نگاهى گذرا به زندگانى آيت الله العظمى سيد صادق شيرازى دام ظله
موسسه فرهنگى رسول اكرم صلى الله عليه وآله

آيت الله العظمى سيد صادق حسينى شيرازى روز 20 ذى حجه 1360ق در كربلاى معلا ديده به جهان گشود.

وى دروس دينى و حوزوى را از بزرگان علما و مراجع در حوزه ى علميه فرا گرفت وبه درجات عالى اجتهاد نائل شد.
عالمان اسلامى ايشان را فقيهى جامع، اصولىِ مبرز وآشنا به علوم معقول ومنقول مى شناسند و به پرهيزكارى و زهد و ورع و فضايل اخلاقى ايشان اعتراف دارند.
ايشان در بيت مجدد شيرازى رحمة الله عليه كه خاندان علم وفضيلت و پرهيزكارى واجتهاد است رشد يافت.
نگارش آثار متعدد و گوناگون براى سطوح مختلف مردم از خصوصيات ايشان مى باشد که در ادامه فهرست آنها خواهد آمد. ايشان همچنين براى فقها و مجتهدان درس ها و مباحثى را در فقه و اصول با استدلال علمى و دقيق و با روشى متين و زيبا و علمى به رشته تحرير در آورده اند.
بيش از 20 سال است كه در بحث خارج فقه و اصول ايشان جمعى از علما و دانشمندان و فضلا حاضر مى شوند و برخى از مدرسان خارج در حوزه علميه قم و سوريه وشمارى از مبلغان نقاط مختلف دنيا از شاگردان اين عالم فرزانه مى باشند.



آيت الله العظمى سيد صادق حسينى شيرازى از فرزندان زيد بن على بن الحسين بن على اميرالمؤمنين سلام الله عليهم است ودر خاندانى پرورش يافته كه در طول يكصد و پنجاه سال اخير در فقاهت ومرجعيت معروف وشاخص بوده اند. در زير به نام برخى از اين اختران تابناک اشاره مى نماييم:
1. بزرگ مرجع جهان تشيّع آيت الله العظمى حاج سيد محمد حسن شيرازى قدس سره معروف به مجدد شيرازى صاحب نهضت مشهور تنباكو در ايران (وفات وى در سال 1312ق مى باشد)؛
2. مرجع دينى آيت الله العظمى ميرزا محمد تقى شيرازى قدس سره رهبر انقلاب 1920م در عراق (وفات وى در سال 1338ق مى باشد)؛
3. بزرگ مرجع جهان تشيّع آيت الله العظمى حاج سيد على شيرازى قدس سره فرزند مجدد شيرازى از بزرگان ومراجع شيعه در نجف اشرف (وفات وى در سال 1355ق مى باشد)؛
4. آيت الله العظمى آقا سيد اسماعيل شيرازى قدس سره (وفات وى در سال 1305ق مى باشد)؛
5. بزرگ مرجع جهان تشيّع حضرت آيت الله العظمى آقا سيد عبدالهادى شيرازى (وفات وى در 11 صفر 1382ق مى باشد)؛
6. حضرت آيت الله العظمى سيد ميرزا مهدى شيرازى قدس سره (پدر ايشان) از بزرگان مراجع شيعه در كربلاى معلا (وفات وى در 28 شعبان 1380ق مى باشد)؛
7. مرجع دينى جهان تشيّع حضرت آيت الله العظمى سيد محمد حسينى شيرازى اعلى الله درجاته (برادر معظم له) كه در 2 شوال 1422ق به رحمت ايزدى پيوست؛
8. آيت الله شهيد سيد حسن شيرازى اعلى الله مقامه (يكى ديگر از برادران معظم له) بنيانگذار حوزه علميه در كنار حرم مطهر حضرت زينب كبرى سلام الله عليها كه در 6 جمادى الثانى 1400ق در بيروت با ترور ناجوانمردانه دژخيمان بعث عراق به شهادت رسيد.


