پیرمرد عدالت "استاد میر مصطفی عالی نسب"

[soheil_g]

می گفت بدون بسم الله هیچ کاری را آغاز نکردم.
همه چیز برایش توحیدی بود. نسبتی داشت عالی از تبار علوی.
قلبش برای انقلاب می تپید. عاشق روح الله بود و عامل و عالم به فرامینش.
پدر صنعت می گفتندش. به «اقتصاد اسلام» معتقد بود و متعصب به «اقتدار ملی».
روزگاری «صنایع نفت سوزش»، نفت ملی را آفرید و روزگار دیگر «تدابیر فقرسوزش» اقتصاد جنگ را ره ساخت. ضد فقر بود. اما فقرا را دوست داشت. به پابرهنگان عشق می ورزید و به میراث داران انقلاب وفادار. زاغه نشینان و بیغوله نشینان را دهک پایین درآمدی نمی دانست و برای کوخ نشینان قداستی از جنس گفتمان روح الله قائل بود.
سیدمصطفی عالی نسب، الگوی اقتصاد ملی بود. آرمان انقلابی مردان خدمت و عدالت. عدالت را علماً می دانست و عاملا پی می ساخت.
روزگاری دهها برابر هژبر یزدانی ها ثروت داشت و پایان عمر تنها خانه ای به قدر عافیت داشت که آن نیز به نام ضعفا بود.
مدرسه ساز پرتلاش دیار بی بضاعتان بود.
سالانه حداقل 50 مدرسه به دستان توانمند و با دل دردمند این پیرمرد ساخته می شد.
اقتصاد را جدای از اجتماع و فرهنگ و تمدن نمی گفت و نمی فهمید.
اسلام را تنها یک متغیر دراقتصاد نمی دانست و به دنبال «اقتصاد اسلام» بود و نه حتی «اقتصاد اسلامی». خروشی از عدالت و قیامی بود برای احیای فرهنگ خمینی.
توسعه توحیدی، مکتب و مرام تاریخیش بود.
اقتصاد ملی و اسلامی پیام روح بخش انسانیش و عدالت و صلابت جان زندگی پربرکتش بود.
عالی نسب در اوج سادگی وسلامت زیست و در نهایت مظلومیت رفت.
انقلاب به امثال سیدمصطفی عالی نسب و حاج عبداله والی فخر می کند تا «دولت خدمت» به همت سیرت این بزرگان اقتدا کند.
و در آخر این تاریخ است که بر ساحت انسانیت و بشریت، نام آوری سیدمصطفی ها و حاج عبداله ها را حک می کند. علاالدین، سماور و چراغ عالی نسب از یادگارهای آن پیر عاشق است که چون سمبل همت و استقامت و تلاش درذهن تاریخی این سامان و مردمان باقی مانده است.
یاد ونامش گرامی و روحش با اولیاء خدا قرین باد.
---------------------------------------------

استاد میر مصطفی عالی نسب علاوه بر فعالیت در بخش صنعت ایران در نقاط عطف تاریخی و سرنوشت ساز کشور، از جمله نهضت ملی مبارزات انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس، حضور فعال داشته و همچنین نقش مهمی در تدوین سیاست های اقتصادی دوران جنگ تحمیلی داشت و توانست در این دوران، خدمات ارزنده ای را به کشور ارایه کند. وی که از نزدیکان و همفکران علامه امینی، آیت الله بروجردی، آیت الله دکتر بهشتی و استاد محمدتقی جعفری بود، به همراه جمعی از همفکران خویش مدارس متعددی در مناطق محروم روستایی احداث کرده است
عالی نسب در دولت آیت الله مهدوی کنی، شهید باهنر و مهندس میرحسین موسوی به عنوان مشاور شورای اقتصاد و مشاور اقتصادی رییس جمهور و نخست وزیر فعالیت کرده است. قبل از انقلاب نیز از اطلاعات اقتصادی وی در محافل مختلف اقتصادی از جمله بانک مرکزی استفاده می شد. نزدیکان او معتقدند عالی نسب هم از نظر دانش نظری و هم از نظر دانش علمی در سطح بالایی قرار داشته و در واقع دانش و تجربیات علمی وی از تمام کسانی که عهده دار امور اقتصادی کشور هستند ،بیشتر بوده و کمتر کسی است که در این مساله تردید داشته باشد و یا آن را مورد نقد قرار دهد.
