ویولن سازی است با رپرتواری بسیار گسترده. قدمت ساخت، رسیدن به سطح کمال از حیث سازگری، جهانی بودن، گستره صوتی وسیع، قابلیت و توانمندی ذاتی در اجرای موسیقی و نقش بی مانند در همنوازی و... از مولفه هایی هستند که از گذشته تا امروز، باعث گشته اند تا آثار بی شماری توسط آهنگسازان هر دوره برای این ساز تصنیف گردد و ویولن را دارای رپرتواری بی نظیر گرداند. از این رو، آشنایی با تمامی آثار تصنیف گشته برای این ساز کاری است بس دشوار و زمان گیر وهدف از نگارش این مقاله نیز، معرفی کلیه آثار تصنیف گشته برای این ساز نیست.
بلکه هدف، سعی بر معرفی "منتخبی" است از از آثار فاخر این ساز که دارای خصوصیاتی چون زیبایی موسیقی، متحول سازی تکنیک نوازندگی، مقدمه گردیدن بر تصنیف دیگر آثار جاویدان و یا اجرای های افزون تر امروزی نسبت به دیگر آثار ویولن و ... می باشد.
"فهرست آثار ویولن" که حاصل دو دهه تلاش پیوسته نگارنده در زمینه گرد آوری و مطالعه آثار این ساز می باشد، از جهات گوناگون می تواند توسط نوازندگان، هنرجویان و علاقه مندان به ویولن مورد بررسی قرار گرفته و مفید باشد.
این فهرست شامل تعداد81 مورد در47 بند در بخش کنسرتو ویولن ها، و تعداد 19 مورد در 18 بند آثار برای ویولن و ارکستر و تعداد 140 مورد در 76 بند آثار برای ویولن به همراهی پیانو و و تعداد 49 مورد در 8 بند آثار ویولن تکنواز و تعداد 42 مورد در 11 بند دیگر آثار بوده و در مجموع شامل معرفی تعداد 331 اثرمی باشد.
چند نکته، اول آنکه تقدم و تاخر معرفی این آثار در این نوشته، بر حسب ترتیب حروف الفبای انگلیسی نام آهنگسازان بوده و ترتیب آثار بیانگر توالی دوره های مختلف سبک آهنگسازی و... نمی باشد. دوم، نگارنده با توجه به عواملی چون به کارگیری نام اصلی قطعات توسط نوازندگان (در اکثر موارد) و عدم ترجمه آنها، همچنین یکسان نمودن "روش اطلاق نام" کلیه قطعات این فهرست، مصمم به نوشتن اسامی با نام اصلی به زبان فارسی گشتم و از ترجمه اسامی خودداری نمودم.
سوم، گاه بخش همراهی کننده- ارکستر و یا پیانوی- پاره ای از آثار، توسط نوازندگان با یکدیگر جایگزین می گردند و بنابراین ممکن است در یک اجرا توسط هنرمندان اثری که برای مثال برای ویولن و ارکستر تصنیف گشته، توسط ویولن و پیانو اجرا گردد. چهارم، در هر مورد که برای مشخص کردن بهتر یک اثر، نیاز به معرفی شماره اپوس آن بوده است، این کار انجام گردیده است.
علی نوربخش / گفتگوی هارمونیک