استادان
ايشان مراحل مختلف دروس علمى را زير نظر بزرگان علما و مراجع در حوزه علميه كربلا دنبال كردند و به درجات بالاى اجتهاد دست يافتند. برخى از استادان ايشان عبارتند از:
1. پدر بزرگوارشان حضرت آيت الله العظمى ميرزا مهدى حسينى شيرازى قدس سره .
2. برادر بزرگوارشان حضرت آيت الله العظمى حاج سيد محمد حسينى شيرازى قدس سره .
3. آيت الله العظمى آقا سيد هادى ميلانى قدس سره .
4. آيت الله العظمى آقا شيخ محمد رضا اصفهانى قدس سره .
5. آيت الله شيخ محمد شاهرودى قدس سره .
6. آيت الله حاج شيخ محمد صدقى مازندرانى قدس سره .
7. آيت الله حاج شيخ جعفر رشتى قدس سره .
8. آيت الله سيد كاظم مدرسى قدس سره .


مؤسسات
از جمله اهتمامات خاص ايشان توجه به امر مؤسسات دينى، فرهنگى، خيريه و خدماتى است. بسيارى از مؤسسات دينى وفرهنگى، مساجد، حسينيه ها، مدارس، كتابخانه ها، مراكز انتشاراتى و درمانگاه ها تحت عنايات و ارشادات ايشان مشغول به فعاليت مى باشند.

توجه به اخلاق وتهذيب
اين بزرگ مرد علم و اخلاق نسبت به تربيت علمى و اخلاقىِ طلاب و فضلا اهميت شايانى قائل است. دروس اخلاق ايشان در عراق، كويت و ايران زبانزد همه علاقه مندان مكتب اخلاقى اسلام مى باشد و از محضر مباركش شمار فراوانى از فضلا و علما استفاده كرده اند. شايان ذكر است كه درس هاى اخلاق ايشان به صورت جزوه و كتاب چندين مرحله به چاپ رسيده است. اخلاق اسلامى و نمونه ايشان زينت بخش شخصيت والاى علمى معظم له مى باشد وهر شخصى كه با ايشان معاشرت داشته باشد خلق نيك و فضايل انسانى و خوشرويى معظم له، اولين چيزى است که توجه او را جلب خواهد كرد.
دورى از مظاهر دنيا در كنار تقوا و ورع، توكل بر خدا، تواضع فراوان در برابر مردم، اخلاق نيكو، احترام به كوچك و بزرگ، صبر، پايدارى و ثبات قدم، تحمل مشكلات در راه اِعلاى کلمه حق، نشر ومعرفى فرهنگ اهل بيت عصمت وطهارت سلام الله عليهم، دوستى براى خدا و در راه خدا، خدمت به مردم و مدارا با آنان و محاسبه نفس شعار اين بزرگوار مى باشد که خود، قبل از ديگران به اين امور عمل مى نمايد.


تأليفات
ايشان تأليف وتصنيف را در سن جوانى آغاز كرده و تاكنون نيز آن را دنبال مى كند. همچنين در موضوعات وابواب مختلف فقهى، اصولى، اعتقادى، فرهنگى و تاريخى تأليفاتى دارند كه در اين جا به برخى از آثار ايشان اشاره مى شود:

ـ شرح عروة الوثقى:
در چند مجلد که جلد اول آن در باب اجتهاد و تقليد مى باشد و 72 مسأله از كتاب اجتهاد و تقليد را شامل مى شود و داراى 700 صفحه مى باشد. اين كتاب در لبنان به چاپ رسيده و از تأليفات آن مرجع بزرگوار در كربلاى معلاست. اين اثر با اضافات و بازنگرى جديد مؤلف در حدود هزار صفحه زير چاپ است.



ـ بيان الأصول «10جلد»:
4 جلد آن (مجلدات مربوط به قاعده «لاضرر ولا ضرار» و استصحاب) به چاپ رسيده است. اين كتاب شامل مباحث علمى، دقيق، استدلالى و مفصل در علم اصول بوده، از تأليفات ايشان در شهر مقدس قم مى باشد وتاكنون چندين مرتبه به چاپ رسيده است. آخرين چاپ آن مربوط به سال 1424ق در قم مى باشد.



