برگ بو (Laurus nobilis

[!MAHSA!]

برگ بو به صورت درختچه و درخت یافت می شود. معمولا درتمام فصول سال سبز است و طول درخت های آن به ده متر هم می رسد. در بسیاری جاها برای تزیین باغ ها استفاده می شود، اما استفاده ی اصلی آن در آشپزی و به عنوان داروی گیاهی است. اصل این رستنی از منطقه ی مدیترانه است و درتمام مدیترانه به عنوان عطر غذا از آن استبه صورت درختچه و درخت یافت می شود. اقسام کلی آن بین پنج تا ده متر رشد می کند. ساقه ی آن به صورت راست و مستقیم رشد می کند و از دور به شکل جام وارونه یا سرو است. برگ های آن ساده و همیشه سبز تیره است و بین سه تا نه سانتیمتر رشد می کند. میوه (دانه های) این درخت طی ماه های فروردین و اردیبهشت به بار می نشیند و به رنگ سبز مایل به زرد است که طی ماههای تابستان به سیاهی می گراید. این درخت از مقاومت خوبی برخوردار است و در مزارع و زمین های زیادی با تنوع آب و هوایی مختلف رشد می کند، لیکن در مقابل سرمای زیاد حساس استفاددرخت برگ بو از طریق کشت دانه نشا و قلمه زنی به دست می آید، لیکن به دست آوردن آن ازطریق کشت دانه پروسه ای کند و طولانی تراست. از درختان کم توقع به شمار می آید و نیازمند توجه و مراقبت زیاد نیست و نیازمند آبیاری زیا دی نیست.
ه می شوداین گیاه استفاده ی گیاهی و دارویی زیادی دارد. در اروپا و حوزه ی مدیترانه، آمریکای شمالی و بخشی از مکزیک برای آشپزی استفاده می شود. باید توجه داشت که برگ های خشکانده ی درخت درآشپزی استفاده می شود و نه برگ های سبز آن، زیرا برگ های سبز ممکن است خواص منفی داشته باشد. چنانچه برای طعم و عطر بخشیدن به غذا بویژه غذاهای گوشتی و ماهی از این گیاه استفاده می کنید، لازم است برگ خشکیده ی آن را به صورت درسته و کامل در غذا بیاندازید و پیش از سرو غذا آن را از ظرف خارج کنید؛ زیرا خوردن این برگ معمول نیست و دارای طعمی قوی است.
استفاده ی زیاد از این گیاه (بیش از چند برگ در غذا) ایجاد مسمومیت می کند.
در پزشکی برای تقویت معده و به عنوان اشتها آور و نیز برای هضم غذا و به عنوان ادرار آوراستفاده می شود. همچنین از جوشانده و روغنی که از آن تهیه می شود در تورم های موضعی استفاده می کنند.

[!MAHSA!]

