تشخیص علایم خطر آفرین در خصوص سوء مصرف مواد در بین کودکان و نوجوانان ، یکی از مهمترین شاخص های خدمات رسانی ، و نیز ارزیابی شرایط خود و یا فرزندانمان است .

در این راستا بایستی یادمان باشد ، اگر علائم زیر در شخصی چه کودک و چه بزرگسال مشاهده گردید ، بدون ارزیابی غلط از توانمندی خود و یا احساس غرور بی جا مبنی بر اینکه « من هرگز معتاد نمی شوم » لازم است نسبت به دریافت کمک از سوی مشاوران و افراد متخصص بطور جدی حساس شد . به علائم زیر دقت کنید :

در سطح شخصیت :

• نسبت به محیط بی‌اعتنا و از نظر كلامی و جسمانی ، رفتاری توهین‌آمیز دیده می شود .
• خشم فوق‌العاده ، نوسانات زیاد در خلق و رفتارهای توأم با سؤظن و گم‌گشتگی .
• ظاهری افسرده و كمتر از حد معمول بیرون می ‌روند .
• مرموز بوده و درباره ی آنچه كه انجام می‌دهد و یا جائیكه می ‌رود ، دروغ می ‌گوید .
• وسایل باارزش خود را مفقود می كند یا دست به سرقت می زند .
• پول زیادی دارد و یا همیشه درباره ی پول سئوال می ‌كند .
• از خانواده و فعالیتهای خانوادگی كناره ‌گیری می ‌كند .

تظاهر جسمانی مصرف مواد :

• فقدان مراقبت از نظر بهداشت و آراستگی .
• بی ‌خوابی یا خواب بسیار زیاد .
• كاهش وزن یا اضافه وزن .
• فقدان اشتها .
• فوق‌العاده بیش فعال یا فوق‌العاده كم ‌انرژی .

فعالیت آموزشگاهی / عملكرد مدرسه‌ای در نتیجه مصرف مواد :

• رها كردن دوستان قدیمی و فعالیتها .
• افت وخیز زیاد در عملكرد مدرسه‌ای .
• از دست دادن علاقه به كارهای مدرسه و كسب نمرات پایین .
• خوابیدن درسر كلاس .
• از دست دادن تمركز و مشكل در یادآوری مطالب .
• ترس از رویاروئی معلمین با والدین .
• در ارتباط رو در رو با معلمان مبالغه كردن .

علائم مصرف مواد در كودكان و دانش‌آموزان ( بطور كلی ) :


• دیرآمدن به مدرسه ، مدرسه‌گریزی ، كاهش نمرات .
• از دست دادن انگیزش ، انرژی ، خودانضباطی .
• از دست دادن علاقه جهت فعالیتها .
• فراموشی كوتاه یا بلندمدت .
• دامنه توجه كوتاه ، دشواری در تمركز .
• عصبانیت ، خصم ، و تحریك‌پذیری پرخاشگرانه .
• ترشروئی ، فقدان هرگونه نگرش یا رفتار توأم با همدردی
• مجادلات خانوادگی ، نزاع با اعضاء خانواده .
• گم‌كردن پول وچیزهای باارزش .
• تغییرات در دوستان ، طفره رفتن درباره ی دوستان جدید .
• ظاهری ناسالم و چشمهای قرمز .
• تغییرات در لباس یا آرایش .
• دشواری با قانون درخارج یا داخل مدرسه .
• اشتهاء زیاد و غیرمعمول .
• استفاده ازخوشبوكننده‌ها در اطاق .
• علاقه ی افراطی به گروه راك یا ترسیمهای مرتبط به دارو و اشعار با چنین دستمایه هایی .
• پیپ ، جعبه‌های كوچك یا محفظه‌های خاص ، كیسه‌ای متورم یا كاغذی لوله شده ، یا سایر موارد غیرمعمول .
• رایحه‌ای عجیب و غریب ،‌ وجود ته‌سیگار و یا برگ گیاهان در زیرسیگاری یا جیب‌های لباس