اسماعیل حسن‌زاده، رئیس کمیته انضباطی در گفت‌وگو با سایت فدراسیون فوتبال درباره عملکرد این کمیته صحبت کرد. متن کامل این مصاحبه به شرح زیر است:

همانطور که می دانید ریاست کمیته انضباطی یکی از حساس‌ترین پست‌های فدراسیون فوتبال است که تصمیمات سرنوشت سازی می گیرد. شما با چه ذهنیتی وارد فوتبال شدید؟
من از پشت میز قضا به فوتبال نیامده ام و ذهنم از اوضاع فوتبال کشور هیچگاه خالی نبوده است. بیست سال است به دلیل علاقمندی و فعالیت‌های متعدد، این فوتبال را از نزدیک می‌شناسم و برای کمیته انضباطی‌اش برنامه دارم. در طول پانزده،‌ شانزده سال که در فوتبال استان گیلان کار کردم، روسای متعددی بر مسند هیئت فوتبال استان آمدند و رفتند که تجربه کار با تمامی آنها را دارم. الفبای کار قضاوت و داوری، عدالت‌محور بودن آن است و باید همیشه حق‌ را گفت حتی زمانی که به نزدیک‌ترین شخص انسان ضربه بزند. پاکی و زلالی کار قضاوت در استقلال آن است. لذا اگر ما می‌خواهیم کار درست و دقیقی در کمیته انضباطی انجام دهیم، نباید اجازه دخالت به هر شخص یا نهادی را در کار قضا داد. ما برای پیشبرد کارها برنامه ارایه کردیم و معتقدیم اگر تمام امور براساس برنامه جلو رود، خود به خود، اجازه دخالت شخص یا دستگاهی در کار داده نمی‌شود.

در این مدت چه کارهایی در کمیته انضباطی انجام دادید؟
اعزام ناظرین انضباطی به مسابقات حساس لیگ حرفه ای، آزادگان و فوتسال، برگزاری جلسه روسای کمیته‌های انضباطی استان‌های سراسر کشور،‌ تدوین آیین نامه جدید انضباطی « 2 بار»، حضور در کلیه جلسات قرعه کشی لیگ های دسته اول، دوم، سوم، فوتسال، جلوگیری از فعالیت های فوتبالی تیم های بدهکار در زمان نقل و انتقالات،‌ ارجاع پرونده‌های مالی مربوط به لیگ های آزادگان، فوتسال، بانوان و زیرگروه ها به کمیته های انضباطی استان‌ها،‌ اجرای احکام معوقه، تجدیدنظر پرونده های کمیته انضباطی استان ها، ‌پاسخگویی تلفنی به سؤالات قانون قضایی همکاران در کمیته های انضباطی سراسر کشور، ‌تشکیل جلسه جهت تعیین راهکارهای پرداخت دیون باشگاه ها با حضور دبیر کل، ریاست سازمان لیگ، سرپرست حراست، ریاست سازمان لیگ آزادگان و اعضاء کمیته انضباطی از جمله کارهایی بوده که انجام داده ایم. البته دوست دارم درباره برنامه های آینده هم صحبت کنم.

دقیقا ما هم می‌خواستیم این سوال را از شما بپرسیم...
ارائه طرح ارتقاء ساختار کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال به شرح زیر را داده ایم که شامل ارتقاء ساختار کمیته انضباطی در ارکان کشوری و استانی و شهرستانی آن است که خودش شامل احیاء کامل تشکیلات قانونی کمیته های انضباطی، ‌ارتقاء وضعیت دبیرخانه کمیته انضباطی، فعال سازی واحدهای استانی و شهرستانی غیرفعال، تجهیز و تقویت لجستیک کمیته های انضباطی، دعوت از صاحب نظران و علاقمندان واجد شرایط همکاری با کمیته ها، تشکیل همایش های فصلی با حضور روسای کمیته های انضباطی سراسر کشور و حضور در مراکز استان‌ها و بررسی مسایل و مشکلات انضباطی فوتبال استان‌ها می شود.

