لزوم و اهمیت ورزش و تمرینات ورزشی برای هر دو جنس در سنین مختلف مورد تایید محققین است.به طور کلی ورزش و تحرک بر رشد عمومی بدن تاثیر می گذارد این امر با پژوهش انجام شده روی موش هایی که در محدودیت حرکتی بودند و موش هایی که آزادی حرکت داشتند به اثبات رسیده است...

کثریت دختران نوجوان از ورزش و نیازهای تغذیه ای خود غفلت می کنند. نکته قابل توجه این است که فقط ۲۰ درصد دختران دبیرستانی احتمالاً پنج وعده یا بیشتر میوه و سبزیجات در روز مصرف می کنند و یا سه لیوان شیر در روز می نوشند. امروزه دختران نوجوان کمترین فعالیت را در جامعه دارند.در حالی که در کشورهای پیشرفته تغذیه خوب نیز از عوامل مهم است. چون یک دختر نوجوان در طی نوجوانی از هر زمان دیگری از زندگی (غیر از زمان نوزادی) رشد سریع تری دارد. در سنین نوجوانی وی نیاز به انبوهی از ویتامین ها و مواد معدنی و همچنین به طور متوسط ۲۲۰۰ کالری روزانه دارد که در غذاها یافت می شود، اما اغلب دختران نوجوان میزان کافی از این مواد غذایی حیاتی دریافت نمی کنند. همچنین اغلب دچار کمبود کلسیم هستند، زیرا زمانی که به نوجوانی می رسند میزان مصرف شیر را کاهش می دهند. تقریبا نیمی از توده استخوانی زنان در طی نوجوانی تشکیل می شود و مصرف کم کلسیم در این زمان ممکن است بعدها منجر به پوکی استخوان شود.
همچنین دختران آهن کافی دریافت نمی کنند چون هم از طریق خونریزی قاعدگی آهن از دست می دهند و هم این که ممکن است دارای رژیم غذایی جهت لاغری باشند یا این که رژیم غذایی متنوعی نداشته باشند و یا غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز به اندازه کافی مصرف نکنند که در این صورت مبتلا به کم خونی می شوند. همچنین یک مطالعه نشان داده که حتی فقر آهن خفیف می تواند منجر به نمرات امتحانی پایین تر در ریاضیات شود و این می تواند یک توضیح احتمالی برای این نکته باشد که چرا دختران نوجوان از لحاظ ریاضیات از پسران ضعیف ترند.
به این دلایل مشخص می شود که بر عهده والدین است که یک رژیم غذایی مناسب برای دختران (و پسرانشان) تهیه کنند. رژیمی که حداقل پنج نوبت در روز میوه و سبزیجات و سه لیوان یا ۲۵۰ سی سی شیر در آن وجود داشته باشد.
برای این که نوجوان شما تغذیه مناسب داشته باشد به نکات زیر توجه کنید:
۱) کار را ساده کنید: مواد غذایی مانند برش های میوه، پنیر، ماست و پاپ کورن بدون کره را در دسترس آنان قرار دهید.
۲) نوشابه مصرف نکنید و حتی آن ها را در خانه نگهداری نکنید.
۳) دختران را در آشپزخانه بخوانید و آن ها را مسوول خرید بعضی از مواد غذایی و سبزیجات مصرف خانواده کنید تا یاد بگیرند چگونه انتخاب غذایی خوب و مناسبی داشته باشند.۴ اگر شام خانواده با عجله صرف می شود باز هم باید مغذی باشد وقتی بیرون غذا می خورید دخترتان را تشویق کنید انتخاب های غذایی مناسب مانند سالاد و سبزیجات پخته داشته باشد.
نکاتی برای به حرکت درآوردن دختران
چه به شکل تیم های متشکل ورزشی و چه به شکل برنامه های ورزشی فردی پیام اصلی به دختران باید این باشد که تحرک و ورزش کنند.
۱) دختران را تشویق کنید تا فعالیت های ورزشی جدید داشته باشند.
۲) ورزش را یک امر خانوادگی کنید. فعالیت ورزشی را در نظر بگیرید که همه از انجام آن با یکدیگر لذت ببرند.
۳) آن ها را تشویق به پیاده روی کنید و از آنان بخواهید که مرتباً پیاده روی را افزایش دهند.
اهمیت ورزش برای دختران دانش آموز از دیدگاه فیزیولوژی
لزوم و اهمیت ورزش و تمرینات ورزشی برای هر دو جنس در سنین مختلف مورد تایید محققین است.
به طور کلی ورزش و تحرک بر رشد عمومی بدن تاثیر می گذارد این امر با پژوهش انجام شده روی موش هایی که در محدودیت حرکتی بودند و موش هایی که آزادی حرکت داشتند به اثبات رسیده است.
رشد و تکامل دستگاه عصبی و دستگاه های حرکتی (عضلات و استخوان ها) با یکدیگر در ارتباطند و هر چه ارتباط دستگاه عصبی با دستگاههای حرکتی بیشتر و گسترده تر شود حرکات پیچیده، شکل گرفته و هدفمند می شوند. در مورد نقش ورزش در پیشرفت رشد، سلامتی و آمادگی جسمانی کودکان و نوجوانان تحقیقات متعددی انجام شده است.
