« فرماندهان سپاه اعزامى از كوفه »
1 . عمر بن سعد فرمانده كل
شناخت فرماندهان نظامى لشكر اعزامى ابن زياد، بسيار اهميت دارد.
فرمانده كلّ اين سپاه عمر سعد بوده است.
فرماندهان ديگر چه كسانى بوده اند؟
پيش از پرداختن به اين بحث، ذكر دو نكته جالب است:
1 . بنا بر نقل تاريخ نگاران، عمر سعد را فرمانده چهار هزار سرباز نمودند تا به فرماندهى او اين لشكر به جنگ منطقه ديلم1 برود.
در اين زمينه در بسيارى از منابع تاريخى اين گونه آمده است:
« كانوا قد اُعدّوا للخروج معه إلى الري لقتال الديلم » 2
به اين لشكر فرمان داده شد كه نخست به قتال حسين بن على بپردازيد و آن گاه به سوى رى و جنگ ديلم برويد.
2 . عمر سعد از روز نخست هوادار بنو اميّه بوده و هرگز در كوفه ارتباطى با اهل بيت عليهم السلام نداشته است.
پيش تر گفتيم كه وقتى نعمان بن بشير در برخورد با حضرت مسلم عليه السلام و يارانش، كندى و كوتاهى كرد،
ابن سعد در نامه اى به يزيد نوشت: «فكرى بنما كه كوفه از دست مى رود».
____________________
1 . گفتنى است كه اين نكته جاى تحقيق دارد كه آيا واقعاً در آن روزگار در رى خبرى از جنگ بوده و يا اين يك بهانه اى براى جمع كردن مردم بوده است؟
2 . تاريخ طبرى: 5 / 409، الاستيعاب: 1 / 377، جمل من انساب الاشراف: 3 / 385، الاخبار الطوال: 251، الفتوح: 5 / 151، تاريخ حلب شرح حال امام حسين عليه السلام ابن عديم، لواعج الاشجان: 105.