به نام خدا




سوال :

من مي دانم خدا هست ولي در برخي مواقع برايم شک پيش مي آيد با اين که مي دانم خدايي هست لطفا علت آن را بيان کنيد؟



جواب:

قبل از پرداختن به پاسخ، لازم است اين نكته را يادآور شويم كه «شك و ترديد مقدمه‏اى براى رشد و كمال فكرى است». بنابراين از بروز آن نبايد نگران بود.



شك و ترديد انگيزه‏اى است كه موجب تلاش فكرى مى‏شود و آدمى را از نقاط تاريك، به وادى نور و روشنايى سوق مى‏دهد. پس بايد از اين انگيزه استقبال كرد و در جست و جوى راه كارهاى مناسب جهت حل مشكلات بود. البته اگر آدمى تسليم ترديدها بشود و براى رسيدن به حقيقت تلاش نكند، بديهى است كه در گرداب اوهام و ترديدهاى خويش غرق خواهد شد.



بنابراين از بروز اين حالت ـ كه تقريبا مسأله‏اى متناسب با سن شماست ـ نگران نباشيد و با برنامه‏اى منظم و حساب شده، به رفع ترديدها و كشف حقيقت بپردازيد.



مى‏دانيد كه فطرت آدمى حقيقت طلب است و تا آن را نيابد، آرام نمى‏گيرد. به گفته مولوى



كز نيستان تا مرا ببريده‏اند از نفيرم مرد و زن ناليده‏اند



سينه خواهم شرحه شرحه از فراق تا بگويم شرح درد اشتياق



هر كسى كو دور ماند از اصل خويش باز جويد روزگار وصل خويش



آدمى آن روز آرام مى‏گيرد كه جرعه‏اى از زلال حقيقت بچشد و حلاوت آن را در دل خويش احساس كند. حال چگونه بايد حركت كرد تا اين ترديدها برطرف شده و جاى خود را به اطمينان بدهد. به گفته بزرگان براى كشف حقيقت و وصول به آن، دو كار لازم است.



جوانان معمولاً در اين سنين درباره مسائل مختلف از جمله اعتقادات و باورهاى دينى خود دچار ترديد مى‏شوند و در صدد پيدا كردن دلايل منطقى و پشتوانه قابل قبولى براى آن‏ها هستند. آنان مى‏خواهند نظام فكرى و اعتقادى خود را تجديد بنا كنند و به آن استحكام فزون‏تر بخشند .از آن جا كه گاه گمان مى‏كنند باورهاى دينى‏شان بر تقليد مبتنى است، تصميم به اصلاح آن مى‏گيرند و مى‏كوشند با تحقيق و موشكافى درباره آن‏ها به ثبات فكرى دست يابند؛ چنين ترديدهايى كه فرد را به تحقيق وا مى‏دارد به مرحله يقين و علم مى‏رساند، خوب و پسنديده است؛ ولى به شرط آن كه همزمان با پديد آمدن آن، شخص به دنبال پاسخ باشد و در ترديد باقى نماند.



شك توقفگاه خوبى نيست؛ اما اگر آغاز حركت باشد، نيكو و شايسته است. اگر ترديدهاى شما از اين قبيل است، نگران نباشيد. بكوشيد با مطالعه و پرسيدن از استادان و كارشناسان، جنبه اعتقادى و فكرى خودرا تقويت كنيد و با عمل به دستورهاى دينى(مثل نماز و عبادات ديگر) و پايبندى بيش‏تر به آن‏ها، ايمان خود را مستحكم سازيد.



اگر ترديدهاى شما وسواس گونه است؛ يعنى بدون اختيار و به طور مكرر مطالبى به ذهنتان خطور مى‏كند - و قادر به قطع آن نيستيد - و شما را از فكر كردن درباره چيزهاى ديگر باز مى‏دارد، اختلالى است كه بايد درمان شود. اين اختلال اصطلاحاً «وسواس فكرى» نام دارد. در ذهن مبتلا يان به اين اختلال افكارى بيهوده، شرم آور يا وحشتناك به وجود مى‏آيد و در چرخه‏اى بى‏پايان پيوسته تكرار مى‏شود.



اگر ترديدهاى شما درباره باورهاى دينى از نوع وسواس فكرى است، نيازمند پى‏گيرى و تلاش بيش‏ترى است و توصيه مى‏شود با مشاوره‏اى حضورى با يكى از كارشناسان در اين زمينه(روان‏شناسان بالينى) به حل آن بپردازيد. در عين حال در اين نوشتار كوتاه نكاتى چند را به عرضتان مى‏رسانيم، اميد است مفيد و مؤثر واقع شود. در ابتدا لازم است به آثار و پيامدهاى سوء اين نوع افكار و تفكرات وسواس‏گونه توجه فرماييد و سپس با انجام راهكارهاى ارائه شده در جهت رهايى از آن گام برداريد. بخشى از پيامدهاى سوء وسواس فكرى عبارت است از



1. اتلاف عمر



2. حواس پرتى و ناتوانى در تمركز حواس‏



3. بازماندن از كارهاى اصلى مانند تحصيل علم و مطالعه



4. سست شدن باورهاى دينى



با توجه به زيان‏هاى ياد شده با رعايت دستورالعمل‏هاى زير قاطعانه به حل مشكل بپردازيد



1. تلقين به خود تلقين كنيد من به اصول فكرى‏ام كاملاً ايمان دارم و مى‏توانم ترديدهايم را رها كنم.



2. تغيير حالت هرگاه ترديد به سراغ شما آمد، مشت خود را محكم به زمين بكوبيد و با گفتن ذكرى مثل «لاحول و لا قوة الا بالله» تغيير حالت داده، از آن افكار رهايى يابيد و بى‏درنگ به كارى مشغول شويد يا به موضوعى ديگر بينديشيد.



3. به مچ دستتان كش نازكى ببنديد؛ هرگاه افكار ترديدآميز به ذهنتان آمد و شما را رنج داد، كش را بكشيد و رها كنيد. با احساس دردى شديد كه به شما دست مى‏دهد، از آن افكار خارج خواهيد شد.



4. زمان خاصى، مثلاً ساعت304 تا 454 بعداز ظهر، را به چنين افكارى، اختصاص دهيد و هر گاه در طول روز ترديد به سراغ شما آمد، به خودتان بگوييد زمان چنين افكارى فلان ساعت است. در آن زمان مشخص به ترديدها فكر كنيد و در طول زمان به تدريج(مثلاً روزى يك دقيقه) از زمان اختصاص داده شده بكاهيد تا به صفر برسد.


منبع Eshia.ir

موفق باشيد