در این تحقیقات تاثیر ورزش را بر روی رشد و آمادگی جسمانی همچنین نشاط دختران دانش آموز فنلاندی نشان دادند. دخترانی که ورزش می کنند دارای بدنی انعطاف پذیر و فعال هستند. باید توجه داشت که اهمیت ورزش منحصر به سنین کودکی و نوجوانی نیست. در سنین بالا ورزش برای جلوگیری از پوکی استخوان، اضافه وزن و ناراحتی های قلبی و عروقی، همچنین برای پر کردن اوقات بیکاری و جلوگیری از افسردگی و روان پریشی توصیه می شود.
رشد در دوران کودکی تحت تاثیر فاکتورهای متعددی است از آن جمله هورمون رشد و فاکتورهای رشد، در عین حال هورمون های دیگر و نوع تغذیه نیز بر رشد تاثیر دارند.
رشد قدی با رشد استخوان های دراز همراه است. رشد قد در دختران در سنین ۱۶تا ۱۷ سالگی و در پسرها تقریبا در ۱۸ سالگی پایان می یابد ولی از این سن به بعد رشد قدی به صورت ناچیزی انجام می شود که مربوط به دراز شدن طول ستون مهره ها است. در صورت عدم فعالیت بدنی رشد استخوان ها کاهش می یابد.
حرکت که با جابه جایی استخوان ها انجام می گیرد حاصل انقباض عضلات تحت فرمان های عصبی به صورت حرکات ارادی یا به دنبال تحریکات حسی به صورت رفلکسی است. ممانعت از حرکت یک اندام یا نرسیدن پیام عصبی به عضله به دنبال قطع عصب حرکتی مانع حرکت اندام حرکتی می شود و پیامد آن آتروفی عضلانی و در نهایت عدم رشد استخوان مربوط به آن عضله است. استخوان در این شرایط دکلسیفیه می شود و حالت تراکمی خود را از دست می دهد.
نیروی کششی و تانسیونی که عضلات روی استخوان ها وارد می سازند موجب رشد طبیعی استخوان ها و مانع از تغییر شکل آنها می گردد. ضمنا وزن عضلات بر تراکم استخوان ها متناسب با کوچک شدن و تحلیل عضله کاهش می یابد و به همین جهت استنوپروز در زنها در مقایسه با مردها به مراتب بیشتر است. معهذا چنانچه استخوان تحت نیروهای شدید عضلانی قرار گیرد رشد آن کند و محدود می شود. ضمنا عضله ای که مدتی منقبض می ماند روی رگهای خونی آن فشار وارد می شود و احتمال قطع جریان خون در آن وجود دارد که زیان آور است. تحقیقات نشان داده است که فشار زیاد بر مفاصل و استخوان ها در دوران قبل از بلوغ موجب آسیب ساختاری می گردد. هنگام فعالیت سلول های عضلانی، دستگاه متابولیکی نیازمند انرژی است و این انرژی را از اکسیداسیون گلوکز و اسیدهای چرب تامین می کند. محصول این اکسیداسیون دی اکسید کربن است. گرفتن اکسیژن و دفع CO۲ وظیفه شش ها است که تنفس بیرونی را به عهده دارند ولی تنفس بیرونی با تنفس درونی که در سطح سلولی انجام می گیرد بستگی نزدیک دارد. به همین جهت بی توجه به میزان متابولیسم عضلانی فشار O۲ و PH خون لازم است در حدی ثابت بماند. هنگام ورزش مقدار متابولیسم افزایش می یابد و این امر با افزایش هم تعداد تنفس و ضربان قلب در دقیقه و هم افزایش حجم هوای جاری و حجم ضربه ای صورت می گیرد.
با توجه به این که دانش آموزان روزانه چند ساعت در کلاس های درس روی نیمکت می نشینند حتی اگر نوع نشستن مناسب باشد و نیمکت نیز مطابق استاندارد باشد در آنها احساس خستگی فیزیکی به وجود می آید و چنانچه نوع نشستن مناسب نباشد و یا نیمکت مطابق استاندارد نباشد در درازمدت موجب اختلالات ساختاری می شود که Scoliosis و شکل C در مهره ها از آن جمله است. دانش آموزان پسر غالبا این شکل را با بازی کردن (عمدتا فوتبال) در کوچه و خیابان و یا ورزشگاه ها حل می کنند ولی برای دختران دانش آموز به دلیل اعتقادات و فرهنگ جامعه امکانات کمتری وجود دارد بنابراین لازم است در مدارس ساعت هایی برای تمرین های بدنی و ورزش دختران منظور شود
۶۱ درصد دانش آموزان پسر در تیم های ورزشی بازی می کنند، فقط ۵۰ درصد دختران در تیم های ورزشی شرکت می کنند. همچنین در حالی که تقریبا سه چهارم پسران در فعالیت هایی شرکت می کنند که باعث می شود برای ۲۰ دقیقه یا بیشتر و سه روز در هفته یا بیشتر عرق کنند و تند نفس بکشند فقط نیمی از دختران این وضعیت را دارند. هم ورزش و هم تغذیه خوب برای سلامت طولانی مدت دختران ضروری است.
برای مثال: ورزش کمک می کند که استخوان ها، عضلات و مفاصل ساخته و حفظ شوند، وزن کنترل شود و وقوع فشار خون بالا را به تاخیر می اندازد. در حقیقت میزان ورزش دختران نوجوان بین ۱۸ ۱۲سالگی یک عامل مهم در پیشگیری از شکستگی لگن در سنین میانسالی است