. مسئله: تراشيدن ريش و يا ماشين كردن آن اگر مثل تراشيدن باشد بنابر احتياط واجب جايز نيست و در اين حكم تمام مردان يكسانند و حكم خدا بواسطه مسخره مردم يا جوّ حاكم بر جلسه تغيير نمي كند.

پس تراشيدن ريش براي كسي كه اولِ تكليف اوست يا اگر ريش نتراشد مردم او را مسخره مي كنند و يا شب اولِ دامادي اوست و يا... چنانچه ريش بتراشد و يا طوري ماشين كند كه مثل تراشيدن ريش باشد بنابر احتياط واجب جايز نيست.
امام: توضيح المسائل، مسائل متفرقه ص‏26 و با استفاده از استفتائات، ج‏2، ص‏21 و 30.
تبريزى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2833.
خامنه اى: استفتاء.
فاضل: جامع المسائل، ج‏1،با استفاده از سؤالهاي 955، 956 و 957.

326. مسئله: تراشيدن بعض ريش حكم تراشيدن تمام ريش را دارد.
امام: استفتائات، (مكاسب محرمه)، سؤال 84.
بهجت: توضيح المسائل، مسائل متفرقه، مسئله 4.
خامنه اى: استفتاء.

در نتيجه: آقايان بنابر احتياط واجب نمي توانند قسمتي از ريش خود را بتراشند مگر به مقداري كه براي مرتب كردن ريش باشد.

327. سؤال: آيا تراشيدن موي زير گلو و روي گونه ها جايز است.
جواب: اگر به مقداري باشد كه صدق تراشيدن ريش نكند بلكه صدق مرتب كردن آن را بكند اشكالي ندارد.
امام، اراكى، تبريزي و خامنه اى: استفتاء.
بهجت: توضيح المسائل، مسائل متفرقه، مسئله 4.
فاضل: جامع المسائل، ج‏2، با استفاده از سؤال 755.
گلپايگانى: با استفاده از ارشاد السائل،، 369 و استفتاء.

328. سؤال: مقرر بفرماييد كه حد ريش چه اندازه است كه از آن كوتاهتر نباشد.
جواب: به قدري باشد كه عرفاً بگويند ريش دارد، كافي است.
امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، فاضل و مكارم: استفتاء.
گلپايگانى: مجمع المسائل سؤال 17 .

329. مسئله: تراشيدن سبيل اشكالي ندارد.
امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.

------------------------------------------

163. سؤال: كوتاه كردن زن موي خود را بطوري كه شبيه مرد شود و يا بلند گذاشتن مو براي مرد بطوري كه شبيه زن شود، حكمش چيست.
بهجت: كوتاه كردن مو اشكالي ندارد. استفتاء.
فاضل: اگر تشبه زن به مرد يا مرد به زن محسوب شود، جايز نيست. جامع المسائل، ج‏2، سؤال 1071.

166. سؤال: آيا مردها مي توانند صورت خود را با لوازم آرايش خانمها زينت كنند و يا مانند خانمها زير ابرو بردارند.
بهجت: تزيين هر يك از زن و مرد به زينت ديگري حرام است. توضيح المسائل، مسئله 711.
سيستانى: اگر مردان خود را به هيئت زنان درآورند بنابر احتياط واجب جايز نيست. استفتاء.
فاضل: اگر تشبه زن به مرد يا مرد به زن محسوب گردد جايز نيست.
جامع المسائل، ج‏2، سؤال 1071.
گلپايگانى: اشكال دارد. استفتاء.

احكام زينت

128. سؤال: مراد از زينت چيست.
جواب: هر چيزي كه عرفاً زينت محسوب گردد و مردم به آن زينت بگويند.
امام: با استفاده از استفتاء از كتاب احكام بانوان، سؤال 7، ص‏19.
اراكى، بهجت، سيستانى، خامنه اى، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.
فاضل: جامع المسائل، ج‏1، سؤال 1707.

129. سؤال: اگر بانوان سرمه را نه براي زينت بلكه به خاطر فوايدي كه از نظر طبي در آن وجود دارد بزنند در اين صورت بازهم در مقابل نامحرم بايد آن را بپوشانند.
جواب: اگر عرفاً زينت محسوب شود بايد بپوشانند، قصد زينت داشته باشد يا نه.
امام: استفتاء از كتاب احكام ازدواج، ص‏195.
اراكى، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.
فاضل: جامع المسائل، با استفاده از سؤال 1707.

