آخرین سفارش علامه طباطبایی


امروز کسی نیست که از علامه و مقامات علمی و معنوی اش بی خبر باشد. علامه را همه می‌شناسند و در عین حال و به اذعان برخی شاگردان بزرگ و موفق او، علامه هنوز ناشناخته است.

ابعاد زیبایی که با روح و جان یک عالم برجسته عجین شده و شخصیت او را به مجسمه ای از اخلاق و عرفان تبدیل می‌کند.
این انسانهای فرهیخته و بزرگ، پس از سالها ریاضت و مبارزه با نفس و مجاهدت‌های علمی، به انبوهی از معارف الهی تبدیل می‌شوند که گاهی یک سخن از بیاناتشان، کلیدی است که مشکل گشای بسیاری از سوالات و ابهامات می‌شود.
در این نوشتار کوتاه چند حکایت خواندنی از علامه خدمت شما کاربر عزیز ارائه می‌شود که هر کدام به نوبه خود، چکیده و عصاره سالها علم و معرفت و سلوک و معنویت این شخصیت برجسته است.
اذن استاد در ذكر

مرحوم علامه طهرانى (قدس سره ) از علامه طباطبایى (قدس سره ) نقل مى فرمودند: ذكر و ورد عبارت است از اذكار و اوراد لسانیه و كیفیت و كمیت آن منوط به نظر استاد است چه حكم دوائى را ماند كه بعضى را نافع و بعضى دیگر را مضر است و گاه اتفاق مى افتد كه سالك به دو ذكر مشغول مى شود كه یكى او را به كثرت توجه مى دهد و دیگرى به وحدت و در صورت اجتماع نتیجه هر دو خنثى مى گردد و نتیجه اى عائد نمى شود.
البته اذن استاد، شرط در اورادى است كه اذن عام در آن داده نشده است اما آنچه اذن عام داده شده اشتغال به آن مانعى ندارد. (1)
حضور قلب در نماز

در لحظات آخر عمر شریف علامه طباطبایى (قدس سره ) یكى از شاگردان خصوصى علامه مى گوید از ایشان پرسیدم چه كنم در نماز به یاد خدا باشم و حضور قلب داشته باشم ؟
براى شنیدن بیانات استاد، گوشم را نزدیك دهانش بردم ، چند بار فرمود:
توجه ، مراقبه ، توجه ، مراقبه به یاد خدا باش و خدا را فراموش نكن


آخرین سفارش علامه طباطبایى (ره )

علامه طباطبایى اهل مراقبه بود، یك وقت خدمت آن بزرگوار رسیدیم كه دستور العملى به ما بدهد فرمود: مراقبه و محاسبه این حالت را، شخص ‍ سالك باید از ابتداى سیر و سلوك تا انتهاء ملتزم باشد.
فرمود آخر شب ، قبل از خواب اعمالى را كه در روز انجام داده اید بررسى كنید.
هر یك از اعمالتان كه خوب بود خدا را براى آن حمد و سپاس گویید و توفیق انجام بهتر آن را در روز بعد از خداوند مسالت كنید.
اگر خداى ناكرده تقصیر و یا خطایى مرتكب شده بودید، فورا توبه كنید و تصمیم بگیرید كه دیگر آن را انجام ندهید. اگر دیدید خلاف هاى شما متعدد است تصمیم بگیرید فردا آن را كم كنید.
خلاصه فرمود: مراقبه و محاسبه باید همیشه باشد.
حتى در این اواخر كه نمى توانست درست حرف بزند یكى از رفقاء از ایشان خواسته بود توصیه هایى بفرمایید باز فرمود: مراقبه ، محاسبه . (2)
دین دارى بالاترین ریاضت
حضرت استاد حسن زاده آملى مى فرمودند كه : مرحوم علامه طباطبایى (قدس سره ) مى فرمودند: (( بزرگترین ریاضت دین دارى است )) . (3)
صفاى باطن و رویاى صالحه

شبى در قم در معیت حضرت استاد علامه آقا سید محمد حسین طباطبایى روحى فداه ، به سوى منزل آن جناب كه بیت المعمور این كمترین بوده است مى رفتیم ، در اثناى راه به من فرمود: قبل از آن كه به توجه بنشینى ، سوره متبركه (( و الضحى و الم نشرح )) را بخوان كه براى انتقال ، و صفاى باطن ، و رویاى صالحه در حال توجه بسیار مفید است . (4)

پی نوشتها:
1- رساله لب الباب . ص 145 - 146، به نقل از صراط سلوك . ص 107، جرعه هاى حیاتبخش ، ص 355، به نقل از صراط سلوك ، ص 108.
2- جرعه هاى حیاتبخش ، ص 351 - 350 به نقل از مجله حوزه ، شماره 55، ص 52 - 51
3- این سخن علامه طباطبایى اقتباس است از حدیث گهربار حضرت على (علیه السلام ) كه : (( الشریعه ریاضه النفس )) دستورات دین همان ریاضت نفس است ، هدایته العلم ، ص 231.
4- انسان در عرف عرفان واقعه 14، ص 34، استاد حسن زاده آملى .