آدم‌های سرگردان میان جهنم و بهشت!



آنچه می‌خوانید برگزیده‌ای از کتاب «یک عمر مسلمانی» به قلم سید محمد سادات اخوی است که برداشت و تدوینی نو از کتاب «مِعراجُ السَّعاده»، نوشته مرحوم «احمد نراقی » - دوره قاجار - می‌باشد.
توضیح مولف: در بخشهای «گفته‌اند»، دقیق، سخن معصوم را آورده‌ام و نهایت تغییر، تنظیم امروزی نثر ترجمه آن است؛ اما اگر جایی مفهومی را از کلام معصومان استخراج کرده‌ام به ادب و برای تمایز مخاطبان ارجمند میان کلام نارسای حقیر و عبارت بلند معصوم بزرگوار، پیش درآمد «گفته‌اند» را نیاورده‌ام و در انتهای جمله، «*» گذاشته‌ام تا مشخص شود که بخش مهمی از عبارت، برگرفته از کلام معصوم است. در بخش مرور صفتها نیز گاهی نویسنده ارجمند، صفتی را که در زمان خودشان بیشتر رایج بوده، در برگ‌هایی بیشتر آورده‌اند که حقیر، با توجه به زمان، محدودشان کردم.

امر به معروف و نهی از منکر، چند شیوه دارد:

اول، از درون بپذیری که از کار ناپسند کسی ناخوشنودی.
دوم، سعی کنی او را آگاه کنی؛ چون بسیاری از مردم، یا نمی‌دانند گناه می‌کنند یا اندازه و مجازاتش را نشنیده‌اند.
سوم، اگر دیدی حرفت را نمی‌پذیرد، تنهایش بگذاری تا در تنهایی، پشیمان شود.
چهارم، با شیوه‌های گوناگون زبانی، او را پشیمان کنی.
پنجم، وسایل و زمینه‌های مناسب را از او دور کنی تا نتواند گناه کند.
ششم، ممکن است با دانستن همه نکته‌ها، از سر لجبازی با خدا و آسیب رساندن به آداب دینی، با تو گلاویز شود... چاره‌ای جز تنبه او نداری.
هفتم، اگر وجود گناهکاری چنان شهر و اطرافیانش را فاسد کند که راهی جز اعدام او نماند؛ می‌توانی با اجازه از امام معصوم، اقدام کنی.
اگر کسی همه عمرش را عبادت کند و همه امورش را اصلاح کند و هیچ دلیلی برای رفتن به جهنم نداشته باشد... اما پدر و مادرش از او راضی نباشند؛ میان جهنم و بهشت، سرگردان می‌ماند.


دیدار خویشان

اگر همه امور زندگی‌ات منظم است، ایمانت را هم از دست نداده‌ای؛ اما فقیری و به هر دری می‌زنی، پریشانی‌ات اصلاح نمی‌شود، به دیدار خویشان و بستگانت برو که دیدار نزدیکان، کم کم فقر و آشفتگی‌ات را اصلاح می‌کند.(*)
*
ما با همین شیوه زندگی و دین‌داری ناتمام‌مان دچار مشکلیم... مراقب باش دیدار خویشانت را ترک نکنی که خداوند، کسی را که از خویشانش فاصله می‌گیرد، لعنت کرده و نمی‌گذارد فرشتگانش، امور او را اصلاح کنند.(*)
*
می‌دانی که وقتی می‌خواهی ارتباطت را با بستگانت ادامه دهی؛ بعضی از آنان نمی‌خواهند و ارتباط را قطع می‌کنند... مهم نیست، تو سماجت کن که خدا، تو را بیشتر دوست خواهد داشت.(*)

مقام پدر و مادر

یکی از قانون‌های خداوند در دنیا این است که اگر پدر و مادرت از تو دلگیر باشند؛ تا دلشان را به دست نیاوری، همه کارهایت گره خواهند خورد.(*)
*