پس قصد سازماندهی دارید...
بله. می خواهیم ساماندهی به سیستم اطلاع رسانی و ابلاغ و اعلام کمیته انضباطی و پرهیز از رسانه ای شدن امور کمیته انضباطی را به این شرح پیش ببریم که با اجتناب از مصاحبه با ارباب جراید با شعار (کار خودرا نشان ندهیم بلکه نتیجه کار را نشان دهیم) از طریق سخنگوی کمیته انضباطی و سایت رسمی فدراسیون فوتبال اخبارمان را اعلام کنیم. ضمن اینکه تشکیل جلسات کمیته در محیط مناسب و آرام و متین در دستور کارمان است. ضمن اینکه شناسایی عوامل باشگاه ها و تنظیم شناسنامه حرفه ای و تشکیل میز آمار و ارقام کمیته انضباطی هم در برنامه های آینده ما قرار دارد.

برای متخلفین هم شناسنامه ایجاد می‌کنید؟
بله، ما برای ایجاد سیستم شناسنامه انضباطی برای متخلفین را راه اندازی خواهیم کرد که شامل ثبت و ضبط مکانیزه اسامی متخلفین در سراسر کشور، درجه بندی لیست متخلفین پس از اجرای محکومیت، سامان بخشی به مکانیسم تخفیف و عفو و بخشش و همینطور انعکاس قانونی تخلفات به مبادی فوتبالی ذیربط است.

چطور بر کار نظارت باشگاه‌ها نظارت می‌کنید؟
همکاری و نظارت قانونی در امور انضباطی باشگاه‌ها به این صورت است که نظارت بر تدوین آیین نامه انضباطی داخلی باشگاه ها، پیشنهاد برگزاری جلسات آموزش انضباطی در باشگاه‌ها، تدوین آیین نامه انضباطی داخلی برای الگو برداری باشگاه ها در دستور کار است و به همین دلیل هم برگزاری جلسات تشریک مساعی با مسئولین انضباطی باشگاه ها را در نظر داریم.

برنامه‌ای برای برگزاری دوره های آموزش مبانی انضباطی ندارید؟
چرا، اتفاقا توجه جدی به آموزش انضباطی در جامعه فوتبالی داریم که شامل تهیه و توزیع بروشورهای انضباطی، آموزش تماشاگران و برگزاری همایش های انضباطی و کارگاه ها برای باشگاه‌ها و بازیکنان و مدیران و حتی خبرنگاران را هم در دستور کار قرار داده ایم.

برای اصلاح و ارتقاء قوانین انضباطی برنامه ای ندارید؟
باید قوانین انضباطی به روز شود و با توجه به اسناد انضباطی مراجع بالادستی مانند فیفا و ای اف سی تغییراتی در آیین نامه کمیته انضباطی بدهیم. ما می خواهیم به سوالات جدیدی که در حوزه انضباطی مطرح می شود پاسخ دهیم و حتی تحقیقات میدانی در امور انضباطی انجام شود.

کمیته انضباطی چه نوع ارتباط و هماهنگی با سایر ارکان فدراسیون دارد؟
خب ما به اهداف عالیه فدراسیون و تلاش برای تحقق آن اهداف توجه می کنیم. دوست داریم استقلال و صلابت کمیته انضباطی حفظ شود. ما از هرگونه تک روی یا دخالت در حیطه سایر ارکان فدراسیون پرهیز می کنیم. هماهنگی منطقی و قانونی و حسن تعامل با سایر ارکان قضایی فدراسیون مثل کمیته استیناف داریم و تلاش برای ایجاد وحدت رویه داریم. البته من همیشه با شرکت منظم در جلسات هیئت رئیسه برای انجام سایر ماموریت های محوله تلاش می کنم.

خب یک سوالی که ممکن است پیش بیاید این است که رای های انضباطی بر چه اساسی صادر می شود؟
با توجه به اساس کار و مصادیقی که وجود دارد، رای‌ها صادر می شود. مصادیق تخلف اگرچه متعدد است ولی در آئین نامه کلمات یا عباراتی وجود دارد که آن را در بر می گیرد. مثلا در رفتارهای غیر ورزشی که از سوی بازیکن یا مربی رخ می دهد حرکات دست و چهره، عمل زننده و زبانی است که در آئین نامه انضباطی این نوع موارد اساس کار است. در واقع آئین نامه به دنبال مصادیق نیست و به کلیات توجه دارد.