اين روزها در تهران به من برگ بو مي‏گويند ولي لغت نويسان فارسي مرا«باهشتان» قيد كرده‏اند. عربي من و با «غار گيلاسي» نبت دوري دارم. برگ من معطر است، درخت من بيش از هزار سال عمر مي‏كند، برگ مرا در حال حاضر در خيار شور مي‏اندازند تا آن را خوشبو كرده و از فساد آن جلوگيري نمايد، ولي در گذشته برگ مرا در بسته‏اي انجير و خرما مي‏گذاشتند تا از كرم گذاشتن آنها جلوگيري ‏كنم. درخت من بزرگ است و در عهد باستان يونانيان به آن خيلي احترام مي‏گذاشتند و شاخه‏هاي آن را در اعياد و مراسم مذهبي در دست مي‏گرفتند و دانشمندان تاجي از آن درست كرده، بر روي سر مي‏گذاشتند، ميوه من به قدر فندق است و به فارسي به آن «دهمشت» گويند و روغني خوشبو دارد. درخت من در تهران و استانهاي شمال كاشته شده، فقط از برگ خوشبوي آن استفاده مي‏كنند.
برگ من بادشكن بوده، عرق را زياد مي‏كند. و چنانچه زياد خورده شود قي آور است. ضد تشنج بوده و عادت ماهانه زنان را باز مي‏كند. ميوه من قويتر از برگ من بوده، و اشتها را زياد مي‏كند، مقوي معده مي‏باشد و براي درمان برنشيت مزمن تجويز شده، از برگ و ميوه من پادزهر سموم، مخصوصا سموم غذايي است.
ماليدن ميوه من جهت درد اعصاب و رفع خستگي و كوفتگی و گر فتگي عضلات و باز كردن دهانه عروق مفيد است. چكاندن آب ساييده ميوه من در گوش جهت تسكين درد آن نافع است و صدا كردن گوش و سنگيني آن را از بين مي‏برد.مضمضه جوشانده برگ من جهت تسكين درد دندان نافع است. مخلوطمن با عسل چه به صورت معجون و چه به صورت حب جهت سرفه كهنه و تنگ نفس مفيد است. روغن من قي آور، پيشاب آور و قاعده آور است. خوردن ميوه ميوه من جهت تحليل بادها و دل درد، قولج و امراض جگر و طحال سودمند مي‏باشد، و با عسل جهت زخم معده و روده تجويز شده است. ۱۰ گرم پوست من سنگهاي كليه و مثانه را خرد مي‏كند.
ضماد من با آرد جهت تسكين ضربان ورمهاي گرم و درد مفاصل سودمند مي‏باشد و ماليدن كوبيده من جهت ار بين رفتن لكه‏هاي سياه صورت و كك و مك و رفع آثار جلدي مؤثر است. مقدار خوراك برگ من دو مثقال و مقدار خوراك ميوه من يك مثقال است. زياده روي در خوردن آنها ايجاد قي مي‏نمايد.
اجازه فرماييد «غار گيلاسي» خود را خدمت شما معرفي كند.
غار گيلاسي - در مازندران و نور و كجو به من جل و جله، در لاهيجان جلي، در گيلان و طوالش چرم ليوه و در آستارا چرم گيله گويند.
زادگاه اوليه من نواحي غرب آسيا، مخصوصا ايران و قفاز است. در ايران، در آستارا تا بهشهر، در مازندران و نور و كجور به من جل و جله، در لاهيجان جلي، در گيلان و طوالش چرم ليوه و در آستارا چرم گويند.
زادگاه اوليه من نواحي غرب آسيا، مخصوصا ايران و قفقاز است. در ايران، در آستارا تا بهشهر، در جنگلها مي‏رويم و امروزه بيشتر مرا در امريكا و اروپا كاشته‏اند. من از خانواده غار مي‏باشم، و اعراب به من «غار الكرزي» و كرزز الغار گويند. برگ من در حالت بازه بي بو است، ولي در اثر مالش دست و جويدن بويي شبيه به بوي روغن بادام تلخ مي‏دهد.
طعم برگهاي من تلخ است، در داروخانه‏ها و كار خانجات داروسازي آب مقطر برگ من مصرف جاري دارد. آب مقطر من زود فاسد مي‏شود، به اين جهت توصيه شده است كه آن را هميشه در شيشه‏هاي رنگين و در محل تاريك و خنك نگاهداري كرده، و كوشش نمايند كه سر شيشه خالي نباشد، آب مقطر من به شرطي در داروسازي قابل مصرف است كه 10 گرم درصد اسيد سيانيدريك داشته باشد. در بعضي از داروخانه‏ها آب مقطر مرا بطور تقلبي از شتشوي روغن بادام تلخ در آب به دست مي‏آورند. آب مقطر برگ من ضد تشنج و درمان سرفه است و براي تنگ نفس، سياه سرفه، التهابات دردناك معده و روده استفراغ و بي خوابي تجويز مي‏شود و دمكرده برگهاي من براي تسكين دردهاي عصبي، سياتيك به كار مي‏رود، ضماد آن براي رفع كوفتگي عضلات، ورمهاي سطحي، پوست وخارش جلدی به کار میرود .

[!MAHSA!]

برگ بو با رایحه دلپذیرش از گذشته‌های دور در آشپزی و پزشکی مورد استفاده قرار می‌گرفته، اما متاسفانه علیرغم خواص بسیار زیاد، این گیاه و ادویه کمتر در جامعه ما مورد استفاده قرار می‌گیرد. برگ سبز این گیاه بسیار خوشبو است و در زمانی هم که خشک می‌شود با رایحه‌ای دلپذیر همراه است. این گیاه ادویه‌ای حاوی مقادیر قابل توجهی از مواد معدنی و ویتامین‌هاست که در سلامت انسان نقش مهمی را بر عهده دارند.