همانگونه که مي دانيد پُرخوري و چاقي احتمال ابتلا به بيماري هاي مزمن مانند بيماري هاي قلبي-عروقي، افزايش چربي هاي خون، فشار خون بالا، ديابت، ناراحتي مفاصل و ... را افزايش مي دهد. همچنين باعث مي شود فرد از نظر ظاهري داراي هيکلي نامتناسب شود که هنگام حضور در جمع افراد ، از نظر رواني دچار اضطراب و ناراحتي گردد.
آيين اسلام نيز انسان را از پُرخوري نهي و اعتدال در خوردن غذا را توصيه کرده است. در اين مطلب تعدادي از روايات و احاديث مربوط به پيامبر اسلام (ص) و امامان شيعه را براي شما آورده ايم که همگي بر کم خوري تاکيد مي کنند. البته منظور از کم خوري که در اين روايات آمده است، لاغري نيست ، بلکه منظور مصرف غذا به قدر نياز و احتياج بدن( متعادل) است تا فرد داراي بدني سالم و تندرست باشد. زيرا در حال حاضر بعضي افراد جوان به منظور داشتن هيکلي لاغر (به اصطلاح مانکني) خيلي کمتر از حد نيازشان غذا مي خورند که اين کار باعث مي شود دچار کمبود مواد مغذي شده و در آينده دچار مشکلات جسمي مانند پوکي استخوان ، کم خوني ، سردرد مزمن ، ضعف و سرگيجه و .... شوند.
باتوجه به احاديث و روايات پايين مي توان گفت اگر هر فردي واقعاً به توصيه هاي بهداشتي و سلامتي قرآن و ائمه عمل مي کرد، ميزان بيماري ها ومشکلات جسمي و روحي خيلي کمتر از اين بود.
رعايت اعتدال در خوردن غذا و کم خوري غيراز تاثير بر سلامت جسمي افراد ، بر سلامت روحي آنها نيز موثر است. در اينجا تاثيرات جسمي کم خوري را با عنوان "فوايد ظاهري کم خوري" و تاثيرات روحي و معنوي آن را با عنوان "فوايد باطني کم خوري" براي شما بيان مي کنيم. اميدواريم با توصيه به اين رهنمودهاي گرانقدر، همواره از جسمي سالم و روحي پُرنشاط برخوردار باشيد.
امام علي (ع): زندگي را براي خوردن مخواه، بلکه خوردن را براي زندگي بخواه.
* پيامبر خدا (ص): اگر ساکنان خانه اي به مقدار کم غذا بخورند، خانه شان نوراني مي گردد. (المعجم الأوسط،ج5، ص229، ح5165عن أبي هريرة، کنزالعمّال، ج3، ص391، ح7093)
* پيامبرخدا(ص): هرکس که خداوند را بسيار تسبيح گويد و به بزرگي ياد کند و در عوض به مقدار کم بخورد و بياشامد و بخوابد، فرشتگان مشتاق او مي شوند. (تنبيه الخواطر، ج2، ص116)
* امام علي (ع) - در حکمت هاي منسوب به ايشان ــ : زندگي را براي خوردن مخواه، بلکه خوردن را براي زندگي بخواه. (شرح نهج البلاغة، ج 20، ص333، ح824)
* امام علي(ع) - در حکمت هاي منسوب به ايشان ــ : عاقل را بايسته است که به هنگام شيريني غذا، تلخي دارو را نيز به ياد داشته باشد.(شرح نهج البلاغة،ج20،ص272،ح 149)
فوايد ظاهري کم خوري:
الف ــ سلامت تن
پيامبر خدا (ص): مادر همه داروها، کم خوري است. (المواعظ العدديّة، ص 213)
امام علي (ع): کم خوري، مانع بسياري از بيماري هاي جسم مي شود. (غررالحکم، 6768 ،عيون الحکم و المواعظ ، ص 370، ح 6248)
امام علي (ع): خوراک را کم کن تا بيماري ها را کم کني. (غرر الحکم، ح2336)
امام علي (ع): هر کس خوراکش کم باشد، دردهايش نيز کم است. (غررالحکم،ح8409،عيون الحکم والمواعظ، ص455،ح8220)
امام علي (ع): کم خوري، مايه گرامي داشتن بيشتر خويش است و سلامت را بيشتر استمرار مي بخشد. (غررالحکم،ح 6819،عيون الحکم والمواعظ،ص 370،ح 6240)
پيامبر خدا (ص): مادر همه داروها، کم خوري است.
امام علي (ع): هر کس در خوردن به کم بسنده کند، سلامتش بيشتر مي شود و انديشه اش به سامان مي رسد. (غررالحکم ، ح8803، عيون الحکم و المواعظ ، ص 437 ،ح7559)
امام علي (ع): سلامت تن، از کمي غذا و کمي آب است. (تحف العقول ، ص 172، بشارة المصطفي،ص 25 کلا هماعن کميل بن زياد، بحارالأنوار،ج66، ص425 ،ح41)
امام رضا (ص): اگر مردم در خوردن به کم بسنده مي داشتند، بدن هايشان سالم بود. (بحارالأنوار،ج66، ص 425 ،ح 41)
امام رضا (ع) : بدن همانند زمين پاک و آماده براي زراعت است که اگر در آباداني و آب دهي به آن مراقبت شود، به گونه اي که آب، نه بيشتر از نياز به آن برسد تا آن را غرق کند و نه از اندازه کمتر باشد تا آن را به خشکي گرفتار سازد، آباداني اش استمرار مي يابد و خرّمي اش بيشتر مي گردد و کشت آن برکت مي يابد؛ امّا اگر از آن غفلت شود، به تباهي مي گرايد و علف هرز در آن مي رويد. بدن چنين حکايتي دارد و تدبير آن در خوراک و نوشيدني، چنين است.[پس،] سامان و سلامت مي يابد و عافيت در آن، ريشه مي گسترد. بنگر که چه چيز با تو و با معده ات سازگار است و تن تو با چه چيز نيرو مي گيرد و چه خوردني و نوشيدني اي براي بدنت سالم تر است، همان را براي خويش مقرّر بدار و خوراک خود گير. (بحار الأنوار،ج62، ص310)
امام علي (ع): هر کس در خوردن به کم بسنده کند، سلامتي اش بيشتر مي شود و انديشه اش به سامان مي رسد.
ب ــ شادابي چهره
پيامبر خدا(ص): برادرم عيسي، از شهري گذر کرد که در آن، مرد و زني به يکديگر فرياد مي کشيدند. پرسيد:« شما را چه شده است؟».
مرد گفت:اي پيامبر خدا! اين، زن من است و او را مشکلي نيست. زني درستکاراست؛ امّا دوست دارم از او جدا شوم.
عيسي گفت:« به هر حال، به من بگوي که او را چه مي شود؟»
مرد گفت: بي آن که کهنسال باشد، چهره اش بي طراوت است.
گفت: اي زن! آيا دوست داري ديگر بار، چهره ات پرطراوت شود؟».
زن گفت: آري.
به او گفت: « چون غذا مي خوري، از سير شدن حذر کن؛ زيرا اگر غذا بر سينه سنگيني کند و از اندازه افزون شود، طراوت چهره از ميان مي رود».
آن زن، چنان کرد و ديگر بار، چهره اش طراوت يافت. (بحارالأنوار،ج14، ص320،ح26)
ج ــ طول عمر
لقمان(ع): اگر خوراک انسان اندک باشد، زياد زنده مي ماند. (المواعظ العدديّة، 71)
فوايد باطني کم خوري را در مطلب بعدي به شما خواهيم گفت.