یعنی در این بین نواقصی در رای‌ها هم وجود دارد؟
دقیقا. طبق بررسی که انجام شد جای خالی بعضی از مصادیق درآئین نامه انضباطی وجود دارد که این خلاءنزدیک به 28 تا 30 مورد است که آنرا شناسایی کرده ایم. ضمن اینکه به تمام ارگان‌های مختلف ورزشی و غیر وزرشی، باشگاه‌ها و هیئت‌ها نیز اعلام کرده ایم که اگر مشکلی در آئین نامه وجود دارد، برایمان اعلام کنند تا ترتیب اثر داده شود. امیدوارم با رفع مشکلات و طرح آئین نامه جدید و تصویب در مجمع، از سال 91 با کمترین اشکال بتوانیم از آئین نامه انضباطی به عنوان یک منبع دقیق استفاده کنیم.

پرونده دیدار داماش و پرسپولیس در گیلان و همینطور اتفاقات تالش بزرگترین چالش شما بود. البته در ماجرای رای بازیکنان پرسپولیس کمیته استیناف رای کمیته انضباطی را به شدت کاهش داد. این اتفاق چرا افتاد؟
اختلاف نظر بین دو مرجع قضایی در برداشت قانون طبیعی است. در اختلاف نظرهای قضایی حتی از نظر علمی و استنادی مرجع بالاتر هر تصمیمی بگیرد ملاک است. در پرونده برداشت ما از حرکت دو بازیکن علاوه بر اینکه رفتار غیر ورزشی است تاثیرات اجتماعی هم داشته که باید لحاظ می شد، اما دوستان در کمیته استیناف این نظر را نداشتند و می گفتند بر اساس ماده 42 اگر این عمل خارج از فوتبال انجام می شد مستلزم چنین مجازاتی می شد و چون در داخل فوتبال انجام شده مصداق حکمی است که استیناف صادر کرده است. این همه رای را کمیته انضباطی صادر کرده و کمیته استناف آن را تایید کرده است. حالا یکی دو بار هم تایید نشده است. به نظر من در این پرونده حوصله، درایت و اعمال قانون به نحو احسن به اطلاع رسانده نشد و منتقدین از دایره انصاف خارج شدند.

پس آن همه تاخیر برای اعلام رای در دو ماجرای رشت و تالش چه بود؟
ما می خواستیم با حوصله و درایت پیش برویم تا مدارک لازم در این زمینه جمع آوری شود. ضمن اینکه ما طبق قانون نمی توانستیم روز اول دستور موقت صادر کنیم و روز دوم رای دهیم تا خاطی ها در جامعه فوتبال حضور یابند. طبق قانون متخلفین تا روز صدور رای نباید آفتابی شوند و اگر به رای اعتراض می کردند می توانستند با خریدن وقت در فوتبال حضور یابند. ما برای اعتراضی که جامعه فوتبال کرد دستور موقت دادیم و حکم را صادر نکردیم تا افکار عمومی در هر دو پرونده رشت و تالش آرام شود. ما حوصله به خرج دادیم و چوبش را خوردیم. البته در ابلاغ رای نظر مسئولان فدراسیون فوتبال را در نظر داشتیم و البته با توجه به شرایط فوتبال ایران تقاضایی هم از سوی بازیکنان تیم ملی بود که در اعلام رای تاخیر کنیم تا تیم ملی دو بازی اش را انجام دهد.

انتقادی که بعضا از کمیته انضباطی مطرح می شود این است که استقلال کمیته انضباطی در رای‌ها کم رنگ است. شما با این ادعا موافقید؟
در مدتی که به عنوان مسئول کمیته انضباطی فعالیت کردم، معتقدم با استقلال کامل و بدون فشار رای‌های خود را صادر کرده‌ایم و مقامات فدراسیون در این میان هیچ دخالتی نداشته‌اند. رای‌های انضباطی که صادر می شود نشان از صلابت و استقلال این کمیته دارد، اما در این میان زمانی که رای های حساس و تاثیرگذار وجود دارد برخی عوامل دست به دست هم می دهند تا در این میان برخی از مطبوعات مثبت و برخی هم منفی به این موضوعات می پردازند.

