رژيم غذاييتان را محدود نكنيد
يكي از اشتباهاتي كه در اين زمينه رخ ميدهد اين است كه به بيماراني كه مشكل تيروئيد دارند توصيه ميشود، ماهي صرف نكنند يا براي مثال كلم و كاهو نخورند چون اين مواد يد دارند، خب بايد به اين نكته اشاره كنم كه اصولا در بيماري كمكاري و پركاري تيروئيد رژيم غذايي خاصي وجود ندارد. مطالعات علمي و پزشكي نشان ميدهد، مصرف خوراكيهايي مانند كلم و مانند آن در صورتي ميتواند براي تيروئيد مشكلساز شود كه به ميزان چند كيلوگرم در روز استفاده شود و از آنجايي كه هيچ انسان عاقلي اين مقدار كلم را در روز نميخورد بنابراين عموما مصرف مواد خوراكي مانند كلم، انواع سبزيها و ماهي نه باعث كمكاري تيروئيد ميشوند و نه در پركاري اين غده ممنوعيتي دارند. بنابراين هيچ اثبات علمي در مورد بعضي از رژيمهاي شايعي در ميان مردم درباره غده تيروئيد وجود ندارد، همانطور كه گفتيم هيچ رژيم غذايي براي بيماريهاي تيروئيد وجود ندارد مگر اينكه فرد به سرطان تيروئيد دچار شود كه بحث آن كاملا متفاوت است.
در سرما بيشتر مواظب باشيد!
تيروئيد روي تمام ارگانهاي بدن انسان تاثير ميگذارد و درصورتيكه فرد هنگام بروز علائم به موقع به پزشك مراجعه نكند تمام عوارضي كه به آن اشاره كرديم تشديد ميشود. پوست، چشم، سيستم خوني و قلب و عروق، گوارش، دستگاه ريوي، باروري، مغز و اعصاب و عضلات ارگانهايي هستند كه تحتتاثير عملكرد غده تيروئيد قرار دارند. شديدترين حالت كمكاري تيروئيد كه گاهي هم در فصل سرما ديده ميشود كماي ناشي از كمكاري تيروئيد درمان نشده است. زماني كه بيمار كمكاري تيروئيد داشته باشد و براي درمان اقدام نكند ممكن است بعد از مدتي دچار كما شود و سطح هوشيارياش كاهش يابد، در اين حالت فرد ديگر ارتباط برقرار نميكند، عملكرد مغزش كم شده يا بيمار دچار افت درجه حرارت ميشود، نبضاش كند شده و تپش قلب هم كاهش پيدا ميكند و تنفس فرد دچار مشكل ميشود. اين ناراحتي بهطور مستقيم در 4 سيستم اصلي بدن يعني قلب و عروق، سيستم مغز و اعصاب تاثير گذاشته و علائم ناشي از آن در اين سيستم شديد ميشود. براي تشخيص قطعي كمكاري يا پركاري تيروئيد آزمايش خون ساده انجام ميشود.
از مادرتان تيروئيد نميگيريد
بيماريهاي غده تيروئيد به ندرت پيش ميآيد كه بهصورت ارثي منتقل شوند، در اين شرايط اختلالاتي بهصورت ژنتيك در ساختن و تاثير هورمونها بهوجود ميآيد ولي اين انتقال ارثي بسيار نادر اتفاق ميافتد. بيشترين علت كمكاري تيروئيد، سيستم ايمني بدن است يعني سيستم ايمني باعث ميشود تا غده تيروئيد كمكار شود و در نهايت از كار بيفتد. از علل ديگر كم كاري تيروئيد مصرف يد راديواكتيو هنگام پركاري تيروئيد است كه گفتيم آن را كم كار ميكند و البته عمل جراحي كه باعث كمكاري دائم غده تيروئيد ميشود.
زنان مستعدتر از مردان
اگر يكي از اعضاي خانواده فرد به تيروئيد مبتلا باشد چنانچه خود فرد علائم كمكاري تيروئيد مانند خشكي پوست، پف صورت بهخصوص صبحها، تنگي نفس، يبوست،گرفتگي و ضعف عضلاني داشته باشد، لازم است تا براي تشخيص عملكرد تيروئيد خود حتما آزمايش تيروئيد انجام دهد و كمكاري تيروئيد بررسي شود. پركاري و كمكاري تيروئيد معمولا در زنان 20 تا 40 سال شايعتر و همچنين آمار اين بيماريها در زنان نسبت به مردان بيشتر است.
تيروئيد گرهاي
از علتهاي پركاري غده تيروئيد ميتوان به ناراحتي در سيستم ايمني بدن( به نام گريوز) اشاره كنيم يا ابتلا به گواترهاي كه براي مدت طولاني زمان آنها طول كشيده و بهصورت گرهاي در ميآيند و اين گرهها باعث تيروئيد پركار ميشوند و سومين علت آنكه نسبت به موارد ديگر كميابتر است و تا 5 درصد بيشتر رخ نميدهد يك گره تك تيروئيد است كه باعث توليد بيش از حد هورمون ميشود.
موقتي و زودگذر
معمولا كمكاري و پركاري تيروئيد بهطور متوسط بين 3 تا حداكثر 4ماه طول ميكشد و خيلي زود درمان ميشوند و خيلي وقتها هم قابل تشخيص نيستند چون علائم آن آنقدر ناگهاني و آزاردهنده نيست كه بيمار متوجه شود و به پزشك مراجعه كند. بنابراين در اكثر اوقات خودبهخود خوب ميشوند اما اگر بيماري فرد تشخيص داده شود معمولا بين 3 تا 4 ماه زمان ميبرد تا بيماري با درمان دارو رفع شود. مهمترين نوع كمكاري يا پركاري تيروئيد موقت همانطور كه گفتيم مربوط به دوران بعد از زايمان ميشود كه حتما بايد فرد تحت نظر پزشك درمان شوند و بعد از 6 ماه تا يك سال وضعيت بيمار مجدد بررسي شود و اگر مشكل تيروئيد رفع شده باشد مصرف دارو را بايد قطع كند. بيماراني كه به تيروئيد كمكار يا پركار مبتلا هستند بايد هر 6 ماه يكبار به پزشك متخصص خود مراجعه كنند و حداقل سالي يكبار آزمايشهاي لازم را انجام دهند تا دوز داروهايشان هم تنظيم شود.
براي آنان كه لب مرز هستند
به وضعيت كساني كه نتيجه آزمايشهايشان بهگونهاي است كه لب مرز هستند و با توجه به توصيه پزشك نيازي نيست كه دارو مصرف كنند، پركاري خفيف تيروئيد ميگويند. بايد پركاري خفيف را هر 3 تا 6 ماه بررسي كنيم البته اين بيماري بعد از مدتي بهطور خودبهخود از بين ميرود. در مواردي كه سن بيمار بالا ست و بيماري زمينهاي يا گواتر واضح داشته باشد، بايد حتما تحت درمان قرار گيرند اما معمولا افراد جواني كه بيماري زمينهاي ندارند براي پركاري خفيف تيروئيد نيازي به درمان نيست چون با پيگيري پزشك مشخص ميشود كه تا حدود50 درصد اين بيماري بهطور خودبهخودي درمان رفع ميشود.