ـ توضيح شرائع الاسلام «4 جلد»:
شرح توضيحى بر كتاب شرائع الاسلام تأليف محقق حلى قدس سره شامل هزاران تعليق و توضيح در ابواب مختلف فقهى نظير عبادات و معاملات و ايقاعات و غيره مى باشد. اين كتاب از تأليفات ايشان در كربلاى معلا بوده و مورد توجه بسيار حوزه هاى علميه ومجامع علمى ودانشگاهى قرار گرفته و حتى به عنوان كتاب درسى و مرجعى مهم تعيين گرديده است.



ـ شرح تبصرة المتعلمين «2جلد»:
شرحى بر كتاب تبصرة المتعلمين في أحكام الدين مرحوم علامه حلى رحمة الله عليه بوده و ابواب مختلف فقه از طهارت تا ديات را مورد بررسى قرار مى دهد. جلد اول اين كتاب از تأليفات ايشان در كربلاى معلا در سال 1382ق است وشامل 468 صفحه مى باشد. جلد دوم آن نيز 534 صفحه دارد وتاكنون چندين بار تجديد چاپ گرديده و اولين بار در نجف اشرف در سال 1382ق به چاپ رسيده است.



ـ شرح بر كتاب سيوطى «2جلد»:
شرح تعليقى است بر كتاب البهجة المرضية في شرح الألفية تأليف جلال الدين سيوطى. اين كتاب از كتب علمى و درسىِ حوزه هاى علميه و از تأليفات ايشان در كربلاى معلا در سال 1386ق مى باشد. جلد اول آن حاوى 454 صفحه و جلد دوم آن شامل 444 صفحه مى باشد و در پى استقبال فراوان طلاب سطوح حوزه چندين بار تجديد چاپ شده است.




ـ شرح اللمعة الدمشقية «10جلد»:
شرح تعليقى جامع و كامل بر كتاب شرح اللمعـة الدمشقية تأليف شهيد ثانى قدس سره كه از مهم ترين كتب درسى در حوزه علميه مى باشد و ان شاء الله به زودى چاپ خواهد شد.



ـ موجز در منطق:
در اين اثر اصول علم منطق به روشى آسان و روشن براى نوآموزان حوزه نوشته شده و در بعضى از حوزه ها جزء برنامه درسى قرار گرفته است. اين کتاب از تأليفات ايشان در كربلاى معلا در سال 1384ق مى باشد.



● كتاب هاى اعتقادى:
از جمله كتب مهم در دفاع از مذهب اهل بيت عليهم السلام مى توان به مجموعه كتاب هايى اشاره كرد كه اين عالم ربانى ومرجع بزرگوار تحرير نموده است.



ـ على سلام الله عليه در قرآن «2 جلد»:
در اين كتاب 711 آيه شريفه از قرآن كريم كه در بيان فضيلت و عظمت حضرت اميرالمؤمنين على بن ابى طالب سلام الله عليه ودر شأن ايشان نازل شده مورد بررسى قرار گرفته است. تمامى اين فضايل برگرفته از مصادر و كتب معتبر اهل سنت مى باشد و بر اساس ترتيب سوره هاى قرآنى، از سوره حمد تا سوره اخلاص مى باشد. جمع آورى و تدوين آن در كربلاى معلا انجام يافته وجلد اول آن 404 صفحه و جلد دوم نيز 528 صفحه دارد و آخرين چاپ آن در دارالعلوم لبنان انجام گرفته است.



ـ فاطمه زهرا سلام الله عليها در قرآن:
شامل آياتى است كه پيرامون حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها نازل شده است. اين كتاب بنابر مصادر و كتب اهل سنت و در شهر مقدس قم در سال 1408ق تأليف شده است. عده صفحات اين كتاب 360 صفحه مى باشد وچندين بار تجديد چاپ شده است.



ـ اهل البيت سلام الله عليهم در قرآن:
اين كتاب نيز شامل آياتى است كه در شأن و مقام باعظمت اهل بيت عليهم السلام نازل شده و از مصادر و كتب معتبر اهل سنت جمع آورى گرديده واز سوره فاتحه تا كوثر را شامل مى شود و از تأليفات ايشان در كويت است و شامل 407 صفحه مى باشد.



