با همه‌گیری و افزایش روزافزون چاقی در کشورهای دنیا، بیشتر تلاش متخصصان و حتی دولت ها بر ارایه راهکارهایی متمرکز شده که بتواند این مشکل را کنترل کند. اما لاغربودن برای عده‌ای از مردم از همین اهمیت برخوردار است؛ کسانی که می‌خواهند وزن خود را اضافه کنند اما به هیچ روشی موفق به انجام این کار نشده‌اند.
داشتن وزن طبیعی یعنی کمک به سلامت. مقادیری که به عنوان وزن مطلوب در جداول مختلف و به تفکیک جنس در دسترس همه است، طیفی از وزن را پیشنهاد می‌کند که در آن محدوده شما از بیشترین میزان سلامت برخوردار خواهید بود. روش زندگی ما تغییر کرده است. الگوی غذایی ما عوض شده و تمام این تغییرات برخلاف آنچه برای سلامت ما خوب است، عمل کرده‌اند. تحرک کم حاصل از زندگی ماشینی و خوردن انواع غذاهای آماده و پرچرب، هر روز ما را بیشتر چاق می‌کند. گسترش روزافزون‌ این مشکل جهانی باعث شده که توجه بسیاری از متخصصان و مردم عادی به این مشکل جلب شود. برای همین هر روز شاهد رشد قارچ‌گونه مراکز و محصولاتی هستیم که شما را با هر روش معقول و غیرمعقولی به لاغرشدن تشویق می‌کنند.
اما گروهی از افراد جامعه در میان این همهمه برای رهایی از چاقی وجود دارند که اتفاقا مشکل آنها عکس این قضیه است. شاید به نظر خنده‌دار بیاید که در شرایطی که همه برای لاغرشدن تلاش می‌کنند، کسانی باشند که می‌کوشند تا با استفاده از منابع موجود و جستجوی روش‌هایی که موثرند، چند کیلوگرم به وزن خود اضافه کنند.
زمانی که یک محدوده طبیعی برای وزن تعریف می‌شود، به این معنی است که مقادیر کمتر از آن مقدار طبیعی هم می‌تواند مشکل‌آفرین باشد.
سروش یکی از بیمارانی است که مقالات پایان‌ناپذیر رژیم‌های غذایی را برای پیداکردن روش مناسبی برای افزایش وزن دنبال می‌کند. لاغری برای او تنها مشکل تناسب اندام نیست. گذشته از این مساله اساسی که به هر حال نیاز هر جوانی است، او با مشکلات خاصی از لاغری دست به گریبان است. وی می‌گوید من تا به حال به کارشناسان زیادی مراجعه‌ کرده‌ام. خانواده من لاغرند اما لاغری من حتی در میان افراد خانواده خیلی توی ذوق می‌زند. تا آنجا که یادم می‌آید، از زمان بچگی به اصطلاح ریز بودم و همیشه نسبت به سایر همکلاسی‌هایم کوچک‌تر به نظر می‌رسیدم. این مشکل باعث شد که به طور معمول نتوانم در فعالیت‌های ورزشی در مدرسه یا سایر ارتباطات اجتماعی با گروه هم‌سالان خودم همراه باشم. من تمام توصیه‌هایی را که برای افزایش وزن شنیده‌ام، به کار بسته‌ام اما کمتر موفق به افزایش وزن شده‌ام. خیلی از دوستانم برخلاف من بیشتر برای لاغرکردن تلاش می‌کنند. وقتی به آنها می‌گویم که علاقه‌مندم کمی وزنم اضافه شود، به من می‌خندند. زمانی به من گفتند که باید بیشتر ورزش کنم اما ورزش انجام شده فقط مرا لاغرتر کرد.
او می‌گوید من خوب غذا می‌خورم اما نمی‌دانم چرا نمی‌توانم وزن خود را اضافه کنم. این مشکل فقط مخصوص مردان نیست. با وجود اینکه امروزه لاغربودن یکی از ویژگی‌های تناسب اندام برای خانم‌ها به شمار می‌آید اما مشکلات همراه با لاغری مفرط بسیاری از خانم‌های لاغر را به فکر چاره‌جویی برای به دست آوردن چند کیلوگرم وزن اضافه کرده است.
چگونه بفهمیم لاغریم؟
متخصصان برای اندازه‌گیری و تعیین محدوده وزن طبیعی، از محاسبه bmi استفاده می‌کنند. برای این محاسبه شما باید وزن خود را به کیلوگرم بر قد خود بر حسب متر تقسیم کنید و حاصل را دوباره بر قد خود تقسیم کنید. اگر سن شما بالای 20 سال باشد وعدد به دست آمده کمتر از 5/18 باشد، شما لاغر هستید.(محدوده چاقی و لاغری در کودکان و نوجوانان از این فرمول تبعیت نمی کند. برای این گروه سنی جداول و منحنی های مخصوص وجود دارد.)
