکوه از شمال با شهرستان جویبار، از مشرق با شهرستان ساری و از مغرب با شهرستان بابل هم مرز می باشد. ‌‌


منابع طبیعی و جنگلها
با توجه به اوضاع طبیعی شهرستان قائم شهر، بارش و رطوبت جهت ایجاد پوشش گیاهی فراهم است. البته پوشش گیاهی در تمام نقاط آن یکسان نیست زیرا تا ارتفاع ۲۰۰۰ متری که نفوذ رطوبت دریآی خزر از بین رفته و یآ به کمترین مقدار می‌رسد، از تراکم جنگل بسیار کم می‌شود و بمرور بجای جنگل مراتع جایگزین می‌شود. در شهرستان قائم شهر فصل خشک به طور کامل وجود ندارد جنگل: شروع جنگل قائم شهر از کوه پایه‌های البرز شمالی است که دارای حداکثر بارندگی است و میزان گسترش جنگل در گذشته به طرف دشت بیشتر بوده است که به مرور به منظور تهیه اراضی مزروعی، درختان جنگل کاملاً بریده شده اندو یا به صورت بقایای جنگل مخروبه با درختان پهن برگ دیده می‌شوند. به طور کلی جنگل‌ها در حاشیه جنوبی قائم شهر دارای تراکم بیشتری است و انواع درختان مانند: راش، ممرز، توسکا و کلهر ملج انجیلی و ... می‌توان دید پارک جنگلی تالار: پارک تالار یکی از پارکهای جنگلی معروف شهرستان قائم شهر است که این پارک در سال ۱۳۷۱ تأسیس شده و مساحت آن بالغ بر ۱۶۰ هکتار است. فرآورده‌های جنگلی عبارت است از: ذغال، چوب، هیزم، چوب آلات تبدیلی
این جنگل در ۱۰ کیلومتری قائم شهر قراردارد. و پوشیده از درختان آزاد، ممرز، توسکا، بلوط، اوجا، ملچ، عرعر، انجیر، ولیک، شمشاد، انار، بوته تمشک و.. با چشم اندازهایی بسیار زیبا و بدیع دارای امکانات بهداشتی و تفریحی مثل زمین فوتبال میباشد


موقعیت فرهنگی
ترکیب جمعیتی و ادغام قومیت‌های مختلف،در کنار سایر عوامل تاریخی، ارتباطی، صنعتی و غیره، موقعیت و خصوصیات فرهنگی ویژه‌ای به شهرستان قائم شهر اهدا نموده است.مردم این شهرستان که عموماً دارای مشاغل کارگری هستند همواره از نظر علمی و آموزشی دارای جایگاه ممتازی در استان هستند.این شهرستان از نظر درصد با سوادی مردم دارای رتبه اول در استان است. جمعیت افراد با سواد در قائم شهر ۸۳.۹ درصد بوده و همچنین این شهرستان از نظر تعداد دانشجوی رشته‌های مختلف بخصوص رشته‌های پزشکی و تعداد پزشکان به نسبت جمعیت دارای رتبه بسیار خوبی در استان و کشوراست. روستای کلاگر محله از روستاهای قدیمی این شهرستان است و بقعه سید درویش از اماکن زیارتی آن است.دبیرستان‌های این شهرستان بیشترین آمار قبول شدگان دانشگاههای دولتی را در بهترین رشته‌های مهندسی و پزشکی در کشور دارد و صندلی‌های بهترین دانشگاههای کشور در تصرف جوانان این شهر است .
فهرست روستاهای قائم شهر

اخته چی استرابادمحله اسیابسر افراکتی اهنگرکلا اوجی تالار بارفکلا بالاجنیدلاک پل بالارستم حاجی پازیک خیل پایین رستم خراطکلا خناردرویش دشتیان دوک دیوکلاسفلی دیوکلاعلیا ذیلت رضوانکلا زیارکلا سالدوزکلابالا سراجکلاپایین سمناکلا سنگ کتی سنگتاب شاهکلاسعیدکاشی شیرخوارکلا صلحدارکلا طالارپشت فوریجا قجرتپه کارتیج کلا کلاگرمحله کوشیکلا گوشتی کلا لاله زارکتی مری موسی کلا نجارکلاقدیم ولوند دهستان تالارپی کیاکلا بشل اودنگسر ساروکلا کوتنا کرچنک