اگر کسی همه عمرش را عبادت کند و همه امورش را اصلاح کند و هیچ دلیلی برای رفتن به جهنم نداشته باشد... اما پدر و مادرش از او راضی نباشند؛ میان جهنم و بهشت، سرگردان می‌ماند.(*)
*
گفته‌اند:
- روز قیامت که برسد؛ جز سه گروه، همه مرا خواهند دید: کسانی که مداوم شراب خورده‌اند... کسانی که بارها اسم مرا شنیده‌اند و صلوات نفرستاده‌اند و گروهی که نتوانسته‌اند پدر و مادرشان را راضی کنند- پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌و‌آل ‌و‌سلم).
*
هنگام جنگ با مشرکان بود که جوانی خود را به پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌ له‌و‌سلم) رساند و گفت:
- نمی‌دانم چه کنم... دوست دارم در کنار شما با دشمنان اسلام جهاد کنم و مادرم مضطرب است و اجازه نمی‌دهد.
پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌ له‌و‌سلم) پاسخ داد:
- برگرد که یک شب آرامش مادرت در کنار تو، از یک سال جهاد در راه خدا ارزشمندتر است.
*
- پدر و مادرم، کافرند و دینم را قبول ندارند... آیا باید به آنان هم خوبی کنم؟
- بله... حتی اگر پدر و مادری کافر باشند هم وظیفه داری هنگام زندگی، به آنان احترام بگذاری و پس از مرگ، خوبی‌هایت را به روحشان هدیه کنی- گفتگوی امام هشتم: حضرت علی بن موسی‌الرضا(علیه‌السلام) با یکی از علاقه مندان.
*
گفته‌اند:
خداوند حتی به یک نفر از ما اجازه نداده سه چیز را ترک کنیم: برگرداندن امانت به صاحبش(حتی اگر فاسد باشد)... وفا کردن به پیمان(حتی اگر طرف پیمان، فاسد باشد)... و احترام به پدر و مادر(حتی اگر فاسد باشند)- امام پنجم: محمد بن علی باقرالعلوم(علیه‌السلام) .
- نتیجه بی دقتی خودت را می‌بینی... روزی را در یاد داری که گوشت تازه‌ای را کباب کرده بودی و می‌دانستی که همسایه‌ات نیازمند و گرسنه است و بخشی از غذا را برای او نفرستادی؟

همسایه

اگر روزها را روزه باشی و شب‌ها را با عبادت بگذرانی اما همسایه‌ات را اذیت کنی، هیچ عبادت تو پذیرفته نخواهد شد.(*)
*
همسایگانت را محترم بدان؛ هر چند کافر باشند.(*)
یعقوب نبی(علیه‌السلام) پس از گم شدن یوسُفش، بسیار گریه کرد و وقتی فرزند دومش بِنیامین هم از مصر برنگشت، زبان به گله‌ای عاشقانه باز کرد و به خداوند گفت:
- خدایا!... آنقدر به خاطر یوسفم گریه کردم که چشمانم نابینا شدند؛ حالا بنیامین هم برنخواهد گشت؟!
خداوند پاسخ داد:
- نتیجه بی دقتی خودت را می‌بینی... روزی را در یاد داری که گوشت تازه‌ای را کباب کرده بودی و می‌دانستی که همسایه‌ات نیازمند و گرسنه است و بخشی از غذا را برای او نفرستادی؟
ایرادگیری


گفته‌اند:
- هر کس مؤمنی را به خاطر عیبی یا رخدادی سرزنش کند؛ تا پیش از مرگ، خودش دچار همان خواهد شد- پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌و‌آل ‌و‌سلم).
*
روز قیامت، پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌و‌آل ‌و‌سلم) که می‌داند امتش در طول زمان چه کرده‌اند، به خداوند می‌گوید:
- خدایا!... از تو خواهش می‌کنم بررسی اعمال امت مرا پیش چشم امت پیامبران دیگرت نکنی تا شرمنده مردم زمان نشوند...
خداوند مهربان، چنین پاسخ می‌دهد:
- ای حبیب من!... وقتی تو که بنده منی دلت نمی‌آید شاهد شرمندگی بندگانم باشی؛ من که آنان را آفریده‌ام چگونه شاهد باشم که حتی پیش تو هم شرمنده شوند... حسابشان را از تو هم پنهان می‌کنم.