شیروان

درباره تاریخ قبل از اسلام این شهر و مردم آن، به طور دقیق و واضح، در كتب تاریخی ذكری به میان نیامده است. اما با توجه به قبور زرتشتی و آثار و ابنیه تاریخی موجود در نقاط مختلف شهرستان و وجود آبادی های نسا، تفتازان و آستاونه كه با حدود و موقعیت شیروان فعلی تطبیق می‌كنند، همچنین با تحقیق و كاوش در آثار باقی‌ مانده در روستاها و آبادی های قدیمی، می‌توان گفت این منطقه قبل از اسلام مسكونی بوده و دارای قدمت طولانی است. در دوران طاهریان، صفاریان و سامانیان، با اینكه ذكری از نام شیروان نیامده؛ لیكن از بعضی قراین پیداست كه این شهر به صورت قصبه ای پابرجا بوده است. قبور گورستان قدیمی شیروان با تاریخ حكومت این سلسله ها مطابقت دارد. سلطان محمود غزنوی در لشگركشی خود به هندوستان؛ یك شبانه روز در حد فاصل ورگ-رزمغان توقف كرده بود، که این محل هنوز هم در میان مردم شیروان به تخت سلطان محمد معروف است. از نظر تاریخی، رونق شهر شیروان با دوره فرمانروایی خوارزمشاهیان مربوط است. بقعه امام زاده سلطان محمدرضا (ع) در شیروان از بناهای این دوره است. در حملات گوركانیان؛ این منطقه آسیب فراوان دید و كشتار فراوانی در آن صورت گرفت. در دوران صفویان، مهم ترین واقعه ای كه در این شهر روی داد، كوچاندن چهل هزار خانوار عشایر كُرد به این منطقه بود كه برای مقابله با حملات ازبک ‌ها، توسط شاه عباس انجام یافت. این شهر در دوران حكومت قاجار یكی از مناطق مهم درگیری های حكام محلی بود. شهر شیروان در سال 1308 بر اثر زلزله به كلی ویران شد و پس از دو سال، بار دیگر با اسلوب جدید شهر‌سازی تجدید بنا گردید.
از آثار و دیدنی هایی که در این شهر قرار دارد می توان به موارد زیر اشاره نمود:
ییلاق زوارن (28 كیلومتری جنوب غرب شیروان)،
ییلاق اوغاز (45 كیلومتری شمال شرق شیروان)،
ییلاق گلبل نامانلو (70 كیلومتری شمال شرق شیروان)،
منطقه حفاظت شده گلول (70 كیلومتری شهر شیروان)،
غار پوستین دوز (6 كیلومتری شمال شرق روستای لوجلی)،
غار كافر قلعه (5 كیلومتری جنوب غرب روستای گلیان)،
آرامگاه تیموری (6 كیلومتری شیروان)،
امام ‌زاده حمزه رضا (6 كیلومتری شیروان) و
بقعه شیخ رشید‌الدین محمد (24 كیلومتری جنوب غرب شیروان).

آبشاری در شیروان