چرا به گربه من می­بایست واکسن زده شود؟

[ملکه عشق]

سیستم ایمنی نقش اساسی درحفظ سلامت گربه دارد. یکی از مهمترین وظایف این دستگاه پیچیده محافظت از حیوان در برابر عفونت­های ناشی از ویروس­ ها، انگل­ها، باکتری­ها، و...می­باشد. واکسن­ها به سیستم ایمنی بدن حیوان کمک می­کنند تا برای مقابله با هر کدام از این عفونت­ها آماده باشند. واکسن­ها حاوی پادگنهایی(آنتی­ژن) هستند که به عامل بیماری­زا (مثل ویروس و باکتری) شبیهند اما حدت آنها کاهش یافته است و بنابراین سبب ایجاد بیماری نمی­شوند. وقتیواکسن دریافت می­شود، سیستم ایمنی به آن پاسخ دفاعی می­دهد. این پاسخ دفاعی تا مدت­ها حیوان را نسبت به عامل بیماری­زای اصلی مقاوم می­سازد یا حداقل در صورت ابتلا باعث بروز علائم خفیف­تری می­شود.



مناسب­ترین زمان برای تزریق واکسن ها و یادآوری­های آنها چیست؟
اگر حیوان از 4 ماه کوچکتر بود، بهترین زمان برای تزریق واکسن­های اصلی(هسته) شش­ هفتگی و بعد ازتکرار آن هر 3-4 هفته یکبار تا دوازده­ هفتگی. اگر حیوان از 4 ماه بزرگتر بود، در صورتی که حیوان واکسیناسیون نشده یا نسبت به انجام واکسیناسیون تردید وجود داشت، می­بایست 2 دوز واکسن اصلی(هسته) به فاصله 3-4 هفته از همدیگر دریافت کند. یادآوری واکسن­ها یک سال پس از آخرین سری واکسن و بعد از آن هر 3 سال یکبار است.
واکسن هاری برای بچه گربه­ ها تا قبل از شانزده­ هفتگی، بین 8-12 هفتگی (بسته به پیشنهاد کارخانه سازنده واکسن)، و برای گربه ­های بالاتر از 16 هفته 2 دوز به فاصله 1 سال از همدیگر تجویز می­شود. یادآوری­ هاری از آن پس هر1 سال یکبار می­بایست انجام گردد.

واکسن­های معمول برای گربه در ایران کدام ­اند؟
واکسن­های سه­گانه یا چهار­گانه که همین طور که از اسمشان پیداست، یکی بر ضدسه بیماری و دیگری بر ضد چهار بیماری حیوان را واکسینه می­کند.
واکسن سه­ گانه شامل:
1-ویروسFeline Rhinotracheitis )FHV-FRV ):که باعث التهاب در بینی، نای، چشم و... می­شود.
2-Feline calicivirus (FCV) :که علائمی شبیه بهFRV را بروز می­دهد، اما لنگش والتهابات مزمن دهان و زبان نیز دیده می­شوند.
3-Feline panleukopenia virus (FPV) : که باعث ایجاد بیماری مهلکی همراه با استفراغ، اسهال شدیدو تب می­شود. این سه بیماری جزء بیماری­های اصلی گربه به شمار می­آیند و حیوان می­بایست در برابر آنها واکسینه شود. این واکسن در شمار گروهی است که به واکسن اصلی یا هسته معروفند. واکسن هاری نیز جزء واکسن­های اصلی است که به صورت جداگانه می­بایست در پای راست حیوان تزریق گردد.
- بعضی اوقات ویال حاوی واکسن علیه باکتری کلامیدیا(chlamydia) که باعث التهاب ملتهمه چشم، عطسه و ریزش تر­شحات از بینی می­شوند نیز به ویال سه­گانه توسط کارخانه اضافه می­شود. واکسن علیه این بیماری جزء گروه واکسن­های غیراصلی(غیرهسته) است که به آن واکسن چهارگانه می­گویند.
- واکسن­های بیماری­های دیگری نظیر بیماری Felv (سرطان خون)، FIV(شبیه به ایدز انسان)، FIP که هرسه آنها جزء بیماری­های مهلک گربه محسوب می­شوند نیز وجود دارند اما به علت آنکه میزان شیوع آنها کم می­باشد واکسن این بیماری­ها به طور معمول در کلینیک­های دامپزشکی استفاده نمی­شوند. اینها نیز جزء واکسن­های غیراصلی محسوب می­شوند.
آیا تزریق واکسن برای گربه عوارض دارد؟
متأسفانه در حال حاضر هیچ واکسن بی­خطری وجود ندارد. واکسیناسیون یک امر واجب برای مقابله با بیماری­های عفونی در گربه است. مانند بیشتر داروها، واکسن­ها نیز ممکن است عوارضی در بدن حیوان ایجاد کنند.
دامنه عوارض از ضعیف تا شدید است. دامپزشک می­بایست قبل از هرگونه تزریق واکسن،از سلامت عمومی حیوان مطمئن و در موارد ضعف یا ناتوانی، تب، مصرف برخی داروها و غیره از تزریق واکسن خودداری کند.
الف- عوارض ضعیف که شایع­تر نیز هستند شامل ناراحتی در محل تزریق، تب ملایم، بی­اشتهایی و خمودگی، ناراحتی در مفاصل و لنگش بعد از تزریق واکسن FCV، تورم بدون درد، سفت شدن در محل تزریق و لنگش، بی­اشتهایی یا تب که تقریباً 1-3 هفته بعد از تزریق واکسن شروع می­شود، این عوارض خفیف همگی موقت و گذرا بوده، بیش از چند روز دوام ندارند.
ب- عوارض جدی (که ندرتاً ایجاد می­شوند) شامل:
1- شوک آلرژیک شدید که می­تواند چند دقیقه تا چند ساعت بعد از تزریق (به صورت استفراغ ، اسهال، رنگ­پریدگی مخاط) ایجاد شود. بهتر است پس از تزریق واکسن تا حدود 20 دقیقه در محل کلینیک حضور داشته باشید و حیوان را مرتباً کنترل نمایید.
2- تومر پوستی (ندرتا بدخیم)که می­تواند چند هفته، ماه­ها یا حتی طولانی­تر، بعد از واکسیناسیون ایجاد شود.

در صورت بروز عوارض واکسن ها در گربه ­ام می­بایست چه اقدامی بکنم؟
با حفظ کامل خونسردی با دامپزشک تماس بگیرید.

بهترین محل برای تزریق واکسن ها در گربه­ کجاست؟
بهترین محل برای تزریق واکسن سه­گانه یا چهارگانه قسمت راست جلوی بدن؛ واکسن­ هاری در قسمت راست عقبی بدن مثل پای راست؛ و واکسن­های Felv یا FIV در قسمت چپ عقبی بدن مثل پای چپ می­باشد.
دامپزشک موظف است عمل تزریق واکسن­ها را در پرونده یادداشت نماید و از پروتکل­های استاندارد برای تزریق واکسن استفاده کند.

کدام نوع تزریق برای واکسن های گربه ایمن ت­ر ست؟
به دلیل وجود عروق و عصب­ دهی کمتر در زیر پوست، به نظر می­ر­سد تزریق زیر پوستی نسبت به تزریق داخل عضلانی ارجحیت دارد.