چرا بعضی افراد لاغرند؟
برای بسیاری از افراد لاغر علت اصلی لاغری، سوخت و ساز بالاتر بدن است که به نوعی در آنها به علت تاثیر عوامل ژنتیکی ایجاد شده است. آنها ممکن است وضعیت جسمی خود را از خانواده به ارث برده باشند. گروهی دیگر از افراد به دلیل مشکلات رژیم غذایی و فعالیت روزانه لاغر هستند یعنی به هم خوردن همان تعادل انرژی که خیلی شنیده‌اید.
عوارض لاغری چیست؟
لاغری برای بعضی افراد مشکلات و عوارضی ایجاد می‌کند که می‌تواند سلامت آنها را تهدید کند. به‌ طور مثال ممکن است استخوان‌های آنها به اندازه کافی قوی نشوند و در خانم‌ها ممکن است دوره ماهانه به هم بخورد و یا اینکه کاملا متوقف شود. ممکن است برای این گروه از افراد مشکلاتی در زمینه باروی به وجود بیاید. همان‌طور که به علت ضعف سیستم ایمنی، امکان مبارزه آنها با بیماری احتمالی کاهش پیدا می‌کند.
سروش می‌گوید: «زمانی که سرما می‌خورم خیلی دیرتر خوب می‌شوم. گاهی سرگیجه دارم و بعضی وقت‌ها سردرد می‌گیرم، به علاوه گاهی به دلیل فرم بدنم دچار افسردگی می‌شوم.»
متخصصان چه توصیه می‌کنند؟
توصیه متخصصان تغذیه برای این افراد بسیار ساده است: مصرف منظم غذا و مصرف غذاهای مناسب. در واقع متخصصان که با این گونه افراد برخورد داشته‌اند، دریافته‌اند که برخلاف اصرار آنها به اینکه ما زیاد می‌خوریم، وعده‌های غذایی آنها چندان منظم نیست و در این وعده‌ها به طور معمول غذاهایی مصرف می‌شوند که ارزش غذایی خوبی ندارند. به علاوه آنها به طور معمول تعادل و تنوع را در انتخاب اقلام غذایی خود رعایت نمی‌کنند. توصیه دیگر به این گروه قطع مصرف چای و قهوه است. همچنین متخصصان ورزش معتقدند که بهتر است افزایش وزن حاصل از ساخت و حجیم‌شدن ماهیچه‌ها باشد؛ آنچه در ورزشکاران اتفاق می‌افتد. به همین دلیل ورزش‌های خاصی را به این گروه پیشنهاد می‌کنند؛ ورزش‌هایی که به ساخته‌شدن ماهیچه‌ها کمک بیشتری می‌کند.
نکته‌هایی برای افزایش وزن
- برای خودتان اضافه وزنی را به عنوان هدف انتخاب کرده و سعی کنید به تدریج آن را به دست آورید.
- یادداشت کردن آنچه در طول روز می‌‌خورید و ساعات آن، در طی یک هفته به شما کمک می‌کند تا به عادات غذایی خود آشنا شوید و بفهمید کجای کار ایراد دارد.
- برای طول روز یک برنامه غذایی در سه وعده ترتیب بدهید. به علاوه ساعت 10 صبح و ساعت 4 بعدازظهر یک میان وعده بخورید.
- مقدار غذای هر وعده را نسبت به قبل از رژیم بیشتر کنید و از منابع چربی البته با توجه به چربی اشباع و ترانس آن، به خصوص در وعده صبحانه بیشتر استفاده کنید.
- از نوشیدنی‌های پرکالری مثل شیر و موز با شکر بیشتر استفاده کنید. استفاده از غذاهای پرکالری برای شما مجاز است.
- به همراه وعده غذایی، از دسرهایی مثل کرم کارامل و... استفاده کنید.
- با اینکه شما قصد دارید وزن خود را افزایش دهید اما هنوز تمرینات ورزشی برای شما مهم هستند. آنها را فراموش نکنید.
- با ادامه رژیم غذایی، با کالری بیشتر از نیاز روزانه می‌توانید وزن به دست آمده را حفظ کنید تا به موقعیت ثابتی برسید.
قابل ذکر است که در بخش سنجش وضعیت تغذیه ای در همین سایت راهکارهایی برای افراد لاغر توصیه شده است.