بسم الله الرحمن الرحیم

نگاه و لمس‏



نگاه و لمس به منظور معاينه و درمان‏

اگر پزشك مرد (در صورت نبودن پزشك زن) جهت معالجه و يا كارهايى از قبيل‏ تشخيص نبض، گرفتن خون و شكسته‏بندى ناچار شود به بدن نامحرم نگاه كند،

يا دست به بدن او بزند (و استفاده از دستكش و مانند آن، به منظور لمس غيرمستقيم، ممكن نباشد)، در اين صورت، لمس و نگاه اشكال ندارد(1).

البته اگر در چنين مواردى پزشك بتواند تنها با نگاه كردن و يا با لمس كردن مريض نامحرم را معالجه كند، بايد به همان نگاه يا لمس (آن هم به مقدار ضرورت)

بسنده كند و زيادتر از آن جايز نيست. در نگاه و لمسِ پزشك زن نسبت به مرد نامحرم نيز همين حكم جارى است(2).

اگر پزشك براى معالجه بيمار ناچار شود به عورت او نگاه كند، ... و چاره‏اى جز نگاه (مستقيم) به عورت او نباشد، اشكال ندارد(3).


مسائل كلى نگاه و لمس‏

نگاه مرد و زن نامحرم به يكديگر:

نگاه مرد يا زن به غير از صورت و دست(4) نامحرم‏ چه با قصد تلذذ و ريبه باشد و چه بدون آن، جايز نيست.

امّا نگاه به صورت و دست نامحرم با قصد تلذذ و ريبه جايز نيست ولى بدون آن جايز است(5)(6).

نگاه به محارم:

نگاه مرد يا زن به محارم خود بدون قصد تلذذ و ريبه جايز است، ولى با تلذذ و ريبه جايز نيست. نگاه به عورت با تلذذ و ريبه يا بدون آن جايز نيست(7).

نگاه به همسر:

نگاه مرد يا زن به تمام اعضاى همسر خود، با تلذذ و بدون آن، جايز است(8).

نگاه به همجنس (مرد به مرد، زن به زن):

نگاه مرد يا زن به هر عضوى از بدن‏ همجنس خود، با قصد تلذذ و ريبه حرام است. نگاه به غير از عورت او، اگر بدون قصد تلذذ و ريبه باشد، جايز است(9).


نگاه مرد به دختر نابالغ:

نگاه مرد به صورت، بدن (غير از عورت) و موى دختر نابالغ در صورتى كه از روى تلذذ و شهوت نباشد جايز است ولى بنابر احتياط مستحب جاهايى مثل

ران و شكم را كه معمولاً مى‏پوشانند، نگاه نكند(10).

نگاه زن به پسر نابالغ:

نگاه زن به پسرى كه بالغ نشده ولى خوب و بد را مى‏فهمد (به غير از عورت)، بدون قصد تلذذ و ريبه جايز است(11).

نگاه مرد به زن كافر:

نگاه به زن كافر(كتابى و غير كتابى) اگر بدون قصد تلذذ و ريبه‏ باشد جايز است؛ البته احتياط در اكتفا نمودن بر مواضعى است كه معمولاً آنها را نمى‏پوشانند(12).

نگاه به عورت:

نگاه به عورت ديگران حرام است اگر چه از پشت شيشه يا در آينه‏ و مانند آن باشد و احتياط واجب(13) آن است كه به عورت بچه‏اى كه خوب و بد را

مى‏فهمد نيز نگاه نكنند (14).

نگاه به عضو جدا شده از نامحرم:

نگاه به عضوى كه از مرد يا زن نامحرم جدا شده، جايز نيست و احتياط واجب آن است كه به موى جدا شده نامحرمنيز نگاه نكنند(15)،

ولى نگاه به دندان و ناخن كه جدا شده باشد، اشكال ندارد (16).

لمس:

لمس بدن نامحرم حتى دست و صورت، حرام است (17).


---------پاورقی----------------------------------------------------------

1- اراكى ره: اگر مرد براى معالجه زن نامحرم (با فرض نبودن زنى كه در كيفيت معالجه و تحمل درد با مرد مساوى باشد) ناچار شود كه او را نگاه كند و

دست به بدن او بزند، اشكال ندارد. (توضيح‏المسائل، مسأله 2255)

2- تحريرالوسيله، ج :، كتاب النكاح، فى‏الفروع المتعلقْ بالنظر، مسأله 2ٌّ

3- توضيح‏المسائل، مسأله 244

4- در تمام مسائل اين قسمت، منظور از دست، از سر انگشتان تا مچ دست مى‏باشد

5- گلپايگانى ر ه: نگاه كردن به صورت و دست آنان اگر به قصد لذت باشد حرام است، بلكه حرام بودن نگاه به‏ آنها بدون قصد لذت هم خالى از قوت نيست.

(توضيح‏المسائل، مسأله 244ّ)

6- تحريرالوسيله، ج 2، كتاب‏النكاح، فى‏الفروع المتعلقه بالنظر؛ عروْالوثقى، ج 2، ص 635، مسأله 31

7-8-9-10-11-12- همان

13- گلپايگانى و اراكى ره: حرام است كه به عورت بچه مميز (بچه‏اى كه خوب و بد را مى‏فهمد) نگاه كنند.

(گلپايگانى ره، توضيح‏المسائل، مسأله 2450؛ اراكى ره، توضيح‏المسائل، مسأله 2450)

14- توضيح‏المسائل، مسأله 2436.

15- گلپايگانى و اراكى ره: نظر به موى جدا شده اشكال ندارد. (عروْالوثقى، ج 2، ص 638، مسأله 45)چ

16- تحريرالوسيله، ج 2، كتاب النكاح، فى‏الفروع المتعلقْ بالنظر

17- همان