آتشگاه قصران

[. : : H@med : : .]

آتشگاه قصران Ghasran Temple در استان تهران، شهرستان شمیرانات، مرز مشترک آهار و شهرستانک، واقع در روستای آهاراستودان زرتشتی بر روی یکی از ارتفاعات کوه توچال به نام کوه آهاروش که ارتفاع آن از سطح دریا حدود3120 متر است احداث شده است.

طول جغرافیایی آن 51 درجه 24 دقیقه و عرض جغرافیایی آن 35 درجه و 57 دقیقه و سی ثانیه است . آتشگاه از قله توچال کمتر از ده کیلومتر فاصله دارد و با چشم غیر مسلح به راحتی از توچال دیده میشود.
وجه تسمیه

این آتشگاه را در محل به نام «قصر دخترک» و «قلعه دخترک» و نام‌های ترکی «قزل ماما» و «قزماما» می خوانند و منظور از دختر و ماما در این نام‌ها احتمالاً ناهید و آتشگاه نیایشگاه آناهیتا بوده است.
مشخصات

آتشگاه در اصل دو طبقه بود، در پهنه ای به مساحت تقریبی 110 متر ساخته شده . در نزدیکی آتشگاه سه آبادی وجود داشته و زندگی آنها از راه پذیرایی زائران آتشگاه می گذشته و پس از خاموش شدن آتشگاه به تدریج محل خود را ترک گفتند و به دیه آهار مهاجرت کردند. آن سه آبادی که گویششان اکنون با گویش مردم آهار به هم در آمیخته است عبارتند از: شکراب، ده تنگه و لونک.

نکته: شکراب را به روزگار باستان ارنگیز و ارنگیزان (یعنی ارنگهٔ کوچک ) می نامیدند و نام مذهبی زرتشتی این آبادی به عهد پیش از اسلام آدریان و به لهجهٔ محلی اودریون بوده است .
افسانه محلی

دختر و پسر جوانی در روزگاران پیشین سخت عاشق یکدیگر بوده اند و با هم سر به کوه گذاشته اند و بدان نقطه رفتند و با شیر آهوان و سنگ و خاک کوه آن بنا را در آن نقطه دور از مردم جهت خویش بساختند و سال‌ها با عشق آتشین با دو ایزد ناهید و مهر که دو فرشتهٔ مونث و مذکر زرتشتی بوده اند زندگی کردند.
مسیرهای دسترسی

آتشگاه در شمال راه مالرو آهار به شهرستانک در ارتفاعی به فاصله ی320 متری از گردنه آهاربشم واقع است و به سبب صخرهای شنی، کوه و شیب تند آن این فاصلهٔ کم را پیاده درمدت یک ساعت به زحمت می توان پیمود.آتشگاه را به خط مستقیم ازسوی مشرق از ده آهار شش کیلومتر و نیم فاصله است که مسافت آن از راه مالرو و به سبب پیچ و خمهای کوهستان قریب دو کیلومتر بر ارقام مذکور افزوده است.