وی در کمیته استقبال امام(ره) نیز فعالیت داشته و به همراه جلیل خسروشاهی هر کدام 500 هزار تومان نذر کرده بودند تا هواپیمای امام(ره) صحیح و سالم به زمین بنشیند. او پس از انقلاب به عضویت شورای طرح های انقلاب نیز درآمد و علاوه بر این که از اعضای هیأت مؤسس سازمان صنایع ملی بود، به عنوان مشاور چند تن از وزیران اقتصادی نیز فعالیت می کرد، به طوری که حتی مرحوم بازرگان تأکید داشته که وی مسوولیت وزارت امور اقتصادی و دارایی را به عهده بگیرد، اما به مهندس بازرگان اعلام کرده که اگر وزیر شود فقط باید به کارهای همان حوزه بپردازد و نمی تواند در نهادهای دیگری مانند شورای پول و اعتبار، شورای اقتصاد، سازمان صنایع ملی و غیره فعالیت کند و به همه ارکان اقتصادی نظام جمهوری اسلامی کمک های فکری داشته باشد.
پس از گذشت تنها چند روز از پیروزی انقلاب اسلامی بحران بزرگی در شرکت ایران ناسیونال (ایرانخودرو فعلی) به وجود آمده بود و با اصرار فراوان دولتمردان با حفظ تمام سمت ها در نهادهای اقتصادی به عنوان مدیرعامل این شرکت نیز منصوب شد تا بحران به وجود آمده را برطرف کند.
عالی نسب در جایی اعلام کرده، با راه اندازی دوباره شرکت ایران ناسیونال حدود صد مورد نامه تهدید به قتل دریافت کرده ولی با این وجود در سال 58 به دلیل افزایش کیفیت محصولات این شرکت، پیکان 58 به مدل عالی نسب معروف شد.
عالی نسب تا زمان نخست وزیری شهید رجایی تمام این مسوولیت ها را به عهده داشته و رابطه بسیار دوستانه و قدیمی بین آن ها وجود داشته و از این حیث شهید رجایی از وی خواسته است با وجود تمام مسوولیت های قبلی به عنوان مشاور اقتصادی نخست وزیر به وی کمک کند. عالی نسب نیز به دلیل شرایط خاص آن دوره در محل نخست وزیری استقرار یافت تا بتواند همفکری بیشتری با شهید رجایی داشته باشد. عالی نسب از جمله کسانی بود که در آن دوره به همراه بهزاد نبوی برای ملاقات نخست وزیر نیاز به وقت قبلی نداشتند به طوری که شهید رجایی در جایی گفته بود; «حتی اگر من در جلسه سری هم باشم و این دو نفر نیاز پیدا کنند که با من دیدار کنند، ایرادی ندارد، چون من چیزی ندارم که از آقای _عالی نسب پنهان کنم. بنابراین ایشان اجازه دارند اگر اراده کردند در جلسات سری هم من را ببینند..» از جمله عرصه های حضور فعال او در مشکلات اقتصادی می توان به شوک معکوس نفتی سال های 64 و 65 اشاره کرد. این اتفاق در هیاهوی جنگ تحمیلی به وجود آمده بود و درآمد ارزی ایران را به حدود شش میلیارد دلار رسانده بود. عالی نسب هر روز از ساعت 9 صبح به ساختمان نخست وزیر می آمد و تا ساعت 23 یا 24 شب فعالانه در تمام جلسات شرکت می کرد و در تمام صحنه های تصمیم گیری نیز حضوری فعال داشت.