ـ شيعه در قرآن:
موضوع اين اثر آيات شريفه اى از قرآن كريم است كه درباره شيعيان حضرت على بن ابى طالب سلام الله عليهما نازل شده. در اين كتاب تمامى شأن نزول ها، تأويل ها و تفسيرهاى آيات از كتب و مصادر عامه آورده شده است.



ـ حضرت مهدى سلام الله عليه در كتب اهل سنت:
اين كتاب شامل مجموعه زيادى از روايات نبوى پيرامون حضرت حجّت عجل الله تعالى فرجه الشريف است و تمامى مصادر آن از كتاب هاى اهل سنت و عامه مى باشد. اين اثر ارزشمند از تأليفات ايشان در كربلاى معلاست و در 126 صفحه چندين بار چاپ شده كه نخستين چاپ آن مربوط به سال 1400ق در مؤسسة الوفاى لبنان مى باشد.



ـ حقائق عن الشيعة:
اين كتاب در اثبات عقايد و رد برخى شبهاتى است كه از طرف دشمنان مذهب مطرح شده و ايشان در اين كتاب با بيانى روشن، زيبا و آسان به اين شبهات پاسخ داده اند. كتاب مذكور از تأليفات آن بزرگوار در كربلاى معلاست كه در 80 صفحه چندين مرتبه به چاپ رسيده است.



● كتاب هاى فرهنگى:
در اين بخش به معرفى آثار فكرى و ارشادى معظم له مى پردازيم:



ـ قياس در شريعت اسلامى:
اين كتاب مسأله مهم قياس و احكام آن را در شريعت و دين اسلام مورد بحث وبررسى قرار مى دهد و از تأليفات ايشان در شهر مقدس كربلاست.



ـ منزلت نماز جماعت در اسلام:
اين كتاب شامل مجموعه اى از احاديث شريفه در فضيلت نماز جماعت و بيان فلسفه و احكام آن است و در كويت تأليف شده است.



ـ روزه:
فلسفه روزه و احكام آن كه به صورتى ساده و روان در كربلا تأليف شده و در نجف اشرف به چاپ رسيده است.



ـ حج



ـ مقدماتى در اقتصاد اسلامى:
اين كتاب در كويت چاپ شده است.



ـ اقتصاد و مشكل ربا:
بيانگر زيان هاى ربا در اقتصاد جهانى و راه حل آن مى باشد که در كويت به چاپ رسيده است.



ـ سياست از ديدگاه اسلامى:
در اين كتاب ديدگاه اسلام درباره سياست وسيره رسول خدا، اميرالمؤمنين وائمه طاهرين سلام الله عليهم اجمعين در زمينه مسائل سياسى شرح و توضيح داده شده است. اين اثر از تأليفات ايشان در كربلاست و شامل 414 صفحه مى باشد و آخرين بار در دارالعلوم به چاپ رسيده است.



ـ شراب و جامعه:
زيان ها و مفاسد شراب در جامعه موضوع اين كتاب است كه در كربلاى معلا تأليف شده و چندين بار در نجف و قم تجديد چاپ شده است.



ـ زشتى هاى بى حجابى:
شامل بحثى درباره ضرورت حجاب و مفاسد بى حجابى مى باشد كه از تأليفات ايشان در كربلاى معلاست.



ـ داستان هاى آموزنده:
شامل مجموعه اى از داستان هاى آموزنده و از نوشته هاى ايشان در كربلاى معلاست كه در نجف اشرف در سال 1378ق به چاپ رسيده است.



ـ حدود در اسلام:
اين كتاب درباره فلسفه حدود در اسلام و بيان شروط و احكام آن مى باشد و از تأليفات ايشان در كربلاى معلاست كه در بيروت به چاپ رسيده است.



ـ راهى به سوى بانك اسلامى:
اين كتاب ديدگاه كاملى درباره بانكدارى اسلامى ارائه مى دهد و مسائل و اشكالات برطرف شدن قانون ربا را در نظام بانكى بررسى مى نمايد و مسائل و وظايف مهم بانك هاى اسلامى را با توجه به آخرين نظريات موجود در قانون اقتصاد جهانى روشن و بيان مى كند. اين اثر 104 صفحه دارد و در سال 1392ق در كربلاى معلا تأليف شده و در سال 1972م در دارالصادق لبنان به چاپ رسيده است.



