ساخت اسکناس غیرقابل جعل با الهام از بال پروانه
محققان دانشگاه سیمون فریزر کلمبیای انگلستان، با الهام از طبیعت موفق به خلق تصویری قابلچاپ شدهاند که جعل آن تقریبا غیرممکن است.
استفاده از طبیعت به عنوان الهامی برای ابداعات فنسالارانه انسان «تقلیدزیستی» نام دارد و در این مورد بالهای پروانه در تیررس این الهام هستند.پروانه نر Morph از امریکای جنوبی به دلیل بالهای شفاف و آبی-سبزش شهره است.
بالهای این پروانه که مانند بالهای طاووس نر است، دارای الگوهای پیچیده پولکی بوده که با نور تعامل دارند و رنگهای مختلف را بازمیتابانند.این ویژگی مانند اثر انگشت منحصربهفرد است و محققان دانشگاه سیمون فریز دریافتند که از رنگهای سبز و آبی میتوان برای نانواپتیک استفاده کرد.
پروانه Morph به عنوان مدلی برای یک پروژه ضدجعل بسیار جاهطلبانه به کار میرود.«کمپانی امنیتی نانوتک» در ونکوور گواهی اعتباری این فناوری را صادر کرده است.پدیدهای که دانشمندان به کار بردهاند، به شیوهای که تعدادی از حیوانات شامل طاووسهای نر برای تولید رنگهای سوسوزننده استفاده میکنند، شباهت دارد.
به جای استفاده از پروتئین و دیگر مواد شیمیایی برای تولید رنگ، پرها یا پولکهای این موجود با نور بازی میکنند و از حفرههای بسیار ریز که طول موجهای مختلف یا رنگهای مختلف را منعکس میکند، استفاده میکنند.
پروانه این کار را با پولکهای پیچیده بر روی بالهایش انجام میدهد که آبی و سبز سوسوزننده را تولید میکند.تصویر امنیتی چاپشده دانشمندان بر روی هر سطحی از جمله پلاستیک، سلولهای خوشیدی، پارچهها و کاغذ قابلچاپ است و همچنین میتوان آن را بر روی قرصها و کپسولها برای اطمینان از واقعیبودن این داروها چاپ کرد.
تصویر چاپشده بر روی داروها و قرصها شامل رنگها یا رنگدانه نیست و دارو قابل تغییر نیست.جعلکردن این فناوری بعید است زیرا این تصویر به دلیل تجهیزات موردنیاز برای مهندسی معکوس بسیار دشوار و هزینهبر است. تصویر خلقشده از هر تصویر دیگری که توسط فناوری دیگر ایجاد شود، شفافتر است.
دانشمندان از فناوری نانواپتیک برای خلق این تصویر بهره بردند. میتوان از نانواپتیک برای چاپ تصاویر بدون استفاده از جوهر یا رنگ استفاده کرد.دانشمندان سیمون فریزی پلاتهای الگوبندیشده بالهای پروانه مزبور را برای مشاهده چگونگی تعامل آنها با نور ورودی، مطالعه کردند.
این حقه برای ایجاد آرایههای نانوحفره مصنوعی به کار رفت که سازههای مشابه رنگینکمانی را با ساختارهای سادهتر تولید میکنند. بدین ترتیب، محققان توانستند میلیاردها نانوحفره را ایجاد کنند.آنها رنگها را با تغییر هندسه آرایه این نانوحفرهها تنظیم کردند.
دانشمندان از شیوهای شبیه به تولید تراشههای رایانهای موسوم به «لیتوگرافی پرتو الکترونی» برای تولید الگوهای برجسته نانوحفره بر روی کوارتز یا سلیکون استفاده کردند.محققان در مقیاس نانومتر کار کردند؛ یک نانومتر صدها برابر کوچکتر از حتی ریزترین سلول باکتریایی است.
قطر حفرهها از 50 تا 300 نانومتر بود و فضای 300 تا 600 نانومتری آنها را از هم جدا میکرد.این فرایند از چند ساعت تا دو روز برای تولید نقاب یا الگوی برجسته طول میکشد و این مدت زمان بسته به اندازه نقاب و تعداد سازههاست.
پس از برجستهسازی، فرایند دوم تصویر را بر روی نیکل رشد میدهد که از آن جا میتوان آن را به هر مادهای انتقال داد.به گفته لندراک یکی از دانشمندان حاضر در این پروژه، منطقیترین کاربرد برای این فناوری ابزار ضدجعلکننده بر روی اسکناسهای بانکی است.یک تصویر نانواپتیک میتواند روی کاغذ اندودشده چاپ شود، اما بسیاری از کشورها شامل کانادا و استرالیا به پلاستیکهای پلیمری برای اسکناسهای بانکیشان رجوع کردهاند که اغلب دریافتکننده تصاویر نانواپتیک هستند.
این اسکناسها بسیار بیشتر از پول رایج کاغذی ایالات متحده امریکاست و جعلکردن آنها بسیار دشوارتر است.از آن جا که این کمپانی هنوز محصول خود را تجاریسازی نکرده ، هیچ کشوری آن را در اختیار ندارد