در همان دوران جنگ نیز شوک دیگری به اقتصاد ایران وارد شد، به طوری که از طرفی عرضه کل اقتصاد به سمت کاهش متمایل شد و از سوی دیگر دولت به صورت اجتناب ناپذیری باید برای تأمین مخارج جنگ اقدام به انتشار اسکناس بدون پشتوانه میکرد که در نهایت استمرار جنگ و تأمین مایحتاج مردم زمینه بروز ناهنجاری های تغذیه ای و بهداشتی را فراهم می کرد که به پیشنهاد شهید بهشتی مسوولیت اجرایی این امر به عالی نسب واگذار شد.
عالی نسب همچنین عضو هیأت 15 نفری مشاوران اقتصادی دکتر مصدق بوده و در زمان تحریم واردات از انگلیس، وی مسوولیت راه اندازی شرکتی به نام صنایع نفت و گازسوز را برعهده گرفت، ضمن آن که حمایت تعرفه ای دولت مصدق را مبنی بر ممنوعیت ورود کالا در راستای افزایش بهره وری، کاهش ضایعات و ایجاد رقابت نپذیرفت و در زمان کودتا به نشانه اعتراض به دولت کارخانه خود را تعطیل کرد.
عالی نسب تمام مکاتب اقتصادی را مطالعه کرده بود و از زمان رضا شاه در زمینه مسایل اقتصادی فعالیت داشته است. تاثیر حضور وی در دولت های بعد از انقلاب به حدی بوده است که مهندس میرحسین موسوی گفته بود اگر عالینسب نبود، ایران در زمان جنگ از نظر اقتصادی شکست می خورد و سقوط می کرد. موسوی این سخنان را چندین بار در جاهای مختلف عنوان کرده است. به نظر می رسد، تفکرات عالینسب در مباحث اقتصادی دولت های گذشته جایگاه ویژه ای داشته است، به طوری که روغنی زنجانی گفته است، میرمصطفی عالینسب برای دولت میرحسین موسوی نقش «انگلیس» را داشت.
در زمانی هم که آیت الله خامنه ای به ریاست جمهوری رسیدند، عالینسب مأمور تشکیل شورای صادرات غیرنفتی شد. او هم این شورا را به سرعت تشکیل داد و برنامه ای را برای توسعه صادرات غیرنفتی تدوین و به رییس جمهور ارایه داد. عالی نسب در عین حال نزد امام (ره) جایگاه ویژه ای داشته است، به طوری که هر وقت تصمیمات شورای اقتصاد به امام (ره) عرضه می شد در مواردی می گفتند، اگر نظر عالی نسب هم این گونه است ایرادی ندارد. زمانی هم که روس ها قرار بود، ذوب آهن اصفهان را احداث کنند، از نجف خبر آورده بودند که امام (ره) از عالی نسب خواسته اند تا نظرش را در این خصوص اعلام کند که این مسأله نیز نشان از اعتماد امام (ره) نسبت به مرحوم عالی نسب بود. وی طرح 180 جلدی آمایش سرزمین را نیز مطالعه کرده و برای روستاهای ایران حدود 35 هزار فیش صادر کرده بود که شامل اطلاعاتی در رابطه با امکانات، محرومیت ها و وضعیت بهداشتی و آموزشی روستاها بود.
میرمصطفی عالی نسب در سال 1296 هجری شمسی در تبريز به دنیا آمد و تحصیلات آکادمیک خود را در زمینه حسابداری صنعتی پیشرفته گذرانده بود و طی سال های 1314 - 1316 مطالعات خود را در حوزه اقتصاد اسلامی و سپس مطالعات مکاتب اقتصادی انجام داده بود. کتاب خاطرات وی در 300 صفحه به نام «پرچم دار اقتصاد ملی» به چاپ رسیده است.