اگر انسان اندکي به واقعيت مرگ بينديشد و باور کند که دير يا زود از اين سراي فاني کوچ خواهد کرد، ديگر تحت تأثيرخواهش‏هاي نفساني خويش قرار نخواهد گرفت و هرگز به لذت‏هاي فاني و زودگذر دنيا دل خوش نخواهد شد؛ بلکه همواره با اعمال نيک به فراهم آوردن زاد و توشه براي سفر آخرت همت خواهد گمارد. اميرمؤمنان در سخناني، اين گونه به توصيف «مرگ» پرداخت است: «مرگ، نابود کننده لذت‏ها و خواهش‏هاي نفساني و دور کننده اهداف شماست. مرگ، ديدار کننده‏اي دوست نداشتني، هماوردي شکست‏ناپذير و کينه‏توزي است که بازخواست نمي‏شود. دام‏هاي خود را هم‏اکنون بر دست و پاي شما آويخته و سختي‏هايش شما را فرا گرفته و تيرهاي خود را به سوي شما پرتاب کرده است. قهرش بزرگ، دشمني‏اش پياپي و تيرش خطاناپذير است. چه زود است که سايه مرگ، شدت دردهاي آن، تيرگي‏هاي لحظه جان کندن، بيهوشي سکرات مرگ، ناراحتي و خارج شدن روح از بدن، تاريکي چشم پوشيدن از دنيا و تلخي خاطره‏ها شما را فرا گيرد».

مرگ از شما غفلت نمي‏کند

انسان چه بخواهد و چه نخواهد، مرگ و اجلش فرا خواهد رسيد و هرگز براي هميشه در اين دنيا زندگي نخواهد کرد. حتي انبياي الهي که بهترين بندگان خدا بودند، پس از چند سال زندگي در اين دنيا، از اين جهان رخت بربستند.

اميرمؤمنان علي عليه‏السلام در اين باره مي‏فرمايد: «مردم! شما را به يادآوري مرگ سفارش مي‏کنم. از مرگ کمتر غفلت کنيد. چگونه آن را فراموش مي‏کنيد، در حالي که شما را فراموش نمي‏کند؟ چگونه طمع مي‏ورزيد، در حالي که به شما مهلت نمي‏دهد؟ مرگ گذشتگان براي عبرت شما کافي است. آنها را به گورشان بردند، بي‏آنکه بر مرکبي سوار باشند. ايشان را در قبر فرود آوردند، بي‏آنکه خود فرود آيند. چنان از ياد رفتند، گويي از آباد کنندگان دنيا نبودند و آخرت همواره خانه‏شان بود. ... از چيزهايي که با آنها مشغول بودند جدا شدند و آنجا را که سرانجامشان بود، ضايع کردند. اکنون نه قدرت دارند از اعمال زشت خود دوري کنند و نه مي‏توانند عمل نيکي بر نيکي‏هاي خود بيفزايند».