130. سؤال: آيا شرعاً زني كه مشخص است ابروانش را برداشته براي رعايت اصول حجاب كامل حتماً بايد آن را بپوشاند يا مي تواند آن را نمايان كند.
جواب: بايد بپوشاند.
امام: استفتاء از كتاب احكام ازدواج، ص‏195.
اراكي و گلپايگانى: استفتاء.

131. مسئله: خانمها مي توانند همان قسمتي از صورت يا دست خود را كه زينت كرده اند بپوشانند و پوشيدن بقيه صورت واجب نيست.
امام، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.

بنابراين: اگر خانمي مثلاً فقط زير ابروي خود را برداشته است مي تواند با پوشيدن مقنعه يا چادر تا قسمت زيرابروي خود را بپوشاند و در صورتي كه بقيه صورت زينت ندارد باز گذاشتن آن اشكالي ندارد.

توجه: داشتن النگو، دستبند، انگشتر (اگر چه حلقه ازدواج باشد) بلند كردن ناخن، لاك زدن، حنا گرفتن، بعضي ساعتهاي مچي كه براي زينت استفاده مي شود، پوشيدن بعضي دستكشهاي توري براي زينت، همگي از زينتهاي دست هستند و بايد آنها را از نامحرم بپوشانند.

و همچنين سرمه كشيدن، برداشتن ابرو، گذاشتن مژه مصنوعى، استفاده از هر نوع لوازم آرايش، گذاشتن حلقه براي بيني (كما اينكه در برخي مناطق رسم است) گوشواره و يا هر چيز ديگري كه عرفاً بدان زينت بگويند همگي از زينتهاي صورت محسوب مي گردد و بايد ازنامحرم پوشيده شود.

132. مسئله: در مسئله پوشش وجه و كفين، در صورت داشتن زينت از نامحرم، فرقي بين نامحرم ها نيست چه فاميل نزديك باشند و چه غريبه.
امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.

در نتيجه: خانمها بايد در مجالس وميهمانيهاي فاميلي و يا غير آن، يا وجه و كفين خود را از نامحرم بپوشانند ويا از زينت كردن آن پرهيزكنند.

136. سؤال: آيا فرقي بين آرايش كردن هست يعني اگر كسي بسيار بد زينت كند مثلاً مطابق رسومات خودشان به آن زينت بگويند و حال آنكه براي عده اي ديگر نه فقط زينت نيست بلكه براي آنها زشت هم هست آيااينگونه زينتها نيز بايد از نامحرم پوشيده شود.

جواب: زينت كردن، به زشتي و زيبايي نيست و هرچه كه عرفاً بدان زينت بگويند بايد از نامحرم پوشيده شود.
امام، اراكى، بهجت، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.
فاضل: جامع المسائل، ج‏1، سؤال 1707.

137. سؤال: آيا عطر زدن و يا خوش بو كردن به وسيله مواد و مايعات ديگر براي آقايان و بانوان در صورتي كه بوي آن به مشام نامحرم برسد اشكال دارد.
جواب: عطر زدن اشكال ندارد ولي اگر عطر زدن بانوان موجب مفسده و تحريك باشد جائز نيست.
امام: استفتاء از كتاب احكام ازدواج، ص‏194.
اراكي و خامنه اى: استفتاء.

138. مسئله: بنابر احتياط واجب خانمها بايد موهاي مصنوعي كه به موي خود وصل كرده باشند يا كلاه گيس به سر گذاشته باشند را بپوشانند. اگر چه موي وصل شده موي مرد يا زن باشد.
امام، اراكى، فاضل و گلپايگانى: عروه، (ستر و ساتر)، مسئله‏1.
خامنه اى: استفتاء.

139. سؤال: آرايش نمودن زن براي غير همسر در بعضي مجالس زنانه مثل عروسي يا ميهماني زنانه چه حكمي دارد.
جواب: در صورتي كه نامحرم او را نبيند اشكال ندارد.
امام: استفتاء از كتاب احكام ازدواج، ص‏188.
امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.
تبريزى: صراط النجاة، سؤال 883.