چرا کمیته داوران نسبت به رای های کمیته انضباطی اعتراض دارد و معتقد است که تصمیم قاطع برای تخلفاتی که در خصوص داوری رخ می دهد، گرفته نمی شود؟
اتفاقا بر عکس. در برخورد به رسیدگی به پرونده های تخلفات داوری حساسیت ویژه داریم. اساسا رسیدگی به تخلفات علیه داوری در کمترین زمان ممکن و جدیت کامل و دقت نظر صورت می گیرد. ضمن اینکه شخصا در این نشست‌ها حضور داشته و بررسی های دقیق را انجام می دهیم. امسال برای اولین بار اگر هر بازیکن یا مربی که زمان محرومیت خود را طی کرده و یا درخواست تخفیف مجازات داشته‌اند، درتمامی موردها، بخشیده می شوند به جز تخلفات علیه داوری. حداقل 20 مورد تخلف علیه داوری بوده که بعد از تحمل جریمه محرومیت و جریمه نقدی درخواست بخشش داشتند که چون تخلفات ارتکابی علیه داوری بوده، بخشیده نشده اند. ما در خصوص تخلفات علیه داوران که قشر زحمت کشی در فوتبال هستند تا دقیقه آخر اعمال مجازات می کنیم.

در کمیته انضباطی رسیدگی به پرونده‌ها به چه صورت است؟
معمولا دو نوع رسیدگی وجود دارد.پرونده‌هایی که مختومه اعلام می‌شود و پرونده‌های موجودی که در جریان است که خوشبختانه سیر نزولی داشته و با توجه به حساس بودن آنها، ما توانسته‌ایم بخش اعظمی از پرونده‌های سال‌های گذشته را بررسی کنیم. در سال 87 حدود 292 پرونده موجودی، در سال 88 حدود 166 پرونده، در سال 89 نیز 122 پرونده و اکنون که در سال 90 هستیم فقط 70 پرونده مفتوح، وجود دارد که این امر پرکار بودن کمیته انضباطی را نشان می دهد. همچنین از سال گذشته پرونده های مالی را بررسی کردیم و به مرحله اجرا گذاشته‌ایم که این امر نیز یکی از بزرگترین کار کمیته انضباطی بوده است. به عنوان مثال 10 میلیارد مطالباتی که توسط افراد حقیقی و حقوقی وجود داشت را بررسی و درنهایت 80 در صد مبالغ به نوعی تعیین شده است، پرداخت شد. ابومسلم نزدیک به یک میلیارد بدهی داشته و استقلال اهواز نیز 600 میلیون بدهی داشت که مشکلات آن حل شد.

کمیته انضباطی در بحث آموزشی چه فعالیت‌هایی را انجام داده است؟
فکر کنم در بالا در این باره صحبت کردم اما باز هم تکرار می کنم یکی از برنامه های ما این بود که برنامه آموزشی انضباطی را برگزار کنیم تا بدنه فوتبال با اطلاع کامل نسبت به برخوردها و تخلفاتی که صورت می گیرد، آشنا کنیم. توجه جدی به آموزش از برنامه های اصلی ما بوده که 3 محور اصلی را برای آن پیش بینی کرده ایم. بروشورهای انضباطی که حاوی نکات مهم انضباطی است، تعامل با باشگاه‌ها در بحث آموزش تماشاگران و تنظیم آئین نامه انضباطی برای باشگاه‌ها و برگزاری همایش های انضباطی سه محور اصلی ما بوده که بر اساس آن تا حدودی گام برداشته و موفق بوده‌ایم.

فکر می کنید آیین نامه کمیته انضباطی به اصلاح نیاز دارد؟
به دو دلیل نیازمند به اصلاح است. من یکی از از افرادی هستم که 15 سال در تدوین آیین‌نامه‌های انضباطی عضو فعال بوده‌ام و به دو دلیل آیین نامه را نیازمند اصلاح می بینم. اول اینکه این آیین نامه محکم و جامع نبوده و نیاز به روز کردن دارد. به نظرم آیین نامه فعلی کمال لازم را ندارد. آیین نامه ای که در مجمع شیراز تصویب شد در تدوینش اشکالات ظاهری رفع شد و برخی اشکالات جدی همچنان مانده است که امیدوارم با اصلاحاتی که ما انجام می دهیم در سیستم جدید فدراسیون فوتبال تصویب شود تا به یک آیین نامه کامل برسیم.