• رجال و شخصيت ها
ـ مالك اشتر نخعى:
شرح حال شخصيت وسردار بزرگ اسلام مالك اشتر نخعى رضوان الله تعالى عليه است كه در كربلا تأليف شده و در سال 1387ق در چاپخانه الغرى الحديثة در نجف اشرف به چاپ رسيده است.



ـ شهيد اول:
شرح حال و بيان زندگى مختصرى از شهيد اول شيخ شمس الدين ابو عبد الله محمد بن جمال الدين مكى فرزند شمس الدين محمد مطلبى دمشقى عاملى جزينى همدانى است. اين اثر از تأليفات ايشان در كربلاى معلاست وضمن سلسله كتاب هايى تحت عنوان «بزرگان شيعه» مى باشد كه در نجف اشرف چاپ شده است.



ـ شهيد ثانى:
شرح حال مختصر شهيد ثانى شيخ زين الدين على بن احمد الجبل عاملى مى باشد. اين اثر از نوشته هاى آن بزرگ مرجع در كربلاى معلا و جزء سلسله كتاب هاى «بزرگان شيعه» است كه در نجف اشرف به چاپ رسيده است.



ـ پدر:
اين كتاب شامل بخش هاى آموزنده اى از زندگى مرحوم آيت الله العظمى حاج سيد ميرزا مهدى شيرازى قدس سره مى باشد كه به مناسبت چهلمين سالگرد رحلت آن مرجع عظيم به رشته تحرير درآمده است.
شايان ذكر است تعدادى از كتاب هاى يادشده به زبان هاى فارسى، انگليسى، اردو، آذرى، كُردى، بنگالى، سواحلى، هندى و ديگر زبان ها ترجمه شده و به چاپ رسيده است.


اجازات


متن اجازه اجتهاد و ارجاع از طرف مرحوم حضرت آيت الله العمظى حاج سيد محمد حسينى شيرازى اعلى الله درجاته به حضرت آيت الله العظمى سيد صادق حسينى شيرازى دام ظله العالى در امور تقليد.


« ترجمه متن »
بسم الله الرحمن الرحيم

الحمدلله رب العالمين و الصلاة و السلام على محمد و آله الطاهرين
اما بعد، همان گونه که از نزديك مشاهده كردم، حضرت آيت الله حاج سيد صادق شيرازى دامت تأييداته به مرتبه بالايى از مقام اجتهاد و همچنين مقام والايى از تقوا و عدالت رسيده است و ايشان را شايسته مقام فتوا و تقليد و هر آنچه يك فقيه عادل عهده دار مى شود، مى دانم.
بنابراين رجوع به ايشان در كليه مسائل، مشروط به اجازه مرجع عادل وتقليد از ايشان جايز مى باشد، و او را به تقواى بيشتر و احتياط در كليه احوال که راه نجات است توصيه مى کنم، همان گونه که برادران ايمانى را سفارش مى کنم تا به گِرد ايشان جمع شده، از وجودشان در كليه زمينه ها استفاده کنند. خداى متعال توفيق دهنده وهدايتگر مى باشد و تنها او يارى دهنده است.

محمد الشيرازى
مهر مبارك


جواز بقا بر تقليد مرجع فقيد


فتواى حضرت آيت الله العظمى حاج سيد صادق حسينى شيرازى دامت افاضاته مبنى بر جايز بودن بقا بر تقليد از مرحوم فقيد حضرت آيت الله العظمى حاج سيد محمد حسينى شيرازى اعلى الله مقامه.


« ترجمه متن »
بسمه تعالى

محضر مبارك حضرت آيت الله العظمى حاج آقا صادق شيرازى دام ظله العالى
السلام عليكم و رحمة الله و بركاته
نظر مبارك را در رابطه با مسأله بقا بر تقليد ميت براى مقلدين برادر بزرگوارتان حضرت آيت الله العظمى آقاى حاج سيد محمد شيرازى قدس سره بيان فرماييد.

با كمال تشكر

جمعى از مقلدين آن فقيد سعيد

سوم شوال 1422ق


بسم الله الرحمن الرحيم

جائز است بقاء بر تقليد ايشان اعلى الله درجاته

صادق الحسينى الشيرازى