باید در برابر هر حدیث معتبری که از امامان (ع) می رسد ، تسلیم بود . هرگاه معنای آن به گونه ای است که فهمش ممکن است ،
باید به تفصیل بدان ایمان اورد و اگر معنایش به گونه ای است که فهمش با عقل ما ممکن نیست ، باید به اجمال بدان ایمان آورد و
فهم تفصیلی اش را به خود آن بزرگواران واگذارد . نباید بدین دلیل که حدیثی را با عقل ناقص خویش نمی توانیم فهمید ، آن را ردّ کنیم و از قبولش سر باز زنیم .
زیرا چه بسا حدیثی به واقع از آن بزرگواران باشد و ما آن را ردّ کنیم و بدین وسیله خدای تعالی را تکذیب کنیم ؛
چنانکه از امام صادق (ع) نیز نقل است که ما را از چنین کاری باز می دارد .
حالات و علوم امامان (ع) شگفت و غریب ، و عقل ما از فهم آن ناتوان است . از این رو ، به هیچ وجه جایز نیست که چیزی از حالات و علوم آنان را ردّ کنیم
و ناممکن بدانیم .
دیگر آن که باید معتقد بود که رسول خدا (ص) و امامان پاک (ع) به هنگام مرگ هرکسی ، از مؤمن گرفته تا کافر ، و از نیکوکار گرفته تا فاجر ،
حاضر خواهند شد و شفاعت آنان شامل حال مؤمن می شود و جان دادن را بر او آسان می کند . و نیز سختی مرگ را بر منافقان و دشمنان می افزاید . (1)
در روایت است :
اشکی که به هنگام جان دادن از چشمان مؤمن برون می آید ، به دلیل خوشی و سروری است که با دیدن آن بزرگواران بدو دست می دهد .
دیگر آنکه باید باور داشت ، که چون انسان می میرد ، روحش از بین نمی رود و به بدنی دیگر ، که مانند بدن دنیوی اوست ، می پیوند (جسم مثالی) .
روح انسان به هنگام تشییع جنازه ، از حقیقت مرگ و نیز حال تشییع کنندگان آگاه است . اگر این انسان مؤمن باشد ، مردم را سوگند می دهد
تا او را زودتر در قبر گذارند و بدین وسیله به نعمت ها و مقاماتی که خداوند وعده داده است دست یابد ؛
و اگر منافق باشد مردم را سوگند می دهد که شتاب نکنند و او را در قبر نگذارند ، زیرا از عذاب الهی می ترسد .
بدین سان ، روح با تشییع کنندگان و آن کس که جسدش را می شوید ـ تا هنگامی که دفنش می کنند ـ همراه است و آنان را می بیند .
سپس روح به بدن اصلی خویش می پیوندد (برای پاسخگویی به دو ملک )
اگر شخصی که مرده منافق باشد ، دو فرشته به نام نکیر و منکر با سیمایی وحشتناک به سویش می آیند
و اگر از مؤمنان و نیکوکاران باشد ، دو فرشته به نام بشیر و مبشّر با سیمایی نیک به سویش می آیند .
فرشتگان از او دربارۀ اعتقادات می پرسند و نیز نام امامان (ع) را یکی یکی . اگر پاسخ ندهد یا پاسخ درست ندهد ،
با گرزی آتشین چنان بر او می زنند که قبرش تا روز قیامت از آتش پر می شود ؛ ولی اگر پاسخ درست بدهد ، بدو مژده می دهند :
مژدۀ بهره مندی از نعمت های الهی و می گویند : «چون عروس با چشمی روشن و آسوده بخواب » .
نباید کسی وجود این دو فرشته را به چیزی دیگر معنا کند و بگوید : مراد چیزی دیگر است . زیرا اعتقاد به آنان از ضروریات دین است .
برخی بی دینان گفته اند مقصود از دوفرشتۀ مذکور ، عقل و نفس فلکی است . نباید به سخن اینان اعتنایی کرد ؛
چرا که در آیات و روایات بسیاری آمده است که آن دو دارای جسمی لطیفند و به هر شکلی بخواهند در می آیند .
رسول خدا (ص) و امامان هدی (ع) نیز آنان را می دیده اند . این دو فرشته دارای چند بالند . فرشتگان هم شمارشان بسیار است
و همچنین در آفرینش از بزرگترین آفریدگان خداوند عالمند . در روایاتی بسیار از امامان پاک (ع) از عظمت و چگونگی احوال و آفرینش شگفت
و غریب فرشتگان سخن رفته است .
-------------------- پی نوشت -----------------------
1- لازم نیست خود را به زحمت بیندازیم و بیندیشیم که حضور آنان بر بالین شخص در حال مرگ ، آیا با همین جسم اصلی است یا
با جسم مثالی و جز آن ؛ همچنین نباید این احادیث را تاویل کنیم و بگوییم : مقصود ، دانش امامن (ع) است یا مقصود این است که صورت آن بزرگواران
در خیال شخص منعکس می گردد . زیرا چنین تاویل و توجیهی ، گونه ای تحریف حدیث است و به تباهی کشانیدن اعتقادات مؤمنان
(16)
پاسخ با نقل قول
