سم زدایی و پاك كردن مواد افیونی از بدن نخستین گام برای بیمارانی است كه وارد برنامه های درمان و توانبخشی ترك اعتیاد میشوند. به همراه آن باید بیمار به شركت فعال در گروههای خودیاری و درمان های غیردارویی تشویق شود چرا كه سم زدایی تنها در دراز مدت با موفقیت چندانی همراه نخواهد بود. ِ
سم‌زدایی به شیوه های ساده با داروهای مسكن و آرام بخش و نیز به اشکال پیچیده كه نیاز به بستری شدن و بیهوشی دارد، امكانپذیر است.
سم زدایی سرپایی : در این روش از داروهایی استفاده میشود كه باعث رفع برخی از علائم ترك میشوند (مانند كلونیدین، بوپرنورفین، ....) به همراه این داروها از داروهای ضدافسردگی، داروهای ضد درد غیر مخدر، داروهای ضد تهوع، داروهای خواب آور نیز استفاده میشود. با توجه به اینكه مصرف هركدام از داروهای ذكر شده فواید و عوارض خاص خود را دارد ، نظارت حرفه ای و تخصصی در طول انجام سم‌زدایی ضروری است.
سم زدایی سریع : در مـــوارد مقاوم، در افراد جوان و در افرادی كه از سایر روشهای درمانی فایده نبرده‌اند از این روش استفاده می‌شود. در این روش با كمك امكانات بیهوشی و مراقبت های ویژه و بستری شدن بیمار، سرویس های تخصصی دارویی ارائه میشود.
سم زدایی فوق سریع : در كسانی كه به سایر روشهای سم زدایی مقاوم بوده و تحمل علائم شدید ترك را نداشته و یا قادر به تكمیل كردن برنامه های ترك نبوده اند از این روش استفاده میشود . در این روش ابتدا بیمار تحت بیهوشی سبك قرار میگیرد. و در طول این مدت (5 الی 6 ساعت) با كمك داروهای ضدافیونی، مواد افیونی از بدن بیمار پاك شده و تنها برخی از بیماران ممكن است پس از اتمام بیهوشی علائم خفیف ترك را تجربه كنند. البته در برخی دیگر تا 72 ساعت كماكان احساسات درد و ناخوشی ادامه خواهد داشت . پس از سم زادیی با هركدام از روشهای فوق برای پیشگیری از عود دو كار اصلی باید انجام گیرد. 1) استفاده از داروی پیشگیری از عود (نالتروكسون ) 2) درمان های غیردارویی برای شروع داروی پیشگیری از عود (نالتركسون ) حتماً دوره سم زدایی باید به اتمام رسیده باشد. درمان های غیر دارویی : · گروه درمانی: امكان صحبت در مورد مشكلات و بررسی و بحث و تبادل نظر در مورد مسائل مربوط به فرآیند درمان را فراهم میكند. بعضی معتقدند گروه درمانی بهترین روش برای درمان معتادان است. · خانواده درمانی: پیرامون هر فرد معتاد، خانواده ای در رنج است. در درمان یا ادامه اعتیاد خانواده نقش بسزایی دارد. · درمان های شناختی - رفتاری: در این روش كه بر مبنای یادگیری شكل گرفته است، بر توانایی انسان بر آموختن رفتارهای سازگار و ناسازگار و چگونگی تغییر آن تأكید میشود. · روان درمانی روانپوشی: در این روش به انگیزه های فردی، ارتباطی و اجتماعی كه در طی دوران رشد بر فرد حادث شده و زمینه ساز پیدایش اعتیاد شده است، اشاره میشود. · گروه خودیاری معتادان گمنام(na): گروههایی هستند كه توسط خود معتادان به منظور حمایت از یکدیگر، گفتگو، راهنمایی و ارائه راه‌حل تشكیل میشود. این گروهها فاقد درمانگر بوده و خود معتادان آنها را اداره میكنند . در این گروهها بر مسئولیت خود فرد در ارتباط با اعتیاد تأكید میشود. این گروه بر اساس دوازده قدم و دوازده سنت كه نمایانگر قاعده و اصول این گروههاست، اداره میشود.· جامعه درمان مدار(tc): برنامه های اقامتی طولانی مدتی هستند كه 9-12 ماه طول میكشند و بر مبنای خودیاری اند.